Ăn khi không thể nhai

Có rất nhiều lý do vì sao nhai thức ăn lại trở thành vấn đề khó khăn. Có thể là vì phẫu thuật nha khoa (như lấy tủy răng hoặc nhổ răng), bị gãy xương hàm hoặc xương mặt khiến bạn phải nẹp xương hàm, và đau đớn sau khi niềng răng. Ngoài ra, điều trị ung thư hoặc thủ thuật phẫu thuật khác trên đầu và cổ cũng ảnh hưởng đến khả năng nhai. Mặc dù nhai không phải là yếu tố quan trọng để duy trì chế độ ăn uống lành mạnh hoặc cân bằng, nó sẽ khiến quá trình này trở nên khó khăn hơn và khiến bạn ít muốn theo sát nó hơn. Tuy nhiên, bằng việc lên kế hoạch và chuẩn bị thực phẩm, bạn vẫn có khả năng sở hữu chế độ ăn uống đầy dinh dưỡng.

Các bước

Chuẩn bị cho chế độ ăn uống hạn chế

1. Trò chuyện với bác sĩ. Bác sĩ có khả năng cung cấp cho bạn thông tin cụ thể liên quan đến giới hạn về loại thực phẩm, và về kết cấu của món ăn mà bạn nên tiêu thụ (mềm và nhão hay nhuyễn và loãng). Bác sĩ cũng sẽ cho bạn biết về khoảng thời gian bạn cần phải theo sát chế độ ăn uống đã được điều chỉnh.
   • Nhờ bác sĩ nêu rõ thực phẩm mà bạn có thể và không thể ăn. Tốt nhất là bạn nên thu thập thêm nhiều thông tin và hiểu rõ nó hơn là ăn một thứ gì đó có thể gây đau đớn hoặc gây tổn hại nhiều hơn.
   • Ngoài ra, bạn cũng nên tham khảo xem liệu bạn có đang gặp phải nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng, hay liệu bạn có nên tiêu thụ một nhóm thực phẩm cụ thể nào đó mỗi ngày hay phải hoàn toàn tránh xa nó.
   • Đến gặp chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng đã đăng ký cũng khá hữu ích. Họ có khả năng thiết lập chế độ ăn uống đặc biệt dành riêng cho vấn đề của bạn, và cung cấp cho bạn gợi ý về loại thực phẩm hoặc xây dựng kế hoạch ăn uống phù hợp với bạn. Bạn nên nhờ bác sĩ giới thiệu.
2. Viết ra kế hoạch ăn uống. Sở hữu kế hoạch ăn uống sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn khi đang trong chế độ dinh dưỡng giới hạn hoặc đã được điều chỉnh. Nó sẽ giúp bạn ngừng suy nghĩ về kế hoạch ăn uống mỗi ngày và cung cấp cho bạn cấu trúc về một chế độ dinh dưỡng hợp lý.
   • Viết ra bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ cho một tuần phù hợp với tình hình của bạn. Bạn có thể sáng tạo với nhiều công thức nấu ăn khác nhau – đặc biệt nếu bạn đang phải tuân theo chế độ dinh dưỡng đã được điều chỉnh trong một khoảng thời gian dài.
   • Ví dụ về bữa ăn với các món ăn mềm bao gồm: yến mạch cho bữa sáng, bò hầm cho bữa trưa, bánh mì dùng kèm nước sốt và một ít bông cải xanh hấp cho bữa tối.
   • Ví dụ cho bữa ăn với các món ăn loãng hoặc nhuyễn gồm có: sữa chua với đào nghiền cho bữa sáng, sinh tố rau xanh (với sữa tươi, hoa quả đông lạnh, rau diếp, và bột protein) cho bữa trưa, súp đậu đen cho bữa tối.
   • Có lẽ bác sĩ sẽ có sẵn thực đơn món ăn mẫu. Bạn nên hỏi xem liệu bạn có thể đem bản sao thực đơn về nhà để bắt chước hoặc để bắt đầu trong một vài ngày hay không.
3. Đi chợ. Sau khi viết ra kế hoạch ăn uống và trò chuyện với bác sĩ, bạn nên đi chợ hoặc đi siêu thị để mua thực phẩm phù hợp với chế độ dinh dưỡng của bạn. Hành động này sẽ giúp bạn dễ dàng tuân theo chế độ ăn uống đã được điều chỉnh hơn.
   • Bạn nên nhớ rằng một vài kỹ thuật nấu ăn khác nhau có thể được sử dụng để biến thực phẩm cứng hoặc sệt thành loại có kết cấu an toàn để bạn tiêu thụ. Ví dụ, bạn có thể nấu táo thành nước sốt táo hoặc thành món táo nhuyễn để dễ nhai và nuốt.
   • Ngoài ra, bạn cũng nên cân nhắc tìm mua thực phẩm đã có sẵn hình dạng như bạn cần và không đòi hỏi nhiều thời gian nấu nướng. Nếu bạn chỉ được phép dùng thức ăn đã được nấu nhuyễn hoặc loãng, bạn có thể mua: súp có hàm lượng natri thấp như súp cà chua, súp bí đỏ hoặc súp đậu đen hoàn toàn đã được chế biến thành món ăn loãng sánh mịn. Nếu bạn có thể tiêu thụ thức ăn toàn phần, nhưng chúng cần phải mềm hoặc nhão, bạn có thể mua: hoa quả hoặc rau củ đông lạnh (một khi được nấu và hâm nóng kỹ, chúng sẽ trở nên rất mềm và dễ nhai), hoặc súp và món hầm từ quầy nấu chín của siêu thị.
4. Tìm mua dụng cụ nấu ăn phù hợp. Tìm mua dụng cụ nấu ăn phù hợp sẽ giúp bạn dễ dàng theo sát chế độ dinh dưỡng giới hạn hoặc đã được điều chỉnh. Ngoài ra, chúng sẽ cung cấp cho bạn sự linh hoạt trong việc lựa chọn sản phẩm để bạn có thể chuẩn bị nhiều món ăn hơn ở nhà.
   • Máy chế biến thực phẩm là công cụ rất tốt có thể giúp bạn nghiền nhỏ sản thức ăn hoặc biến chúng trở nên nhuyễn như nước sốt sệt. Bạn cũng có thể sử dụng nó để xay nhuyễn rau củ quả hoặc để thái nhỏ thực phẩm giàu protein (như hải sản, thịt gà, hoặc thịt đỏ). Đây sẽ là công cụ khá tốt nếu bạn có thể dùng thức ăn đã được thái nhỏ và không nhất thiết phải xay nhuyễn mọi thứ.
   • Sử dụng máy xay sinh tố cũng là ý hay nếu bạn phải ăn thức ăn được xay nhuyễn hoàn toàn hoặc loãng. Bạn có thể cho nhiều thứ khác nhau vào máy xay để chế biến món ăn loãng. Nó cũng là công cụ khá tuyệt vời vì bạn có thể biến nhiều loại thực phẩm cứng hoặc thô thành sinh tố hoặc thức uống. Ví dụ, bạn có thể xay rau diếp sống thành sinh tố và nó vẫn sẽ được xay nhuyễn hoàn toàn.
   • Một chiếc nồi hầm hoặc nồi nấu chậm là dụng cụ rất thích hợp cho người đang tìm cách để chế biến món ăn mềm, nhão, hoặc sánh mịn. Những loại máy này thường nấu chậm với nhiệt độ thấp trong cả ngày và bạn có thể dễ dàng nuốt thức ăn mà không cần phải nhai nhiều, hoặc chỉ cần nhai bằng nướu.

Lên kế hoạch và nấu món ăn phù hợp

1. Bao gồm thực phẩm mềm cung cấp protein vào chế độ ăn uống. Protein là dưỡng chất cần thiết cho chế độ dinh dưỡng của bạn. Không tiêu thụ protein nhiều hơn một hoặc hai ngày là lựa chọn không thông minh và có thể khiến bạn bị sụt cân không mong muốn hoặc mất đi lượng cơ bắp. Tiêu thụ protein đầy đủ khi đang trong chế độ ăn uống loãng hoặc mềm có thể sẽ khá khó khăn và kém ngon lành, tùy thuộc vào giới hạn hoặc sự điều chỉnh được yêu cầu trong chế độ ăn uống của bạn.
   • Nếu bạn cần phải dùng thức ăn loãng hoặc được xay nguyễn hoàn toàn, bạn có thể phối hợp thêm protein như: xay nhuyễn đậu thành súp (như súp đậu đen), xay nhuyễn đậu phụ thành súp, nấu món hummus (đậu được nấu chín và nghiền nhuyễn với một vài gia vị), súp hoặc món hầm đóng hộp được nấu nhuyễn đến mức chỉ còn như chất lỏng.
   • Bạn cũng có thể chế biến thịt (thịt xay, thịt gà, hoặc hải sản) trở nên sánh mịn. Thêm một chút nước dùng hoặc nước sốt cũng sẽ biến chúng trở nên loãng hơn.
   • Nếu bạn có thể tiêu thụ thức ăn mềm hoặc dễ nhai và không cần tuân theo chế độ ăn uống loãng hoặc nhuyễn, bạn nên thử dùng các thực phẩm như: bánh mì hoặc thịt viên nghiền với nước sốt hoặc thịt, cá nướng mềm (như cá rô phi hoặc cá hồi), cá ngừ/salad trứng, đậu phụ nghiền, trứng khuấy, đậu nghiền, món hầm hoặc súp, và thịt kho hoặc thịt quay như thịt ức hoặc om đến nỗi thịt mềm và tách rời khỏi nhau.
2. Dùng sản phẩm chế biến từ sữa như nguồn protein thay thế. Nhiều loại thực phẩm chế biến từ sữa sẽ phù hợp với chế độ ăn uống hạn chế hoặc đã được điều chỉnh. Chúng rất giàu protein, canxi, Vitamin D, và có thể giúp bạn duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng một cách dễ dàng hơn.
   • Ăn thêm sữa chua thông thường hoặc sữa chua Hy Lạp. Sữa chua là thực phẩm có độ sánh mịn tuyệt vời và phù hợp với chế độ ăn uống với các món ăn nhuyễn hoặc mềm/nhão. Sữa chua thông thường sẽ dễ nhai và nuốt hơn vì chúng có độ sệt ít hơn sữa chua Hy Lạp. Bạn nên lựa chọn loại thích hợp với bạn.
   • Phó mát tươi (cottage cheese) là sản phẩm giàu protein được chế biến từ sữa khác phù hợp với chế độ ăn uống loãng hoặc mềm. Nếu thức ăn của bạn phải được xay nhuyễn hoàn toàn, bạn nên thêm phó mát tươi vào máy xay hoặc máy xử lý thực phẩm để tạo độ nhuyễn.
   • Uống sữa tươi hoặc thêm sữa tươi vào nhiều món ăn khác nhau (súp, món hầm hoặc sinh tố) sẽ là nguồn cung cấp protein dễ nuốt cho bạn.
   • Nếu bạn không thể dung nạp lactose hoặc bị dị ứng với sữa tươi, bạn nên thay thế bằng sản phẩm từ sữa khác như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa chua, và phó mát.
3. Nấu và sơ chế hoa quả cũng như rau củ cho đến khi chín mềm. Nhiều loại rau củ quả, đặc biệt là loại tươi hoặc chỉ được hấp sơ, thường quá cứng để nhai hoặc nuốt. Thông thường, chúng cần phải được nấu đến độ sệt phù hợp.
   • Thử dùng rau củ quả đông lạnh. Thông thường, khi được rã đông hoặc được nấu/hâm nóng, chúng sẽ rất mềm và nhão. Ví dụ bao gồm: bông cải xanh, bông cải trắng, cải brussel, hoặc quả mọng đông lạnh.
   • Bạn nên hấp rau củ cho đến khi bạn có thể nghiền chúng với mặt sau của chiếc nĩa hoặc khi chúng dễ dàng được xay nhuyễn đến độ sệt phù hợp. Thông thường, hấp rau củ quá lâu (như bông cải xanh) sẽ khiến chúng trở nên mềm. Ví dụ: khoai tây hoặc bí đỏ nghiền, cà rốt hoặc đậu hấp hoặc các loại rau củ hấp kỹ khác.
4. Lựa chọn ngũ cốc một cách cẩn thận. Thực phẩm có nguồn gốc từ ngũ cốc như bánh mì, gạo, hoặc mỳ ống có lẽ sẽ không thích hợp với chế độ ăn uống thực phẩm mềm hoặc nhuyễn. Chúng có thể khá dính hoặc xốp và đòi hỏi bạn phải nhai nhiều hơn những thứ khác. Bạn nên lựa chọn một cách khôn ngoan khi phối hợp sản phẩm từ ngũ cốc vào chế độ dinh dưỡng.
   • Yến mạch, kem lúa mì, hoặc ngũ cốc dùng nóng là lựa chọn tuyệt vời cho chế độ ăn uống mềm hoặc loãng. Có thể bạn sẽ cần phải xay nhuyễn một vài nguyên liệu để chúng trở nên loãng và sánh mịn hơn.
   • Bạn cũng có thể xay một số loại ngũ cốc (như yến mạch) thành sinh tố.
5. Nấu súp hoặc làm sinh tố. Tự nấu súp và làm sinh tố là ý tưởng tuyệt vời cho người cần đến thức ăn nhuyễn hoặc mềm. Bạn có thể tùy chỉnh chúng để thêm vào nhiều loại thực phẩm và dưỡng chất khác nhau.
   • Khi nấu súp hoặc sinh tố, bạn nên cố gắng thêm một vài loại hoa quả hoặc rau củ khác nhau. Xay chúng với nhau sẽ giúp bạn thêm một vài khẩu phần nhỏ của loại thực phẩm sệt giàu dinh dưỡng này vào chế độ ăn uống của bạn.
   • Súp là phương tiện tuyệt vời để cung cấp protein nạc và rau củ. Nấu mọi thứ cho đến khi chúng mềm và nhuyễn nếu cần.
   • Bạn có thể làm sinh tố từ nhiều loại thực phẩm khác nhau bao gồm sản phẩm chế biến từ sữa, rau củ, hoa quả và thậm chí là bơ từ hạt. Xay chúng với nhau để tạo độ sánh mịn.
   • Bạn cũng có thể hòa trộn bột protein không mùi vào súp và sinh tố để tăng cường thêm lượng protein.
6. Tìm mua thức uống thay thế bữa ăn chính. Nếu bạn đang trong tình huống nguy kịch hoặc đang cần đến một vài bữa ăn nhanh, bạn nên cân nhắc tìm mua thức uống thay thế bữa ăn chính. Nhiều loại thực phẩm bổ sung dạng này có chứa đầy đủ protein, calo và vitamin.
   • Có khá nhiều tùy chọn thức uống thay thế bữa chính khác nhau. Bạn nên tìm kiếm loại phù hợp với mục tiêu về lượng calo và protein của bạn.
   • Chúng thường có dạng bột hoặc đã được pha chế sẵn. Bạn có thể thêm bột vào sinh tố để làm tăng hàm lượng dưỡng chất.
   • Bạn nên cẩn thận với thức uống có cho thêm nhiều đường hoặc có hàm lượng calo cao. Chúng sẽ khiến bạn tăng cân nếu bạn không chú ý.
7. Tìm mua thực phẩm bổ sung vitamin dạng nước. Tùy thuộc vào thời gian bạn phải tuân theo chế độ ăn uống giới hạn hoặc đã được điều chỉnh, có thể bạn sẽ muốn cân nhắc sử dụng vitamin tổng hợp dạng nước. Nó sẽ giúp bổ sung dưỡng chất cho bạn khi bạn phải ăn kiêng trong thời gian dài.
   • Tìm kiếm thực phẩm bổ sung dạng nước có chứa 100% vitamin và khoáng chất tổng hợp để được bổ sung một cách toàn diện nhất.
   • Bạn có thể thêm vitamin vào thức ăn, thức uống hoặc chỉ đơn giản là sử dụng chúng riêng biệt.
   • Luôn nhớ tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu dùng bất kỳ một loại thực phẩm bổ sung nào.

Lời khuyên

• Trò chuyện với bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ một chế độ ăn kiêng nào. Ngoài ra, bạn cũng nên thu thập càng nhiều thông tin liên quan đến giới hạn trong chế độ dinh dưỡng từ phía bác sĩ càng tốt.
• Nếu không được thiết lập kế hoạch một cách cẩn thận, ăn kiêng toàn bằng chất lỏng sẽ khó có thể hình thành chế độ ăn uống cân bằng dưỡng chất. Bạn nên dành thời gian tập trung vào kế hoạch ăn uống để bảo đảm rằng bạn sở hữu chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng.
• Cố gắng thử qua công thức nấu ăn khác biệt hoặc tìm kiếm công thức và lời khuyên mới trực tuyến để tiến hành chế độ ăn kiêng với thức ăn loãng hoặc mềm.
• Một vài nguồn trực tuyến có cung cấp công thức nấu ăn cho chế độ ăn uống với các món ăn nhuyễn và mềm hoặc nhão.

Cảnh báo

• Ăn kiêng toàn bằng chất lỏng sẽ không phù hợp, an toàn, hoặc lành mạnh để bạn duy trì trong một khoảng thời gian dài. Bạn nên nhớ tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nha sĩ về thời điểm bạn có thể bắt đầu ăn thức ăn rắn, và xem liệu chế độ ăn kiêng bằng chất lỏng này có an toàn cho bạn về lâu dài hay không.

Bài liên quan

• Sống một lối sống lành mạnh
• Kiểm soát cơn nghiện tin tức
• Sống có hy vọng
• Kiểm soát việc ăn quá nhiều
• Khoan dung với người khác

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›