Giúp đỡ người có lòng tự trọng thấp

Lòng tự trọng, hay cách chúng ta tự nhìn nhận về bản thân, là một trong những yếu tố tạo nên cảm xúc cá nhân. Nếu bạn là người có lòng tự trọng cao, bạn sẽ thấy rất khó chịu khi chứng kiến bạn bè hay người bạn yêu quý gặp vấn đề do có lòng tự trọng thấp, thái độ tiêu cực đối với bản thân. Tuy bạn không thể làm cho họ cảm thấy tốt hơn về bản thân họ nhưng bạn có thể giúp đỡ, hỗ trợ, động viên và làm gương cho sự nhận thức tích cực về bản thân.

Các bước

Bày tỏ Giúp đỡ

1. Là một người bạn tốt. Người bạn tốt có thể giúp đỡ bằng cách lắng nghe những điều bạn bè tâm sự từ đáy lòng. Trong khi việc duy trì tình bạn với một người có tâm trạng không ổn định cũng là một thách thức lớn, thì nên nhớ rằng đây chỉ là trạng thái tạm thời và đối phương đang cố gắng cải thiện tình hình.
   • Cố gắng dành thời gian cho bạn bè. Người có lòng tự trọng thấp thường thiếu chủ động trong việc đề xuất kế hoạch với người khác. Bạn nên tự chủ động lập kế hoạch và tuân thủ thực hiện. Khó khăn trong tiếp cận và thực hiện kế hoạch cho việc giao tiếp xã hội là một vấn đề không hề đơn giản. Việc này thực sự có thể phản ánh sự lo lắng, sợ hãi, hay trầm cảm của người có lòng tự trọng thấp.
   • Sắp xếp "cuộc hẹn" thường xuyên sẽ rất hữu ích, giúp bạn giảm bớt việc chỉ biết ngồi một chỗ lên kế hoạch và chắc chắn là các cuộc hẹn được lên lịch trong tuần, tránh tình trạng ra ngoài và không có bất cứ mối liên hệ chủ đích nào. Dù là hẹn uống cà phê vào chiều Chủ Nhật, tối Thứ Tư chơi bài hoặc buổi đi bơi hàng ngày, thì những lần hẹn này đóng vai trò quan trọng giúp ích cho tình bạn của cả hai.
   • Lắng nghe bạn bè, duy trì giao tiếp bằng mắt trong lúc trò chuyện. Tâm sự về vấn đề của họ, hỏi xem họ có đang gặp khó khăn gì, và giúp đỡ, cho lời khuyên (nhưng chỉ khi họ yêu cầu). Một chút quan tâm sẽ có tác dụng lâu dài. Thể hiện rằng bạn quan tâm đến bạn bè sẽ góp phần giúp họ cải thiện lòng tự trọng.
2. Tránh áp đặt đối phương phải suy nghĩ thế này thế kia. Sẽ rất liều lĩnh nếu bạn cố khiến người mình muốn giúp đỡ có ác cảm với bạn chỉ vì bạn trực tiếp bảo họ phải suy nghĩ về bản thân ra sao, hành động thế nào cho đúng. Thay vào đó, bạn nên ủng hộ, giúp đỡ người bạn này bằng cách chấp nhận chính con người họ, cố gắng động viên và làm gương cho họ về cách suy nghĩ tích cực hơn và tự chăm sóc bản thân.
   • Nếu bạn cố chống đối mặt tiêu cực của đối phương, họ sẽ không phản hồi tích cực. Đây không phải là cách giải quyết vấn đề bằng lý trí.
