Tiến hành chế độ ăn kiêng Paleo
Ăn kiêng "Thời kỳ Đồ đá", hay ăn kiêng theo kiểu "Paleo" (đôi khi còn được gọi là phương pháp "Ăn kiêng của Người tiền sử") dựa trên ý tưởng rằng cơ thể chúng ta sẽ thích nghi tốt hơn với thực phẩm tổ tiên con người tiêu thụ trong Thời kỳ Đồ đá. Mặc dù chúng ta không phải đối mặt với kẻ săn mồi, sống trong hang động, và sở hữu tuổi thọ ngắn như người tiền sử, sự thật là nhiều loại thức ăn mà chúng ta sử dụng ngày nay không tốt cho chúng ta. Đối với nhiều người, quay về chế độ ăn uống như người tiền sử là cách để phục hồi sự cân bằng. Khi được thực hiện đúng cách, chế độ ăn kiêng paleo bao gồm thay đổi trong lối sống có thể giúp bạn giảm cân và trở nên năng động hơn.
Bạn có thể tham khảo mục "Khi nào Bạn nên Thử Thực hiện Nó?" để tìm hiểu thêm về thời điểm mà tiến hành chế độ ăn kiêng paleo sẽ đem lại lợi ích cho bạn.
Mục lục
Các bước[sửa]
Chuẩn bị sẵn sàng[sửa]
-
Thiết
lập
mục
tiêu
cho
chế
độ
ăn
kiêng
paleo
của
bạn.
Người
ủng
hộ
chế
độ
này
tin
rằng
bằng
cách
tái
tạo
lại
cách
thức
con
người
ăn
uống
trong
Thời
kỳ
Đồ
đá,
họ
có
thể
tái
xây
dựng
lối
sống
lành
mạnh.
Ăn
kiêng
theo
kiểu
paleo
sẽ
giúp
bạn
giảm
cân,
kiểm
soát
huyết
áp,
và
quản
lý
cơn
thèm
ăn.[1]
Nếu
bạn
sở
hữu
chế
độ
ăn
kiêng
khác
biệt
hoặc
gặp
vấn
đề
sức
khỏe,
paleo
sẽ
không
phù
hợp
với
bạn.
- Thay đổi trong lối sống, ngay cả những thứ đơn giản như chế độ dinh dưỡng, cũng có thể trở thành sự chuyển đổi lớn lao trong cuộc sống cá nhân của bạn. Biết rõ điều bạn muốn đạt được sẽ giúp bạn duy trì động lực và đi đúng hướng.
-
Chuẩn
bị
nhà
bếp.
Ăn
kiêng
theo
hình
thức
paleo
bao
gồm
ăn
nhiều
thịt
và
rau
củ
qua
tươi,
vì
vậy,
bạn
cần
phải
tìm
kiếm
nơi
phù
hợp
để
lưu
trữ
chúng.
Bạn
nên
nhớ
bảo
đảm
rằng
bạn
có
sẵn
tủ
đông
để
trữ
thịt,
và
tủ
lạnh
để
giữ
mát
cho
rau
củ
quả.
- Nấu ăn theo kiểu paleo không yêu cầu dụng cụ đặc biệt, vì vậy, bạn không nên mua thêm nồi, chảo, hoặc các loại thiết bị khác ngoài những thứ bạn đã có.
-
Xây
dựng
chế
độ
ăn
uống
dựa
trên
các
loại
thịt.
Chúng
có
thể
là
thịt
đỏ,
thịt
lợn,
thịt
gia
cầm,
thịt
nai,
trứng
hoặc
nhiều
loại
thịt
khác.
Thịt
để
dùng
trong
chế
độ
ăn
kiêng
paleo
cần
phải
được
nuôi
bằng
cỏ,
chứ
không
phải
bằng
ngô.
Sự
khác
biệt
này
quan
trọng
hơn
loại
thịt
cụ
thể
mà
bạn
lựa
chọn.
Chúng
cần
phải
tái
tạo
lại
tình
trang
thực
phẩm
mà
người
tiền
sử
tiêu
thụ,
và
tránh
xa
lượng
đường
thường
được
tìm
thấy
trong
thức
ăn
gia
súc
hiện
đại.
- Cá và hải sản cũng là loại thịt khá tốt. Chúng có chứa dầu Omega 3 lành mạnh. Cá dành cho chế độ ăn kiêng paleo cần phải là cá tự nhiên, không phải là cá được nuôi tại trang trại.[2]
- Đối với từng bữa ăn, một khẩu phần ăn cần phải chứa từ 113 – 226 gram protein, hoặc khoảng 1 đến 2 phần to cỡ nắm tay. Bạn có thể dùng nhiều hơn hoặc ít hơn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cân nặng hoặc mức độ đói bụng của bạn, nhưng mỗi bữa ăn cần phải được duy trì trong phạm vi này.[3]
-
Phối
hợp
rau
củ,
đặc
biệt
là
rau
lá
xanh,
và
hoa
quả
vào
bữa
ăn.
Rau
củ
là
nguồn
cung
cấp
hầu
hết
lượng
chất
xơ
và
carbohydrate
cho
chế
độ
ăn
kiêng
paleo
của
bạn.
Hoa
quả
sẽ
cung
cấp
lượng
đường
tự
nhiên
mà
cơ
thể
cần.
Chúng
phải
là
hoa
quả
tươi,
không
phải
là
hoa
quả
khô.
Hầu
hết
mọi
loại
hoa
quả
phù
hợp
với
đặc
tính
của
ăn
kiêng
theo
hình
thức
paleo
(có
nghĩa
là
được
người
tiền
sử
tiêu
thụ)
sẽ
chứa
ít
đường
hơn
những
loại
có
mặt
trên
thị
trường
ngày
nay.[4]
- Nếu bạn bị tiểu đường, hoặc phải hạn chế tiêu thụ đường, tốt nhất là bạn nên tránh hoa quả ngọt như nho, chuối, xoài, anh đào ngọt, táo, dứa, lê và kiwi, đặc biệt là trong thời gian đầu của quá trình ăn kiêng.
- Bạn nên dùng ít nhất là 9 phần rau củ và hoa quả mỗi ngày (khoảng 4 1/2 cốc).[5] Bạn có thể chia đều cho các bữa ăn trong ngày sao cho phù hợp nhất với cơn thèm ăn và thực đơn của bạn.
-
Dùng
đậu
hạt
để
ăn
nhẹ
hoặc
trang
trí
cho
món
ăn.
Bạn
nên
nhớ
rằng
lạc
không
phải
là
đậu
hạt
(chúng
là
quả
đậu),
do
đó,
bạn
nên
tập
trung
vào
đậu
hạt
thật
sự
như
hạt
hạnh
nhân,
hạt
điều,
hạt
thông,
hạt
hồ
đào
và
hạt
óc
chó.
Hạt
bí
và
hạt
hướng
dương
không
rang
muối
cũng
rất
tốt.
Chúng
là
thực
phẩm
phù
hợp
để
ăn
nhẹ,
nhưng
bạn
nên
nhớ
tránh
xa
loại
đậu
hạt
đã
được
rang
muối
hoặc
đã
qua
chế
biến.
Tốt
hơn
hết
là
bạn
nên
ngừng
ăn
vặt
hoàn
toàn,
nhưng
đậu
hạt
là
lựa
chọn
tốt
nhất.[6][7]
- Bạn cũng có thể sử dụng bột hạt hạnh nhân hoặc bột dừa để chế biến nhiều món ăn.
-
Sử
dụng
loại
dầu
tự
nhiên
khi
nấu
ăn.
Chúng
phải
được
chiết
xuất
hoàn
toàn
tự
nhiên,
như
dầu
oliu,
dầu
hạt
óc
chó,
dầu
hạt
lanh,
dầu
hạt
macadamia,
dầu
quả
bơ,
và
dầu
dừa,
tất
cả
những
loại
dầu
này
đều
là
nguồn
cung
cấp
chất
béo
khá
tốt.
