Phối hợp giữa trái tim và tâm trí

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Bạn có từng đưa ra một quyết định nào đó và nghi ngờ nó? Có bao giờ bạn nhận thấy rằng có một giọng nói nhỏ không ngừng cằn nhằn trong đầu của bạn? Bạn có từng có cảm giác mơ hồ rằng bạn đã quyết định sai lầm? Nó có thể là trực giác của bạn – tiếng nói của trái tim bạn. Bất kỳ người nào cũng sở hữu cảm giác này, đây là phương pháp cụ thể nhất để chúng ta tìm hiểu mọi việc dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ, dựa trên mong muốn và nhu cầu của tiềm thức, và dựa trên tình huống hiện tại của chúng ta. Trực giác sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn. Tuy nhiên, nó không nhất thiết phải “tốt hơn” quá trình đưa ra quyết định thông thường của chúng ta. Cả hai yếu tố - trái tim và tâm trí, lý luận và trực giác – thật ra có thể phối hợp khá tốt với nhau. Bạn chỉ cần phải nỗ lực và luyện tập đôi chút.

Các bước[sửa]

Đánh giá Tâm trí[sửa]

  1. Bắt đầu với tâm trí. Thông thường, con người sẽ xem “lý trí” là một yếu tố khá tốt đẹp. Chúng ta suy nghĩ về nó như thể nó là một chức năng hoặc một quá trình hướng dẫn chúng ta hành động một cách hợp lý, thường là bắng cách lảng tránh cảm xúc hoặc sự phán xét thiên vị. Tâm trí giúp chúng ta tận dụng tối đa mọi lợi ích hoặc yếu tố tốt đẹp. Vì lý do này, nhiều triết gia cho rằng tâm trí có ích hơn phản ứng trực giác của.[1]
    • Tâm trí là gì? Đây là câu hỏi mang tính triết học khá lớn lao. Bạn cần biết rõ rằng chúng ta không đang bàn luận về bộ não. Tâm trí không chỉ nằm ở bộ não. Nó là điểm tựa của ý thức, cái “tôi” khiến bạn trở thành con người như hiện tại.
    • Ngoài ra, tâm trí cũng chịu trách nhiệm trước suy nghĩ cao cấp hơn. Nó kết hợp cảm giác, tư duy, sự phán xét, và ký ức. Nó cho phép bạn cân nhắc tổn thất và lợi ích để đưa ra quyết định phù hợp hơn.[2]
  2. Nhận thức khuôn khổ suy nghĩ hợp lý. Suy nghĩ hợp lý là khả năng liên kết mọi yếu tố khác nhau để truy cập, tổ chức, và phân tích thông tin để có thể đưa ra kết luận đúng đắn. Bất kể nó có là lên kế hoạch cho ngân sách, cân nhắc ưu và khuyết điểm của một công việc mới, hoặc tranh luận về chính trị với bạn bè, hằng ngày, bạn đều phải sử dụng đến lý trí.
    • Lý trí là sự thể hiện của tính người. Thật ra, nó là yếu tố giúp phân loại con người và động vật khác vì chúng ta có khả năng sử dụng công cụ, xây dựng thành phố, phát triển công nghệ, và du nhập ở mọi nơi. Vì vậy, nó là đặc điểm rất đáng giá và hữu ích.[3]
  3. Tìm hiểu về ưu và nhược điểm của tâm trí. Như bạn đã biết, lý trí là nguyên nhân chính giúp chúng ta có mặt ngày nay. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là nó cần thiết hơn mọi yếu tố khác. Người hâm mộ Star Trek biết rõ rằng người quá lý trí như Ngài Spock hoặc Data không phải là một con người thật sự, bởi vì con người cũng cần đến cảm xúc. Chúng ta không phải là những cỗ máy.
    • Nói cụ thể hơn, lý trí rất hữu ích. Chúng ta có thể tách bản thân ra khỏi cảm xúc mạnh mẽ có thể ảnh hưởng đến quá trình đưa ra quyết định của chúng ta. Nếu cảm xúc là yếu tố hướng dẫn chúng ta, liệu con người có rời khỏi nhà và đi học đại học hay không? Nhiều người sẽ không làm vậy – sự căng thẳng trong cảm xúc và sự xa cách người thân yêu có thể sẽ khá to lớn, ngay cả khi trong tâm trí, họ biết rõ rằng đại học sẽ đem lại lợi ích cho họ.
    • Tuy nhiên, đôi khi, suy nghĩ hợp lý có thể đi quá đà. Chúng ta sẽ trở nên tê liệt nếu chỉ dựa vào một lý do duy nhất để đưa ra quyết định. Mọi lựa chọn, dù to hay nhỏ, bao gồm khá nhiều yếu tố khác nhau và nếu không lắng nghe trái tim, bạn sẽ khó có thể quyết định. Ví dụ, bạn nên dùng gì vào cho bữa sáng? Liệu chúng có cần thiết phải là thực phẩm lành mạnh nhất? Có giá tốt nhất? Tiết kiệm nhiều thời gian nhất? Nếu không có trái tim, bạn sẽ không thể nào lựa chọn.[3]

