Mét

Bản mẫu:Đơn vị chiều dài Mét (tiếng Pháp: mètre) là đơn vị đo khoảng cách, một trong 7 đơn vị cơ bản trong hệ đo lường quốc tế (SI). Định nghĩa gần đây nhất của mét bởi Viện Đo lường Quốc tế (Bureau International des Poids et Mesures) vào năm 1983 là: "khoảng cách mà ánh sáng truyền được trong chân không trong khoảng thời gian của 1 / 299 792 458 giây". Trong cách hành văn hàng ngày, nhiều khi một mét còn được gọi là một thước.

Lịch sử

• 1664: Christian Huygens đề nghị dùng độ dài con lắc toán học thực hiện một dao động trong một giây để làm đơn vị đo độ dài.

Tập tin:Platinum-Iridium meter bar.jpg

Thước mét tiêu chuẩn bằng platin-iridi

Tập tin:Atom schematisch.jpg

Biểu diễn dưới dạng giản đồ của một nguyên tử để minh họa femtômét và Ångström. Không theo đúng tỷ lệ.

• 1771: nhiều người đề nghị lấy độ dài quãng đường một vật rơi tự do trong một giây làm đơn vị đo độ dài.

Cả hai ý kiến trên đều đã không được chấp nhận.

• 1790: Một ủy ban được thành lập tại Pháp đã quyết định chọn độ dài một phần mười triệu của đoạn kinh tuyến từ xích đạo qua Paris đến Bắc Cực làm một độ dài chuẩn gọi là mét.
• 1799: Ủy ban chế tạo thước mét chuẩn đầu tiên làm bằng 90% platin và 10% iridi.
• Thế kỉ 19: các phép đo chính xác hơn cho thấy rằng độ dài của thước mét bằng platin ấy ngắn hơn độ dài 1/10 triệu đoạn kinh tuyến trên một đoạn 0,08 mm.
• 1889: Hội nghị Đo lường Quốc tế quyết định chọn độ dài thước mét bằng platin ấy làm cơ sở để chế tạo một thước mét bằng platin-iridi, có mặt cắt hình chữ X để làm thước mét tiêu chẩn quốc tế, cất giữ tại Viện Đo lường Quốc tế ở Paris.
• Tháng 10 năm 1960: Hội nghị Đo lường Quốc tế khóa 11 quyết định: "độ dài một mét bằng 1.650.763,73 lần độ dài bước sóng ánh sáng màu vàng cam của Kprypton-86 phát ra trong chân không".
• Ngày 20 tháng 10 năm 1983: Hội nghị Đo lường Quốc tế khóa 17 định nghĩa lại mét: "một mét là khoảng cách mà ánh sáng truyền được trong chân không trong khoảng thời gian của 1 / 299 792 458 giây".

Hệ thống SI

Bội số	Tên	Kí hiệu		Bội số	Tên	Kí hiệu
100	mét	m
101	đềcamét	dam		10−1	đêximét	dm
102	hêctômét	hm		10−2	xentimét	cm
103	kilômét	km		10−3	milimét	mm
106	mêgamét	Mm		10−6	micrômét	µm
109	gigamét	Gm		10−9	nanômét	nm
1012	têramét	Tm		10−12	picômét	pm
1015	pêtamét	Pm		10−15	femtômét	fm
1018	examét	Em		10−18	atômét	am
1021	zêtamét	Zm		10−21	zéptômét	zm
1024	yôtamét	Ym		10−24	yóctômét	ym
Đơn vị in đậm là đơn vị hay dùng

Xem thêm

• Hệ đo lường quốc tế
• Vận tốc ánh sáng

Tham khảo

• Bureau International des Poids et Mesures. The International System of Units (SI), 7th ed. 1998 (tiếng Anh)

Liên kết ngoài

• Length—Evolution from Measurement Standard to a Fundamental Constant tại website NIST
• The History of the Meter
• La convention du mètre, BIPM
• Quy đổi các đơn vị đo chiều dài

Bản mẫu:Đơn vị SI

Liên kết đến đây

• 10 thí nghiệm vật lý nổi tiếng
• Ánh sáng
• Bangladesh
• Bóng chày
• Bóng đá
• Bức xạ điện từ
• Chim
• Everest
• Gia tốc
• Hoàng Hà

Xem thêm liên kết đến trang này.