Tìm hình ảnh được cấp phép mở bằng công cụ của Google Images

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Nếu mục đích của bạn là muốn có hình ảnh để minh họa cho bài viết của mình và muốn tìm các hình ảnh được cấp phép mở, dạng như của hệ thống Creative Commons[1], có khả năng để chia sẻ, sử dụng lại và sửa đổi hình ảnh minh họa đó khi cần thiết? Bài viết này chỉ cho bạn cách làm như vậy với sự trợ giúp của công cụ tìm kiếm hình ảnh của Google Images[2].

Các bước[sửa]

Công cụ tìm kiếm hình ảnh của Google[sửa]

  1. Tìm đến công cụ. Để có được công cụ tìm kiếm hình ảnh của Google, hãy tới địa chỉ: https://images.google.com/.
    • Trường tìm kiếm. Giữa màn hình có ô chữ nhật dài, là trường tìm kiếm. Đây là nơi bạn sẽ gõ vào cụm từ bất kỳ bạn muốn tìm kiếm.
    • Biểu tượng thi hành lệnh tìm kiếm. Bên phải cùng của trường tìm kiếm là hình chiếc kính lúp nhỏ. Nhấn vào nó để thực hiện lệnh tìm kiếm với cụm từ bạn đưa vào trong trường tìm kiếm. Bạn cũng có thể thực hiện lệnh tìm kiếm bằng cách nhấn phím Enter trên bàn phím máy tính của bạn.
    • Biểu tượng tìm kiếm hình ảnh. Ngay sát hình chiếc kính lúp nhỏ về phía bên trái có hình chiếc máy ảnh nhỏ. Khi hơ chuột lên nó, bạn sẽ thấy xuất hiện dòng chữ ‘Search by image’ (Tìm kiếm theo hình ảnh), thể hiện đây là công cụ chuyên để tìm kiếm các hình ảnh của Google.

Tìm kiếm và lọc kết quả theo giấy phép của hình ảnh[sửa]

  1. Gõ vào cụm từ bất kỳ cần tìm kiếm. Ví dụ bạn muốn tìm các hình ảnh hoa, hãy gõ vào cụm từ ‘hình ảnh hoa’ vào trường tìm kiếm rồi nhấn phím Enter.
  2. Làm việc với các kết quả tìm kiếm được. Kết quả thu được sau tìm kiếm là màn hình đầy các mẫu hình ảnh hoa được thu nhỏ. Trong số các hình ảnh hoa này, không phải hình ảnh hoa nào cũng được cấp phép mở để bạn có khả năng chia sẻ, sử dụng lại và sửa đổi hình ảnh hoa khi cần. Vì thế, lúc này chính là thời điểm bạn cần phải lọc ra những hình ảnh hoa nào bạn cần, những hình ảnh hoa được cấp phép mở và/hoặc nằm trong phạm vi công cộng, với giấy phép CC0.
    • Hãy nhấn vào cụm từ ‘Search tools’ (Công cụ tìm kiếm) trên thanh thực đơn ở ngay bên trên của các hình ảnh hoa. Bạn sẽ thấy một thanh thực đơn khác được mở ra ở ngay bên dưới. Hãy nhấn vào ô kéo thả ‘Usage rights’ (Các quyền sử dụng) và bạn sẽ thấy một loạt các lựa chọn.
      • Lựa chọn mặc định là ‘Not filtered by license’ (Không được lọc theo giấy phép). Với lựa chọn mặc định này, các hình ảnh hoa có thể là được cấp phép mở, cũng có thể không được cấp phép mở - dạng giấy phép sở hữu độc quyền mà thông thường bạn muốn sử dụng thì phải xin phép và/hoặc trả tiền cho tác giả nếu không muốn vi phạm bản quyền tác giả.
      • Labeled for reuse with modification (Được gắn nhãn để sử dụng lại có sửa đổi). Bạn có thể chọn lựa chọn này để sử dụng lại và bạn có quyền sửa đổi hình ảnh hoa được chọn nếu muốn. Trường hợp này là lựa chọn tự do nhất cho bạn, nó giống như việc chọn hình ảnh hoa mang giấy phép CC BY hoặc CC BY-SA vậy.
      • Labeled for reuse (Được gắn nhãn để sử dụng lại). Bạn có thể chọn lựa chọn này nếu bạn muốn sử dụng luôn hình ảnh hoa được chọn mà không cần sửa đổi gì. Trường hợp này giống như việc bạn lựa chọn giấy phép CC BY-ND.
      • Labeled for Non-Commercial reuse with modification (Được gắn nhãn để sử dụng lại phi thương mại có sửa đổi). Bạn có thể chọn lựa chọn này nếu bạn không sử dụng hình ảnh hoa được chọn cho các mục đích thương mại nhưng bạn có quyền được tùy biến sửa đổi hình ảnh hoa được chọn đó. Trường hợp này giống như việc bạn lựa chọn các giấy phép CC BY-NC hoặc CC BY-NC-SA.
      • Labeled for Non-Commercial reuse (Được gắn nhãn để sử dụng lại phi thương mại). Bạn có thể chọn lựa chọn này nếu bạn không sử dụng hình ảnh hoa được chọn vào các mục đích thương mại và cũng không sửa đổi gì hình ảnh hoa được chọn. Trường hợp này giống như việc bạn lựa chọn giấy phép CC BY-NC-ND.

Kết hợp các quyền sử dụng với các dạng hình ảnh[sửa]

  1. Mặc định, tất cả các dạng (Type) hình ảnh được chọn. Tuy nhiên, bạn cũng có thể chọn riêng từng dạng hình ảnh bạn ưa thích. Vì mục đích của bài viết này là muốn có các hình ảnh được cấp phép mở với các quyền tự do chia sẻ, sử dụng lại và sửa đổi, nên bạn hoàn toàn có thể kết hợp 2 đặc tính này với nhau. Công cụ tìm kiếm hình ảnh Google Imges phân biệt một số dạng hình ảnh, ngoài dạng mặc định, các dạng khác gồm: (1) Face - Mặt; (2) Photo (Ảnh chụp); (3) Clip art (Bộ sưu tập ảnh nghệ thuật); (4) Line Drawing (Vẽ đường nét); (5) Animated (hình ảnh hoạt hình). Dưới đây đưa ra ví dụ về sự kết hợp giữa các quyền sử dụng với 2 dạng hình ảnh:
  2. Tác động của việc kết hợp. Việc kết hợp giữa các quyền sử dụng với từng dạng hình ảnh sẽ lọc và giữ lại cho bạn những hình mà bạn thực sự tâm đắc nhất. Đổi lại, số lượng các hình ảnh kết quả sẽ giảm đi đáng kể vì việc kết hợp đó.

Xác định các quyền và tải về sử dụng hình ảnh được chọn theo nguồn[sửa]

