Ngăn ngừa nấm da

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Dù đã từng bị nấm men âm đạo hoặc nước ăn chân, có thể bạn vẫn chưa biết thực ra mình đã bị bệnh nấm da. Nấm là một nhóm sinh vật sản sinh ra bào tử. Nấm có nhiều loài, sống ở hầu hết mọi nơi và thông thường không gây nhiễm trùng hoặc gây u nhú trên da. Nhưng thỉnh thoảng bạn có thể bị nhiễm nấm trên da như hắc lào, nước ăn chân, nấm bẹn hoặc nấm men âm đạo. Nhưng bạn đừng lo. Bệnh nấm da không đe dọa tính mạng và thông thường không gây hại hoặc tổn thương nghiêm trọng. Và bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm nguy cơ nhiễm nấm da.

Các bước[sửa]

Giảm Nguy cơ[sửa]

  1. Biết đối tượng nào có nguy cơ nhiễm nấm. Có một số yếu tố có thể tăng nguy cơ nhiễm nấm da, như mặc chung quần áo hay dùng chung đồ cá nhân (bàn chải/lược) với người nhiễm nấm.[1] Tuy nhiên, một số người có vẻ dễ bị nhiễm hơn, dựa vào các yếu tố nguy cơ. Những người nằm trong nhóm nguy cơ bao gồm:
    • Người có hệ miễn dịch suy yếu do dùng thuốc, dùng steroids, bị nhiễm trùng hoặc các bệnh khác[2]
    • Người sử dụng kháng sinh hoặc thuốc ức chế miễn dịch dài ngày
    • Người lớn hoặc trẻ nhỏ tiểu không tự chủ hoặc không có khả năng giữ nước tiểu (điều này tạo môi trường ẩm ướt ở bộ phận sinh dục)
    • Người đổ mồ hôi nhiều
    • Người làm việc hoặc ở trong môi trường tiếp xúc với những người có nguy cơ cao như y tá, giáo viên, bệnh nhân nằm viện, học sinh/sinh viên và huấn luyện viên
  2. Biết về các vùng da có nguy cơ cao nhiễm nấm. Những bộ phận ẩm ướt có nguy cơ nhiễm nấm cao hơn vì nấm cần độ ẩm để phát triển.[3] Những bộ phận này là kẽ ngón chân, bên dưới mô vú, khu vực xung quanh bộ phận sinh dục (bao gồm vùng âm đạo) và giữa các nếp gấp của da.
  3. Cẩn thận khi ở nơi công cộng. Nấm da là bệnh lây lan, do đó bạn có thể bị nhiễm nấm nếu tiếp xúc với các tế bào da nhiễm nấm. Cố gắng giảm bớt tiếp xúc ở những địa điểm công cộng nơi có thể có những người bị nhiễm nấm. Nếu dùng phòng thay đồ, phòng tắm công cộng hay hồ bơi, bạn nhớ đi dép. Bạn cũng hoàn toàn không nên dùng chung khăn tắm hay lược trong phòng thay đồ công cộng.[4]
    • Không bao giờ chạm vào người bị nhiễm nấm hoặc đi chung giày dép.
  4. Giữ gìn cho da sạch sẽ và khô ráo. Nấm sinh trưởng ở những vùng ấm và ẩm ướt như ở kẽ ngón chân hoặc vùng bẹn. Bằng việc giữ cho da sạch và khô, bạn có thể giảm nguy cơ nhiễm nấm. Có nhiều việc bạn cần làm để giữ cho da khô ráo.
    • Thay tất mỗi ngày một lần hoặc mỗi ngày hai lần nếu bạn đổ mồ hôi nhiều. Để cho khăn tắm khô hoàn toàn trước khi sử dụng lại.[4]
    • Rửa sạch và lau khô các vùng da có nếp gấp như vùng dưới vú hoặc dưới bụng. Rắc phấn rôm hoặc phấn đặc trị vào các nếp da gấp khi tập thể dục thể thao hoặc khi ở trong môi trường nóng.
    • Bạn cũng nên thay giày và để cho thật khô trước khi đi, nhất là khi giày bị ướt. Ngoài ra, bạn cần giặt quần lót thể thao sau mỗi lần sử dụng.
  5. Tăng cường hệ miễn dịch. Bạn có nguy cơ nhiễm nấm cao hơn nếu hệ miễn dịch của bạn suy yếu. Để cải thiện hệ miễn dịch, bạn nên uống vitamin bổ sung[5] và suy nghĩ đến việc dùng thêm probiotic.[6] Cố gắng áp dụng chế độ ăn cân bằng giàu chất béo tốt và giảm lượng carbohydrate nạp vào. Nên uống nhiều nước để giữ nước cho cơ thể. Bạn biết cơ thể đủ nước khi nước tiểu của bạn có màu vàng rất nhạt.[7] Thời gian ngủ 8 tiếng mỗi đêm cũng sẽ có lợi cho hệ miễn dịch.[8]
    • Hệ miễn dịch có thể vẫn không ở trạng thái tốt nhất cho dù bạn không mắc bệnh gì và không uống loại thuốc nào có khả năng gây suy giảm hệ miễn dịch. Do đó việc củng cố hệ miễn dịch là điều rất quan trọng.
  6. Ngăn chặn vùng nhiễm nấm lây lan. Nếu đã bị nhiễm nấm, bạn cần ngăn không cho nấm lan ra các vùng khác trên cơ thể hoặc đề phòng lây cho người nhà. Các thành viên khác trong gia đình nên đi khám và điều trị nếu nghi ngờ bị nhiễm nấm. Vì nấm da có khả năng lây, bạn hãy thực hiện các biện pháp ngăn chặn lây lan như sau:[9]
    • Tránh gãi vùng nhiễm nấm. Rửa tay thường xuyên và giữ khô ráo.
    • Đi dép khi tắm dưới vòi sen nếu bạn bị nước ăn chân.
    • Giặt khăn tắm bằng nước xà phòng ấm và sấy khô bằng máy sấy. Dùng khăn sạch mỗi lần tắm hoặc rửa.
    • Rửa sạch bồn tắm, bồn rửa tay và sàn phòng tắm sau khi sử dụng.
    • Mặc quần áo sạch sẽ, khô ráo mỗi ngày và tránh dùng chung quần áo và tất.
    • Điều trị cho tất cả thú cưng bị nhiễm nấm.
    • Trẻ em và người lớn có thể cần dùng dầu gội đặc trị 2-3 lần mỗi tuần trong 6 tuần để ngăn ngừa bệnh nấm da đầu (ngứa/hắc lào trên da đầu).
    • Ngâm lược trong hỗn hợp nửa phần thuốc tẩy và nửa phần nước, một tiếng mỗi ngày trong 3 ngày nếu bạn bị nhiễm nấm da đầu. Không dùng chung lược, mũ, gối, mũ bảo hiểm hoặc khăn tắm với người khác.

Nhận biết các Triệu chứng[sửa]

  1. Xác định bệnh hắc lào. Tuy có nhiều tên gọi khác nhau tùy vào vị trí trên cơ thể, bệnh này là do cùng một loại nấm gây ra (không phải ký sinh trùng) Nếu bạn bị nước ăn chân, nấm bẹn hoặc hắc lào, thì nghĩa là bạn bị nhiễm cùng một loại nấm, chỉ khác nhau ở vị trí. Các triệu chứng có thể hơi khác nhau tùy vào vị trí bị nhiễm nấm.[10]
  2. Nhận biết những triệu chứng của bệnh nấm da chân. Bệnh nước ăn chân, còn gọi là nấm da chân, gây đỏ hoặc ngứa quanh các kẽ ngón chân, cũng có khi ở lòng bàn chân. Bạn có thể cảm thấy bỏng rát, ngứa ran, da phồng giộp và đóng vảy.[11] Bạn cũng có thể thấy những nốt phồng đỏ, có vảy giữa kẽ các ngón chân.[1]
  3. Nhận biết các triệu chứng của bệnh nấm da đùi. Nấm bẹn, còn gọi là nấm da đùi, thường gặp ở thiếu niên nam và ở nam giới trưởng thành. Các triệu chứng bao gồm các mảng đỏ, sần lên và đóng vảy với những đường viền rõ rệt ở vùng háng. Những mảng này có màu đỏ hơn ở phía ngoài và nhạt hơn ở bên trong khiến chúng có hình tròn đặc trưng. Chúng cũng có thể khiến cho màu da sáng hơn hoặc tối hơn bất thường và có thể là vĩnh viễn.[12]
    • Bệnh nấm da này thường gặp ở thanh thiếu niên nam chơi thể thao và thường dùng chung phòng thay đồ ở nơi công cộng.[1] Người nhiễm nấm da đùi cũng có thể bị nấm da chân do cùng một loại nấm tái nhiễm ở vùng bẹn.
  4. Kiểm tra cơ thể xem bạn có bị hắc lào không. Hắc lào là bệnh nấm da thân xuất hiện trên cơ thể, ở các vị trí như da đầu, bên trong râu, trên bàn chân hoặc bẹn. Đầu tiên đó là một vùng da đỏ nổi lên như những nốt mụn nhỏ. Vùng này ngứa, nhanh chóng nổi lên và dần dần tạo thành hình dạng tròn đặc trưng với đường viền bên ngoài đỏ hơn bên trong.[9]
    • Bạn cũng nên kiểm tra các vết phát ban. Các vết phát ban này ảnh hưởng đến bộ phận khác trong cơ thể và thường đi kèm với nấm da thân. Bạn có thể bị nổi mẩn ngứa và sần sùi trên các ngón tay, một triệu chứng liên quan đến phản ứng dị ứng với nấm. Nhưng đó không phải do tiếp xúc với vùng nhiễm nấm.[13]
  5. Tìm dấu hiệu hắc lào trên râu. Hắc lào trên râu là bệnh nấm râu ở nam giới. Nấm có thể lây nhiễm sâu hơn vào các nang râu và dẫn đến rụng râu vĩnh viễn do sự hình thành sẹo ở các nang bị nhiễm. Các triệu chứng bao gồm vùng mẩn đỏ trên da, ngứa và có thể đóng vảy cứng. Tùy vào vị trí, bạn có thể thấy những hình tròn đặc trưng với đường viền bên ngoài màu đỏ đậm hơn bên trong. Người đang nhiễm nấm có thể sẽ mất khả năng mọc râu.[14]
    • Bạn cũng nên kiểm tra các vết phát ban. Các vết phát ban này ảnh hưởng đến bộ phận khác trong cơ thể và thường đi kèm với nấm râu. Bạn có thể bị nổi mẩn ngứa và sần sùi trên các ngón tay, một triệu chứng liên quan đến phản ứng dị ứng với nấm. Nhưng đó không phải do tiếp xúc với vùng nhiễm nấm.[13]
  6. Tìm các triệu chứng hắc lào trên da đầu. Nấm da đầu là một loại hắc lào trên da đầu, có thể chỉ ở một phần nhỏ hoặc toàn bộ da đầu. Những vùng nhiễm nấm sẽ ngứa, đỏ, thường sưng viêm và có thể xuất hiện những vết loét có mủ. Ngoài ra có thể xuất hiện nhiều vảy ở một khu vực hoặc phần lớn da đầu. Bạn cũng có thể thấy các “đốm đen” là các vết trong đó tóc bị gãy do nấm da đầu. Người đang bị nhiễm nấm da đầu bị rụng tóc, và tình trạng nhiễm nấm có thể tạo thành các mô sẹo và vĩnh viễn không mọc tóc nếu không được điều trị đúng cách. Người bệnh có thể bị sốt nhẹ dưới 38,3 độ C và sưng hạch cổ khi cơ thể đang chống lại sự lây nhiễm.[15]
    • Bạn cũng nên kiểm tra các vết phát ban. Các vết phát ban này ảnh hưởng đến bộ phận khác trong cơ thể và thường đi kèm với nấm da đầu. Bạn có thể bị nổi mẩn ngứa và sần sùi trên các ngón tay, một triệu chứng liên quan đến phản ứng dị ứng với nấm. Nhưng đó không phải do tiếp xúc với vùng nhiễm nấm.[13]
  7. Nhận biết nếu bạn bị nhiễm nấm men âm đạo. Nấm men thực ra là loại nấm có thể gây nhiễm trùng âm đạo ở phụ nữ. Âm đạo, môi và âm hộ đều có thể bị nhiễm nấm men. Bạn không nên cố gắng chữa trị triệu chứng tại nhà nếu bị nhiễm nấm quá 4 lần trong một năm qua, đang mang thai, bị tiểu đường không kiểm soát, hệ miễn dịch suy giảm, hoặc có các vết rách, nứt, nẻ hay đau vùng âm đạo. Hầu hết các triệu chứng nhiễm nấm men âm đạo có biểu hiện từ nhẹ đến trung bình, bao gồm:[16]
    • Ngứa và bị kích ứng trong âm đạo hoặc tại cửa vào âm đạo
    • Đỏ hoặc sưng tại cửa vào âm đạo
    • Đau và nhức trong âm đạo
    • Cảm giác bỏng rát khi đi tiểu hoặc giao hợp
    • Dịch tiết âm đạo màu trắng đục, lợn cợn, đặc và không có mùi

Điều trị Bệnh Nấm da[sửa]

  1. Điều trị nước ăn chân. Bột hoặc kem kháng nấm không cần kê toa có tác dụng kiềm chế hoặc diệt trừ nấm. Tìm các sản phẩm có chứa miconazole, clotrimazole, terbinafine hoặc tolnaftate. Dùng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc trong ít nhất 2 tuần và thêm 1 tuần nữa sau khi đã hết nấm để ngăn ngừa tái nhiễm.[11] Rửa bàn chân mỗi ngày hai lần với xà phòng và nước. Đảm bảo lau khô bàn chân và kẽ các ngón chân, sau đó đi tất sạch sau mỗi lần rửa.
    • Đi giày có độ thông thoáng tốt và làm bằng chất liệu tự nhiên. Bạn nên thay đổi giày mỗi ngày để giày có thời gian khô ráo hoàn toàn.
    • Nếu tình trạng nấm da chân không đáp ứng với các cách điều trị tại nhà, bác sĩ có thể kê toa thuốc uống sau khi lấy mẫu xét nghiệm.
  2. Điều trị nấm da đùi. Dùng các sản phẩm kháng nấm không kê toa để giúp kiểm soát tình trạng nhiễm nấm. Các loại thuốc này cần có các thành phần miconazole, tolnaftate, terbinafine hoặc clotrimazole. Bạn nên lưu ý là tình trạng nhiễm nấm phải bắt đầu khỏi trong vòng vài tuần. Nếu bệnh này kéo dài hơn 2 tuần, trở nên trầm trọng hoặc tái đi tái lại (hơn 4 lần một năm), bạn nên đến bác sĩ.[12] Nếu bệnh không đáp ứng với các liệu pháp tại nhà, bác sĩ có thể kê toa thuốc uống sau khi lấy mẫu xét nghiệm.
    • Tránh mặc quần áo chật hoặc để bất cứ thứ gì cọ vào vùng da bệnh.
    • Giặt toàn bộ đồ lót và quần lót thể thao sau một lần sử dụng.
  3. Điều trị hắc lào trên da. Dùng các loại kem không cần toa có thành phần oxiconazole, miconazole, clotrimazole, ketoconazole hoặc terbinafine. Dùng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc trong 10 ngày. Nói chung, bạn nên rửa sạch và lau khô vùng bị nhiễm nấm, sau đó bôi kem từ ngoài vào trong vùng da bệnh. Rửa sạch và lau khô tay sau khi bôi kem. Không băng kín vùng da nhiễm nấm vì như vậy vùng da sẽ bị ẩm.[9]
    • Nếu bị nấm da đầu và nấm râu, bạn phải đến bác sĩ để điều trị. Nếu bạn bị nấm trên da ở thân mình mà không đáp ứng với cách điều trị tại nhà, bác sĩ có thể kê toa thuốc uống sau khi lấy mẫu xét nghiệm.
    • Nếu là trẻ em trong tuổi đi học, bạn có thể trở lại lớp học khi đã bắt đầu điều trị.
  4. Điều trị nhiễm nấm âm đạo. Tình trạng nhiễm nấm men âm đạo không có biến chứng có thể được chữa trị bằng các loại chế phẩm không kê toa. Bạn có thể dùng các loại kem, bọt, thuốc viên hoặc thuốc mỡ kháng nấm nhét âm đạo thuộc nhóm azoles, bao gồm butoconazole, miconazole, clotrimazole, và terconazole. Bạn có thể thấy hơi rát hoặc kích ứng tại vùng da khi bôi thuốc. Luôn sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc.[17]
    • Các loại kem gốc dầu này có thể làm mòn bao cao su hoặc màng chắn. Nếu đang dùng phương pháp này để tránh thai, bạn nên nhớ rằng chúng có thể giảm tác dụng khi bạn đang dùng thuốc.
  5. Điều trị các biến chứng do bệnh nấm âm đạo. Bạn có thể phải dùng liệu pháp điều trị lâu dài, bao gồm kem bôi được kê toa với nhóm “azole” mạnh hơn các loại kem không kê toa. Bạn sẽ dùng loại kem này từ 10 đến 14 ngày. Nếu bạn có biến chứng từ bệnh nấm men âm đạo, bác sĩ có thể kê toa thuốc fluconazole (Diflucan) để uống một lần.[17] Hoặc bạn có thể được cho uống 2-3 liều thuốc fluconazole thay vì dùng kem bôi. Thuốc này không dùng cho phụ nữ mang thai.
    • Nếu bị nhiễm nấm tái đi tái lại, bạn có thể uống 1 liều duy trì fluconazole mỗi tuần một lần trong 6 tháng hoặc dùng viên nhét âm đạo clotrimazole.
  6. Đến bác sĩ nếu bạn bị tiểu đường hoặc suy giảm miễn dịch. Bác sĩ sẽ giúp bạn điều trị nấm vì bệnh tiểu đường và tình trạng suy giảm miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nặng hơn do nhiễm nấm.
    • Đến bác sĩ để được điều trị sớm nhằm giảm khả năng mắc các vấn đề về sức khỏe hoặc nhiễm trùng thứ cấp do gãi.
  7. Đến bác sĩ nếu bạn bị nấm da trên đầu hoặc râu. Bác sĩ sẽ cho bạn thuốc uống gồm griseofulvin, terbinafine hoặc itraconazole. Uống thuốc theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, thông thường ít nhất 4 tuần đến 8 tuần. Bạn có thể tăng cơ hội chữa khỏi bằng cách:[15]
    • Giữ vùng da nhiễm nấm sạch và khô
    • Gội đầu và râu với dầu gội đặc trị chứa selenium sulfide hoặc ketoconazole. Điều này giúp vùng nhiễm nấm ngừng lan rộng nhưng không chữa khỏi cho vùng đang bị nhiễm.

Lời khuyên[sửa]

  • Điều trị sớm bệnh nấm da để giảm nguy cơ lan ra các bộ phận khác trên cơ thể và lây cho những người khác. Việc điều trị sớm còn tăng cơ hội chữa khỏi bệnh.
  • Nếu tình trạng nhiễm nấm không khỏi trong 2 hoặc 3 tuần, bạn nên đến bác sĩ để được điều trị bằng các biện pháp mạnh hơn và để đảm bảo rằng những vết phát ban không phải do bệnh nào khác gây ra, ví dụ như bệnh vảy nến hoặc nhiễm khuẩn. Bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh nếu có hiện tượng nhiễm khuẩn thứ cấp do gãi.
  • Những bệnh nhiễm trùng khác, bao gồm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có thể gây ra những triệu chứng tương tự như bệnh nấm men âm đạo. Bạn nhất định phải đến bác sĩ nếu tình trạng không được cải thiện với các cách điều trị trên đây để chắc chắn rằng bạn không mắc chứng bệnh nào nghiêm trọng hơn.
  • Nếu bạn bị nhiễm nấm âm đạo, bạn tình của bạn thông thường không nhất thiết phải được điều trị.

Cảnh báo[sửa]

  • Đến bác sĩ nếu bạn bị suy giảm miễn dịch do dùng thuốc hoặc do bệnh. Bạn cũng nên đến bác sĩ để điều trị nấm da nếu bị tiểu đường.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://kidshealth.org/kid/health_problems/skin/fungus.html#
  2. ↑ http://www.cdc.gov/fungal/infections/
  3. ↑ http://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Contact_Dermatitis/hic_How_to_Care_for_a_Fungal_Rash
  4. ↑ 4,0 4,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/athletes-foot/basics/prevention/con-20014892
  5. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3166406/
  6. ↑ http://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system
  7. ↑ http://ajl.sagepub.com/content/5/4/304.abstract
  8. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3258559/
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000877.htm
  10. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/athletes-foot/basics/causes/con-20014892
  11. ↑ 11,0 11,1 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000875.htm
  12. ↑ 12,0 12,1 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000876.htm
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 https://www.merckmanuals.com/home/skin-disorders/fungal-skin-infections/overview-of-fungal-skin-infections
  14. ↑ http://www.merckmanuals.com/professional/dermatologic-disorders/fungal-skin-infections/tinea-barbae
  15. ↑ 15,0 15,1 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000878.htm
  16. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/yeast-infection/basics/symptoms/con-20035129
  17. ↑ 17,0 17,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/yeast-infection/basics/treatment/con-20035129
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Ngăn_ngừa_nấm_da&oldid=143610”