Cải thiện thính lực
Giảm thính lực thường là vấn đề phổ biến ở người lớn tuổi, nhưng đôi khi vấn đề này có thể xảy ra ra ở mọi lứa tuổi, nếu lạm dụng đôi tai quá mức, vệ sinh hoặc giữ gìn đôi tai không đúng cách thì rất dễ gây nguy cơ mất thính lực. Hiện tại có hai hình thức mất thính lực, đó là mất thính lực thuộc thần kinh cảm nhận (sensorineural) và mất thính lực do không có sự dẫn truyền sóng âm (conductive). Mất thính lực thuộc thần kinh cảm nhận (SNHL) là loại phổ biến nhất và do tổn thương đến cơ quan cảm biến bên trong tai (ốc tai) hoặc đến dây thần kinh nối tai với não.[1] Thông thường, mất thính lực thuộc thần kinh cảm nhận không thể chữa trị bằng y khoa, nhưng có thể dùng một số phương pháp để hỗ trợ như máy trợ thính và cấy ghép ốc tai. Ngược lại, mất thính lực do không có sự dẫn truyền sóng âm (CHL) xảy ra khi sóng âm thanh bị chặn lại một phần khi truyền đến xương tai giữa.[2] Tuy nhiên, điều đáng mừng là mất thính lực do không có sự dẫn truyền sóng âm có thể chữa trị bằng y khoa.
Mục lục
Các bước[sửa]
Khám Tai[sửa]
-
Khám
tai.
Nếu
cảm
thấy
thấy
thính
lực
bị
giảm
xuống
hoặc
có
gì
bất
thường,
bạn
nên
gặp
chuyên
viên
y
tế
để
kiểm
tra
tai,
chuyên
gia
cũng
có
thể
kiểm
tra
về
tiểu
sử
và
lối
sống
của
bạn.
Hầu
hết
các
vấn
đề
ảnh
hưởng
xấu
đến
thính
giác
đều
lành
tính
và
có
thể
chữa
được,
do
đó,
bạn
không
nên
quá
lo
lắng.
- Đừng tự chẩn đoán hoặc nhờ bạn bè hoặc người nhà không có chuyên môn kiểm tra bên trong tai.
- Chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giới thiệu cho bạn chuyên gia về tai để kiểm tra thêm.
-
Gặp
chuyên
gia
để
kiểm
tra
thính
giác.
Chuyên
gia
tai
mũi
họng
hoặc
chuyên
viên
thính
học
có
thể
tiến
hành
kiểm
tra
tai
kỹ
lưỡng
hơn,
bao
gồm
kiểm
tra
thính
giác
và
thính
lực,
để
đánh
giá
khả
năng
âm
thanh
truyền
đến
bộ
não.
Kiểm
tra
tai
sẽ
khá
nhanh
và
không
gây
đau
đớn
và
rất
quan
trọng
do
bước
kiểm
tra
này
sẽ
xác
định
bệnh
mất
thính
lực
là
vĩnh
viễn
hay
không.
- Chuyên gia tai mũi họng sẽ cho bạn biết trường hợp mất thính lực của bạn thuộc hình thức nào SNHL hoặc CHL.
-
Hiểu
rõ
chẩn
đoán
của
chuyên
gia
và
phương
pháp
điều
trị.
Đảm
bảo
bạn
hiểu
rõ
chẩn
đoán
bệnh
của
mình,
nếu
không
bạn
có
thể
nhờ
bác
sỹ
giải
thích
lại
rõ
ràng
và
đưa
ra
cho
bạn
phương
pháp
điều
trị
khác
nhau.
Nếu
là
SNHL,
bạn
sẽ
gặp
chuyên
gia
tai
mũi
họng
để
điều
trị.
Tuy
nhiên,
nếu
là
trường
hợp
CHL,
sẽ
có
nhiều
phương
pháp
điều
trị
hơn,
bao
gồm
một
số
biện
pháp
điều
trị
đơn
giản
và
an
toàn,
tùy
thuộc
vào
nguyên
nhân
mất
thính
lực.
- Tìm hiểu về căn bệnh mất thính lực trên internet để tìm ra phương pháp điều trị tiềm năng, đặc biệt đối với trường hợp CHL, nhưng lưu ý phải tìm trên những trang web y tế uy tín.
Chữa Mất thính lực thuộc Thần kinh Cảm nhận (SNHL)[sửa]
-
Hiểu
rõ
SNHL
là
trường
hợp
mất
thính
lực
không
thể
phục
hồi
một
cách
tự
nhiên.
