Viết câu luận đề

Học sinh trung học hay sinh viên đại học đều phải viết những bài nghị luận giải thích. Bài luận nào cũng phải có một câu luận đề. Câu luận đề là quan điểm chính của bạn và được trình bày như một câu tóm tắt. Công việc viết một câu luận đề bao gồm việc trả lời vấn đề chính và tìm tòi thông tin để chứng minh cho luận đề.

Các bước

Hiểu chủ đề

1. Xác định đề bài. Nắm chắc về thể loại, độ dài, định dạng, chủ đề, mục đích và cấu trúc của bài luận. Dù được giao một chủ đề cụ thể hoặc đề tài chung chung, bước đầu tiên là rút ra chủ đề của bài luận mà câu luận đề có thể trả lời.
   • Nghĩ về chủ đề của bài luận. Bạn được yêu cầu viết về điều gì? Tiếp theo, lấy chủ đề đó làm câu hỏi mà bạn có thể trả lời.
   • Ví dụ, nếu bạn được giao viết một bài luận giải thích lợi ích của việc cài dây an toàn trên xe hơi, bạn hãy lấy đó đặt thành câu hỏi mà bạn trả lời được.
   • Chủ đề của bạn sẽ là: “Những lợi ích của việc cài dây an toàn là gì?”
   • Câu trả lời là phần mở đầu cho câu luận đề.
2. Tập trung vào chủ đề sẽ phải triển khai. Một luận đề tốt phải cung cấp một quan điểm súc tích liên quan đến chủ đề của bài luận. Bài luận của bạn thuộc thể loại chứng minh, giải thích, bình luận, phân tích tương phản, hoặc phân tích tác phẩm?
   • Biết được thể loại bài luận đang viết sẽ giúp bạn xây dựng một luận đề tốt. Dù đó là bài luận về chiến tranh thế giới thứ hai hoặc về tác phẩm Gatsby Vĩ đại, câu luận đề của bạn phải có thuộc tính tương tự.
   • Câu luận đề tốt phải trả lời được câu hỏi của bạn. Đó là phần diễn giải của chủ đề. Nó phải nhắm đến việc đưa ra lời tuyên bố có thể gây tranh luận.
   • Câu luận đề cũng phải diễn đạt được ý chính có thể phát triển trong tất cả các phần của bài viết.
3. Cân nhắc những điều bạn muốn nói về chủ đề. Quan điểm của bạn là gì? Hãy phát triển một quan điểm gây hứng thú cho bạn.
   • Dù đề bài có chủ đề rộng như “Gasby Vĩ đại” hay chủ đề cụ thể hơn như những lợi ích của việc cài dây an toàn trên xe, bạn cũng cần tách ra và giải thích một cách rõ ràng.
   • Rút gọn chủ đề thành một luận điểm mà bạn có đủ lý lẽ để nói. Ví dụ, nếu chủ đề của bạn nói về lợi ích của việc thắt dây an toàn, bạn sẽ có nhiều góc độ để xem xét. Bạn có thể chọn hướng rộng hơn và quyết định nói về việc số vụ tai nạn chết người thuyên giảm nhờ quy định cài dây an toàn. Hoặc, bạn có thể nói cụ thể hơn và bàn về luật cài dây an toàn khi ngồi ở ghế sau. Lý luận của bạn ở đây là dây an toàn cứu sống sinh mạng.
   • Bạn cũng có thể chọn quan điểm ngược lại. Lý lẽ của bạn có thể là cài dây an toàn không đem lại lợi ích nào mới cả. Tuy nhiên quan điểm này có thể khó chứng minh hơn trên phạm vi rộng. Có rất nhiều thông tin chống lại bạn, vì vậy có thể bạn cần theo hướng cụ thể hơn. Bạn có thể cân nhắc đưa ra lý lẽ rằng kỹ thuật cài dây an toàn không giúp tăng tính an toàn trong khoảng thời gian X. Bạn có thể tìm ra nhiều thông tin nói về ưu điểm của các biện pháp an toàn khác tiến bộ hơn dây an toàn nhiều.
   • Nếu chủ đề rộng hơn, ví dụ bài luận về “Gasby Vĩ đại”, bạn sẽ phải tìm được góc độ để tranh luận. Có lẽ sau khi đọc xong tác phẩm, bạn sẽ quan tâm đến việc chủ nghĩa tiêu thụ và sự ngạo mạn của đồng tiền đã dẫn đến thời kỳ đại khủng hoảng như thế nào.
4. Nghĩ ra câu hỏi của bạn để trả lời cho chủ đề này. Đặt câu hỏi là một phương pháp hay để tìm được câu luận đề vững chắc.
   • Bạn có thể đặt câu hỏi: “Những hệ quả thực tế nào liên quan đến các chủ đề trình bày trong tác phẩm Gatsby Vĩ đại?”
   • Từ đó, bạn bắt đầu với một câu kết luận: “Sự ngạo mạn của đồng tiền và sự phân cực giữa tầng lớp quý tộc và nhà giàu mới nổi được khắc họa trong tác phẩm Gatsby Vĩ đại đã dẫn đến thời kỳ đại khủng hoảng”. Đây chưa phải là một câu luận đề. Nó chưa đủ để tạo nên lý lẽ, tuy nhiên nó cũng cho phép bạn bắt đầu đưa ra được quan điểm và ý tưởng chính.
   • Nhớ rằng bạn cần có quan điểm khiến cho những người hiểu lý lẽ có thể tranh biện. Điều này không có nghĩa là phải nêu ra một quan điểm ngược đời, nhưng bạn nên tạo ra cuộc đối thoại với luận đề của bạn.
5. Nghĩ cách diễn đạt quan điểm của mình trong một câu đơn và hoàn chỉnh. Nếu phải diễn đạt một cách trực tiếp, bạn sẽ nói thế nào?
   • Bạn đã bắt đầu việc này bằng việc tìm ra quan điểm của bạn. Tuy nhiên lý lẽ của bạn vẫn chưa hình thành.
   • Sau khi đã có ý tưởng, bạn hãy nghiên cứu xem mình đã có đủ thông tin để chứng minh cho quan điểm của mình không.
   • Có thể bạn nhìn vào các con số thống kê và thấy chưa đủ thông tin để biện luận rằng kỹ thuật thắt dây an toàn chưa được cải tiến đúng mức, hoặc chưa đủ thông tin dẫn chứng cho lý lẽ ngược lại. Trong khi nghiên cứu, bạn hãy tìm đọc về dây an toàn ghế trước và ghế sau. Sau đó quyết định lập trường của bạn là những hành khách ngồi ghế sau phải thắt dây an toàn. Nhiều vùng không yêu cầu thắt dây an toàn khi ngồi ghế sau. Bạn thấy chủ đề này có đủ thông tin để xem xét.
   • Bây giờ bạn viết ra vài câu khác nhau để lựa chọn khi đưa ra quan điểm của mình. Cố gắng đưa ra các câu có vài điểm hơi khác nhau. Một câu có thể là: “Hành khách ngồi ghế sau xe hơi luôn luôn phải cài dây an toàn”. Câu khác có thể là: “Không cài dây an toàn khi ngồi ghế sau trong xe hơi có thể tăng rủi ro thương tích trầm trọng đến X phần trăm”.
   • Nếu viết về một chủ đề rộng hơn như phân tích tác phẩm Gatsby Vĩ đại, qua nghiên cứu, bạn có thể thấy cách lý luận hiện tại của bạn chỉ mang tính giả thuyết. Bạn có thể không tìm được đủ mối tương quan thực tế để hỗ trợ cho chủ đề của bạn trong ngữ cảnh mà bài luận đòi hỏi. Bạn cần phải nghiên cứu thêm để hỗ trợ hoặc thay đổi quan điểm của bạn.

Thu thập thông tin và động não

1. Tập hợp một số nguồn để hỗ trợ cho lý lẽ của bạn. Trước khi tốn thời gian viết câu luận đề và sau đó phải vật lộn để điền những lý lẽ hỗ trợ quan điểm của mình, bạn hãy thu thập một số nguồn cung cấp cho bạn đủ thông tin để viết.
   • Nếu quyết định biện luận rằng cần phải cài dây an toàn ở ghế sau, bạn cần tìm các nguồn thống kê về an toàn và tai nạn. Tìm các bài báo và sự kiện chứng minh cho cả hai phía.
   • Nếu chủ đề là chủ nghĩa tiêu thụ và sự ngạo mạn của đồng tiền được mô tả trong “Gatsby Vĩ đại” là con đường dẫn đến thời kỳ đại khủng hoảng, bạn nên nghiên cứu thêm để xem liệu những người khác có cùng quan điểm như bạn. Xem thêm những bài viết và những chủ đề tương tự về những câu chuyện thật trong tác phẩm Gatsby Vĩ đại liên quan đến thời kỳ đại khủng hoảng.
2. Viết câu “nháp”. Nhớ rằng đó phải là câu hoàn chỉnh, có chủ ngữ và vị ngữ, không được là câu hỏi hoặc câu thông báo mục đích của bạn ("Trong bài luận này, tôi sẽ…)
   • Khi đã có đủ thông tin hỗ trợ cho luận đề, bạn quay lại những câu vừa viết để xem liệu có cần thay đổi không. Có thể những thông tin vừa tìm hiểu được cho bạn một góc nhìn mới.
   • Trước đó bạn có câu “Hành khách ngồi ghế sau xe hơi luôn luôn phải cài dây an toàn”, tuy nhiên bạn có thể nhận ra rằng câu này không đáp ứng được yêu cầu của luận đề. Mặc dù có quan điểm vững chắc, nhưng bạn chưa trả lời đầy đủ cho câu hỏi này.
   • Câu hỏi: “Những lợi ích của việc cài dây an toàn là gì?” vẫn cần được giải đáp. Xem xét lại nghiên cứu của bạn để tìm vài con số thống kê cụ thể dẫn chứng cho câu của bạn.
3. Đảm bảo câu trả lời của bạn phải vượt qua được thách thức “Vậy thì sao?”. Nó không chỉ đơn thuần là một câu khẳng định, mà còn bao gồm các dẫn chứng hỗ trợ cho ý kiến của bạn. Bạn cần cho người đọc một gợi ý về lời giải đáp.
   • Câu “Hành khách ngồi ghế sau xe hơi luôn luôn phải cài dây an toàn” diễn đạt ý kiến của bạn, nhưng nó chưa đưa ra một lý lẽ mà mọi người thực sự có thể tranh luận.
   • Câu luận đề cần trả lời cụ thể các câu hỏi “tại sao” hoặc “cái gì”. “Do X phần trăm số hành khách ngồi ghế sau không cài dây ăn toàn văng ra và bị thương nặng trong các tai nạn xe hơi, hành khách ngồi ghế sau phải luôn cài dây an toàn” là một luận đề chặt chẽ hơn vì nó trả lời cho câu hỏi “tại sao”.
   • Nguyên tắc này cũng áp dụng cho bài luận phân tích tác phẩm. “Sự ngạo mạn của đồng tiền và sự phân cực giữa tầng lớp quý tộc và nhà giàu mới nổi được khắc họa trong tác phẩm Gatsby Vĩ đại đã dẫn đến thời kỳ đại khủng hoảng” chưa thực sự đưa ra được cách diễn giải của tác phẩm văn học này. Hãy suy nghĩ câu, “Nỗi sợ hãi về hệ giai cấp bị đảo lộn và cuộc theo đuổi giấc mơ Mỹ được mô tả trong “Gatsby vĩ đại” mà từ đó dẫn tới thời đại của chủ nghĩa tiêu thụ và những thái cực đã gây ra đại khủng hoảng ”. Câu này xác định lập trường của bạn rõ ràng hơn. Nó cũng đã vượt qua thách thức “vậy thì sao?” vì bạn đã nêu ra quan điểm có thể tranh biện, qua đó đưa ra được sự diễn đạt của tác phẩm.
4. Đọc lại câu luận đề lần nữa để xem nó đã trả lời được các câu hỏi trên chưa. Nhớ rằng câu luận đề phải bao gồm các từ ngữ nêu ra được chủ đề, ý kiến của bạn và không được lan man.
   • Luận đề có tính cụ thể là tốt, tuy nhiên đôi khi câu của bạn bị lan man khi bạn cố gắng diễn đạt hết mọi điều bạn muốn nói. Đừng quên rằng câu luận đề là phần giới thiệu với một câu duy nhất, qua đó phác thảo phần thân bài.
   • Bạn không cần phải nêu hết mọi chi tiết sẽ đề cập tới trong luận đề. Nó cần phải nêu lên được cái nhìn tổng quan chặt chẽ.
   • Nếu câu hỏi đầu tiên của bạn là “Những lợi ích của việc cài dây an toàn là gì?”, bạn hãy đọc câu luận đề hiện tại của bạn để xem liệu nó có trả lời câu hỏi đó chưa. “Do X phần trăm số hành khách ngồi ghế sau không cài dây ăn toàn văng ra và bị thương nặng trong các tai nạn xe hơi, hành khách ngồi ghế sau phải luôn luôn cài dây an toàn”. Câu này chưa trả lời chính xác cho câu hỏi trên, do đó bạn phải sửa lại lần nữa.
   • Câu hỏi “Những hệ quả thực tế nào liên quan đến các chủ đề trình bày trong tác phẩm Gatsby Vĩ đại?” được trả lời trong câu hiện tại: “Nỗi sợ hãi về hệ giai cấp bị đảo lộn và cuộc theo đuổi giấc mơ Mỹ được mô tả trong “Gatsby Vĩ đại” mà từ đó dẫn tới thời đại của chủ nghĩa tiêu thụ và những thái cực đã gây ra đại khủng hoảng ”. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể chỉnh sửa lại cho chặt chẽ hơn.

Hoàn thiện câu luận đề

1. Đảm bảo luận đề của bạn phải có luận điểm không quá chung chung hoặc chỉ là một ý kiến cá nhân. Mặc dù luận đề cần nêu ý kiến cá nhân của bạn, nó vẫn cần phải nêu ra ý kiến tranh biện chặt chẽ.
   • Luận đề là một câu mà những người khác có thể có ý kiến khác và được phát triển trong bài luận để giải thích lý do mà bạn có quan điểm đó.
   • Kiểm tra lại để đảm bảo luận đề của bạn phải nêu được quan điểm tranh biện nhắm vào trọng tâm câu hỏi.
   • Sửa lại luận đề về dây an toàn thành: “Việc ra thêm luật bắt buộc cài dây an toàn sẽ đem lại lợi ích về tính an toàn nhờ giảm tỷ lệ tử vong trong tai nạn xe hơi” sẽ trả lời tốt hơn cho câu hỏi đầu tiên của bạn.
2. Giữ cân bằng giữa tính chất quá mơ hồ và quá cụ thể trong luận đề. Một câu quá rộng và mơ hồ đòi hỏi nhiều trang giải thích mới đủ ý. Mặt khác, ý tưởng quá cụ thể không phải là ý kiến tranh biện đủ mạnh hoặc cung cấp đủ dẫn chứng để chứng minh.
   • Mặc dù câu: “Nỗi sợ hãi về hệ giai cấp bị đảo lộn và cuộc theo đuổi giấc mơ Mỹ được mô tả trong “Gatsby Vĩ đại” mà từ đó dẫn tới thời đại của chủ nghĩa tiêu thụ và những thái cực đã gây ra đại khủng hoảng” tuy trả lời được câu hỏi của bạn, nhưng nó hơi rộng.
   • Câu “Sự chênh lệch của cải trong giới quý tộc Mỹ và cuộc theo đuổi giấc mơ Mỹ thể hiện trong “Gatsby Vĩ đại” đã khắc họa sự tương đồng với xã hội tiêu dùng và các thái cực trong thế giới thực mà từ đó dẫn đến đại khủng hoảng” đã thu hẹp những chủ đề cụ thể trong tác phẩm và so sánh những chủ đề hư cấu này với thế giới thực.
   • Đây cũng là một ví dụ cho câu luận đề có thể chia thành hai câu.
3. Nhớ rằng luận đề của bạn phải đáp ứng được đề bài. Khi đã thu thập các dẫn chứng, chỉnh sửa và đi tới quan điểm cụ thể, bạn hãy đọc lại đề bài lần nữa. Đảm bảm rằng bạn có thể viết một bài luận với câu luận đề đáp ứng được yêu cầu của đề bài.
   • Nếu đề bài yêu cầu thảo luận về các lợi ích của việc cài dây an toàn, bạn cần đọc lại luận đề và tự hỏi liệu nó có đáp ứng được các tiêu chuẩn chưa.
   • Trong luận đề “Việc ra thêm luật bắt buộc cài dây an toàn sẽ đem lại lợi ích về tính an toàn nhờ giảm tỷ lệ tử vong trong tai nạn xe hơi”, bạn đã đưa ra một luận điểm có thể tranh biện.
   • Câu này có tính cụ thể nhờ bạn đã thu hẹp chủ đề vào một khía cạnh đặc biệt, đó là tính an toàn của việc cài dây an toàn. Và bạn cũng đã đưa ra câu trả lời cho phương thức tranh luận của mình về lợi ích của việc cài dây an toàn.
4. Đảm bảo bài luận phải có khả năng giải thích chính xác ý kiến của mình để hỗ trợ cho luận đề. Nếu bạn đã nghiên cứu để đi đến luận đề đó, bạn sẽ có đủ bằng chứng để hỗ trợ cho tuyên bố của mình trong bài luận.
   • Trước khi bắt tay vào viết bài, bạn cần đảm bảo đáp ứng được mọi tiêu chí. Bạn có trả lời câu hỏi không? Bạn có nêu ra luận điểm để những người khác có thể thách thức hoặc phản bác không? Luận đề của bạn có đủ cụ thể không? Nó có vượt qua được câu hỏi “vậy thì sao?” và “thế nào và tại sao” không?
   • Nếu luận đề của bạn không đáp ứng được các yêu cầu đó, bạn hãy nghỉ một chút, sau đó quay trở lại và chỉnh sửa. Đôi khi lùi lại một bước, bạn có thể có một góc nhìn mới tốt hơn.
   • Khi viết bài luận, bạn hãy bám theo luận đề và dàn ý, nhưng đừng nghĩ rằng bạn phải gò ép bài viết của mình cho khớp với câu luận đề. Nếu thấy cần sửa câu luận đề trong khi viết bài luận, bạn hãy làm như thế.

Lời khuyên

• Luận đề có thể đặt ở câu đầu tiên của một bài luận ngắn (2-3 đoạn), nhưng thông thường đó là câu cuối cùng trong phần mở bài.
• Nhớ bám sát quan điểm của mình trong suốt đoạn văn và không đi lạc sang chủ đề khác.
• Tìm đọc các câu luận đề hay trong sách giáo khoa, sổ tay hoặc các “phòng thực hành” viết luận.
• Đôi khi một luận đề cần hai câu, nhưng bạn nên cố gắng gói gọn trong một câu. Có thể nó hơi dài, nhưng thường được chấp nhận.
• Nhớ rằng luận đề không phải là câu hỏi: “Liệu toàn bộ dân chúng châu Âu có ủng hộ châu Âu không?” không phải là một luận đề mà đó là câu hỏi mà luận đề phải trả lời.
• Cố gắng đưa vào trong luận đề các lý do, nguyên nhân, luận điểm, v.v… mà bạn sẽ phát triển trong bài luận.
• Trong phần kết bài hoặc câu cuối bài luận, bạn nhớ đối chiếu với luận đề, nhưng dùng ngôn ngữ khác hơn một chút. Đừng chỉ đơn giản nhắc lại câu luận đề.
• Nhờ thầy cô giáo giúp xem lại câu luận đề của bạn và sẵn sàng viết lại ngay cả khi bạn đã viết xong bài luận nếu các lý lẽ của bạn có thay đổi chút ít.

Cảnh báo

• Nhớ không được chép lại những câu trên internet. Đạo văn là bất hợp pháp và có thể khiến bạn bị đuổi khỏi trường. Các giáo viên có thể dễ dàng lên mạng và kiểm tra việc đạo văn.

Bài liên quan

• Viết tóm lược
• Chú thích cuối trang
• Viết giấy nợ
• Viết bưu thiếp (bằng tiếng Anh)
• Viết thư xin lỗi

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›