Tạo tài liệu hướng dẫn học

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Tài liệu hướng dẫn học là một công cụ bạn cần có để thoát ra khỏi căng thẳng khi đi học. Khi bạn có một quyển sách, một tập bài giảng, và một đống bài tập, bảng biểu, thật khó có thể biết nên bắt đầu từ đâu. Bằng cách học một vài mẹo sắp xếp, tìm đúng chỗ để thông tin, dùng tài liệu hướng dẫn học để tối đa hóa khả năng của bạn, việc học sẽ trở nên hiệu quả hơn rất nhiều. Xem Bước 1 để biết thêm chi tiết.

Các bước[sửa]

Định dạng Tài liệu Hướng dẫn học[sửa]

  1. Chọn hình thức phù hợp với chức năng. Có nhiều loại tài liệu hướng dẫn học khác nhau, mỗi loại được định dạng để phù hợp với từng môn học và phong cách học. Dù bạn đang tìm loại nào thì một loại tài liệu hướng dẫn học không chỉ phù hợp với môn học mà còn thích hợp với nhu cầu cụ thể trong việc học môn đó. Hãy tổ chức thông tin thành một tài liệu hướng dẫn học dễ sử dụng nhất có thể.
    • Nếu bạn là người học theo trực quan, hãy cân nhắc sử dụng các khối được tô màu trong tài liệu hướng dẫn học, hoặc vẽ sơ đồ ý tưởng để thông tin được viết ra dễ tiếp cận hơn.
    • Nếu bạn suy nghĩ theo kiểu tuyến tính, hãy sắp xếp thông tin theo trình tự thời gian hay thứ tự chữ cái, bạn có thể học mọi thứ theo chuỗi trước khi học tiếp sang môn khác.
    • Nếu bạn cần kết nối thông tin theo cảm xúc để có thể hiểu chúng, hãy sắp xếp các ghi chú như một câu chuyện để có thể học dễ dàng hơn. Chuyển những khái niệm toán học thành một câu chuyện, và sắp xếp tài liệu hướng dẫn học thành một truyện ngắn mà bạn có thể kể lại để nhớ được việc áp dụng các công thức.
    • Nếu bạn có thể nhớ thông tin nhanh chóng, hãy dùng định dạng giúp bạn nhớ hiệu quả hơn, dù đó là thu âm các từ và định nghĩa rồi nghe lại bằng iPod trong suốt cả ngày, hay tạo ra các thẻ ghi thông tin và tự kiểm tra thường xuyên.
  2. Vẽ bản đồ khái niệm để nối các ý chính và ưu tiên thông tin. Sơ đồ khái niệm liên quan đến việc viết từng ý chính vào từng hộp riêng, và kết nối các ý chính đó theo trình tự thời gian hay mức độ quan trọng. Sau đó, nối các nhánh thông tin liên quan xuất phát từ các ý chính. Phương pháp hướng dẫn học này giúp bạn thấy được cách thông tin học tập liên kết với nhau để tạo ra một khái niệm chung.
    • Một ví dụ về bản đồ khái niệm trong chương lịch sử các chuyến bay vũ trụ liên quan đến tựa đề "Chạy đua trên vụ trụ", được chia ra làm hai hạng mục riêng biệt dành cho Hoa Kỳ và Liên Bang Xô Viết, với những số liệu liên tục về những chuyến bay, dự án, thành công và cả thất bại.
    • Dàn ý, như bạn đôi khi phải viết để làm bài luận, là một ví dụ về bản đồ khái niệm. Nếu việc gạch đầu dòng các công việc và tổ chức thông tin theo cách mà bạn thấy hữu ích thì hãy lập dàn ý để học. Dàn ý có thể là tài liệu hướng dẫn học, nhưng chỉ khi bạn thấy điều đó dễ dàng. Nếu thấy khó thì hãy tìm cách khác.
    • Vẽ sơ đồ thông tin kỹ thuật có thể giúp trình bày quy trình hay thủ tục dễ nhìn hơn thay vì viết ra một loạt các bước hướng dẫn. Cách này được thực hiện bằng việc bắt đầu một khái niệm chính và sắp xếp theo hướng từ trái sang phải theo cách làm nổi bật những yếu tố quan trọng theo thứ tự mà chúng sẽ xảy ra.[1]
    • Mốc thời gian là cách làm tốt để ghi những sự kiện có tính chất lịch sử, thường được dùng trong các môn như lịch sử, chính trị và sinh học.[2]