Nếu
bị
SNHL,
bạn
không
thể
nghe
bình
thường
theo
cách
tự
nhiên
hoặc
điều
trị
tại
nhà,
nhưng
tiến
bộ
trong
y
học
và
công
nghệ
chắc
chắn
có
thể
giúp
bạn.
- SNHL là hình thức mất thính lực phổ biến nhất của người Mỹ, khoảng 23% người Mỹ trên 65 tuổi đều bị mắc SNHL.[3]
- Tiếp xúc với tiếng ồn quá to chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra SNHL (đặc biệt là mất thính lực tần số cao) và căn bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 15% người Mỹ trong độ tuổi từ 20 đến 69.[3]
-
Đeo
máy
trợ
thính.
Máy
trợ
thính
là
một
thiết
bị
điện
tử
nhỏ
được
đeo
trong
hoặc
sau
tai,
giúp
làm
cho
âm
thanh
to
hơn
bằng
cách
khuếch
đại
âm
thanh
vào
tai
cho
to
hơn.
Máy
trợ
thính
có
ba
phần
chính:
máy
trợ
thính
nhận
âm
thanh
thông
qua
micro,
sau
đó
chuyển
đổi
âm
thanh
thành
tín
hiệu
điện
và
gửi
đến
bộ
khuếch
đại,
và
bộ
khuếch
đại
sẽ
khuếch
đại
âm
thanh
và
gửi
đến
ốc
tai
qua
loa
nhỏ.
Sau
đó,
âm
thanh
sẽ
buộc
những
sợi
lông
nhỏ
di
chuyển
bên
trong
ốc
tai,
kích
thích
dây
thần
kinh
để
gửi
thông
điệp
đến
trung
tâm
thính
giác
của
não
bộ.
- Ngày này, máy trợ thính được thiết kế khá nhỏ gọn và hầu như không nổi bật nên bạn không cần quá e dè khi dùng máy.
- Hoạt động của máy trợ thính có thể khác nhau một chút, tùy thuộc vào thiết bị điện tử là tín hiệu số hoặc tín hiệu tương tự.
-
Cấy
ốc
tai
nhân
tạo.
Nếu
những
sợi
lông
trong
ốc
tai
bị
tổn
thương
quá
nghiêm
trọng
do
nhiễm
trùng,
khối
u
hoặc
chấn
thương
đầu,
thì
máy
trợ
tính
sẽ
không
có
nhiều
hữu
ích.
Thay
vào
đó,
bạn
sẽ
cần
phẫu
thuật
bên
trong
tai,
được
gọi
là
cấy
ghép
ốc
tai
điện
tử
để
phục
hồi
lại
chức
năng
nghe,
đây
là
thiết
bị
điện
tử
y
tế
giúp
ốc
tai
vốn
đã
bị
tổn
thương
cung
cấp
tín
hiệu
âm
thanh
đến
não
bộ.
- Giá thành của phương pháp cấy mô ốc tai đắt hơn nhiều so với máy trợ thính.
- Dùng thiết bị công nghệ trợ thính (HAT). Có rất nhiều thiết bị công nghệ khác nhau có thể khuếch đại điện tử, truyền tải năng lượng điện từ, tín hiệu vô tuyến hoặc sóng hồng ngoại, được thiết kế để tự phóng to âm thanh hoặc dùng kết với với máy trợ thính hoặc mô cấy ốc tai nhân tạo.
- Chuẩn bị thủ tục phẫu thuật. Bạn cần phải làm phẫu thuật để làm khô nước bị nhiễm trùng trong tai trong, loại bỏ khối u hoặc định hình lại dị tật di truyền để giúp khôi phục lại thính lực. Nhớ rằng bất kỳ cuộc phẫu thuật nào đều có tính rủi ro, do đó bạn phải nắm rõ thông tin đầy đủ trước khi chọn phương pháp này.
Chữa Mất thính lực do Không có Dẫn truyền Sóng âm (CHL)[sửa]
-
Làm
sạch
ống
tai
ngoài.
Bị
tắc
nghẽn
bởi
ráy
tai
hoặc
các
mảnh
vụn
khác
là
nguyên
nhân
phổ
biến
gây
ra
CHL.
Ráy
tai
với
lượng
rất
ít
thì
tương
đối
lành
mạnh
và
có
thể
bảo
vệ,
bôi
trơn
và
kháng
khuẩn
cho
đôi
tai.
