Sách:Cẩm nang SHPT/Chương 2. Cách giữ an toàn khi làm việc trong PTN

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

An toàn là bạn. Tai nạn là thù.

Không khác gì với làm việc ở một công trường, những yêu cầu về an toàn ở trong phòng thí nghiệm (PTN) luôn đặt ở mức cao nhất và nó sẽ tác động trực tiếp đến sức khỏe của bạn và người xung quanh. Thông thường, khi một sinh viên thực tập bị phát hiện vi phạm những quy tắc tối thiểu trong an toàn phòng thí nghiệm thì cơ hội được tiếp tục làm thí nghiệm cũng như được giữ lại công tác sau khi ra trường là rất nhỏ. Do vậy, bạn hãy luôn giữ trong đầu những nguyên tắc sau đây mỗi khi bước vào phòng thí nghiệm với phương châm "cẩn thận - bình tĩnh - đúng cách":

  • Không ăn, uống hoặc hút thuốc trong lab. Hãy làm những việc này ở những nơi dành riêng cho ăn uống hoặc hút thuốc. Bạn sẽ dễ dàng bị nhiễm độc hoặc làm hỏng thí nghiệm của người xung quanh nếu bạn vi phạm. Đây là nguyên tắc số 1 trong an toàn PTN và người vi phạm thường không được tiếp tục làm thí nghiệm ở trong lab nữa.
  • Trang phục đúng cách. Nên đi giầy che kín mũi chân chứ đừng đi sandan vì những hóa chất bị rớt sẽ có khả năng tiếp xúc với da chân của bạn. Không bao giờ đi chân đất trong PTN. Luôn mặc áo blouse trong lab nhưng đừng mặc nó khi bạn đã ra khỏi lab. Bạn có thể vô tình mang theo những tác nhân độc hại ra ngoài môi trường và gây độc những người xung quanh.
  • Trường hợp khẩn cấp. Trước khi bắt đầu thực tập ở một PTN, bạn hãy tìm và ghi nhớ số điện thoại trong những trường hợp khẩn cấp (cảnh sát, chữa cháy, cấp cứu). Hãy hỏi xem vị trí để và cách sử dụng những dụng cụ sơ cứu (first-aids), bình chữa cháy, lối thoát hiểm của khu nhà PTN. Đừng bao giờ vắng mặt trong những buổi hướng dẫn an toàn PTN của lab.
  • Hóa chất nguy hiểm. Có rất nhiều những hóa chất nguy hiểm và độc hại trong PTN sinh học phân tử. Tuy nhiên, nếu bạn tìm hiểu kỹ và vận hành đúng cách thì chúng trở nên hoàn toàn vô hại. Mỗi hóa chất khi sản xuất thường được đóng gói kèm hoặc phát hành trên internet những hướng dẫn an toàn trong bản "Material Safety Data Sheets, MSDS". Hãy dán nhãn hoặc ghi chú những dung dịch hóa chất có chứa những chất độc, chất gây ung thư, chất gây đột biến, chất dễ cháy nổ, chất ăn mòn mạnh, chất bền vững trong môi trường. Ứng với mỗi chất này thường có những quy định khi loại bỏ, vứt rác riêng. Hãy hỏi người quản lý lab về điều này.
  • Cẩn thận và gọn gàng. Hãy đọc kỹ mỗi quy trình thí nghiệm trước khi bắt tay vào làm thí nghiệm. Hãy đặt câu hỏi cho người hướng dẫn hoặc những cán bộ nghiên cứu có kinh nghiệm hơn nếu còn bất kỳ thắc mắc về tính an toàn của thí nghiệm. Luôn tạo cho mình tác phong giữ vị trí làm việc sạch sẽ và gọn gàng trong và sau khi làm thí nghiệm. Luôn ghi chép cẩn thận những diễn biến thí nghiệm vào trong sổ thí nghiệm của cá nhân cũng như sổ theo dõi vận hành máy móc nếu có bất kỳ sự cố nào.
  • Bình tĩnh trong mọi trường hợp. Khi bạn cảm thấy không an toàn, hãy bình tĩnh. Trước hết cần phải thông báo cho mọi người xung quanh sự việc diễn ra. Hãy nhờ mọi người sơ cứu và hỗ trợ bạn cùng giải quyết sự cố. Tuyệt đối không làm thí nghiệm trong khi bạn là người duy nhất trong lab. Bạn có trách nhiệm thông báo cho người quản lý về sự cố đã xảy ra dù lỗi có thuộc về bạn hay không.

Những nguyên tắc trên là những điều bắt buộc mà mỗi nhà khoa học phải thực hiện nghiêm chỉnh. Trong một số trường hợp, bạn có thể bị truy tố trước pháp luật nếu không tuân thủ những quy định này. Thực tế, mỗi khi tiến hành một quy trình thí nghiệm, làm việc với một thiết bị hoặc hóa chất thì luôn có những yêu cầu an toàn riêng kèm theo. Do đó, với khuôn khổ một chương sách người viết không thể liệt kê hết những yếu lĩnh trong vấn đề này. Tuy nhiên, bạn đọc có thể dễ dàng tìm thấy ở từng chương trong cuốn sách này những thông tin về an toàn luôn đi kèm với các kỹ thuật và thiết bị.


  • Chất độc sức khỏe

  • Chất dễ cháy

  • Chất ăn mòn

  • Chất độc môi trường

  • Nơi nguy hiểm về điện

  • Không phải vòi nước uống

  • Nơi giữ hóa chất độc

  • Nơi có bình chữa cháy

  • Nơi có tác nhân nguy hiểm sinh học

  • Nơi cấm lửa

  • Nơi có chất phóng xạ

  • Lối thoát hiểm


Số điện thoại khẩn cấp
Công an: ...............
Cứu hỏa: ...............
Cấp cứu: ...............
Người quản lý lab: ............

Liên kết hữu ích[sửa]

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Sách:Cẩm_nang_SHPT/Chương_2._Cách_giữ_an_toàn_khi_làm_việc_trong_PTN&oldid=30565”