Chúng
rất
tuyệt
vời
khi
dùng
để
ướp
thịt,
hoặc
chiên
thịt
và
rau
củ.[8]
- Mỗi bữa ăn cần phải chứa khẩu phần chất béo khoảng từ 1 đến 2 kích cỡ của ngón tay cái, và dầu là nguồn cung cấp chúng cho bạn.[3]
- Hạn chế tiêu thụ sản phẩm chế biến từ sữa. Sản phẩm chế biến từ sữa là ranh giới không rõ ràng của người tuân theo chế độ ăn kiêng paleo. Hầu hết mọi người sẽ ngừng tiêu thụ sản phẩm từ sữa hoàn toàn, vì chỉ đến nhiều năm sau thì sử dụng sữa mỗi ngày mới được giới thiệu trong lịch sử loài người, và dùng sản phẩm từ sữa sẽ cung cấp cho cơ thể một lượng lớn carbohydrate dưới dạng lactose. Ngoài ra, ngày nay, chúng được lấy từ bò được nuôi bằng ngô và nhiều loại hormone khác, và được thanh trùng để loại bỏ chất béo. Nếu bạn muốn hình thành chế độ ăn uống "nguyên thủy" hơn, bạn nên dùng thêm sản phẩm từ sữa nguyên kem như sữa chua và bơ lấy từ những con bò được nuôi bằng cỏ.[9][10]
Sống như người hang động[sửa]
-
Kiểm
soát
lượng
thực
phẩm
mà
bạn
tiêu
thụ.
Ăn
kiêng
theo
hình
thức
paleo
không
yêu
cầu
bạn
phải
ăn
theo
một
thời
gian
biểu
cố
định.
Thay
vào
đó,
bạn
ăn
khi
bạn
cảm
thấy
đói
bụng.
Chắc
chắn
bạn
thường
dùng
ba
bữa
chính
mỗi
ngày.
Tuy
nhiên,
nếu
bạn
không
đói,
bạn
không
cần
phải
ăn
chỉ
vì
đã
đến
giờ
ăn.[11]
- Một vài người tuân theo chế độ paleo thường nhịn ăn trong một khoảng thời gian dài giữa các bữa ăn chính để mô phỏng chế độ ăn uống thất thường của con người Thời kỳ Đồ đá. Đây không phải là phần cần thiết trong quá trình ăn kiêng, và ăn kiêng theo kiểu paleo không có nghĩa là bạn cần phải nhịn ăn. Điều quan trọng nhất là bạn phải dùng thực phẩm phù hợp.[12]
-
Bắt
đầu
sưu
tập
công
thức
nấu
ăn
theo
kiểu
paleo.
Khi
mới
bắt
đầu,
có
lẽ
bạn
vẫn
sẽ
sử
dụng
một
vài
sách
dạy
nấu
ăn
để
chế
biến
những
món
cơ
bản
như
salad
và
món
nướng.
Tuy
nhiên,
bạn
sẽ
nhanh
chóng
đối
mặt
với
nhiều
yếu
tố
mà
bạn
không
thể
sử
dụng,
như
muối
và
thực
phẩm
đã
qua
chế
biến.
Bạn
nên
mở
rộng
danh
mục
công
thức
nấu
ăn
của
người
tiền
sử
và
khám
phá
nhiều
khả
năng
khác
nhau
bằng
cách
xây
dựng
trên
yếu
tố
cơ
bản.
- Xem qua sách nấu ăn của bạn và điều chỉnh công thức. Bạn có thể biên soạn chúng thành một quyển sách duy nhất trong một thư mục, hoặc dưới dạng kỹ thuật số để dễ dàng xem lại chúng mỗi ngày.
- Tìm kiếm trang web và blog trực tuyến về thực phẩm của người tiền sử. Bạn cũng có thể tìm mua khá nhiều loại sách về chế độ ăn kiêng của người tiền sử trên thị trường - bạn nên đến tiệm sách trong khu vực.
-
Cần
tránh
trói
buộc
bản
thân
vào
một
chế
độ
ăn
uống
nhất
định.
Loại
bỏ
ngũ
cốc
và
thực
phẩm
đã
qua
chế
biến
sẽ
khá
khó
khăn
trong
thế
giới
hiện
đại,
đặc
biệt
là
trong
thời
gian
đầu.
Ăn
một
lát
bánh
mì
sẽ
không
phá
hỏng
chế
độ
ăn
kiêng
của
bạn,
và
không
biến
bạn
thành
kẻ
bại
trận.
Điều
này
có
nghĩa
là
nếu
bạn
không
nhận
thấy
kết
quả,
bạn
nên
tái
đánh
giá
quá
trình
ăn
kiêng
của
mình,
và
xem
liệu
bạn
có
đang
gian
lận
quá
nhiều
hay
không.