Thông
thường
ống
tai
sẽ
tự
làm
sạch,
nhưng
đôi
khi
sẽ
bị
tắc
nghẽn
hoặc
bị
ảnh
hưởng,
gây
ra
hiện
tượng
mất
thính
lực
một
phần,
và
gây
ra
cảm
giác
viêm
mãn
tai,
ngứa
hoặc
ù
tai.
Chuyên
gia
khuyến
cáo
không
nên
dùng
tăm
bông
để
ráy
sâu
vào
bên
trong
ống
tai,
bạn
nên
tìm
phương
pháp
an
toàn
hơn
như
nhỏ
vài
giọt
dầu
khoáng,
dầu
em
bé
hoặc
glycerin
vào
tai
đang
bị
tắc.[4]
- Nước oxy già hoặc hỗn hợp nước carbamide peroxide cũng có thể giúp làm tan ráy tai an toàn, mặc dù hai loại nước này có thể sẽ gây cảm giác nhức nhẹ hoặc cảm giác nóng rát trong vài phút.
- Bạn có thể nhờ bác sĩ nhỏ các loại nước này vào tai hoặc tự nhỏ tại nhà, thông thường các loại nước này khá phổ biến và không đắt tiền. Tuy nhiên, tốt nhất nên dùng dung dịch nước muối ấm để đạt kết quả tốt nhất.
- Một phương pháp khác làm sạch ống tai khác cũng được bác sỹ khuyến cáo không nên thực hiện là xông tai, do phương pháp này có thể gây bỏng tai và màng nhĩ thủng.
-
Làm
sạch
vòi
nhĩ.
Một
số
bệnh
như
cảm
cúm,
viêm
xoang
và
dị
ứng
tạo
chất
lỏng
và
chất
nhầy
làm
tắc
nghẽn
vòi
nhĩ
(kết
nối
tai
giữa
với
cổ
họng
trên
và
khoang
mũi),
dẫn
đến
đau
tai,
ù
tai
và
giảm
thính
lực.
Vòi
nhĩ
bị
tắc
thường
sẽ
tự
thông,
nhưng
để
nhanh
hơn,
bạn
có
thể
cố
gắng
ngậm
chặt
miệng
và
giữ
chặt
mũi,
sau
đó
nhẹ
nhàng
thổi
như
thể
bạn
đang
qua
thổi
mũi.
- Ngáp hoặc nhai kẹo cao su cũng có thể giúp thông vòi nhĩ.
- Bạn có thể nghe tiếng "bùng" khi vòi nhĩ mở ra, như vậy áp lực giữa trong và ngoài tai đã được cân bằng.
-
Dùng
thuốc
kháng
sinh.
Thuốc
kháng
sinh
sẽ
tiêu
diệt
hoặc
làm
ức
chế
tăng
trưởng
của
vi
sinh
vật,
như
vi
khuẩn
có
thể
gây
ra
nhiễm
trùng
ở
tai
trong
và
và
tai
giữa.
Nếu
bác
sĩ
chẩn
đoán
bạn
bị
nhiễm
trùng
tai,
thì
có
thể
dùng
một
số
thuốc
kháng
sinh
như
amoxicillin
để
giúp
phục
hồi
thính
giác.
- Lưu ý, một số thuốc kháng sinh dạng uống, chẳng hạn như erythromycin và tetracyclin, cũng có thể gây ra mất thính lực.
Luyện tập Bài tập Cải thiện Thính lực[sửa]
- Cải thiện thính lực bằng phương pháp tập thể dục. Nếu bạn không bị một trong hai trường hợp SNHL hoặc CHL, nhưng chỉ đơn giản muốn cải thiện thính lực thì bạn nên thương xuyên tập luyện bài tập tim mạch bởi vì bài tập này sẽ giúp tuần hoàn máu và tinh chỉnh bên trong tai.[5]
- Tập luyện lọc tiếng ồn. Nghe nhạc với âm lượng tương đối thấp khi đang trò chuyện với bạn bè. Mở thêm nhạc như nguồn âm thanh thứ hai, sau đó tiếp tục thêm nguồn âm thanh thứ ba trong khi tiếp tục trò chuyện. Phương pháp này sẽ tai bạn luyện lọc các âm thanh xung quanh.
- Luyện tập xác định nơi phát ra âm thanh. Nhắm mắt lại và yêu cầu bạn bè tự đi đến nơi nào đó mà bạn không biết trước, có thể cách bạn khoảng 6m hoặc xa hơn. Sau đó bạn của bạn sẽ rung chuông hoặc thổi còi, và bạn đoán âm thanh được phát ra từ nơi nào. Yêu cầu bạn lần lượt của bạn thay đổi hướng và khoảng cách và bạn tiếp tục đoán.
- Luyện tập phân biệt loại âm thanh. Nhắm mắt lại và lắng nghe tất cả các âm thanh khác nhau xung quanh bạn. Từ từ, từng âm thanh một, cố gắng phân biệt từng loại âm thanh mà bạn nghe được, cả ở gần và ở xa. Luyện tập càng lâu thì bạn sẽ phân biệt được càng nhiều loại âm thanh hơn.[6]
- Tải các ứng dụng phần mềm được thiết kế để cải thiện thính lực. Ví dụ như Clix (xác định sự khác biệt giữa các từ), Forbrain (nhận dạng âm thanh thích hợp trong giọng nói), và Carousel (liên hệ âm thanh với hình ảnh).[7]
Thay đổi Chế độ ăn uống[sửa]
-
Ăn
thực
phẩm
chứa
nhiều
chất
dinh
dưỡng
để
có
sức
khỏe
tốt
và
chức
năng
của
tai
bình
thường.
Một
số
thực
phẩm
tốt
cho
sức
khỏe
và
tai
như
cá
nước
lạnh
(cá
trích,
cá
hồi),
hầu
hết
các
loại
hạt,
ngũ
cốc
nguyên
hạt,
và
gần
như
tất
cả
các
loại
rau
tươi
và
trái
cây.[8]
- Chất chống oxy hóa làm chậm lão hóa trên toàn cơ thể và bao gồm vitamin A, C và E. Chất chống oxy hóa trung hòa các gốc oxy tích tụ lâu ngày trong cơ thể có thể làm tổn thương tai.
- Vitamin B3 (niacin) thúc đẩy lưu thông máu đến tai (và khắp cơ thể) bằng cách hơi nới rộng các mạch máu nhỏ, trong khi B6 (pyridoxamin) rất cần thiết để chức năng thần kinh khỏe mạnh.
- Thiếu Vitamin B12 và folate (vitamin B9) có thể làm rối loạn chức năng thính giác liên quan đến tuổi tác, do đó phải đảm bảo cung cấp đủ hai loại vitamin cho cơ thể qua thực phẩm cũng như thực phẩm chức năng.[9]
-
Tránh
dùng
thực
phẩm
có
tác
dụng
tiêu
cực
đến
thính
giác.
Ngoài
việc
bổ
sung
thêm
một
số
thực
phẩm
có
lợi
cho
sức
khỏe,
bạn
cũng
nên
tránh
loại
thực
phẩm
có
hại
để
cơ
thể
khỏe
mạnh
và
thính
lực
cũng
tốt
hơn.
- Ăn nhiều mỡ động vật bão hòa sẽ làm tăng nồng độ cholesterol trong máu, có thể làm gây nguy cơ tắc động mạch. Đôi tai của bạn cần được lưu lượng máu thích hợp để phát triển tốt.
- Tiêu thụ nhiều muối cũng có thể làm tăng lượng nước trong tai.
-
Tránh
một
số
kim
loại
nặng
như
thủy
ngân,
thạch
tín
và
kẽm.
Kim
loại
nặng
rất
độc
hại
cho
tế
bào
thần
kinh
(đặc
biệt
đối
với
một
số
tế
bào
thần
kinh
nhỏ
như
tế
bào
thần
kinh
ở
tai
trong)
và
cuối
cùng
có
thể
phá
hủy
tế
bào
thần
kinh
đó.
Cơ
thể
không
thể
tự
loại
bỏ
quá
nhiều
kim
loại
nặng,
vì
vậy
lâu
ngày
kim
loại
nặng
được
tích
tụ
và
trở
nên
nguy
hiểm
hơn.
- Thực phẩm thường chứa lượng thủy ngân tương đối cao như một số loài cá: cá mập, cá kiếm, cá kình và cá thu.
Ngăn ngừa Mất thính lực[sửa]
-
Ngăn
chặn
mất
thính
lực
do
ảnh
hưởng
của
tiếng
ồn
lớn.
Mặc
dù
SNHL
không
thể
chữa
trị,
nhưng
bạn
có
thể
ngăn
ngừa
tình
trạng
này
trở
nên
tồi
tệ
hơn
bằng
cách
tránh
và
giảm
tiếp
xúc
với
tiếng
ồn
lớn
hoặc
trong
trường
hợp
không
thể
tránh,
bạn
nên
đeo
nút
tai.
- Xem xét lại có nên đi đến buổi hòa nhạc rock hoặc các sự kiện thể thao như đua xe.
- Giảm âm lượng của thiết bị MP3 khi nghe nhạc.