  1. Xác định nguồn của hình ảnh. Giả sử trong các lựa chọn các quyền sử dụng, bạn chọn các quyền sử dụng theo Labeled for Non-Commercial reuse with modification (Được gắn nhãn để sử dụng lại phi thương mại có sửa đổi). Bạn sẽ thấy xuất hiện màn hình mới toàn hoa, đã được lọc theo các quyền sử dụng bạn vừa chọn này. Để ý một chút khi hơ chuột qua các hình ảnh được thu nhỏ, bạn sẽ thấy ở dưới đáy từng hình ảnh thu nhỏ đó đều chỉ ra kích thước và nguồn của hình ảnh.
  2. Xác định giấy phép theo nguồn của hình ảnh và tải hình ảnh về để sử dụng. Dù các nguồn của hình ảnh khác nhau, cách xác định giấy phép của hình ảnh là tương tự như nhau, cụ thể như sau:
    • Hình ảnh có nguồn từ Pixabay. Hãy nhấn vào ảnh bạn muốn chọn hoặc nhấn chuột phải vào ảnh bạn muốn chọn rồi mở nó trong một thẻ khác của trình duyệt.
      • Nhấn vào đường liên kết có chữ Pixabay ở phần mô tả hình ảnh, ngay dòng thứ 2 từ trên xuống để đi tới trang Pixabay chứa hình ảnh đó và kiểm tra giấy phép của hình ảnh được chọn.
      • Trong ví dụ cụ thể này, hình ảnh hoa được chọn có giấy phép CC0 nằm trong phạm vi công cộng (Public Domain) và bạn được tự do sử dụng, kể cả vào mục đích thương mại (Free for commercial use) và bạn không bắt buộc phải ghi công tác giả (No attribution required). Hình ảnh cũng sẵn sàng cho bạn tải về để sử dụng.
      • Nhấn vào núm ‘Free Download’ (Tự do tải về) màu xanh lá cây ở ngay bên dưới phần mô tả giấy phép để chọn kích cỡ hình ảnh tải về, sau đó nhấn tiếp núm ‘Download’ (Tải về) để tải về. Lần đầu tải hình ảnh về, Pixabay đưa ra cho bạn vài lựa chọn:
        • Gõ lại các từ mẫu capcha để tải hình ảnh về mà không cần phải đăng ký vào Pixabay.
        • Đăng ký vào Pixabay để lần sau tải hình ảnh về mà không cần phải nhập capcha nữa. Hãy gõ vào tên sử dụng (username), địa chỉ thư điện tử (Email address) và mật khẩu (Password) vào các trường tương ứng rồi nhấn núm ‘Sign up’ (Đăng ký).
        • Đăng ký nhanh vào Pixabay bằng việc sử dụng các tài khoản bạn có rồi với Facebook, Google+ hoặc Microsoft. Ví dụ, nếu bạn đăng ký bằng tài khoản của bạn có rồi trên Facebook, bạn chỉ cần nhấn vào ô ‘Facebook’ ở trên cùng của hộp thoại ‘Join Pixabay’ (Ra nhập Pixabay).
    • Hình ảnh có nguồn từ Wikimedia Commons. Hãy nhấn vào ảnh bạn muốn chọn hoặc nhấn chuột phải vào ảnh bạn muốn chọn rồi mở nó trong một thẻ khác của trình duyệt.
      • Nhấn vào đường liên kết có chữ Wikimedia Commons ở phần mô tả hình ảnh, ngay dòng thứ 2 từ trên xuống để đi tới trang Wikimedia Commons chứa hình ảnh đó và kiểm tra giấy phép của hình ảnh được chọn.
      • Trong ví dụ cụ thể này, hình ảnh hoa được chọn nằm trong phạm vi công cộng (Public Domain) và tác giả đã trao cho bất kỳ ai quyền để sử dụng hình ảnh này vì bất kỳ mục đích gì và không có điều kiện nào, trừ phi luật yêu cầu các điều kiện như vậy. Hãy bấm chuột phải vào một trong các đường liên kết tới các kích cỡ ảnh khác nhau nằm ngay sát bên dưới ảnh rồi chọn ‘Lưu liên kết’ (Save link) để tải ảnh về.
    • Hình ảnh có nguồn từ Wikipedia. Hãy nhấn vào ảnh bạn muốn chọn hoặc nhấn chuột phải vào ảnh bạn muốn chọn rồi mở nó trong một thẻ khác của trình duyệt.
      • Nhấn vào đường liên kết có chữ Wikipedia ở phần mô tả hình ảnh, ngay dòng thứ 2 từ trên xuống để đi tới trang Wikipedia chứa hình ảnh đó và kiểm tra giấy phép của hình ảnh được chọn.
      • Trong ví dụ cụ thể này, hình ảnh hoa được chọn mang giấy phép Creative Commons Ghi công - Chia sẻ tương tự – CC BY-SA (Creative Commons Attribution – ShareAlike). Bạn có thể chia sẻ, sử dụng lại và sửa đổi hình ảnh hoa được chọn, miễn là bạn phải thừa nhận ghi công tác giả bằng việc tạo một đường liên kết ngược về hình ảnh gốc và nếu bạn sửa đổi hình ảnh gốc đó thì tác phẩm phái sinh của bạn cũng sẽ mang giấy phép CC BY-SA. Hãy bấm chuột phải vào một trong các đường liên kết tới các kích cỡ ảnh khác nhau nằm ngay sát bên dưới ảnh rồi chọn ‘Lưu liên kết’ (Save link) để tải ảnh về.
  3. Có thể còn có các nguồn ảnh khác có trong kết quả tìm kiếm. Trong màn hình kết quả tìm kiếm, có thể còn có các nguồn hình ảnh được cấp phép mở và/hoặc nằm trong phạm vi công cộng khác mà bạn được tự do sử dụng, ngoài các nguồn đã được nêu ở trên, ví dụ như pexels[6] - như được trình bày trong bài: Tìm hình ảnh được cấp phép mở bằng công cụ tìm kiếm của Pexels, Public Domain Pictures[7] (Các hình ảnh trong phạm vi công cộng), Free Stock Photos[8] (Các ảnh trong kho tự do), .v.v. Bạn có thể làm theo các bước kiểm tra giấy phép và các quyền sử dụng tương tự ở trên để tải về và sử dụng chúng.

Lời khuyên[sửa]

  • Với 2 thanh thực đơn bạn nhìn thấy khi tìm hình ảnh bằng công cụ của Google Images, bạn có thể còn có nhiều tính năng và lựa chọn hơn nữa để sử dụng nếu bạn có hứng thú tìm tòi khai thác chúng.
  • Với Google Images bạn có thể tìm kiếm bất kỳ hình ảnh nào bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, hầu hết các trang chứa hình ảnh đều không có tính năng này, chúng không làm việc được với tiếng Việt, và bạn sẽ phải gõ vào các từ tìm kiếm, hầu hết, bằng tiếng Anh.
  • Còn có các site khác, cách tìm kiếm khác để tải về các hình ảnh được cấp phép mở có sẵn trên Internet mà bạn có thể tự do sử dụng.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây