Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Ngừng cơn đau do trĩ
Từ VLOS
Bệnh trĩ hay trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở trực tràng dưới và hậu môn bị phình to và viêm nhiễm. Đây là căn bệnh phổ biến và ở Mỹ, có đến khoảng 50% người trưởng thành phải đối mặt với bệnh trĩ ít nhất một lần trước tuổi 50. Bệnh trĩ là do tăng áp lực ở tĩnh mạch vùng trực tràng dưới và hậu môn, khiến tĩnh mạch sưng lên.[1] Triệu chứng dễ nhận thấy gồm có xuất huyết không đau đớn khi đại tiện, đau trực tràng/hậu môn, ngứa hậu môn và/hoặc các cục u mềm gần hậu môn.[2] Có nhiều phương pháp, cả tại nhà và đi khám bác sĩ, để điều trị bệnh trĩ và đau do trĩ.
Mục lục
Các bước[sửa]
Điều trị bệnh trĩ tại nhà[sửa]
-
Xác
định
loại
bệnh
trĩ.
Bệnh
trĩ
có
thể
là
trĩ
nội
hoặc
trĩ
ngoại.
Triệu
chứng
đau
thường
là
do
trĩ
ngoại.
Tuy
nhiên,
tốt
nhất
bạn
nên
đi
khám
bác
sĩ
để
được
chẩn
đoán
chính
xác.
- Trĩ nội phát triển ở trực tràng dưới, thường không gây đau do cơ thể không có thụ thể cảm nhận cơn đau ở trực tràng. Bạn có thể không biết bản thân bị trĩ nội, trừ khi nhìn thấy máu trong phân hoặc nhìn thấy búi trĩ sa ra ngoài (nhô ra khỏi hậu môn).[3]
- Xuất hiện triệu chứng đau khi bị trĩ có thể là dấu hiệu trĩ ngoại, bệnh phát triển dưới da quanh hậu môn. Nếu có cục máu đông hình thành trong trĩ, người ta gọi đó là “trĩ thuyên tắc”, cơn đau được mô tả là rất dữ dội và đột ngột. Người bệnh có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận thấy khối u xung quanh hậu môn. Cục máu đông thường tan dần và để lại phần da thừa nhô ra ở hậu môn.[4]
-
Tắm
bồn
Sitz.
Tắm
bồn
Sitz
hay
tắm
ngồi
có
thể
giúp
giảm
tức
thời
cơn
đau
và
ngứa
do
trĩ.
Ngâm
vùng
hậu
môn
trong
nước
ấm
khoảng
10-20
phút,
2-3
lần
mỗi
ngày
và
sau
khi
đại
tiện.
Ở
hiệu
thuốc
thường
có
bán
các
chậu
nhựa
nhỏ
để
vừa
bồn
vệ
sinh.
Hoặc
bạn
có
thể
đổ
nước
ấm
vào
bồn
tắm
sao
cho
nước
ngập
đến
hông.[4][5]
- Nhẹ nhàng dùng khăn lau khô hậu môn hoặc dùng máy sấy tóc để sấy khô sau khi tắm ngồi.
-
Chườm
lạnh
lên
hậu
môn.
Chườm
lạnh
có
thể
giúp
giảm
sưng
và
đau
do
trĩ.
Bạn
có
thể
chườm
túi
bóng
chứa
nước
và
đông
lạnh
hoặc
đá
viên
quấn
trong
vải
mềm
lên
vùng
hậu
môn
5-10
phút,
3-4
lần
mỗi
ngày.[5]
- Nhẹ nhàng dùng khăn lau khô hậu môn hoặc dùng máy sấy tóc để sấy khô sau khi chườm lạnh.
-
Thử
dùng
thuốc
thoa
tại
chỗ
không
kê
đơn.
Ở
hiệu
thuốc
có
bán
nhiều
loại
thuốc
không
kê
đơn
chuyên
biệt
giúp
giảm
đau
và
cảm
giác
bất
tiện
do
trĩ.
Một
số
sản
phẩm
bạn
có
thể
tìm
mua:[4][6]
- Dùng miếng lót lạnh Tucks chườm lên vùng bị kích ứng do trĩ tối đa 6 lần mỗi ngày để giảm đau và ngứa. Miếng lót lạnh có chứa nước cây phỉ với đặc tính xoa dịu và kháng viêm tự nhiên.
- Kem Preparation H là thuốc gây tê tại chỗ, giúp co mạch máu và bảo vệ da hữu hiệu trong việc điều trị bệnh trĩ. Kem Preparation H ngăn chặn các tín hiệu báo đau từ đầu dây thần kinh vùng hậu môn, đồng thời giúp thu nhỏ mô sưng, viêm.
- Kem hoặc thuốc đạn không kê đơn chứa steroid hydrocortisone có thể giúp ích cho việc điều trị trĩ. Hydrocortisone là chất kháng viêm mạnh có thể giúp xoa dịu cơn đau và ngứa do trĩ. Thuốc Steroid thoa tại chỗ như Hydrocortisone chỉ nên được sử dụng không quá 7 ngày vì có thể dẫn đến tình trạng teo da vùng hậu môn.
- Pramoxine, có ở dạng thuốc kê đơn và không kê đơn, là một loại thuốc gây tê tại chỗ khác dùng điều trị bệnh trĩ.
-
Uống
thuốc
giảm
đau.
Thuốc
uống
giảm
đau
không
kê
đơn
như Acetaminophen
(Tylenol),
Ibuprofen
(Advil)
hoặc
Aspirin
có
thể
dùng
để
giảm
cảm
giác
khó
chịu
do
trĩ.[3]
- Acetaminophen có thể uống với liều 650-1000 mg mỗi 4-6 tiếng, không vượt quá 4 g trong 24 tiếng.
- Ibuprofen có thể uống với liều 800 mg, tối đa 4 lần mỗi ngày.
- Aspirin có thể uống với liều 325-650 mg mỗi 4 tiếng nếu cần, không vượt quá 4 g trong 24 tiếng.
- Uống thuốc làm mềm phân. Thuốc làm mềm phân có thể hữu ích nếu bạn bị táo bón do trĩ. Thuốc làm mềm phân không kê đơn như Docusate (Colace) có thể dùng để giữ cho phân được mềm, giảm táo bón và căng vùng hậu môn. Có thể uống 100-300 mg Docusate mỗi ngày, tối đa 7 ngày.[2]
Tiếp nhận điều trị y tế chuyên nghiệp[sửa]
-
Đi
khám
bác
sĩ.
Đôi
khi
bệnh
trĩ
sẽ
thuyên
giảm
khi
điều
trị
tại
nhà
và
không
cần
điều
trị
y
tế.
Tuy
nhiên,
bạn
nên
tham
khảo
ý
kiến
bác
sĩ
nếu
triệu
chứng
bệnh
trĩ
không
cải
thiện
sau
một
tuần
điều
trị
tại
nhà.
Bác
sĩ
có
thể
trao
đổi
với
bạn
về
nhiều
loại
thuốc
kê
đơn
mạnh
hơn
hoặc
đề
nghị
phẫu
thuật.
- Đi khám bác sĩ ngay nếu trĩ gây đau.
- Bác sĩ có thể khuyên bạn thay đổi chế độ ăn và lối sống trước khi thử dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Những thay đổi này có thể bao gồm việc tăng cường chất xơ và tập thể dục.
- Hỏi bác sĩ về thuốc gây tê kê đơn mạnh hơn. Nếu cho rằng phương pháp phẫu thuật là chưa cần thiết, bác sĩ có thể kê đơn thuốc gây tê mạnh hơn như Lidocaine (Xylocaine) để giúp bạn giảm đau, ngứa và cảm giác khó chịu do trĩ.
- Trao đổi với bác sĩ về phương pháp thắt trĩ bằng vòng cao su. Đây là thủ thuật phổ biến nhất để điều trị bệnh trĩ. Bác sĩ sẽ đặt một chiếc vòng nhỏ đàn hồi quanh trung tâm búi trĩ nội để chặn tuần hoàn đến búi trĩ. Khi máu không lưu thông đến, búi trĩ sẽ co lại và khô đi trong vòng 1 tuần.[7]
-
Trao
đổi
với
bác
sĩ
về
phương
pháp
chích
xơ
tĩnh
mạch.
Bác
sĩ
sẽ
tiêm
dung
dịch
hóa
chất
vào
búi
trĩ
để
gây
sẹo
và
thu
nhỏ
mô.
Phương
pháp
này
không
hiệu
bằng
cách
thắt
trĩ
bằng
vòng
cao
su.[7]
- Phương pháp chích xơ tĩnh mạch không được một số bác sĩ khuyến nghị do các nghiên cứu cho thấy phương pháp này chỉ hiệu quả trong thời gian ngắn và trĩ sẽ tái phát ở hầu hết người bệnh.[8]
- Nghiên cứu phương pháp đông máu. Kỹ thuật đông máu sử dụng đến tia laser, ánh sáng hồng ngoại hoặc nhiệt. Thủ thuật này ngăn chặn xuất huyết ở búi trĩ nhỏ và khiến chúng teo nhỏ lại. So với phương pháp thắt trĩ bằng vòng cao su, kỹ thuật chống đông có tỉ lệ trĩ tái phát cao hơn.[7]
-
Nghiên
cứu
việc
loại
bỏ
trĩ.
Thủ
thuật
này
gọi
là
cắt
bỏ
trĩ.
Trĩ
nội
hoặc
trĩ
ngoại
sẽ
được
loại
bỏ
bằng
phẫu
thuật.
Đây
là
phương
pháp
điều
trị
trĩ
nghiêm
trọng
hoặc
tái
phát
hiệu
quả
nhất,
chữa
khỏi
cho
95%
người
bệnh
và
tỉ
lệ
biến
chứng
thấp.
[7][4]
- Thủ thuật cắt bỏ trĩ thường được tiến hành trong trường hợp trĩ nội bị thắt, trĩ nội kết hợp trĩ ngoại, hoặc vấn đề ở trực tràng cần được phẫu thuật.[10] Sau phẫu thuật cắt bỏ trĩ, cơn đau sẽ dữ dội hơn và thời gian phục hồi sau phẫu thuật cũng lâu hơn. [8]
- Thời gian phục hồi sau phẫu thuật cắt trĩ thường là 2-3 tuần khi kết hợp tái khám. [11]
- Cân nhắc phương pháp cắt trĩ bằng kẹp. Trong phương pháp cắt trĩ bằng kẹp, bác sĩ sẽ dùng một thiết bị kẹp để ngăn trĩ xuất huyết hoặc sa trĩ ở vị trí bình thường của búi trĩ. Cắt trĩ bằng kẹp sẽ ngăn tuần hoàn máu đến trĩ, giúp thu nhỏ trĩ.
Phòng ngừa bệnh trĩ[sửa]
-
Tăng
cường
chất
xơ
trong
chế
độ
ăn.
Tăng
cường
tiêu
thụ
chất
xơ
có
thể
ngăn
ngừa
táo
bón
-
nguyên
nhân
chính
gây
trĩ.
Chất
xơ
có
nhiều
trong
rau
củ
quả
và
ngũ
cốc
nguyên
hạt.
Tăng
cường
chất
xơ
giúp
làm
mềm
phân,
giúp
giảm
căng
hậu
môn
khi
đại
tiên
-
nguyên
nhân
chính
gây
trĩ.
- Liều bổ sung chất xơ được khuyến nghị là khoảng 20-35 g mỗi ngày, tùy độ tuổi và giới tính. Phụ nữ dưới 51 tuổi cần 25 g chất xơ mỗi ngày, trong khi phụ nữ trên 51 tuổi cần 21 g mỗi ngày. Nam giới dưới 51 tuổi cần 38 g chất xơ mỗi ngày, trong khi nam giới dưới 51 tuổi cần bổ sung 30 g chất xơ.[12]
- Ngoài ra, bạn có thể tăng cường chất xơ từ nguồn chất xơ không kê đơn như vỏ hạt mã đề (Metamucil, Citrucel).
- Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn một cách từ từ để tránh đầy hơi.
- Nếu tăng tiêu thụ chất xơ vẫn không giúp giảm táo bón, bạn nên kết hợp dùng thuốc làm mềm phân như Colace trong thời gian ngắn.[13]
- Uống nhiều nước. Bổ sung đủ nước giúp ngăn ngừa táo bón. Bạn nên uống 6-8 cốc nước, mỗi cốc 240 ml mỗi ngày. Nước làm mềm phân và giúp nhu động ruột diễn ra suôn sẻ hơn. Bước này đặc biệt cần thiết cho người đang tăng cường chất xơ vì không uống đủ nước khi tăng tiêu thụ chất xơ có thể gây táo bón hoặc khiến táo bón trở nặng.[7]
-
Tập
thể
dục
thường
xuyên.
Tập
thể
dục
thường
xuyên
giúp
tăng
nhu
động
ruột
để
ngăn
ngừa
táo
bón.
Ngoài
ra,
tập
thể
dục
còn
giúp
giảm
cân,
từ
đó
giảm
áp
lực
lên
trực
tràng
dưới
và
hậu
môn
để
ngăn
ngừa
bệnh
trĩ.[7]
- Nên tập thể dục 30 phút, ít nhất 5 lần mỗi tuần. Bạn có thể chia thành nhiều phiên tập ngắn hơn. Ví dụ, tập thể dục 15 phút, 2 lần mỗi ngày hoặc 10 phút, 2 lần mỗi ngày nếu cảm thấy như vậy dễ hơn. [14]
- Nên tham gia hoạt động mà bạn thích thú để tăng động lực. Có thể đi bộ sau bữa ăn, đạp xe đi làm hoặc tham gia lớp tập Aerobic vài lần mỗi tuần.
-
Đi
vệ
sinh
ngay
khi
có
nhu
cầu.
Nhịn
đại
tiện
có
thể
khiến
táo
bón
trở
nặng
và
kích
thích
bệnh
trĩ.
Bạn
nên
ở
gần
nhà
vệ
sinh
khi
đến
giờ
cần
đi
đại
tiện
để
có
thể
đi
ngay
khi
cảm
thấy
có
nhu
cầu.[7]
- Nếu sau khi ngồi trên bồn vệ sinh 5 phút mà vẫn chưa thể đại tiện, bạn nên đứng dậy và quay lại sau. Ngồi trên bồn vệ sinh quá lâu có thể khiến bệnh trĩ trở nặng. [15]
- Tránh ngồi quá lâu. Ngồi lâu làm tăng áp lực lên tĩnh mạch trực tràng dưới và hậu môn, góp phần gây bệnh trĩ. Nếu công việc buộc phải ngồi nhiều, bạn nên đứng dậy và đi lại dù chỉ trong vài phút khi được giải lao.[7]
Cảnh báo[sửa]
- Bài viết này cung cấp thông tin liên quan đến bệnh trĩ nhưng không phải là tư vấn y tế. Bạn luôn phải tham khảo ý kiến bác sĩ để biết cách điều trị bệnh tốt nhất.
- Người bị xuất huyết hậu môn-trực tràng khi uống thuốc làm loãng máu (thuốc chống đống máu) như Warfarin (Coumadin), Clopidogrel (Plavix), Enoxaparin (Lovenox), Rivaroxaban (Xarelto), Dabigatran (Pradaxa) hoặc Apixaban (Eliquis) cần tiếp nhận đánh giá y tế khẩn cấp.
- Bệnh trĩ không gây đau bụng nên trường hợp xuất huyết hậu môn-trực tràng đi kèm đau bụng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
- Trường hợp xuất huyết hậu môn-trực tràng đi kèm triệu chứng chóng mặt, hơi đau đầu hoặc ngất xỉu cũng nên được đánh giá y tế khẩn cấp. Những triệu chứng trên có thể là dấu hiệu mất máu đáng kể và cần được truyền máu.
- Trường hợp sa trĩ nội không thể đẩy ngược vào hậu môn cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
- Trĩ thuyên tắc gây đau dữ dội cần được đánh giá y tế khẩn cấp và cần làm tan cục máu đông nếu được chỉ định. [1]
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.emedicinehealth.com/hemorrhoids/article_em.htm
- ↑ 2,0 2,1 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000292.htm
- ↑ 3,0 3,1 http://www.cfpc.ca/ProjectAssets/Templates/Resource.aspx?id=4218
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 http://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them
- ↑ 5,0 5,1 https://www.pelvicexercises.com.au/hemorrhoids/
- ↑ http://www.drugs.com/cdi/preparation-h-cream.html
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/basics/definition/con-20029852
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2780175/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3786491/
- ↑ http://colorectal.surgery.ucsf.edu/conditions--procedures/hemorrhoidectomy.aspx
- ↑ http://www.webmd.com/digestive-disorders/hemorrhoidectomy-for-hemorrhoids#abj8647
- ↑ http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/fiber/art-20043983?pg=2
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/in-depth/laxatives/art-20045906
- ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/PhysicalActivity/FitnessBasics/American-Heart-Association-Recommendations-for-Physical-Activity-in-Adults_UCM_307976_Article.jsp
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/basics/prevention/con-20029852