- Một vài người ăn kiêng theo kiểu paleo thường dành một ngày trong tuần để ăn bất kỳ thứ gì họ muốn. Phương pháp này sẽ giúp thiết lập kỷ luật tốt hơn trong tuần. [13]
- Nếu bạn dự định biến “thức ăn gian lận” thành một bữa chiêu đãi cho bạn, bạn nên sử dụng thực phẩm giúp bạn no bụng và chứa nhiều dưỡng chất, như một thìa uống trà bơ lạc phết trên một quả chuối, thay vì một nắm bánh quy.
- Uống nhiều nước. Nước lọc là loại thức uống đã được phê duyệt dành cho chế độ paleo, và nó đặc biệt hữu ích trong việc duy trì chức năng cơ thể, đặc biệt là khi bạn tăng cường thêm lượng protein. Nếu nước lọc vẫn chưa đủ, thỉnh thoảng, bạn có thể dùng một tách trà thảo mộc hoặc nước hoa quả vừa mới vắt. Tránh xa nước có ga và nước hoa qua đã được tinh chế.[14]
-
Thêm
thực
phẩm
bổ
sung
vitamin
vào
chế
độ
dinh
dưỡng
của
bạn.
Mặc
dù
ăn
kiêng
theo
kiểu
paleo
hiện
đại
có
thể
cung
cấp
hầu
hết
mọi
dưỡng
chất
cần
thiết
cho
bạn,
bạn
vẫn
có
khả
năng
cảm
thấy
yếu
người.
Nếu
bạn
không
nhận
đủ
lượng
dưỡng
chất
phù
hợp,
bạn
nên
cân
nhắc
sử
dụng
thực
phẩm
bổ
sung.[15]
- Vitamin D. Trừ khi chế độ ăn kiêng của bạn có nhiều cá tự nhiên, và bạn nhận đủ ánh nắng mặt trời, có thể bạn sẽ cần phải bổ sung thêm Vitamin D.
- Dầu cá Omega-3. Nhìn chung, bạn cần phải duy trì sự cân bằng giữa dầu Omega-3 và Omega-6. Trừ khi bạn hoàn toàn tuân theo chế độ paleo nguyên thủy, 1 đến 2 gram dầu cá chất lượng cao mỗi ngày sẽ là thực phẩm bổ sung khá tốt.
- Probiotic. Thỉnh thoảng, chế độ dinh dưỡng phương Tây hoặc ăn chay sẽ hủy hoại loại vi khuẩn cần thiết trong dạ dày bạn. Khi bắt đầu ăn kiêng, bạn cần phải bổ sung thêm lợi khuẩn lactobacillus và bifidobacterium.
-
Tập
thể
dục.
Về
cốt
lõi,
ăn
kiêng
theo
phong
cách
paleo
xoay
quanh
việc
thay
đổi
lối
sống,
chứ
không
phải
chỉ
là
thay
đổi
bữa
ăn
của
bạn.
Ngay
cả
hành
động
đơn
giản
như
đi
bộ
càng
nhiều
càng
tốt
cũng
sẽ
giúp
bạn
giảm
cân
và
tận
dụng
tối
đa
lợi
ích
mà
chế
độ
dinh
dưỡng
của
bạn
đem
lại.
Tập
thể
dục
theo
kiểu
paleo
bao
gồm
chuyển
động
tự
nhiên
(tốt
hơn
hết
là
không
cần
đến
nhiều
dụng
cụ
trong
phòng
tập)
và
rèn
luyện
sức
mạnh.[16]
- Tránh bài tập cardio (bài tập làm tăng nhịp tim) cường độ cao. Chúng sẽ tăng thêm áp lực cho cơ thể của bạn, và đòi hỏi nhiều carbohydrate hơn.
- Crossfit (bài tập toàn diện) là bài tập phổ biến cho người ăn kiêng theo kiểu paleo, và sẽ khá hữu ích đối với người muốn tìm kiếm chương trình tập luyện cường độ cao. Phòng tập crossfit cũng là nơi khá tốt để gặp gỡ những người đang theo đuổi chế độ paleo khác.
Khi nào bạn nên thử thực hiện nó?[sửa]
-
Cân
nhắc
ăn
kiêng
theo
hình
thức
paleo
nếu
bạn
là
người
khỏe
mạnh.
Trong
hầu
hết
mọi
trường
hợp,
ăn
kiêng
theo
kiểu
paleo
không
ẩn
chứa
nguy
cơ
gây
hại
cho
sức
khỏe
và
khá
an
toàn
cho
hầu
hết
mọi
người.
Nó
chủ
yếu
dựa
trên
nguồn
cung
cấp
dưỡng
chất
tốt,
bao
gồm
thịt
nạc,
rau
củ,
hoa
quả,
và
đậu
hạt.[1]
- Tuy nhiên, thiếu hụt ngũ cốc nguyên cám, quả đậu, và sản phẩm từ sữa sẽ khiến bạn mất đi một số dưỡng chất thường có mặt trong chế độ ăn uống cân bằng truyền thống, vì vậy, ăn kiêng theo hình thức paleo sẽ không phù hợp với bạn nếu bạn sở hữu yêu cầu đặc biệt về lượng chất xơ, canxi, hoặc các loại vitamin cũng như khoáng chất khác.
- Ngoài ra, chế độ ăn kiêng paleo cũng sẽ không an toàn cho bạn nếu bạn là người ăn chay hoặc ăn kiêng theo kiểu thuần chay vì đậu nành và quả đậu – nguồn cung cấp protein quan trọng cho người ăn chay – cũng không được phép sử dụng.
- Nếu bạn gặp phải bất kỳ một tình trạng bệnh lý nào trước đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn kiêng theo hình thức paleo hoặc thực hiện bất kỳ một thay đổi to lớn nào trong chế độ dinh dưỡng. Đặc biệt, người mắc bệnh tim mạch, thận, gan, hoặc tuyến tụy cũng sẽ có nguy cơ khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn nếu tiến hành chế độ ăn uống theo kiểu paleo.[17]
-
Thử
ăn
kiêng
theo
kiểu
paleo
sau
khi
đã
tham
khảo
ý
kiến
bác
sĩ.
Ngay
cả
khi
nó
khá
an
toàn
đối
với
hầu
hết
mọi
người
không
gặp
phải
tình
trạng
bệnh
lý
đáng
lo
ngại
trước
đó,
tốt
nhất
là
bạn
nên
tham
khảo
ý
kiến
bác
sĩ
hoặc
chuyên
gia
dinh
dưỡng
trước
khi
tiến
hành
thay
đổi
to
lớn
trong
chế
độ
ăn
uống
của
mình
theo
kiểu
này.[17]
- Bác sĩ có thể phối hợp cùng bạn để xác định xem liệu ăn kiêng theo hình thức paleo có phù hợp với nhu cầu bệnh lý của bạn hay không. Ngoài ra, bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng cũng sẽ giúp bạn theo dõi sự tiến bộ mà bạn đạt được trong quá trình này.
-
Theo
sát
chế
độ
ăn
kiêng
paleo
để
quản
lý
cân
nặng
trong
thời
gian
ngắn.
Nhiều
thử
nghiệm
lâm
sàng
kéo
dài
trong
12
tuần
hoặc
ít
hơn
đã
khuyên
rằng
ăn
kiêng
theo
hình
thức
paleo
sẽ
giúp
bạn
giảm
cân
dễ
dàng,
và
duy
trì
cân
nặng
lành
mạnh.
Ngoài
ra,
những
nghiên
cứu
này
cũng
cho
rằng
nó
sẽ
giúp
kiểm
soát
quá
trình
dung
nạp
glucose
tốt
hơn
trong
thời
gian
ngắn
cũng
như
kiểm
soát
huyết
áp.[1]
- Cần nhớ rằng thử nghiệm lâm sàng kéo dài vẫn cần phải được đánh giá về mặt rủi ro và lợi ích lâu dài.
- Một vài người lo ngại rằng ăn kiêng theo kiểu paleo trong thời gian dài sẽ làm tăng lượng LDL cholesterol. Thiếu hụt canxi cũng sẽ gia tăng nguy cơ loãng xương, và sự giảm thiểu carbohydrate cũng sẽ diễn ra trong quá trình ketosis (quá trình đốt cháy mỡ và cholesterol).[17]
- Ngoài ra, bạn cũng khó có thể theo sát chế độ dinh dưỡng hạn chế như paleo trong một khoảng thời gian dài.
- Chuẩn bị sẵn sàng để chi tiêu nhiều hơn cho thức ăn. Mặc dù ăn kiêng theo phương pháp paleo sẽ khá hữu ích, nó cũng tốn kém hơn vì chủ yếu là bạn phải sử dụng thịt hữu cơ, được nuôi bằng cỏ và các loại thực phẩm không phổ biến khác. Nếu bạn dự định tiến hành ăn kiêng theo kiểu paleo, bạn nên thực hiện điều này khi bạn sở hữu tình hình tài chính cân bằng và đã lên ngân sách kỹ cho các chi phí phụ thêm.[1]
-
Duy
trì
sự
sẵn
sàng
trong
việc
thích
nghi.
Cộng
đồng
khoa
học
vẫn
còn
thắc
mắc
về
nhiều
quan
điểm
tiềm
ẩn
xoay
quanh
việc
hình
thành
cơ
sở
của
chế
độ
ăn
kiêng
paleo.
Mặc
dù
nhiều
loại
thực
phẩm
bị
cấm
trong
khi
ăn
kiêng
theo
kiểu
này
có
liên
quan
đến
nhiều
vấn
đề
sức
khỏe,
một
số
nhà
nghiên
cứu
vẫn
còn
tranh
cãi
rằng
ăn
kiêng
theo
hìnht
hức
paleo
có
thể
đơn
giản
hóa
nhu
cầu
ăn
uống.[1]
- Thử ăn kiêng theo hình thức paleo trong một vài tháng và đánh giá sức khỏe của bản thân trong và sau quá trình. Nếu nó cải thiện sức khỏe của bạn và bác sĩ kết luận rằng nó khá an toàn để bạn tiếp tục, bạn nên tiếp tục. Mặt khác, nếu bạn gặp phải vấn đề sức khỏe trong khi ăn kiêng theo cách paleo, bạn nên chuẩn bị sẵn sàng trong việc thích nghi hoặc loại bỏ hoàn toàn phương pháp này để tìm kiếm biện pháp khác phù hợp hơn với nhu cầu của bạn.
Lời khuyên[sửa]
- Bạn nên ăn kiêng theo kiểu paleo trong khoảng 1 hoặc 2 tháng để xem liệu nó có đem lại hiệu quả cho bạn hay không.
- Nếu bạn đã gặp phải vấn đề sức khỏe trước đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống, đặc biệt là một cách mạnh mẽ như thế này.
- Bạn sẽ không thể ăn kiêng theo hình thức paleo nếu bạn là người ăn chay hoặc sở hữu chế độ dinh dưỡng thuần chay. Một phần lớn của hình thức paleo sẽ bao gồm việc tiêu thụ thịt, và nguồn cung cấp protein thông thường cho người ăn chay (đậu nành và quả đậu) sẽ không được phép sử dụng.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/paleo-diet/art-20111182?pg=2
- ↑ http://thepaleodiet.com/omega-3-fats-fish/
- ↑ 3,0 3,1 http://ultimatepaleoguide.com/assess-dont-guess-serving-sizes-fat-loss-performance/
- ↑ http://thepaleodiet.com/fruits-and-sugars/
- ↑ http://thepaleodiet.com/fresh-fruits-vegetables/
- ↑ http://thepaleodiet.com/7-nuts-and-seeds-to-include-in-your-paleo-diet/
- ↑ http://paleoleap.com/are-nuts-and-seeds-healthy/
- ↑ http://thepaleodiet.com/what-to-eat-on-the-paleo-diet/
- ↑ http://thepaleodiet.com/dairy-milking-worth/
- ↑ http://paleoleap.com/place-of-dairy-on-paleo-diet/
- ↑ http://paleoleap.com/paleo-101/
- ↑ http://paleoleap.com/intermittent-fasting-paleo-diet/
- ↑ http://www.webmd.com/diet/a-z/paleo-diet
- ↑ http://thepaleodiet.com/the-beverage-dilemma/
- ↑ http://paleoleap.com/supplementing-on-paleo-diet/
- ↑ http://paleoleap.com/exercise-and-paleo-lifestyle/
- ↑ 17,0 17,1 17,2 https://www.ucdmc.ucdavis.edu/welcome/features/2014-2015/06/20150603_paleo-diet.html