-
Bảo
vệ
đôi
tai
khỏi
các
vật
nhọn.
Đừng
bao
giờ
đặt
vật
sắc
nhọn
vào
tai!
Đâm
cây
ghim,
bút
chì,
dao
hoặc
vật
sắc
nhọn
khác
vào
tai
có
thể
gây
thủng
màng
nhĩ
dẫn
đến
mất
thính
lực
vĩnh
viễn.
- Nếu màng nhĩ bị thủng có thể dẫn đến đau đớn, chóng mặt, và ù tai.[10]
-
Xem
xét
loại
thuốc
có
ảnh
hưởng
đến
thính
giác.
Có
một
số
loại
thuốc
rất
an
toàn
và
thường
được
dùng
theo
liều
quy
định,
nhưng
cũng
có
một
số
loại
thuốc
đặc
trị
các
triệu
chứng
nhẹ
như
đau
đầu
có
thể
ảnh
hưởng
tiêu
cực
đến
thính
giác.
- Thuốc giảm đau như aspirin đã được chứng minh có thể gây phá vỡ dòng điện ở tai trong.[11]
- Thuốc dùng để điều trị cao huyết áp và bệnh ung thư cũng gây nguy cơ mất thính giác cao hơn.
- Thậm chí một số loại thuốc hóa trị có thể gây ra mất thính lực vĩnh viễn, như cisplatin, 5-fluorouracil, bleomycin, và nitrogen mustard.
- Dùng aspirin ở liều cao có thể gây ra mất thính lực tạm thời.[12]
- Thuốc đặc trị sốt rét như quinine và chloroquine cũng có thể gây ra mất thính giác tạm thời.[12]
-
Một
số
bệnh
nếu
không
được
điều
trị
kịp
thời
có
thể
ảnh
hưởng
đến
thính
giác.
Đừng
để
cảm
cúm,
nhiễm
trùng
xoang
lạnh
hoặc
dị
ứng
hoặc
trở
thành
mãn
tính,
nếu
không
sẽ
ảnh
hưởng
đến
tai
và
làm
giảm
thính
lực.
Giữ
hệ
thống
miễn
dịch
của
cơ
thể
luôn
khỏe
mạnh
để
tự
cơ
thể
tự
nhiên
có
thể
chống
lại
nhiễm
trùng.
- Ngủ nhiều, uống nhiều nước, kiểm soát căng thẳng và ăn thức ăn bổ dưỡng sẽ rất hữu ích cho hệ thống miễn dịch của bạn.
- Một số bệnh nghiêm trọng, chẳng hạn như tiểu đường, cũng có thể dẫn đến mất thính lực. Nếu bạn bị tiểu đường, bạn nên tìm mọi cách để kiểm soát bệnh và khi cảm giác đau tai lập tức đến gặp bác sỹ. Do đây có thể là dấu hiệu tình trạng hoại tử viêm tai ngoài, có thể dẫn đến giảm thính lực và thậm chí có thể làm mất thính lực hoàn toàn.[13]
Lời khuyên[sửa]
- Nếu khi bạn không thể nghe rõ, nhớ nói chuyện với giọng hơi mềm hơn và nhỏ so với bạn nghĩ, bởi vì thông thường khi nghe không rõ hoặc không nghe được giọng mình, chúng ta sẽ có xu hướng nói to.
- Suy nghĩ về việc bỏ thuốc vì thông thường những người hút thuốc có nguy cơ giảm thính lực cao hơn so với người không hút.[14]
- Ù tai là một dấu hiệu tai trong bị tổn thương và có thể là tiền thân của việc mất thính lực.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ http://www.asha.org/public/hearing/sensorineural-hearing-loss/
- ↑ http://www.asha.org/public/hearing/Conductive-Hearing-Loss/
- ↑ 3,0 3,1 http://american-hearing.org/disorders/hearing-loss/
- ↑ http://www.entnet.org/content/earwax-and-care
- ↑ http://www.hearingreview.com/2004/04/exercise-promotes-hearing-health
- ↑ https://audicus.com/5-activities-to-improve-your-hearing
- ↑ http://www.healthyhearing.com/report/51752-Exercise-your-ears-apps-and-games-to-keep-hearing-sharp
- ↑ http://www.nyrnaturalnews.com/article/what-did-you-say-natural-ways-to-prevent-hearing-loss
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10075346
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000052.htm
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10880852
- ↑ 12,0 12,1 http://www.asha.org/public/hearing/Ototoxic-Medications/
- ↑ http://www.aafp.org/afp/2003/0715/p309.html
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11094781