  3. Dùng biểu đồ so sánh để làm nổi bật điểm khác biệt trong các khái niệm chính. Tạo tài liệu hướng dẫn học bằng cách sử dụng biểu đồ hoặc bảng so sánh khi cần so sánh và đối lập các nhóm ý liên quan đến nhau. Bạn có thể dùng bảng để sắp xếp những điểm tương tự trong lịch sử hoặc sinh học, hoặc để so sánh những tác giả khác nhau trong chương trình văn học.
    • Ví dụ như, một biểu đồ so sánh thu thập thông tin về các loài cây khác nhau có thể có tên của chúng trong những cột khác nhau với thông tin về xuất xứ, họ của cây và đặc tính của chúng trong những dòng bên dưới. Nhờ đó bạn có thể sắp xếp thông tin để nhanh chóng thực hiện việc so sánh và đánh giá.
    • Bạn cũng có thể tận dụng các biểu đồ so sánh khi học văn, hãy đưa các nhân vật trong truyện vào các cột khác nhau với những nét tính cách hoặc thông tin khác dưới mỗi nhân vật. Tương tự, thông tin từ hai cuốn tiểu thuyết khác nhau có thể được tổ chức rõ ràng trong bảng so sánh giống như vậy.
  4. Hãy dùng thẻ ghi thông tin hoặc thẻ khái niệm để ghi nhớ từ vựng. Thẻ ghi thông tin thường dùng là loại phiếu làm mục lục có kích thước 12,5 x 17,5 cm và chứa nhiều hay ít thông tin tùy bạn muốn, chúng đem lại hiệu quả tốt nhất cho việc ghi nhớ các từ độc lập, hoặc để định nghĩa các khái niệm cụ thể. Vì vậy, chúng đặc biệt hiệu quả khi học ngôn ngữ và lịch sử.[3]
    • Hãy viết một khái niệm quan trọng lên mặt trước của mỗi phiếu ghi mục lục, mặt đằng sau ghi bất cứ dữ kiện gì bạn muốn liên kết với khái niệm quan trọng đó. Hãy tự mình quay vòng các thẻ, hoặc dùng thẻ để tự đố mình. Để chắc chắn bạn nhớ được, lần lượt bắt đầu bằng mặt trước rồi mặt sau của thẻ. Cách này đặc biệt hiệu quả để học từ vựng tiếng nước ngoài.
  5. Viết bài tự kiểm tra để học. Soạn bài kiểm tra luyện tập là cách tuyệt vời để phân tích nội dung bạn sẽ được kiểm tra bởi hai lý do: nếu bạn nghĩ điều gì sẽ được đưa vào bài kiểm tra, bạn sẽ suy nghĩ giống như giáo viên của bạn, và nếu bạn có thể đoán được câu hỏi, bạn sẽ đi trước một bước.
    • Cố gắng tìm ra điều gì đó nếu bạn phải làm bài kiểm tra dạng câu hỏi trắc nghiệm, điền vào chỗ trống, hay trả lời câu hỏi dạng tiểu luận. Hãy chuẩn bị bằng cách viết ra các câu hỏi thuộc dạng mà bạn sẽ được kiểm tra.
    • Nhiều giáo viên sẽ sẵn sàng cho bạn tham khảo những dạng bài kiểm tra cũ, nếu họ có. Sách giáo khoa cũng thường có những bài kiểm tra mẫu, đây là cách tuyệt vời để học. Mặc dù có thể cảm thấy căng thẳng hơn khi phải làm nhiều bài kiểm tra nhưng đó là cách tốt để học, thậm chí là cách để bạn biết trước câu hỏi gì sẽ được dùng để kiểm tra.
  6. Học các hướng dẫn khác nhau. Hãy tạo một tài liệu hướng dẫn học với sự tổng hợp của các định dạng, dùng những khái niệm chính và hỗ trợ thông tin mà bạn rút ra từ tài liệu học. Bạn có thể viết nháp các tài liệu hướng dẫn học trên giấy, ra tay, hoặc dùng chương trình xử lý văn bản, bảng tính hoặc chương trình hướng dẫn học chuyên dụng trên máy tính để sắp xếp thông tin của mình.
    • Một số sinh viên nhận thấy viết lại các ghi chú và sắp xếp thông tin thành những hướng dẫn học viết tay sẽ giúp trí nhớ kết nối với thông tin một cách thực tế hơn so với đánh máy. Trong khi việc chép lại các ghi nhớ một cách máy móc sẽ không có hiệu quả, đọc và viết lại thông tin một cách chủ động có thể giúp bạn học gấp đôi: bạn vừa học thông tin một lần khi đọc và lần nữa khi viết.[4]
    • Một cách khác là nếu bạn phải đánh vật với chữ viết xấu, hay đơn giản là thích làm việc trên máy tính hơn, thì cứ thoải mái đánh máy tài liệu hướng dẫn học của mình và làm cho nó trở nên sinh động như bạn muốn, in ra hoặc đọc trên điện thoại.