     • Ví dụ, nếu họ nói “Mình cảm thấy bản thân thật ngu ngốc,” và bạn sẽ không giúp được gì nếu đáp lại: “Không đâu, bạn không hề như vậy: bạn rất thông minh”. Lúc này, họ sẽ càng dễ nghĩ rằng bản thân mình thật ngu ngốc - điều mà họ vẫn nghĩ.
     • Thay vì như vậy, hãy thử đáp lời lại câu nói “Mình thấy bản thân thật ngu ngốc” bằng cách nói thế này, “Mình thật lấy làm tiếc vì bạn cảm thấy như vậy. Điều gì khiến bạn suy nghĩ như vậy? Có phải có chuyện gì đã xảy ra không?” Cách này có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho một cuộc trò chuyện hữu ích.
   • Lắng nghe cảm xúc của họ. Chỉ việc lắng nghe họ tâm sự là bạn đang tạo cho họ sức mạnh. Bạn thường tranh luận rằng các cảm xúc tiêu cực là không đáng có, tuy nhiên cần phải tránh xa hành động này.
     • Đồng ý: "Bạn có vẻ rất thất vọng vì không có một buổi hẹn bán chính thức. Tôi có thể tưởng tượng rằng điều này rất khó khăn cho bạn. Tôi cũng đã từng trải qua điều tương tự thế".
     • Không đồng ý: "Bạn không nên quá buồn về việc không có một cuộc hẹn bán chính thức. Nó chẳng phải điều gì to tát cả, hãy quên nó đi thôi. Nó đã từng xảy ra với tôi và tôi vẫn ổn đấy thôi."
3. Xử lý vấn đề, nếu đối phương có năng lực. Nếu đối phương có lòng tự trọng thấp, thì họ thường có khuynh hướng cá nhân hóa vấn đề. Vấn đề nằm ở bản thân họ và có vẻ không thể giải quyết được. Sẽ rất hữu dụng nếu như có ai đó nhìn thấu được vấn đề của họ từ một góc nhìn rõ ràng. Nhớ rằng vấn đề sẽ chỉ được xử lý sau khi một số cảm xúc tiêu cực hơn xuất hiện.
   • • Đối với ví dụ nêu trên: "Có rất nhiều cặp đôi đến buổi gặp mặt bán chính thức, nhưng tôi được biết rằng cũng có nhiều người tự đi một mình. Và dĩ nhiên bạn không phải là người duy nhất làm điều này rồi".
     • Hoặc: "Rất nhiều người trong chúng ta đang đi chung xe, nếu bạn muốn đến đấy. Chúng tôi sẽ rất hoan nghênh bạn. Kỳ thực, nếu bạn muốn tôi sẽ giới thiệu bạn với người bạn cùng phòng của tôi, tôi đang nghĩ rằng hai bạn sẽ vô cùng hợp nhau..."
4. Cùng nhau tình nguyện. Giúp đỡ một người khác là cách giúp củng cố lòng tự trọng cho bản thân. Bằng cách động viên và nổ lực giúp đỡ người khác, bạn sẽ có thể giúp tăng cường lòng tự trọng cho bạn bè.
   • Hoặc thử nhờ họ giúp bạn. Một người có suy nghĩ tiêu cực về bản thân kỳ thực lại thường là người sẵn lòng giúp đỡ bạn bè hơn là bản thân mình. Tạo cơ hội để giúp một ai đó có những khoảnh khắc để họ làm điều gì đó gây dựng lòng tự trọng.
