Khắc phục định kiến

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Kỳ thị (thành kiến xã hội), định kiến (niềm tin sai lệch cho là đúng về một người hoặc nhóm người), và phân biệt đối xử (hành động chống lại một cá nhân hoặc nhóm người do định kiến) có thể tạo nên môi trường căng thẳng và gây nên vấn đề sức khỏe tâm thần.[1] Định kiến và tương tác với nhiều chủng tộc khác nhau có khả năng làm suy giảm chức năng điều hành của bộ não do người có định kiến cao phải dành rất nhiều công sức để quản lý hành vi của mình.[2] Để khắc phục định kiến hoàn toàn, bạn cần tìm cách giảm thiểu định kiến của bản thân và cố gắng loại bỏ định kiến trên phương diện xã hội. Bạn có thể vượt qua định kiến bằng cách chỉ trích thành kiến của bản thân, tăng cường liên kết xã hội, và giải quyết định kiến theo hướng lành mạnh.

Các bước[sửa]

Chỉ trích thành kiến[sửa]

  1. Đánh giá thành kiến của bản thân. Để vượt qua thành kiến của mình, điều đầu tiên bạn cần biết rằng chúng là gì. Trong tâm lý học xã hội có những dụng cụ dùng để đánh giá cảm giác tiềm ẩn và niềm tin về nhiều người khác nhau; công cụ này có tên gọi Thử nghiệm Liên tưởng Ẩn (IAT).[3] Thử nghiệm này cho thấy mức độ thành kiến sai lệch của bản thân về nhóm người cụ thể.
    • Bạn có thể tiến hành IAT của Đại học Harvard về một vài chủ đề bao gồm giới tính, tôn giáo, và chủng tộc trên internet.[4]
  2. Chịu trách nhiệm. Thành kiến là một dạng khiếm khuyết trong quan điểm vì nó ngăn cản bạn suy nghĩ vươn xa hơn khỏi tầm giả định và tạo nên bức tường vô hình xung quanh tư duy khách quan. Ví dụ, thái độ tiềm ẩn và rõ ràng đối với cá nhân thuộc chủng tộc khác sẽ ảnh hưởng nhiều đến mức độ thân thiện của bạn đối với họ (bằng lời hoặc hành động).[5]
    • Thừa nhận thành kiến và định kiến của bản thân, và chủ động thay thế bằng quan điểm phù hợp.[6] Ví dụ, nếu bạn có thành kiến về giới tính, tôn giáo, văn hóa hay chủng tộc (chẳng hạn như những người tóc vàng đều ngu ngốc, phụ nữ lúc nào cũng có tính khí thất thường,), bạn cần nhắc nhở bản thân rằng đây là thành kiến đối với nhóm người đó và bản thân đang quy chụp toàn bộ cá nhân.
  3. Nhận biết ảnh hưởng tiêu cực của định kiến. Để hạn chế định kiến hoặc thành kiến của bản thân, bạn nên nhận diện và hiểu rõ tác động của thành kiến đối với người khác. Nạn nhân của thành kiến hoặc phân biệt đối xử nặng nề có thể gặp phải vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng.
    • Việc đối mặt với thành kiến và phân biệt đối xử có thể làm suy giảm lòng tự trọng và gây nên trầm cảm , cũng như hạn chế tiếp cận chăm sóc sức khỏe, nhà ở, giáo dục, và việc làm đầy đủ.[7]
    • Việc bị người khác thành kiến với mình có thể tác động tiêu cực đến khả năng kiểm soát bản thân.[8]
    • Ghi nhớ rằng nếu bạn có thành kiến đối với người khác, họ có thể gặp phải hậu quả thảm khốc.
  4. Giảm kỳ thị bản thân. Một số người có thành kiến hoặc định kiến chống lại bản thân mình.[1] Kỳ thị bản thân nảy sinh khi bạn có niềm tin tiêu cực đối với chính mình. Nếu đồng ý với suy nghĩ này (định kiến bản thân), bạn có thể nảy sinh hành vi tiêu cực (tự phân biệt đối xử).[9] Ví dụ một người có suy nghĩ tiêu cực rằng bệnh tâm thần của mình có nghĩa là họ “bị điên.”
    • Xác định những nguy cơ tiềm ẩn khiến bạn kỳ thị bản thân và chủ động điều chỉnh lối suy nghĩ này. Ví dụ, thay vì cho rằng “Mình bị điên vì đang mắc bệnh tâm thần”, bạn có thể chuyển đổi thành “Bệnh tâm thần là điều hoàn toàn bình thường và có nhiều người cũng bị như vậy. Điều này không có nghĩa mình bị điên.”

