Xoa dịu cặp mắt mệt mỏi và thức dậy

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Có bao giờ bạn thức dậy và cảm thấy đôi mắt nặng trĩu? Hay đôi mắt của bạn mệt mỏi hoặc căng thẳng? Có vài cách đơn giản để tỉnh táo hơn và xoa dịu cặp mắt mệt mỏi. Tuy nhiên, bạn cần đi khám mắt hoặc chăm sóc y tế nếu có những điều không hiểu hoặc bạn nghĩ mình cần điều chỉnh thuốc đang dùng.

Các bước[sửa]

Xoa dịu mắt[sửa]

  1. Rửa mặt bằng nước lạnh. Vỗ nước lạnh lên mặt thực ra không trực tiếp giúp bạn tỉnh ngủ. Trái lại, thoạt đầu nước lạnh làm co hẹp động mạch trên mặt, làm giảm lưu thông máu đến mặt. Hiện tượng thiếu lưu thông máu này kích thích phản xạ của hệ thần kinh giúp cơ thể trở nên tỉnh táo hơn, đồng thời chống chọi để thoát ra khỏi tình trạng này.
    • Việc giảm lưu thông máu đến mắt cũng giúp giảm sưng mắt.
    • Nước mắt tự nhiên chảy ra khi bạn nhắm mắt vào lúc này. Thời gian thức kéo dài sẽ khiến mắt khô và mệt mỏi. Động tác nhắm mắt giúp giảm khô và tạo ra màng nước mắt.
    • Thử nhiệt độ nước trước khi vỗ nước lên mặt. Nước phải lạnh nhưng không được lạnh đến băng giá.
    • Vỗ nước ít nhất 3 lần để có kết quả tốt. Tuy nhiên, cần nhớ là phương pháp này chỉ giúp bạn nhẹ đi được chút ít. Vỗ nước quá ít lần có thể không thay đổi được gì.
  2. Thử nhúng mặt vào tô nước lạnh. Tăng cường phương pháp đánh thức với nước lạnh bằng cách cho nước lạnh vào tô và nhúng mặt vào đó 30 giây. Hít một hơi sâu trước khi nhúng mặt vào nước. Ngẩng dậy ngay khi cần thở.
    • Nếu thấy đau hoặc xuất hiện bất cứ triệu chứng nào, bạn cần dừng ngay phương pháp này lại và liên hệ với bác sĩ.
  3. Đắp mặt nạ nước lạnh cho mắt. Để giúp đôi mắt tỉnh lại, bạn hãy dùng liệu pháp xoa dịu. Nhờ đó cặp mắt cũng được nghỉ ngơi khi bạn nhắm mắt trong vài phút.
    • Gấp một chiếc khăn nhỏ bằng cỡ của mặt nạ mắt và che phủ được cả hai mắt.
    • Cho nước lạnh chảy qua khăn.
    • Vắt khô khăn.
    • Nằm thư giãn trên giường hoặc ghế xô-pha và đắp khăn phủ lên cả hai mắt.
    • Lấy khăn ra sau 2-7 phút.
    • Lặp lại nếu cần.
  4. Đắp gạc ấm và ướt. Gạc ấm có thể giúp làm thư giãn các cơ quanh mắt. Liệu pháp này có thể giúp giảm cảm giác mệt mỏi. Để làm gạc đơn giản, bạn có thể nhúng ướt một chiếc khăn sạch hoặc vài chiếc khăn giấy với nước ấm (nhưng không nóng). Đắp lên mắt trong vài phút cho đến khi bạn thấy mắt dịu đi.[1]
    • Bạn cũng có thể làm gạc ấm bằng túi trà. Ngâm túi trà trong nước ấm, sau đó vắt bớt nước thừa. Đắp lên cặp mắt mệt mỏi.
  5. Thử dùng dung dịch nhỏ mắt giữ ẩm. Có nhiều loại dung dịch nhỏ mắt có thể giúp xoa dịu tình trạng căng mắt. Dung dịch nhỏ mắt giữ ẩm có tác dụng xoa dịu cặp mắt mệt mỏi. Nó cũng cung cấp thêm thành phần nước mắt tự nhiên giúp làm ẩm mắt.[2]
    • Các dung dịch này cần phải sử dụng thường xuyên. Tuân theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc để biết cách sử dụng đúng.
    • Nếu có bệnh kinh niên góp phần khiến cặp mắt mệt mỏi, bạn cần nói với bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán chính xác.
  6. Dùng thuốc nhỏ mắt kháng histamine. Loại thuốc nhỏ mắt này ngăn chặn hệ thống phòng vệ tự nhiên của cơ thể tiết ra histamine để chống lại tác nhân gây dị ứng. Nhiều loại thuốc nhỏ mắt kháng histamine có bán không cần toa bác sĩ.
    • Thuốc nhỏ mắt kháng histamine có thể gây khô mắt, miệng, mũi và họng.
    • Tuân theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc để sử dụng đúng cách.
  7. Dùng thuốc nhỏ mắt làm co mạch máu. Những loại thuốc nhỏ mắt như Visine làm co mạch máu ở mắt, giúp giảm đỏ mắt. Một số nhãn hiệu có chứa chất dưỡng ẩm để giúp giữ ẩm cho mắt.[3]
    • Loại thuốc nhỏ mắt này có thể gây phản ứng đỏ mắt. Khi thuốc nhỏ mắt hết tác dụng, các mạch máu có thể giãn ra hơn bình thường và khiến mắt đỏ hơn.
    • Tuân theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc để sử dụng đúng cách.
  8. Hỏi bác sĩ về thuốc nhỏ mắt cyclosporine (Restasis). Restasis giúp điều trị khô mắt kinh niên do một bệnh gọi là viêm kết-giác mạc khô bằng cách ngăn chặn một số yếu tố miễn dịch. Thuốc này chỉ được bán theo toa, vì vậy bạn nên tham khảo bác sĩ để xem loại thuốc này có thích hợp với bạn không.[4]
    • Tác dụng phụ của thuốc Restasis có thể bao gồm bỏng rát, ngứa, đỏ, mắt mờ hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Nó có thể gây phản ứng dị ứng ở một số người.
    • Tuân theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc để sử dụng đúng cách.
    • Phụ nữ mang thai không nên dùng thuốc nhỏ mắt Restasis.[5]
    • Có thể mất 6 tuần sử dụng Restasis (hoặc lâu hơn trong một số trường hợp) để giảm khô mắt.[6]

Cử động mắt và cơ thể giúp tỉnh táo[sửa]

  1. Thử phương pháp 20-20-20. Cứ mỗi 20 phút, rời mắt khỏi màn hình và nhìn vào một vật cách xa 20 feet (6 m) trong 20 giây.[7]
    • Đặt báo thức để nhắc mình giãn cơ và cho mắt nghỉ ngơi.
  2. Thử nhìn đồng hồ tưởng tượng. Một số bài tập được thiết kế đặc biệt cho mắt để tăng cường các cơ quanh mắt. Những bài tập này có thể giúp xoa dịu cặp mắt mệt mỏi, đồng thời có thể ngăn cho mắt không bị mệt mỏi quá nhanh. Tưởng tượng một chiếc đồng hồ trước mặt bạn. Tìm trung tâm mặt đồng hồ. Giữ yên đầu, đưa mắt tới vị trí 12 giờ. Sau đó đưa mắt quay trở lại vị trí trung tâm. Tiếp đó chuyển động mắt đến vị trí 1 giờ và quay lại điểm trung tâm.
    • Lặp lại bài tập này 10 lần.
    • Bài tập này giúp cặp mắt mệt mỏi tập trung tốt hơn. Nó cũng tăng cường sức mạnh cho cơ mi, giúp bạn tập trung mắt.[8]
  3. Viết chữ tưởng tượng bằng mắt. Tưởng tượng các chữ trong bảng chữ cái lên bức tường đằng xa. Giữ yên đầu, vẽ ra những chữ này bằng mắt.[8]
    • Tưởng tượng hình chữ số 8 nằm ngang trước mặt. Vẽ theo số 8 bằng mắt và không cử động đầu.[9]
  4. Chớp mắt thường xuyên hơn. Tập chớp mắt thường xuyên hơn để ngăn tình trạng khô mắt. Chớp mắt sau mỗi 4 giây để tạo lớp màng nước mắt và để ngăn ngừa cặp mắt mệt mỏi.
  5. Ngồi dậy và giãn cơ. Việc ngồi lâu trước màn hình hoặc máy tính có thể khiến các cơ ở cổ và lưng căng thẳng. Nếu không được điều trị, những cơ này có thể gây đau thứ cấp hoặc cứng cổ, đau đầu ngoài tình trạng mỏi mắt. Động tác giãn cơ hoặc thiền, đặc biệt là kèm với việc nhắm mắt có thể giảm khô mắt bằng cách làm ẩm mắt với màng nước mắt tự nhiên. Kỹ thuật này cũng giúp thư giãn các cơ quanh mắt.
    • Động tác giãn cơ giúp tăng cường lưu thông máu và lượng ô-xy tới các cơ mắt căng thẳng, giúp mắt được thư giãn.
    • Nó cũng giúp giảm stress cho cơ thể khi kèm với phương pháp thở thiền.[10]
    • Giãn cơ giúp giảm bứt rứt, nâng cao tâm trạng và xoa dịu mắt mệt mỏi.
  6. Luyện tập với các bài tập cường độ trung bình. Tập luyện vừa phải giúp tăng nhịp tim. Nhờ đó lượng ô-xy lưu thông tăng, giúp tăng lưu thông máu lên mắt.
    • Lượng máu lưu thông tăng là yếu tố quan trọng giúp tăng cường chức năng của các cơ mắt và các mô quanh mắt.

Tạo môi trường dễ chịu hơn[sửa]

  1. Tắt những ánh sáng mạnh. Môi trường dễ chịu giúp giảm mỏi mắt nhờ mắt ít phải tập trung hơn. Ánh sáng gắt hoặc quá sáng khiến cặp mắt phải làm việc nhiều hơn để thích nghi. Việc tiếp xúc lâu dài với ánh sáng gắt gây ra quá nhiều kích thích cho mắt và cơ thể, dẫn đến tình trạng kích ứng và mệt mỏi tổng thể.
  2. Loại bỏ các bóng đèn huỳnh quang. Bắt đầu với việc loại bỏ các bóng đèn huỳnh quang và các bóng đèn có ánh sáng mạnh không cần thiết. Chuyển sang dùng các loại bóng đèn “dịu/ấm”.
  3. Gắn thêm công tắc chỉnh ánh sáng mờ. Lắp công tắc điều chỉnh độ sáng mờ cho đèn. Việc này cho phép bạn kiểm soát độ sáng, có thể giúp giảm các triệu chứng.[11]
    • Nhờ đó các thành viên khác trong gia đình bạn cũng có thêm sự lựa chọn.
  4. Điều chỉnh màn hình vi tính. Việc điều chỉnh màn hình vi tính có lẽ là cần thiết nếu bạn làm việc trong thời gian dài. Điều này sẽ khiến bạn tập trung mắt dễ dàng hơn. Bạn cũng sẽ ít bị căng mắt hơn.
    • Đảm bảo để màn hình vi tính đủ xa. Màn hình vi tính cần cách xa mắt từ 50-100 cm. Để màn hình ngang tầm mắt hoặc thấp hơn tầm mắt một chút.[12]
    • Giảm độ chói bằng cách kéo màn cửa xuống, vì ánh sáng mặt trời có thể gây nhiễu.
    • Điều chỉnh màn hình sao cho ánh sáng mạnh nhất trong phòng chiếu vào màn hình với góc 90°.
    • Điều chỉnh độ sáng và độ tương phản của màn hình.
  5. Nghe nhạc. Nói chung, âm nhạc thường khiến tâm trạng người ta tốt hơn lên. Các kiểu nhạc khác nhau có thể “đánh thức” chúng ta theo cách riêng.[13]
    • Thử nghe nhạc khiêu vũ. Nhạc khiêu vũ có thể cho phép bạn tưởng tượng rằng mình đang nhảy và thích thú tận hưởng. Khi nghe nhạc, bạn có thể chuyển động một cách vô thức theo nhịp điệu bằng cách nhịp chân, búng ngón tay hoặc cử động theo nhịp.
    • Nghe những bản nhạc quen thuộc. Xoa dịu cặp mắt mệt mỏi bằng cách nhắm mắt trong vài phút và nghe những bản nhạc quen thuộc. Điều này có thể khơi gợi những ký ức dễ chịu.
    • Nghe nhạc vui. Việc nâng cao nhận thức tinh thần và nghe các bản nhạc vui với lời bài hát khích lệ có thể khiến bạn vui vẻ hơn.
    • Bật nhạc lên. Tăng âm lượng lớn hơn bình thường một chút có thể kích thích cảm giác tỉnh táo.

Nói chuyện với chuyên gia đo mắt và bác sĩ[sửa]

  1. Kiểm tra mắt định kỳ. Đến gặp chuyên gia đo mắt để cập nhật lịch khám mắt. Họ sẽ kiếm tra dấu hiệu các bệnh về mắt và các bệnh khác.
  2. Đảm bảo kính đeo mắt và kính sát tròng phải đúng. Nếu thấy mắt mệt mỏi, có thể là bạn đang làm căng thẳng mắt vì dùng toa kính thuốc cũ. Kiểm tra lại với chuyên gia đo mắt để có toa kính thuốc mới phù hợp.
  3. Kiểm tra y khoa. Nếu vẫn có các triệu chứng mỏi mắt sau khi đã áp dụng nhiều phương pháp để điều trị, bạn cần đến bác sĩ. Thậm chí có thể xảy ra những trường hợp cấp tính cần xử lý. Có thể bạn mắc một bệnh nào đó phức tạp hơn gây ra triệu chứng mỏi mắt. Khuyến cáo mạnh mẽ trong trường hợp này là đến gặp chuyên gia y tế. Một số bệnh lý có thể bao gồm:
    • Hội chứng mệt mỏi kinh niên: Trong trường hợp này, bệnh nhân liên tục mệt mỏi. Sự mệt mỏi này có thể gây ra các vấn đề về thị lực và bị nhầm lẫn là mỏi mắt. Tròng kính đúng cũng không chữa được sự thay đổi về thị lực, chẳng hạn như mắt mờ. Việc kiểm tra mắt thường cho kết quả bình thường.[14] Trường hợp này cần được chăm sóc y tế.[15]
    • Bệnh mắt do tuyến giáp: Bệnh này có thể gây ra các vấn đề về mắt khiến bệnh nhân có cảm giác mỏi mắt. Bệnh lý này bao gồm các vấn đề về tuyến giáp như bệnh Basedow (Graves disease), khi đó cơ thể tấn công vào chính mô tuyến giáp và các mô mắt, gây sưng mắt.[16]
    • Loạn thị: Ở bệnh này giác mạc cong bất thường, gây ra hình ảnh mờ.[17]
    • Hội chứng khô mắt kinh niên: Mắt khô kinh niên có thể do vấn đề hệ thống như tiểu đường hoặc hội chứng Sjogren, một rối loạn miễn nhiễm gây khô mắt và miệng.[18][19]

Thay đổi chế độ ăn[sửa]

  1. Ăn thêm nhiều hoa quả có vitamin C. Tăng cường ăn chanh và cam. Vị chua kích thích các giác quan và các cơ mặt xung quanh mắt. Lượng vitamin C trong các loại hoa quả này cung cấp chất chống ô-xy hóa chống lại các bệnh gây mệt mỏi.
    • Chanh và cam còn có thể phòng ngừa các bệnh liên quan đến thoái hóa mắt như thoái hóa võng mạc và đục thủy tinh thể.
  2. Nạp vitamin A.[20] Vitamin A là một thành phần quan trọng đối với thị lực.[21] Các nguồn có nhiều vitamin A gồm có gan, dầu cá, sữa, trứng và rau xanh.[22]
  3. Ăn thêm nhiều rau xanh. Ngoài vitamin A, các loại rau xanh như cải xoăn và rau bina có chứa lutein và zeaxanthin, giúp lọc các ánh sáng có hại. Chúng cũng có chứa các chất chống ô-xy hóa và vitamin B12, giúp sản sinh các tế bào máu. Việc ăn thêm nhiều rau xanh cũng sẽ giúp bạn tăng năng lượng cần thiết để chống lại tình trạng mỏi mắt.
    • Cải xoăn và rau bina có thể giúp ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể.[23]
  4. Tăng lượng a-xít béo omega-3. Cá hồi, cá ngừ và các loại cá khác có chứa a-xít béo omega-3, giúp ngăn ngừa các bệnh về mắt. Các thực phẩm này cũng ngăn chặn tác động của các tổn thương do thoái hóa đối với mắt.
  5. Tăng cường bổ sung kẽm. Kẽm có thể giúp ngăn chặn các tác động có hại của ánh sáng gắt. Tăng lượng kẽm bằng cách ăn thêm các loại đậu, sữa, thịt bò và gà.

Lời khuyên[sửa]

  • Một số người có rủi ro bị khô mắt và mỏi mắt cao hơn. Bạn có nhiều khả năng gặp các triệu chứng nếu là người cao tuổi, nữ giới, sống trong môi trường khô, đeo kính sát tròng, đang dùng một số loại thuốc nào đó, đang thay đổi hormone, thiếu hụt dinh dưỡng.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. http://www.sjogrens.org/files/brochures/pated_dryeye-simple_solutions.pdf
  2. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dry-eyes/expert-answers/artificial-tears/faq-20058422
  3. http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?setid=2d3f9d75-72e8-47c9-bc73-eabc827b2a11
  4. http://m.medlineplus.gov/druginfo/meds/a604009.html
  5. http://www.drugs.com/pro/restasis.html
  6. https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a604009.html
  7. http://www.labnol.org/software/computer-eye-exercise/14069/
  8. 8,0 8,1 https://www.vsp.com/tired-eyes.html
  9. http://www.m.webmd.com/eye-health/features/natural-vision-correction-does-it-work
  10. http://m.huffpost.com/us/entry/3536173?ncid=edlinkusaolp00000003
  11. http://greatist.com/health/cant-sleep-advice-and-tips
  12. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eyestrain/basics/lifestyle-home-remedies/con-20032649
  13. https://www.psychologytoday.com/blog/the-athletes-way/201212/the-neuroscience-music-mindset-and-motivation
  14. http://www.prevention.com/health/sleep-energy/how-normal-fatigue-differs-chronic-fatigue-syndrome
  15. http://www.everydayhealth.com/chronic-fatigue-syndrome/vision-problems.aspx
  16. http://www.aapos.org/terms/conditions/105
  17. http://www.eyehealthweb.com/tired-eyes/
  18. http://www.eyehealthweb.com/tired-eyes/
  19. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sjogrens-syndrome/basics/definition/con-20020275
  20. http://www.eyehealthweb.com/eye-vitamins/
  21. http://www.blindness.org/blog/index.php/what-everyone-with-a-retinal-disease-should-know-about-vitamin-a/
  22. https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/
  23. http://www.aoa.org/patients-and-public/caring-for-your-vision/lutein?sso=