   • Ví dụ, sẽ rất hữu ích nếu bạn nhờ đối phương giúp bạn xử lý vấn đề tình cảm hoặc sửa giúp máy vi tính.
5. Hãy làm bờ vai cho người bạn ấy tựa vào khi khóc. Nếu họ muốn chia sẻ cảm xúc hay kể cho bạn nguyên nhân khiến họ trở thành người có lòng tự trọng thấp, thì tốt nhất là bạn nên lắng nghe khi họ nói. Thông thường thì nếu ai đó xác định được nguyên nhân gây ra vấn đề về lòng tự trọng, thì họ sẽ nhận ra rằng cảm xúc tiêu cực được bắt nguồn từ bên ngoài chứ không phải từ chính bản thân họ.
6. Đề xuất điều chỉnh tiếng nói trong lòng bạn. Hỏi người bạn thân xem liệu tiếng nói bên trong họ nói gì về bản thân họ. Có thể bạn sẽ phát hiện ra rằng đó là một chuỗi nối tiếp những lời tiêu cực. Hãy hướng dẫn họ cách đổi xử tốt với bản thân bằng ngừng trò chuyện tiêu cực với chính mình và chuyển thành suy nghĩ tích cực, lạc quan.
   • Ví dụ, nếu tiếng lòng của họ bảo rằng, “Mình làm rối tung mọi nỗ lực trong mối quan hệ cả rồi,” điều này cho thấy họ vô cùng đáng thương khi cô đơn trong một mối quan hệ. Nó còn cho thấy người đó chẳng thể học được gì từ sai lầm, hay đúc kết các kỹ năng để tiếp tục hoàn thiện. Là một người bạn, hy vọng rằng bạn sẽ có thể giúp điều chỉnh suy nghĩ tiêu cực này bằng những lời sau:
     • “Mối quan hệ này không đem lại kết quả gì cả, và biết càng sớm càng tốt. Cám ơn trời vì bây giờ tôi đã biết được thay vì phải đợi đến lúc kết hôn và có 3 đứa trẻ!"
     • "Có lẽ tôi cần trải qua một vài mối tình trước khi gặp đúng hoàng tử của đời mình. Hầu như ai cũng làm vậy mà".
     • "Tôi biết mình cần giao tiếp giỏi hơn. Tôi sẽ nỗ lực thay đổi – đó là điều mà tôi có thể cải thiện”.
7. Đề xuất liệu pháp điều trị, một cách tế nhị, nếu bạn thấy có ích. Nếu bạn thấy vấn đề của người bạn kia trở nên trầm trọng hơn và cá nhân bạn không đủ khả năng giúp đỡ, hãy khuyên họ tham gia điều trị. Cả hai liệu pháp điều trị hành vi nhận thức và liệu pháp điều trị tâm vận động đều có thể có ích cho tình trạng mặc cảm, lòng tự trọng thấp.
   • Có thể bạn muốn khơi màu cho cuộc trò chuyện một cách cẩn thận. Bạn không muốn khiến đối phương xa lánh hoặc khiến họ cho rằng bạn nghĩ là họ bị mất trí.
   • Nếu bản thân bạn đã từng trải qua liệu pháp điều trị, thì hãy lý giải xem việc đó có ích cho bạn nhiều ra sao.
   • Đừng ngạc nhiên hay thất vọng nếu gợi ý của bạn bị từ chối ngay lập tức. Bạn có thể đang gieo một hạt mầm và nó sẽ phát triển, nuôi dưỡng trong tâm hồn của đối phương; rồi cuối cùng họ sẽ quyết định tìm đến chuyên gia tư vấn.

Làm Hình mẫu về Lòng tự trọng Chính đáng

1. Dành thời gian cho người có suy nghĩ tiêu cực về bản thân. Ở cạnh những người có lòng tự trọng cao có thể giúp ích cho người đang chịu đựng việc thiếu tự tin, mặc cảm. Nếu bạn nhận lấy cơ hội để liên hệ với sự tự nhận thức của bản thân, thì bạn sẽ là hình mẫu lý tưởng cho cảm xúc lành mạnh hay hạnh phúc.
2. Làm gương về việc đặt ra mục tiêu, đối mặt rủi ro, và tính linh hoạt. Người có lòng tự trọng thấp thường do dự đưa ra một quyết định mạo hiểm hay vạch ra mục tiêu cho bản thân vì luôn sợ thất bại. Bằng việc đề ra mục tiêu phấn đấu và tự mình đối mặt với rủi ro, bạn thể hiện cách tiếp cận cuộc sống lành mạnh. Thêm vào đó, chứng minh rằng thất bại không phải là thảm họa sẽ giúp chỉ ra một người có thể hồi phục, tiến về phía trước sau những bước thụt lùi. Nếu có thể, chia sẻ quá trình suy nghĩ của bạn với người có lòng tự trọng thấp. Có thể bạn muốn nhấn mạnh rằng:
   • Mục tiêu bạn đang đề ra là gì và vì sao bạn đề ra nó. (Tôi muốn chạy cự ly 5000 mét để có cơ thể khỏe mạnh).
   • Bạn sẽ làm gì khi đạt được mục tiêu đề ra. (Khi tôi hoàn thành quãng đường đua, có thể tôi sẽ nghĩ đến chạy một nửa đoạn đường marathon).
   • Bạn sẽ thấy thế nào nếu không đạt được mục tiêu. Chuyện gì xảy ra nếu tôi nỗ lực hết sức và thực hiện nhưng lại không thành công? (Tôi sẽ thất vọng nếu không hoàn thành đường đua nhưng vẫn luôn có những đường đua khác dành cho tôi. Bên cạnh đó, mục đích thực sự của tôi là đạt được thân hình chuẩn. Nếu tôi khỏe mạnh hơn, tôi sẽ là người chiến thắng. Nếu chạy bộ không có tác dụng, thì vẫn có các hoạt động khác để cải thiện sức khỏe để tôi luyện tập).
   • Kết quả của hành động mạo hiểm. (Tôi sẽ ốm hơn. Tôi có thể bị đau đầu gối. Tôi có thể trông thật kỳ quặc ở phòng tập thể hình. Tôi có thể thấy tốt hơn. Có thể tôi thật sự thích nó).
   • Bạn sẽ cảm thấy thế nào với một vài kết quả khác nhau. (Tôi sẽ rất vui mừng vì đã thành công, tự tin về bản thân. Dù cho chấn thương sẽ tệ đi. Tôi cũng ghét cảm giác lạc lõng).
3. Bày tỏ tiếng lòng. Tất cả chúng ta đều sống với tiếng lòng của riêng mình và rất khó để biết rằng giọng nói bên trong bạn là bất thường nếu không có gì để so sánh. Việc trò chuyện với người có lòng tự trọng thấp về cách bạn nói và nghĩ về chính mình có thể giúp họ hiểu hơn về một tiếng nói tích cực bên trong họ.
   • Nhấn mạnh rằng ngay cả khi công việc không diễn ra như mong đợi, bạn cũng không đổ lỗi hay trách móc bản thân.
   • Hãy kể cho họ về việc bạn không bao giờ nghĩ rằng người khác đang đánh giá hay suy nghĩ không tốt về bạn.
   • Giải thích cho họ cách bạn khen ngợi bản thân về thành tích đã đạt được và đó là niềm tự hào chứ không phải là sự kiêu ngạo.
   • Việc đưa ra một hình mẫu về tiếng lòng của chính mình thật sự chứng tỏ sự ủng hộ mà bạn dành cho người bạn yêu mến, chứ không phải làm họ tổn thương.
4. Giải thích rằng bạn không phải là người hoàn hảo. Đối với người có lòng tự trọng thấp, thì một người tự tin là người hoàn hảo. Người có suy nghĩ tiêu cực về bản thân thường tự phê bình một cách gay gắt, và khi họ so sánh bản thân với người khác, họ thường có xu hướng đem điều tồi tệ nhất của mình để so sánh với điều tốt nhất của người khác. Giải thích rằng bạn không phải—bạn cũng không muốn—là người hoàn hảo, và bạn yêu quý bản thân mình trên một chặng đường dài, điều đó có ích cho người có lòng tự trọng thấp.
5. Thể hiện bạn chấp nhận chính mình. Hãy sử dụng lời nói và hành động để đối phương biết rằng bạn đang sống thật với chính mình. Thậm chí khi bạn có mục tiêu hoặc hoài bão, bạn cũng hài lòng vì là chính mình.
   • Hãy thử sử dụng những cụm từ như “Tôi giỏi về…” “Tôi hi vọng có thể tiếp tục phát triển trong…” “Tôi yêu quý…” và “Tôi cảm thấy thoải mái khi tôi…”
6. Giải thích việc đặt ra mục tiêu cá nhân. Hãy kể với họ rằng bạn cũng có những thứ cần phải cải thiện tuy nhiên bạn không nhất thiết phải xem nó là nhược điểm của mình, việc này sẽ góp phần giúp họ hiểu được cách lành mạnh để chấp nhận bản thân.
   • Ngược lại một người có lòng tự trọng thấp có thể nghĩ rằng, “Tôi là một người thất bại vì tôi chưa có việc làm”, bạn có thể tạo ra cách tiếp cận tốt hơn bằng cách nói thế này, “Tôi là một nhân viên tuyệt vời, và tôi đang tìm kiếm một công việc phù hợp với mình”.
   • Thay vì nghĩ, “Tôi là người vô tổ chức không còn hy vọng gì nữa,” bạn có thể nói, “Điểm mạnh của tôi là lên ý tưởng cho ‘một bức tranh toàn cảnh’ hơn là để ý tới chi tiết, tuy nhiên tôi đang cố gắng làm việc có tổ chức hơn và chú trọng đến chi tiết hơn”.