Tăng cường liên kết xã hội để giảm thiểu thành kiến[sửa]

  1. Tiếp xúc với nhiều người. Sự đa dạng cũng là yếu tố thúc đẩy khả năng khắc phục định kiến.[1] Nếu không gặp gỡ nhiều người thuộc nhóm chủng tộc, văn hóa, khuynh hướng tình dục, và tôn giáo khác nhau, bạn không thể hoàn toàn chấp nhận sự đang dạng tồn tại trên thế giới. Khi ngừng phán xét và bắt đầu lắng nghe cũng như tìm hiểu, bạn đã thật sự hiểu rõ một người nào đó.
    • Một cách để trải nghiệm sự đa dạng đó là du lịch đến quốc gia, hoặc thậm chí tỉnh thành khác. Mỗi thành phố đều có nét văn hóa riêng chẳng hạn như ẩm thực, truyền thống, và hoạt động phổ biến. Ví dụ, người dân thành thị có nét khác biệt với người sinh sống ở vùng quê đơn giản là do họ sống trong môi trường khác nhau.
  2. Tiếp xúc với người mà bạn ngưỡng mộ. Gặp gỡ những người khác với mình (chủng tộc, văn hóa, giới tính, xu hướng tình dục, v.v…) mà bạn tôn trọng hoặc ngưỡng mộ. Điều này giúp thay đổi thái độ tiêu cực tiềm ẩn đối với cá nhân thuộc nền văn hóa khác nhau.[6]
    • Xem tranh ảnh hoặc đọc về những người mà bạn ngưỡng mộ có thể giúp bản thân giảm thiểu thành kiến đối với nhóm người cụ thể (chủng tộc, dân tộc, văn hóa, tôn giáo, bản năng giới tính, v.v…).
    • Đọc tạp chí hoặc sách của những người khác với bạn.
  3. Tránh biện minh cho sự thành kiến khi gặp gỡ người khác. Thành kiến có thể xảy ra khi những ý tưởng được biện minh bằng sự kỳ thị hay định kiến.[10] Hiện tượng này xảy ra do định kiến đôi khi được xã hội chấp nhận. Chúng ta đều đã biết đến nhiều định kiến tốt và xấu. Một số ví dụ như là người tóc vàng thường ngu ngốc, người Da đen có thể lực khỏe mạnh, người châu Á thông minh, người Mexico làm việc chăm chỉ, v.v… Một số định kiến nghe có vẻ tốt đẹp, nhưng chúng có thể trở nên tiêu cực do thành kiến. Nếu cho rằng một nhóm người nào đó đều giống nhau, bạn sẽ phán xét họ một cách chủ quan nếu họ không đáp ứng tiêu chuẩn của bạn và dẫn đến tình trạng phân biệt đối xử.
    • Một cách để hạn chế thành kiến đó là không chấp nhận những người đưa ra ý kiến mang tính kỳ thị. Ví dụ như nếu bạn bè của bạn nói rằng “Tất cả người châu Á đều không có kỹ năng lái xe.” Đây rõ ràng là thành kiến tiêu cực, và có thể gây nên định kiến nếu người này thật sự tin rằng đây là điều hoàn toàn đúng. Bạn có thể chuyển đổi thành kiến của người bạn bằng cách đối đầu một cách tinh tế và nói rằng “Đây là thành kiến không tốt. Bạn cần phải xem xét nhiều nền văn hóa và truyền thống khác nhau.”

Đối mặt với định kiến của người khác[sửa]