Đánh giá Trái tim[sửa]

  1. Tìm hiểu cách để phân biệt trái tim với lý trí. Con người thường nói về việc sở hữu một “cảm giác” hoặc một “bản năng” nào đó, rất khó để xác định. Bạn nên suy nghĩ về nó như là biện pháp để bạn có thể xem xét mọi yếu tố khác biệt hơn là chỉ dựa vào suy nghĩ hợp lý thông thường của bạn. Trái tim có thể dựa trên những yếu tố ví dụ như quá khứ (kinh nghiệm của bạn), nhu cầu cá nhân (cảm giác của bạn), và hiện tại (mọi người xung quanh bạn, lựa chọn, v.v). Chúng sẽ dẫn dắt bạn đến với quá trình tính toán khác biệt thay vì chỉ tập trung vào lý luận.[4]
    • Cố gắng phân biệt mọi nhân tố xuất phát từ trái tim bạn. Ví dụ, có phải một suy nghĩ nào đó vừa xuất hiện trong đầu bạn? Lý luận thường sẽ gắn liền với quá trình phân tích – suy nghĩ theo từng bước một: ví dụ, “Nếu tôi không làm điều X, điều Y sẽ xuất hiện. Vì vậy, tôi cần phải thực hiện điều X”. Trái tim thường sẽ không tuân theo khuôn khổ này.
    • Còn về “cảm giác” thì sao? Thỉnh thoảng, trực giác tìm đến với chúng ta dưới dạng một cảm giác mơ hồ, rất khó để diễn tả. Thậm chí tìm hiểu ý nghĩa của cảm giác đó sẽ càng khó hơn. Chẳng hạn như bạn có thể sẽ cảm thấy không chắc chắn về việc thay đổi công việc và không hiểu rõ lý do vì sao. Bề ngoài, mọi thứ đều trông rất tuyệt vời, nhưng bạn vẫn cảm nhận được rằng điều không ổn sẽ xảy ra. Đây là trực giác.
  2. Lắng nghe trái tim. Giọng nói trong tâm hồn bạn có thể sẽ không rõ ràng, nhưng nó đang cố gắng nói cho bạn biết một điều gì đó. Bạn nên học cách lắng nghe nó. Để bắt đầu, tạm thời bạn cần phải phớt lờ lý trí và chú tâm vào giọng nói đó. Một vài phương pháp sẽ giúp bạn thực hiện điều này.[5]
    • Viết nhật ký. Viết về suy nghĩ của bản thân trên giấy sẽ giúp bạn mở cửa tiềm thức của bạn. Viết về mọi thứ xảy đến với bạn; hãy tự phát. Bắt đầu câu nói bằng cụm từ “Mình có cảm giác rằng…” hoặc “Trái tim của mình đang nói với mình rằng…”. Mục tiêu ở đây là bạn phải tuân theo phản ứng về mặt cảm xúc thay vì về mặt lý trí.
    • Tạm phớt lờ sự phê bình nội tâm. Có thể bạn sẽ cần phải nỗ lực đôi chút, nhưng nên nhớ thận trọng với lý trí. Lắng nghe trái tim sẽ khá khó khăn bởi vì chúng ta thường cố gắng hợp lý hóa nó. Cho phép bản thân viết về suy nghĩ mà không có sự hiện diện của giọng nói đầy hoài nghi cho rằng “Điều này thật ngốc nghếch”.[6]
    • Tìm nơi yên tĩnh. Một trong những phương pháp tuyệt vời nhất để mở cửa trái tim đó là tĩnh lặng. Bạn có thể thiền. Hoặc, một mình đi dạo trong công viên hoặc trong rừng. Tìm kiếm nơi mà bạn có thể cho phép suy nghĩ và cảm xúc của bản thân tự do trôi dạt.
  3. Không nên đánh giá quá cao trái tim. Trực giác là biện pháp duy nhất để bạn nhận thức điều này. Nhưng nó không nhất thiết sẽ tốt hơn khả năng lý luận của bạn hoặc là cách tốt nhất để đưa ra quyết định. Mặc dù bạn nên cố gắng lắng nghe trái tim, bạn không nên tin tưởng nó một cách tự động. Đôi khi, nó sẽ không hướng bạn đến với điều đúng đắn.[7]
    • Ví dụ, bạn là một bồi thẩm đoàn. Bị cáo khẳng định một cách rất thuyết phục rằng anh ta vô tội – anh ta làm lung lay sự tự tin của bạn. Tuy nhiên, tất cả mọi bằng chứng đều cho rằng anh ta đã phạm tội. Liệu bạn sẽ nghe theo lý luận hay trực giác của bạn? Trong trường hợp này, trực giác của bạn không hề đúng.
    • Bạn cũng nên suy nghĩ về hậu quả có thể xảy ra khi bạn chỉ dựa vào trái tim. Ví dụ, liệu bạn có liều sử dụng toàn bộ số tiền tiết kiệm của bạn cho một bản năng nào đó? Chẳng hạn như người cố vấn kế hoạch tài chính của bạn khuyên rằng bạn nên đầu tư vào quỹ tương hỗ, nhưng bạn lại đang có một cảm giác khá tốt đẹp về một công ty sắp được thành lập có tên là Enron. Tốt nhất là bạn nên lắng nghe lời khuyên hợp lý của chuyên gia hơn là tin tưởng vào bản năng của mình.