Chọn Học Cái gì[sửa]

  1. Hỏi giáo viên của bạn về thông tin sẽ được đưa vào bài kiểm tra. Để bắt đầu học, hãy nói chuyện với người hướng dẫn, giáo sư, giáo viên hoặc nhân viên hỗ trợ kỹ thuật để định hướng nỗ lực và sự tập trung của bạn vào đúng chỗ. Nếu bạn không phải là thành phần chính trong các buổi thảo luận ở lớp, hãy đảm bảo bạn tìm ra những thông tin đã được trao đổi, đọc và bàn bạc tại các buổi thảo luận mà bài kiểm tra sẽ đề cập đến.
    • Một số khóa học có tính chất cuốn chiếu, nghĩa là thông tin và kỹ năng học trong lớp được tích lũy dần trong toàn khóa học, trong khi một số khóa học sẽ đợi đến cuối kỳ mới kiểm tra tất cả kiến thức đã học, từng chủ đề hoặc vấn đề. Hãy hỏi giáo viên về nội dung cụ thể trong bài kiểm tra sắp tới để học và chỉ học nội dung đó.
    • Khi không rõ phải học cái gì, hãy chú trọng vào học những thông tin hoặc kỹ năng mới. Trong khi giáo viên có thể thích đưa ra những câu hỏi cũ để kiểm tra trí nhớ của bạn, nhiều khi bạn lại bị kiểm tra những chương, bài giảng và thông tin mới học. Hầu hết giáo viên sẽ không muốn làm khó bạn.
  2. Đọc qua sách và những tài liệu khác. Tùy thuộc vào lớp mà bạn đang theo học, nguồn thông tin quan trọng nhất có thể là sách và những bài tập đọc liên quan dành cho cả lớp. Nhiều quyển sách đã in đậm hoặc nhấn mạnh vào những khái niệm, kỹ năng và ý tưởng chính, quan trọng để bạn học, và đó là nguồn hỗ trợ tài liệu hướng dẫn học tuyệt vời cho bạn.
    • Đọc lại tài liệu để khoanh vùng ý chính đưa vào tài liệu hướng dẫn học của bạn. Khi xem lại, có thể bạn thấy không cần thiết phải đọc từng từ của mỗi chương. Thay vào đó, hãy đọc lấy khái niệm chính để tự nhắc mình và đánh dấu thông tin đó để đưa vào tài liệu hướng dẫn học của bạn. Việc này tự thân sẽ là bước khởi đầu tốt để ôn tập chuẩn bị cho bài kiểm tra.
    • Hãy tìm phần tóm tắt nội dung một chương hoặc câu hỏi để định hướng nội dung tài liệu hướng dẫn của bạn. Nếu sách liệt kê các câu hỏi hoặc các câu kiểm tra về mức độ hiểu bài, hãy ghi lại và đưa vào tài liệu hướng dẫn học. Kể cả khi giáo viên không ra bài kiểm tra dựa vào sách thì việc nắm được kiến thức đầy đủ là cách tốt để ôn tập chuẩn bị cho những câu hỏi sẽ được ra.
  3. Thu thập và "diễn giải" các ghi chú trên lớp. Hãy thu thập tất cả các ghi chú về bài giảng ở lớp, bao gồm bài tập phô tô hoặc các tài liệu bổ trợ khác mà giáo viên đưa cho bạn. Tùy thuộc vào trọng tâm và nội dung khóa học, ghi chú ở lớp có thể quan trọng như sách giáo khoa và tài liệu bắt buộc đọc, nếu không muốn nói là quan trọng hơn.
    • Đôi khi ghi chú ở lớp có thể lộn xộn, gây nhầm lẫn hoặc khó xem lại, hãy biến tài liệu hướng dẫn học thành phiên bản đầy đủ và rõ ràng hơn của những ghi chú này. Thay vì chép lại từng từ trong các ghi chú, hãy chọn ra những khái niệm chính và ý quan trọng mà giáo viên đã trao đổi từ các ghi chú đó. Biến các ghi chú thành nội dung cô đọng trong tài liệu hướng dẫn học của bạn.
    • Nếu bạn không giỏi ghi chép, hãy hỏi bạn học cùng lớp liệu bạn có thể xem ghi chép của họ không, hãy giữ gìn những ghi chép đó thật cẩn thận và nhớ trả lại ngay sau đó. Hãy làm tương tự bằng cách ghi chép tốt và cho bạn của mình mượn để ôn tập.
  4. Tìm kiếm những định nghĩa, giải thích và nguồn bổ sung. Đôi khi, đối với những môn cụ thể, tra cứu bên ngoài có thể hữu ích hoặc thậm chí là cần thiết. Nếu ghi chép của bạn và sách giáo khóa không đủ để bạn hiểu trọn vẹn một khái niệm, kỹ năng hay một dữ kiện, hãy nghiên cứu thêm để làm rõ những thuật ngữ quan trọng mà bạn không hiểu. Tìm hiểu kỹ một khái niệm cụ thể sẽ giúp bạn có cái nhìn và nắm bắt khái niệm đó một cách thống nhất để chuẩn bị cho bài kiểm tra.
    • Nếu bạn học cho đợt thi cuối kỳ, hãy chắc chắn rằng bạn thu thập được những bài kiểm tra cũ, tài liệu hướng dẫn học và bài tập phô tô. Những tài liệu này sẽ rất tốt cho việc hướng dẫn học.
  5. Tập trung vào những khái niệm chính trong từng chương và bài giảng. Xác định những khái niệm quan trọng nhất trong mỗi phần hoặc chương, đảm bảo bạn hiểu được chúng nhờ những thông tin cụ thể hơn nhưng ít quan trọng hơn. Tùy từng môn học, một số thông tin chi tiết như ngày, công thức hoặc định nghĩa có thể quan trọng nhưng kỹ năng hoặc chủ đề lại quan trọng hơn.
    • Khi ôn tập môn Toán hay Khoa học, đảm bảo bạn nhớ được các công thức cần thiết nếu cần nhưng quan trọng hơn là tập trung vào việc áp dụng các công thức đó như thế nào. Hiểu được cách sử dụng và khi nào sử dụng công thức. Khái niệm ẩn đằng sau một công thức quan trọng hơn bản thân công thức đó. Phương pháp này cũng áp dụng với vật lý, hóa học hay các môn khoa học khác, theo đó việc đưa ra những ví dụ thực tế áp dụng vào cuộc sống sẽ rất hữu ích.
    • Khi ôn tập môn Tiếng Anh, hãy chắc chắn là bạn biết tên của tất cả nhân vật trong quyển sách mà bạn sẽ được kiểm tra, nhưng nên tập trung hơn vào nội dung chính và tầm quan trọng của câu chuyện, và những chủ đề khác trong phần đọc thay vì các chi tiết cụ thể. Nếu bạn phải đề cập đến "chị gái của nhân vật chính" trong bài luận vì bạn trót quên mất tên thì cũng không vấn đề gì lắm nếu bài luận của bạn sâu sắc và viết rõ ràng.
    • Khi ôn tập môn Lịch sử, thường sẽ phải dành nhiều thời gian để ghi nhớ các dữ kiện chính và từ vựng, nhưng hiểu được chủ đề từng thời kỳ lịch sử bạn đang học và vì sao những sự kiện đó quan trọng cũng rất cần thiết. Hiểu được mối quan hệ giữa tên và ngày giờ cũng sẽ giúp bạn tự tin hơn.
  6. Ưu tiên thông tin. Cô đọng tài liệu học vào những mục có thể kiểm soát được sẽ khiến việc học dễ dàng hơn là xem toàn bộ một chương học. Hãy dùng các tiêu đề in đậm đối với các mục khác nhau và cân nhắc tổ chức thông tin dưới dạng gạch đầu dòng để tra cứu nhanh chóng và hiệu quả.
    • Xác định, diễn giải và mô tả mối quan hệ giữa ý tưởng và khái niệm bằng các bước nhỏ trong tài liệu hướng dẫn học của bạn, hoặc bằng cách nhóm các tài liệu hướng dẫn học thành những gói thông tin để có thể học đồng thời. Nếu bạn đang ôn để kiểm tra cuối kỳ môn lịch sử, việc đưa các giai đoạn chiến tranh vào một nhóm học, hoặc tất cả thông tin về các đời tổng thống để tìm ra chủ đề chung là điều nên làm.

Sử dụng Tài liệu Hướng dẫn học[sửa]

  1. Thu thập những tài liệu bạn cần học và luôn mang theo mình. Nếu bạn chắc chắn rằng mọi thứ bạn cần cho bài kiểm tra được đưa vào tài liệu hướng dẫn học, bạn có thể để sách giáo khoa ở nhà và thay vào đó, mang theo mình những tài liệu này. Điều đó đặc biệt quan trọng đối với những kỳ thi cuốn chiếu, khi mà nhiều thông tin được kiểm tra. Đọc từng chương có thể khiến bạn quá tải nhưng đọc các ghi chú đầy đủ sẽ nhanh và hiệu quả hơn.
    • Đọc tài liệu hướng dẫn học khi trên xe buýt, hay đang xem TV hoặc chỉ cần xem lướt qua. Càng dành nhiều thời gian xem các thông tin phục vụ kiểm tra, bạn càng dễ ghi nhớ những thông tin đó.
  2. Đánh dấu những nội dung khó để đọc lại lần nữa trước khi làm bài kiểm tra. Nếu bạn thấy khó khăn trong viêc nhớ một công thức nào đó, hoặc khái niệm, hãy đánh dấu chúng bằng màu nổi bật như xanh da trời chẳng hạn, và tiếp tục học phần còn lại. Nếu bạn học lại, hãy bắt đầu bằng những chỗ được bôi xanh và hãy chắc chắn rằng bạn nắm được vấn đề trước khi làm bài kiểm tra. Đây là cách tuyệt vời để nhắc bạn không chỉ cần học mà cần đưa ra những mục tiêu cụ thể để đạt được trong khi học.
  3. Không chỉ học ở một nơi. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng thay đổi chỗ học sẽ giúp bạn tăng khả năng ghi nhớ thông tin. Nói cách khác, nếu bạn không làm gì ngoài việc học trong phòng ngủ, sẽ khó nhớ thông tin hơn là học ở phòng ngủ một chút, rồi ra sân học một ít, hay học trong giờ ăn trưa ở trường.[5]
  4. Lên kế hoạch học ôn. Xây dựng tài liệu hướng dẫn học càng sớm càng tốt, dành đủ thời gian để học trước khi bài kiểm tra đến quá gần. Trong một vài tuần trước khi làm bài kiểm tra, hãy chia thời gian cho các môn học khác nhau và các phần của từng môn mà bạn phải học, đảm bảo rằng bạn có đủ thời gian để học từng mảng thông tin một. Đừng để nước đến chân mới nhảy.
    • Nếu bạn phải đánh vật với căng thẳng và có xu hướng hoảng sợ trước kỳ kiểm tra, chuẩn bị trước và đặt thời hạn hoàn thành việc học các chương hoặc chủ đề có thể là ý tưởng rất tốt. Nếu bạn biết phải nghiên cứu xong hai chương đầu trong tuần này, trước khi chuyển sang học chương 3 và 4 ở tuần tiếp theo, điều đó có nghĩa là bạn có cả tuần để làm việc đó và không cần lo lắng về nội dung chương 3 và 4 cho đến tuần sau.
    • Chia các tài liệu cần học vào những ngăn khác nhau, và chỉ tập trung vào một tài liệu mỗi lần. Đừng chuyển qua chuyển lại giữa 5 môn học khác nhau đến khi bạn hoàn thành xong từng môn học.

Lời khuyên[sửa]

  • Ghi nhớ rằng mỗi hình thức tài liệu hướng dẫn học có những điểm mạnh và điểm yếu, và có nhiều phong cách học khác nhau. Vì vậy, tạo ra tài liệu hướng dẫn học phù hợp cho mỗi môn học hoặc phong cách học khác nhau đòi hỏi bạn phải dùng nhiều hình thức khác nhau. Chẳng hạn, những người học theo trực quan có thể thấy bản đồ và biểu đồ rất hữu ích trong khi những người học bằng âm thanh có thể thấy thích hợp nhất với các thẻ ghi thông tin mà họ có thể đọc to khi học.
  • Những từ được đánh dấu, hoặc định nghĩa trong sách giáo khoa thường là những ý quan trọng và là gợi ý tốt để làm tài liệu hướng dẫn học.
  • Cố gắng viết càng cô đọng càng tốt. Tránh những thông tin không cần thiết.
  • Bạn có thể dùng giấy dán để viết các hướng dẫn. Bạn có thể bỏ chúng đi hoặc thay bằng tờ giấy mới khi cần thiết.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây