Làm cũ giấy

Bạn đang trau chuốt cho một dự án nghệ thuật hay đang muốn tạo nền thật ấn tượng cho một bài thơ? Có thể bạn cần làm cho tờ giấy trông có vẻ xưa cũ. Có rất nhiều phương pháp trên internet dạy cách làm cũ giấy, nhưng chúng tôi thấy rằng phương pháp vò nhàu và xịt nước là tối ưu nhất. Nếu cách này không giúp tờ giấy trông cũ kỹ như mong muốn, bạn có thể thử phương pháp làm ố và “nướng giấy”, dùng ngọn lửa và sức nóng, hoặc chôn xuống đất để tờ giấy của bạn trông như đã nhuốm màu thời gian.

Các bước

Vò nhàu và xịt nước

1. Vò tờ giấy. Vò một tờ giấy trong tay thành một nắm. Nắm giấy càng chặt, tờ giấy của bạn càng nhăn.
2. Giở nắm giấy ra và xịt nước hoặc trà hay cà phê vào tờ giấy. Rót dung dịch bạn muốn dùng vào bình xịt. Giở tờ giấy ra và xịt cho đến khi xuất hiện những vết đốm ẩm và đạt màu sắc mà bạn mong muốn.
   • Lưu ý rằng dung dịch bạn chọn sẽ tạo vẻ khác biệt cho tờ giấy. Nước sẽ không nhuộm màu giấy, nhưng sẽ làm giấy biến đổi. Trà sẽ cho màu nâu nhạt, và cà phê cho màu đậm hơn.
3. Tạo hình cho các vết tích hư hại trên tờ giấy. Bây giờ tờ giấy sẽ dễ tạo hình hơn khi đã ẩm. Thử xé tưa các mép của tờ giấy, dùng móng tay dứt thành những lỗ thủng nhỏ hoặc tạo những nếp nhăn li ti trên giấy. Những chi tiết này mô phỏng dấu tích của thời gian; nếu muốn tờ giấy càng có vẻ cũ, bạn càng phải tạo ra nhiều dấu tích hư hại.
   • Nếu muốn giấy sẫm màu hơn và có những nếp nhăn sâu hơn, bạn hãy vò và làm ẩm tờ giấy lần nữa. Cẩn thận kẻo giấy bị rách làm đôi.
4. Trải giấy ra và để cho khô. Trải tờ giấy lên bề mặt phẳng như mặt bàn hay tủ. Giấy sẽ khô hoàn toàn trong vài giờ.
   • Hoặc bạn có thể sấy bằng máy sấy tóc để giấy mau khô.

Làm ố và “nướng”

1. Chọn và pha dung dịch. Để làm cũ giấy, bạn có thể dùng cà phê để có màu đậm hoặc trà để có màu nhạt hơn. Bạn cũng có thể điều chỉnh màu sắc của giấy trong quá trình pha trà hay cà phê.
   • Khi pha cà phê, bạn có thể làm đậm hoặc nhạt màu hơn bằng cách dùng nhiều hoặc ít cà phê hơn.
   • Đối với trà, sắc độ của tờ giấy sẽ tùy thuộc vào thời gian pha trà lâu hay nhanh. Trà ngấm càng lâu sẽ càng cho màu sắc đậm hơn, và màu sẽ nhạt hơn nếu bạn chỉ ngâm trà trong thời gian ngắn.
   • Để dung dịch nguội trước khi thực hiện bước kế tiếp.
2. Trải tờ giấy lên khay nướng. Đảm bảo tờ giấy phải lọt trong lòng khay nướng, các mép giấy không thò ra ngoài.
3. Làm nóng trước lò nướng ở nhiệt độ 90ºC. Làm nóng lò nướng vào thời điểm này để đạt được nhiệt độ mong muốn khi tờ giấy đã sẵn sàng để cho vào lò.
4. Rót dung dịch vừa pha lên khay nướng. Rót vào một góc khay, không rót trực tiếp lên giấy. Chỉ rót vừa đủ sao cho dung dịch tráng một lớp mỏng trên tờ giấy. Bạn đừng lo dung dịch sẽ đọng bên dưới tờ giấy; giấy sẽ hút hết dung dịch đọng lại bên dưới.
5. Dùng cọ phết cà phê/trà lên tờ giấy. Giờ là lúc bạn tận dụng óc sáng tạo để tạo các kiểu vân trên giấy. Bạn có thể trải đều dung dịch khắp tờ giấy nếu muốn tạo vẻ đồng nhất. Nếu không, bạn có thể trải không đều để tạo ra các mẫu vân sống động và nổi bật.
   • Nếu thích tạo các vết tích sinh động hơn, bạn có thể rảy bã cà phê lên giấy, để nguyên trong vài phút.
6. Dùng khăn giấy thấm nước thừa. Đảm bảo không còn vũng nước nào còn lại trên giấy hoặc trong khay nướng. Tuy nhiên bạn không cần phải cố làm khô tờ giấy hoàn toàn, chỉ cần đảm bảo không còn sót lượng dung dịch nào chưa được thấm hết.
7. Chỉnh sửa tờ giấy. Trước khi cho khay và giấy vào lò nướng, bạn có thể thêm thắt vài chi tiết để khiến tờ giấy trông còn cũ hơn nữa khi giấy còn ẩm và dễ tạo hình. Xé tưa các mép giấy hoặc dùng móng tay tạo vài lỗ thủng nhỏ; bạn có thể vò nhàu các mẩu giấy nhỏ xíu này lại và đắp vào chỗ khác trên tờ giấy để tạo những nốt sần trông như giấy da. Ngoài ra, bạn có thể dùng nĩa hoặc vật nào đó tương tự ấn xuống giấy để tạo các vết hằn.
8. Cho khay vào lò nướng khoảng 4-7 phút. Tốt nhất là nên đặt khay ở ngăn giữa của lò nướng. Chú ý trong quá trình nướng. Khi các cạnh của tờ giấy bắt đầu cong lên nghĩa là đã được. Thời gian hoàn tất tùy thuộc vào từng lò nướng.
9. Lấy tờ giấy ra và để nguội. Đeo găng tay làm bếp và lấy khay ra khỏi lò. Đợi 10-15 phút cho tờ giấy nguội trước khi bạn bắt đầu viết lên đó.

Dùng lửa và sức nóng

1. Hứng tờ giấy trên bồn rửa. Đây là bước quan trọng để đề phòng vô tình làm cháy giấy; bạn chỉ cần hứng tờ giấy trên bồn rửa và giội nước lên trên. Ở phương pháp này, bạn chỉ nên viết lên giấy sau khi đã làm cũ để khỏi mất công sức nếu chẳng may giấy bị cháy quá nhiều.
2. Tìm nến hoặc bật lửa. Hiệu quả của các nguồn lửa này không có gì khác biệt, vì vậy bạn có thể dùng nguồn nào có sẵn. Tránh dùng bật lửa butan vì ngọn lửa từ khí butan quá mạnh, không thích hợp cho công việc này.
3. Hơ lửa dọc theo các cạnh giấy. Để các cạnh giấy cách xa khoảng 2,5 cm bên trên ngọn lửa. Di chuyển ngọn lửa dọc theo các cạnh giấy, hơ tới lui xung quanh tờ giấy. Bước này làm giấy sẫm màu hơn, trông cũ kỹ như bị thời gian và môi trường làm hư hại. Không hơ quá lâu một chỗ trên ngọn nến.
   • Không hơ quá lâu một chỗ; bạn có thể làm cả tờ giấy cháy mất.
   • Khi hơ ngọn lửa dọc theo các cạnh giấy, bạn cần đảm bảo hơ cách xa bàn tay để tránh bị bỏng.
4. Đốt những lỗ thủng nhỏ trên tờ giấy. Nếu muốn tạo thêm các vết tích, bạn có thể đốt một vài chỗ trên tờ giấy. Đặt tờ giấy cách khoảng 2,5 cm trên ngọn lửa và bắt đầu hơ. Chú ý khi xuất hiện đốm màu nâu và đen. Lấy ra khỏi ngọn lửa khi giấy đã đạt đến màu sắc mong muốn.
   • Nếu muốn tạo các lỗ thủng trên tờ giấy, bạn hãy hơ lâu hơn một chút. Sức nóng sẽ làm thủng giấy và ngọn lửa nhỏ sẽ xuất hiện. Bạn cần nhanh chóng thổi tắt lửa.
   • Nếu giấy bắt lửa quá nhanh và không kịp thổi tắt, bạn chỉ việc thả xuống bồn rửa và giội nước.

Chôn giấy trong sân

1. Đào một hốc đất trong sân. Hốc này nên có kích thước vừa đủ chôn một quả banh tennis. Bạn đừng phá sân nhà mình nếu không cần thiết!
2. Vò nhàu tờ giấy thành một nắm và đặt vào hốc đất. Rắc chút nước lên nắm giấy (không quá ¼ cốc). Bạn có thể xoa một ít đất lên giấy trước khi thực hiện bước này; bùn sẽ khiến tờ giấy trở nên bẩn và nhòe nhoẹt.
3. Đắp đất lên. Đảm bảo phủ đất kín nắm giấy. Đất sẽ dần dần làm mòn và hư hại giấy, do đó bạn cần đảm bảo đất phải phủ kín xung quanh nắm giấy.
4. Lấy tờ giấy lên sau 3-14 ngày. Thời gian chờ đợi tùy thuộc vào việc bạn thích tờ giấy cũ nhiều hay ít.

Lời khuyên

• Tờ giấy sẽ trông xưa cũ và tinh tế hơn nếu bạn đốt khi giấy còn ẩm vì vết nước ố.
• Thực hành phương pháp hơ lửa với nhiều tờ giấy khác trước khi thực hiện trên tờ giấy chính thức.
• Đảm bảo không rót quá nhiều chất lỏng; bằng không, giấy có thể bị rách.
• Nếu muốn tờ giấy có những nếp gấp đậm màu, bạn hãy gấp giấy lại trước khi nhúng vào dung dịch hoặc xịt dung dịch lên giấy.
• Nếu dùng cà phê để làm cũ giấy, bạn có thể thêm vài giọt rượu vang đỏ vào cà phê. Hai chất này có đặc tính khác nhau, do đó cà phê sẽ lan rộng, trong khi rượu vang sẽ đọng lại trong các "nếp nhăn nhỏ", tạo nên hiệu ứng rất xưa cũ.
• Xịt một lớp dầu bóng trong suốt sau khi giấy đã khô để tạo lớp hoàn thiện.
• Tự do kết hợp các phương pháp. Ví dụ, bạn có thể làm ố tờ giấy, nướng và sau đó chôn xuống trong vài ngày.

Cảnh báo

• Nếu dùng phương pháp nhúng ướt, bạn đừng cố nhúng nhiều tờ giấy cùng một lúc. Những trang giấy sẽ dính lại với nhau. Thay vì thế, bạn nên nhúng riêng từng tờ một với cùng một thứ nước trà.
• Không ngâm giấy quá lâu, nếu không nó sẽ bắt đầu mủn ra.
• Không để tờ giấy quá sát ngọn lửa, nếu không nó sẽ bắt lửa và cháy.
• Nếu chưa đến 18 tuổi, bạn cần nhờ người lớn trông chừng khi sử dụng lửa.
• Nếu tờ giấy có chữ viết bằng mực, bạn đừng nhúng nó vào dung dịch; nếu không, nó sẽ bị nhòe và rất khó đọc. Nên dùng bút bi hoặc bút chì.

Những thứ bạn cần

• Giấy
• Túi trà hoặc cà phê
• Bình xịt
• Cọ
• Khay nướng hoặc chảo
• Khăn giấy
• Lò nướng
• Nến hoặc bật lửa
• Máy sấy tóc