  1. Cởi mở và chấp nhận bản thân. Đôi khi chúng ta cảm thấy bất an khi bị người khác kỳ thị hoặc phân biệt đối xử và muốn tránh xa khỏi thế giới xung quanh để không bị tổn thương. Việc trốn tránh có thể là biện pháp tự bảo vệ bản thân, nhưng lại gây căng thẳng và phản ứng tiêu cực đối với định kiến.[1]
    • Hiểu rõ bản thân và chấp nhận chính mình cho dù người khác có nghĩ gì.[11]
    • Xác định người mà mình có thể tin tưởng với thông tin cá nhân và cởi mở với những người này.
  2. Tham gia nhóm. Đoàn kết nhóm giúp con người trở nên kiên cường khi đối mặt với định kiến và ngăn chặn vấn đề sức khỏe tâm thần.[1]
    • Bạn có thể tham gia bất kỳ nhóm nào, nhưng bạn nên lựa chọn nhóm phù hợp với mình (chẳng hạn như nhóm Phụ nữ, nhóm LGBT [Đồng tính nữ, Đồng tính nam, Lưỡng tính, Chuyển giới], nhóm người Mỹ gốc Phi, nhóm Tôn giáo, v.v…). Điều này giúp bạn trở nên mạnh mẽ hơn về mặt cảm xúc (hạn chế nóng giận hoặc trầm cảm và có khả năng kiểm soát tốt) khi đối mặt với định kiến.[7]
  3. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình. Nếu gặp phải định kiến hoặc phân biệt đối xử, bạn nên tiếp cận hỗ trợ xã hội để giải quyết những vấn đề này và vượt qua mọi trở ngại. Sự hỗ trợ từ gia đình có thể giảm thiểu tác động sức khỏe tâm thần không tốt do định kiến gây nên.[1]
    • Trao đổi với người thân hoặc bạn bè về định kiến mà bản thân gặp phải.
  4. Mong đợi kết quả tích cực hoặc trung lập. Nếu trước đây đã từng gặp phải định kiến hay phân biệt đối xử, không lạ gì bạn sẽ lo sợ sẽ gặp phải một lần nữa. Tuy nhiên, việc trông đợi người khác áp đặt định kiến, hay nghĩ rằng người ta sẽ hành động theo một cách nào đó có thể gây căng thẳng cực độ.[1]
    • Không nên sợ bị từ chối.[1] Thử nhìn nhận mỗi tình huống và sự tương tác là một trải nghiệm mới.
    • Trông đợi người khác có thành kiến với mình có thể tự động trở thành định kiến. Bạn không nên quy chụp và phán xét người khác theo cách nào đó (chẳng hạn như có định kiến, hay phán xét, phân biệt chủng tộc, v.v…). Ghi nhớ rằng nếu bạn có định kiến với người khác và cho rằng người ta sẽ bị kỳ thị, bạn sẽ trở thành người có thành kiến.
  5. Giải quyết theo hướng lành mạnh và sáng tạo. Một số người tìm đến biện pháp xử lý định kiến không tốt, chẳng hạn như hành vi hung hăn hoặc đối đầu không cần thiết.[1] Thay vì hi sinh giá trị bản thân để giải quyết định kiến, bạn nên sử dụng phương pháp giúp giải tỏa hoặc xử lý cảm xúc do bị định kiến gây nên.
    • Thể hiện chính mình thông qua: nghệ thuật, văn học, múa, hát, diễn xuất, hoặc bất kỳ hoạt động sáng tạo nào.
  6. Tham gia hoạt động. Chủ động giảm thiểu định kiến có thể giúp bạn nhận thức thay đổi.
    • Một cách đó là trở thành đại sứ hoặc làm tình nguyện trong tổ chức với mục đích hạn chế định kiến và phân biệt đối xử.
    • Nếu không thể làm tình nguyện cho tổ chức, bạn có thể quyên góp tiền hay hàng hóa. Nhiều trung tâm dành cho người vô gia cư có thể nhận thực phẩm đóng hộp, quần áo, và những vật dụng khác.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2072932/
  2. ↑ http://www.stjohns-chs.org/history/alesniewicz_courses/intro-psych/homework/effectprejudice.pdf
  3. ↑ https://implicit.harvard.edu/implicit/iatdetails.html
  4. ↑ https://implicit.harvard.edu/implicit/takeatest.html
  5. ↑ https://ce03ef7b-a-4aa41d37-s-sites.googlegroups.com/a/navarretelab.net/resources/Home/Dovidio_Implicit_Explicit.pdf?attachauth=ANoY7co_INBJi3GyLWjn3dTzbqsj9TV3XtGm94CbKzSS7P42xcDLKI6EXu1_TOsv10VqAMjrcy-XAaoGcEyCe4uM1JPfS__ZgCnn9ZoAMETaMeJVFZ7OFmU2ktNm1Dvhyl7yAofijaQZhJRFFUUcAIzqEIJgEpX_OzI5c3aX_3VblqINwut3yKTKnMPRIonDntBQX1E_0MNUtGcZ0aksvs3jEwsNnMospbASqmAucvIuEdMlMuevYjo%3D&attredirects=0
  6. ↑ 6,0 6,1 https://www.apa.org/pubs/journals/releases/psp-815800.pdf
  7. ↑ 7,0 7,1 www.researchgate.net/profile/Brenda_Major/publication/8516959_Group_identification_moderates_emotional_responses_to_perceived_prejudice/links/00b7d52c1b8a237737000000.pdf
  8. ↑ www.researchgate.net/profile/Michael_Inzlicht/publication/7270831_Stigma_as_ego_depletion_how_being_the_target_of_prejudice_affects_self-control/links/0912f506c683f08fb3000000.pdf
  9. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1489832/
  10. ↑ http://www2.psych.ubc.ca/~schaller/Psyc590Readings/CrandallEshleman2003.pdf
  11. ↑ http://repositoriocdpd.net:8080/bitstream/handle/123456789/605/L_MorrisJ_PrideAgainstPrejudice_1991.pdf?sequence=1
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Khắc_phục_định_kiến&oldid=144653”