Thấu hiểu về Lòng tự trọng thấp

1. Chấp nhận khả năng của bạn là có hạn. Về cơ bản, lòng tự trọng là một vấn đề cá nhân, và người có lòng tự trọng thấp phải tự giúp bản thân họ thực sự trở nên tốt hơn. Bạn có thể động viên và hỗ trợ họ, nhưng bạn không thể cải thiện lòng tự trọng của họ.
2. Xác định triệu chứng thể hiện lòng tự trọng thấp. Việc có khả năng nhận ra triệu chứng thể hiện lòng tự trọng thấp có thể giúp bạn trong việc ủng hộ, trợ giúp người bạn yêu quý. Một vài triệu chứng cần lưu tâm gồm có:
   • Liên tục đưa ra bình luận tiêu cực về bản thân.
   • Khó lòng chấp nhận mọi thứ thiếu hoàn hảo trong cuộc sống.
   • Lo lắng hoặc hoảng sợ khi người lạ xung quanh.
   • Từ bỏ mà không hề cố gắng vì sợ thất bại.
   • Luôn trong tư thế phòng thủ gay gắt đối với điều khiêu khích không đáng kể.
   • Nghĩ rằng người khác luôn luôn suy nghĩ xấu nhất về họ.
3. Tâm sự về việc "tự nói chuyện với chính mình". Một trong những đặc điểm rõ ràng của vấn đề lòng tự trọng thấp chính là sự hiện diện của những lời chỉ trích gay gắt bên trong họ. Thường thì đối phương sẽ nói như thế về bản thân họ. Nếu người bạn yêu quý cũng có cảm giác này, thì khả năng là họ cũng có suy nghĩ tiêu cực về bản thân. Ví dụ:
   • "Mình là một con heo mập xấu xí, chẳng trách sao mình không có bạn trai".
   • "Mình ghét công việc này, nhưng sẽ không có ai thuê một người như mình đâu".
   • "Mình đúng là kẻ thất bại".
4. Can thiệp trước khi vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn. Hãy nhận thức rằng việc có lòng tự trọng thấp có thể trở nên tồi tệ hơn, chứ sẽ không tốt hơn, nếu không được điều trị qua thời gian. Nếu bạn nghĩ rằng ai đó cần sự giúp đỡ, bạn nên nói chuyện với họ càng sớm càng tốt. Người có vấn đề về lòng tự trọng đang trên đà xấu đi thường có xu hướng:
   • Chịu đựng mối quan hệ bạo hành
   • Trở thành kẻ bắt nạt hoặc kẻ bạo hành chính mình
   • Từ bỏ ước mơ và mục tiêu vì sợ thất bại
   • Sao lãng vệ sinh cá nhân
   • Có hành vi tự gây thương tích cho bản thân

Luyện tập tự Chăm sóc Bản thân

1. Vạch ra giới hạn phù hợp nếu cần thiết. Một người có lòng tự trọng kém có thể trở nên cực kì đáng thương, tội nghiệp. Nếu bạn muốn giúp đỡ họ, bạn có thể bị quấy rầy bởi cuộc gọi lúc 3 giờ sáng, những cuộc nói chuyện bất tận về bản thân họ làm bạn mệt mỏi hay đòi bạn gặp họ khi mà bạn còn có những nghĩa vụ xã hội khác. Do đó, bạn nên thiết lập một giới hạn để ngăn tình bạn trở nên tồi tệ, tai hại. Ví dụ:
   • Nghĩa vụ hàng đầu của bạn là con cái. Điều này không có nghĩa bạn bè không phải là một điều ưu tiên, tuy nhiên việc lắng nghe trẻ kể lại buổi khiêu vũ sẽ được ưu tiên hơn việc đọc thơ của bạn bè.
   • Cuộc gọi sau 10 giờ đêm phải là cuộc gọi thực sự khẩn cấp. Ví dụ như một vụ tại nạn xe hơi là vấn đề khẩn cấp nhưng việc chia tay với bạn gái thì không phải vậy.
   • Dành thời gian để nuôi dưỡng những mối quan hệ khác. Bạn coi trọng người bạn này nhưng cũng cần phải dành nhiều thời gian với những người bạn khác, gia đình, bạn trai hoặc bạn gái, và thậm chí cả thời gian cho chính mình.
   • Bạn sẽ trò chuyện về điều đang làm phiền đối phương, và cũng nên nói về cuộc sống riêng, sở thích và những điều khác liên quan đến bạn. Tình bạn là mối quan hệ hai chiều trong đó có sự cho-và-nhận.
2. Nhớ rằng bạn chỉ là một người bạn, không phải là một bác sĩ chuyên khoa. Một bác sĩ chuyên khoa thì không phải là bạn bè bình thường, và một người bạn thì chắc chắn không phải là bác sĩ chuyên khoa. Trong quá trình nỗ lực để giúp đỡ người có lòng tự trọng rất thấp, thì một người bạn có thể dành nhiều thời gian và nỗ lực để giúp đỡ người bạn đáng thương của họ, nhưng lại không có hiệu quả. Và điều này có thể làm cho cả hai cảm thấy cực kỳ không vui và mất cân bằng. Nhưng bác sĩ chuyên khoa thì có thể cải thiện tình hình mà thậm chí bạn bè rất thân thiết thường không thể làm được.
3. Không chấp nhận sự lạm dụng. Thật không may là người có lòng tự trọng thấp lại có thể trở nên tiêu cực với người khác. Đôi khi điều này trở nên quá nghiêm trọng tức mức bị lạm dụng. Không ai bắt bạn phải giúp đỡ người làm bạn tổn thương về mặt cơ thể, qua lời nói hoặc bằng cách thức khác.
   • Lòng tự trọng thấp không cho người ta "cái quyền tự do" trở nên độc ác, tàn nhẫn với người khác, dù là do nguyên nhân gì khiến họ có lòng tự trọng thấp.
   • Bạn có quyền bảo vệ bản thân khỏi bị tổn thương thêm. Bạn có thể chọn kết thúc tình bạn một cách đúng đắn.

Bài liên quan

• Những người hay tức giận thường kém thông minh hơn họ nghĩ
• Cách từ bỏ một mối quan hệ độc hại và yêu thương bản thân mình hơn
• Nhận được thuốc Xanax kê đơn
• Cách để tiết chế cơn giận
• Đối mặt với cảm giác không được quan tâm

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Giúp đỡ Người có Lòng tự trọng thấp
• Giúp đỡ người có Lòng tự trọng thấp