Hòa giải Tâm trí và Trái tim[sửa]

  1. Xác định giá trị cốt lõi của bạn. Tâm trí và trái tim không nhất thiết phải loại trừ lẫn nhau. Điều này có nghĩa là bạn luôn có thể tìm cách để phối hợp chúng với nhau. Bắt đầu với giá trị của bạn. Trái tim sẽ phản ứng trước giá trị sâu kín mà thông thường, nó không bao gồm trong quá trình suy nghĩ hợp lý. Công cuộc hòa giải bắt đầu từ đây. Bạn cần phải có khả năng xác định giá trị sâu thẳm nhất và cho phép chúng hướng dẫn lý trí của bạn.[8]
    • Cố gắng phân tích giá trị của bản thân nếu bạn chưa từng suy nghĩ kỹ càng về nó trước đây. Bạn được nuôi dạy như thế nào? Tự hỏi bản thân xem liệu cha mẹ bạn nhấn mạnh giá trị nào – của cải, học vấn, địa vị, ngoại hình? Ví dụ, bạn có từng được thưởng khi đạt được thành tựu nào đó trong học tập?
    • Bạn sống như thế nào? Bạn cần phải có khả năng nhận thức được cách thức mà giá trị tiến hành định hình cuộc sống của bạn. Có phải bạn sống trong thành phố, vùng ngoại ô, hoặc vùng nông thôn? Có lẽ, giáo viên sẽ ít xem trọng đồng tiền hơn là giám đốc ngân hàng. Mặt khác, giám đốc ngân hàng có thể sẽ không xem trọng sự giáo dục nhiều như một nhà giáo.[9]
    • Bạn sử dụng tiền vào việc gì? Hành động này sẽ cho bạn biết khá nhiều điều về hành vi được điều khiển bởi giá trị của bạn. Bạn có tiêu tiền vào xe ô tô? Đi du lịch? Quần áo? Hoặc có lẽ là nghệ thuật và từ thiện?.
  2. Suy nghĩ về quyết định dựa trên giá trị của bản thân. Mục đích của quá trình này không phải là chế ngự lý trí của bạn mà là phối hợp với nó. Bởi vì giá trị thường ẩn sâu trong trái tim, bạn cần phải cố gắng khai thác và sử dụng chúng trong quá trình suy nghĩ hợp lý. Bạn nên kết hôn với người nào? Bạn nên đi làm cho công ty nào? Đây là những yếu tố cần đến sự cân nhắc hợp lý, nhưng đồng thời chúng cũng phải kết hợp chặt chẽ với giá trị mà bạn trân trọng nhất.
    • Tìm kiếm càng nhiều thông tin về lựa chọn càng tốt. Lợi ích tiềm năng của quyết định đó là gì? Liệu nó có phải là một điều nào đó mà bạn sẽ cảm thấy hối tiếc? Lý trí và trái tim bạn có thể hình thành suy nghĩ mâu thuẫn với nhau về quyết định, và bạn cần phải tìm kiếm mọi thông tin và đánh giá nó.
    • Xác định vấn đề: điều gì có thể đi sai hướng? Ví dụ, bạn đang suy nghĩ về việc kết hôn và rất muốn có con. Tuy nhiên, người yêu của bạn lại nói rằng người ấy không có ý định xây dựng gia đình. Mặc dù lý trí của bạn nói rằng bạn yêu người ấy, bạn cũng nên lắng nghe trái tim và nhận thức rõ rằng tầm quan trọng trong việc xây dựng gia đình của bạn không phù hợp với giá trị của cô ấy.
    • Khám phá những lựa chọn: suy nghĩ cẩn thận về điều tốt nhất cho bản thân. Đôi khi, trực giác đầu tiên của bạn sẽ đúng nhất. Tuy nhiên, vào những thời điểm khác, bạn cần phải cân bằng giữa trái tim và lý trí.
  3. Cân nhắc giá trị quan trọng nhất của bản thân trước khi quyết định. Một biện pháp để giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn là xem xét vấn đề dựa trên giá trị cao nhất của bạn. Giải pháp khả thi đó có liên quan đến giá trị của bạn như thế nào? Bạn có thể sẽ cần phải hình thành bản đồ giá trị của bản thân – bắt đầu từ điều quan trọng nhất cho đến ít quan trọng nhất – để có thể xác định vị trí của chúng trong hệ thống phân cấp cá nhân của bạn.[10]
    • Trở về với vấn đề trong việc kết hôn ở ví dụ trên. Nếu gia đình là yếu tố vô cùng quan trọng đối với bạn, kết hôn với người không muốn có con sẽ là một thảm họa, ngay cả khi bạn rất yêu người đó. Nhưng nếu bạn xem trọng sự gắn kết thận mật với người bạn đời của bạn hơn là sinh con, bạn có thể đàm phán.
  4. Đưa ra quyết định dựa trên cái nhìn hợp lý về giá trị thuộc trực giác của bạn. Nghe có vẻ khá kỳ lạ, phải không? Suy nghĩ hợp lý về trái tim? Bạn nên nhớ rằng cả hai không hề trái ngược nhau. Bạn chỉ cần học cách lắng nghe trái tim của mình và khám phá mọi điều ẩn chứa bên trong nó. Suy nghĩ cẩn thận và cho phép giá trị của bản thân đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định, nhưng hãy nhớ thực hiện điều này một cách có chừng mực. Lựa chọn yếu tố phục vụ tốt nhất cho giá trị của bạn và dành ưu tiên cho những điều quan trọng nhất đối với bạn.
    • Không ngừng luyện tập. Cuối cùng, bạn sẽ bắt đầu nhận thức được sức mạnh cá nhân trong quyết định của mình và hình thành sự liên kết giữa trái tim và tâm trí. Bằng cách lắng nghe trái tim mình, bạn có thể huấn luyện tâm trí phối hợp hài hòa với nó.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây