Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Đưa ra quyết định
Từ VLOS
(đổi hướng từ Đưa ra Quyết định)
Chúng ta đưa ra các quyết định hàng ngày; những gì ta nói và làm đều là kết quả của quyết định, dù ta thực hiện một cách có chủ đích hay không. Với mỗi sự lựa chọn, lớn hay nhỏ, đều không có công thức dễ dàng để đưa ra quyết định đúng đắn. Cách tốt nhất bạn có thể làm là tiếp cận từ càng nhiều góc độ càng tốt và chọn một kế hoạch hành động có vẻ thích hợp và cân bằng tại thời điểm đó. Bạn có thể lo lắng nếu quyết định cần đưa ra rất quan trọng. Tuy nhiên, có một số việc đơn giản bạn có thể làm để việc đưa ra quyết định đỡ đáng sợ hơn, như xác định tình huống tồi tệ nhất, lập bảng tính, và làm theo trực giác của mình. Hãy đọc tiếp để biết cách đưa ra quyết định.
Mục lục
Các bước[sửa]
Hiểu được Nguồn gốc Nỗi sợ của bạn[sửa]
-
Viết
ra
nỗi
sợ
của
bạn.
Ghi
chép
những
lo
sợ
của
mình
có
thể
giúp
bạn
hiểu
về
chúng
và
cuối
cùng
đưa
ra
quyết
định
thích
hợp
hơn.
Hãy
bắt
đầu
bằng
việc
viết
ra
quyết
định
bạn
cần
thực
hiện.
Mô
tả
hoặc
liệt
kê
tất
cả
những
gì
bạn
lo
ngại
liên
quan
đến
quyết
định.
Cho
phép
bản
thân
bộc
lộ
hết
nỗi
sợ
mà
không
tự
phán
xét.[1]
- Ví dụ, bạn có thể bắt đầu ghi chép bằng việc tự hỏi: “Mình cần đưa ra quyết định gì và điều gì mình sợ có thể xảy ra nếu mình chọn sai?”
-
Xác
định
tình
huống
xấu
nhất.
Khi
bạn
viết
ra
quyết
định
và
lý
do
bạn
lo
sợ
liên
quan
đến
quyết
định
đó,
hãy
thực
hiện
bước
tiếp
theo.
Cố
gắng
xác
định
tình
huống
xấu
nhất
đối
với
mỗi
lựa
chọn
có
thể
xảy
ra.
Đẩy
quyết
định
đến
giới
hạn
điều
gì
tồi
tệ
có
thể
xảy
ra
nếu
mọi
điều
tồi
tệ
đều
xảy
ra
sẽ
khiến
quá
trình
thực
hiện
đỡ
đáng
sợ
hơn.[2]
-
Ví
dụ,
nếu
bạn
cần
quyết
định
giữa
công
việc
toàn
thời
gian
với
công
việc
bán
thời
gian
để
dành
nhiều
thì
giờ
cho
con
cái
hơn,
hãy
nghĩ
đến
tình
huống
xấu
nhất
của
từng
quyết
định
có
thể
xảy
ra.
- Nếu bạn chọn công việc toàn thời gian, tình huống xấu nhất có thể xảy ra là bạn sẽ bỏ qua những khoảnh khắc quan trọng trong quá trình phát triển của bọn trẻ và chúng sẽ trách bạn về điều đó khi lớn lên.
- Nếu bạn chọn công việc bán thời gian, tình huống xấu nhất có thể là bạn không đủ khả năng thanh toán hóa đơn hàng tháng.
- Hãy quyết định tình huống xấu nhất nào thực tế sẽ xảy ra. Chúng ta dễ “làm trầm trọng hóa vấn đề”, hoặc gắn mọi thứ vào điều tồi tệ nhất có thể xảy ra mà không dành thời gian suy nghĩ. Hãy kiểm nghiệm tình huống xấu nhất bạn vừa đưa ra, và xem xét điều gì sẽ dẫn đến tình huống đó. Liệu điều này có khả năng xảy ra không?[2]
-
Ví
dụ,
nếu
bạn
cần
quyết
định
giữa
công
việc
toàn
thời
gian
với
công
việc
bán
thời
gian
để
dành
nhiều
thì
giờ
cho
con
cái
hơn,
hãy
nghĩ
đến
tình
huống
xấu
nhất
của
từng
quyết
định
có
thể
xảy
ra.
-
Cân
nhắc
liệu
quyết
định
bạn
đưa
ra
có
bền
vững.
Khi
bạn
nghĩ
rằng
mọi
việc
tồi
tệ
có
thể
xảy
ra,
hãy
nghĩ
liệu
bạn
có
thể
đảo
ngược
lại
quyết
định.
Hầu
hết
các
quyết
định
đều
có
thể
đảo
ngược
lại,
do
vậy,
bạn
cần
cố
gắng
hiểu
được
nếu
bạn
không
thích
quyết
định
như
vậy,
bạn
luôn
có
thể
thay
đổi
để
xử
lý
các
tình
huống
sau
đó.[3]
- Ví dụ, giả sử bạn quyết định chọn công việc bán thời gian để dành thì giờ cho con cái. Nếu kết quả là bạn gặp khó khăn trong việc thanh toán hóa đơn, bạn nên đảo ngược quyết định bằng cách tìm công việc toàn thời gian.
-
Nói
chuyện
với
bạn
bè
hoặc
thành
viên
gia
đình.
Đừng
cảm
thấy
phải
một
mình
đưa
ra
quyết
định
khó
khăn.
Hãy
liệt
kê
sự
giúp
đỡ
của
người
bạn
đáng
tin
cậy
hoặc
thành
viên
gia
đình
để
hỗ
trợ
bạn
hoặc
ít
nhất
là
lắng
nghe
những
vấn
đề
của
bạn.
Chia
sẻ
thông
tin
chi
tiết
về
quyết
định
cũng
như
nỗi
sợ
của
bạn
về
điều
tồi
tệ
có
thể
xảy
ra.
Việc
này
giúp
bạn
dễ
nói
ra
những
lo
ngại
về
quyết
định,
nhờ
đó,
bạn
bè
hoặc
thành
viên
gia
đình
có
thể
đưa
ra
lời
khuyên
hữu
ích
và/hoặc
những
lời
động
viên
bạn
vững
tâm.[4]
- Bạn cũng có thể cân nhắc nói chuyện với người vừa từ bỏ vị trí đó và có quan điểm trung dung. Thông thường chuyên gia trị liệu là người rất hữu ích trong trường hợp này.
- Thậm chí bạn có thể xem xét việc tìm kiếm trên mạng những người có kinh nghiệm trong tình huống tương tự. Nếu bạn cố gắng quyết định giữa công việc toàn thời gian với công việc bán thời gian để dành nhiều thì giờ cho con cái, bạn có thể đăng vấn đề của bạn trên diễn đàn cha mẹ trực tuyến. Bạn sẽ thấy quan điểm của những người đã phải đưa ra quyết định tương tự cũng như một số người cho bạn biết họ sẽ làm gì trong trường hợp của bạn.
Cân nhắc Quyết định[sửa]
-
Tĩnh
tâm.
Cảm
xúc
thăng
hoa,
tích
cực
hay
tiêu
cực,
đều
có
thể
ảnh
hưởng
đến
khả
năng
bạn
đưa
ra
quyết
định
đúng
đắn.
Khi
bạn
cần
phải
quyết
định,
bước
đầu
tiên
thường
là
càng
tĩnh
tâm
càng
tốt.
Nếu
bạn
không
tĩnh
tâm,
hãy
đừng
đưa
ra
quyết
định
đến
khi
nào
bạn
suy
nghĩ
thông
suốt.[5]
- Thử hít thở sâu một vài lần để giúp bạn tĩnh tâm. Nếu bạn có nhiều thời gian hơn, hãy vào một căn phòng yên tĩnh và thực hành khoảng 10 phút hít thở sâu.
- Để thực hiện bài tập hít thở sâu, hãy bắt đầu bằng việc đặt một tay trên bụng ngay dưới xương sườn và tay kia đặt trên ngực. Khi hít vào, bạn sẽ nhận thấy bụng và ngực phồng lên.[6]
- Hít vào từ từ qua mũi. Đếm đến 4 khi hít vào. Tập trung cảm nhận hơi thở khi phổi nở ra.
- Nín thở 1-2 giây.
- Nhẹ nhàng thở ra qua mũi hoặc miệng. Đếm đến 4 khi thở ra.
- Lặp lại quá trình này 6-10 lần mỗi phút trong 10 phút.
-
Thu
thập
càng
nhiều
thông
tin
càng
tốt.
Hầu
hết
các
quyết
định
được
đưa
ra
đúng
hơn
khi
bạn
có
đủ
thông
tin
để
quyết
định
một
cách
rõ
ràng.
Đưa
ra
quyết
định,
nhất
là
về
những
chủ
đề
quan
trọng,
nên
dựa
vào
tính
logic.
Hãy
tiến
hành
tra
cứu
để
tìm
càng
nhiều
thông
tin
về
quyết
định
càng
tốt.[7]
- Ví dụ, nếu bạn cố gắng quyết định giữa duy trì công việc toàn thời gian với chuyển sang công việc bán thời gian để dành nhiều thì giờ cho con cái hơn, bạn cần biết thu nhập bạn sẽ mất đi hàng tháng khi chuyển việc. Bạn cũng cần tính đến lượng thời gian bạn sẽ ở bên con mình nhiều lên như thế nào. Ghi lại thông tin này, cũng như bất kỳ thông tin liên quan nào giúp bạn đưa ra quyết định.[8]
- Bạn cần xem xét các lựa chọn khác nữa và thu thập thông tin về chúng. Ví dụ, bạn có thể hỏi ông chủ liệu bạn có thể làm việc từ xa ít nhất vài ngày trong tuần hay không.
-
Sử
dụng
kỹ
thuật
“năm
câu
hỏi
vì
sao”
để
hiểu
rõ
vấn
đề.
Tự
hỏi
“câu
hỏi
vì
sao?”
năm
lần
có
thể
giúp
bạn
phát
hiện
ra
nguồn
gốc
vấn
đề
và
xác
định
liệu
bạn
có
đưa
ra
quyết
định
vì
lý
do
chính
đáng.[9]
Ví
dụ,
nếu
bạn
cố
gắng
đưa
ra
quyết
định
giữa
việc
giữ
công
việc
toàn
thời
gian
với
việc
chuyển
sang
công
việc
bán
thời
gian
để
dành
nhiều
thì
giờ
cho
gia
đình,
năm
câu
hỏi
tại
sao
có
thể
là:
- “Tại sao mình cân nhắc công việc bán thời gian?” Bởi vì mình chẳng bao giờ được gặp lũ trẻ. “Tại sao mình chẳng bao giờ được gặp lũ trẻ?” Bởi vì mình làm việc về muộn hầu hết các buổi tối. “Tại sao mình làm việc về muộn hầu hết các buổi tối?” Bởi vì công ty có khách hàng mới và việc này chiếm nhiều thời gian của mình. “Tại sao điều đó chiếm nhiều thời gian của mình?” Bởi vì mình cố gắng làm việc tốt và hy vọng được bù đắp bằng việc thăng tiến. “Tại sao mình muốn thăng tiến?” Để kiếm nhiều tiền hơn chu cấp cho gia đình.
- Trong trường hợp này, năm câu hỏi tại sao cho thấy bạn đang cân nhắc giảm giờ làm dù bạn hy vọng được thăng tiến. Có sự xung đột ở đây cần tiếp tục nghiên cứu để đưa ra quyết định đúng đắn.
- Năm câu hỏi tại sao cũng cho thấy vấn đề có thể chỉ là tạm thời, bạn làm việc nhiều vì có khách hàng mới. Hãy xem xét: liệu thời gian làm việc còn nhiều không khi bạn quen với khách hàng mới hơn?
-
Hãy
nghĩ
ai
là
người
bị
ảnh
hưởng.
Đầu
tiên
và
trên
hết,
bạn
cần
xem
xét
việc
quyết
định
ảnh
hưởng
đến
bạn
như
thế
nào.
Đặc
biệt
là
quyết
định
ảnh
hưởng
như
thế
nào
đến
cách
bạn
coi
bản
thân
là
một
người
nào
đó?
Giá
trị
và
mục
tiêu
của
bạn
là
gì?
Đưa
ra
quyết
định
không
có
khả
năng
“điều
hòa
giá
trị”
(tức
là
chúng
không
phù
hợp
với
niềm
tin
cốt
lõi
định
hướng
bạn)
có
thể
khiến
bạn
không
hạnh
phúc
và
bất
mãn.[10][11]
- Ví dụ, nếu giá trị cốt lõi đối với bạn là một phần sâu sắc trong cá tính của bạn, là tham vọng, thì việc chuyển sang công việc bán thời gian có thể không phù hợp vì bạn sẽ không còn theo đuổi tham vọng được thăng tiến và trở thành người đứng đầu công ty.
- Đôi khi giá trị cốt lõi của bạn có thể xung đột với giá trị khác. Ví dụ, bạn có cả tham vọng và những định hướng gia đình đều là giá trị cốt lõi. Bạn cần ưu tiên giá trị này hơn giá trị kia để đưa ra quyết định. Hiểu được giá trị nào sẽ bị ảnh hưởng bởi quyết định có thể giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
- Bạn cũng nên cân nhắc tác động của vấn đề hoặc quyết định đối với người khác. Liệu kết quả có thể xảy ra ảnh hưởng tiêu cực đến người bạn quan tâm không? Hãy cân nhắc cả những giá trị khác trong quá trình đưa ra quyết định, đặc biệt nếu bạn đã kết hôn hoặc có con.
- Ví dụ, quyết định chuyển sang làm công việc bán thời gian có thể ảnh hưởng tích cực đến con bạn vì điều đó có nghĩa chúng sẽ có nhiều thì giờ ở cạnh bạn, nhưng có thể tác động xấu đến bạn vì bạn phải từ bỏ tham vọng được thăng tiến. Điều đó cũng tác động tiêu cực đến gia đình bạn vì khiến thu nhập giảm đi.
-
Liệt
kê
tất
cả
lựa
chọn
của
bạn.
Thoạt
nhìn,
có
vẻ
như
chỉ
có
một
sự
lựa
chọn,
nhưng
thường
điều
đó
không
đúng.
Thậm
chí
nếu
tình
huống
của
bạn
không
nhiều,
cố
gắng
liệt
kê
danh
sách
các
tình
huống
khác
thay
thế.
Đừng
đánh
giá
về
chúng
đến
khi
có
một
danh
sách
đầy
đủ.
Hãy
thực
hiện
tỉ
mỉ.
Nếu
bạn
khó
đưa
ra
các
tình
huống
thay
thế,
hãy
suy
nghĩ
cùng
với
một
vài
người
thân
trong
gia
đình
hoặc
bạn
bè.[7]
- Tất nhiên, đó không nhất thiết là một danh sách ghi ra giấy. Có thể danh sách đó chỉ cần ở trong đầu bạn!
- Bạn luôn có thể loại bỏ các vấn đề ra khỏi danh sách sau này, nhưng những ý tưởng điên rồ lại có thể đưa ra những giải pháp sáng tạo mà bạn chưa từng cân nhắc ở đâu cả.
- Ví dụ, bạn có thể tìm một công việc toàn thời gian khác ở công ty nhưng không đòi hỏi làm ngoài giờ nhiều. Bạn có thể thuê người để làm việc nhà, để có thời gian rỗi cho gia đình. Thậm chí bạn có thể tạo ra một buổi tối “cả gia đình làm việc” mà mọi người cùng làm việc với nhau trong một căn phòng để giúp bạn cảm thấy gắn kết hơn.
- Các nghiên cứu cũng cho thấy quá nhiều lựa chọn có thể dẫn đến sự lộn xộn và khó đưa ra quyết định hơn.[12] Khi bạn có danh sách, hãy gạch bỏ những lựa chọn hoàn toàn không thực tế. Cố gắng giữ khoảng năm lựa chọn trong danh sách.
-
Tạo
bảng
tính
để
so
sánh
lợi
ích
và
thiệt
hại
dự
kiến
của
quyết
định.
Nếu
vấn
đề
của
bạn
phức
tạp
và
bạn
cảm
thấy
choáng
ngợp
bởi
quá
nhiều
kết
quả
có
thể
xảy
ra,
cân
nhắc
tạo
bảng
tính
để
theo
dõi
quá
trình
ra
quyết
định.
Bạn
có
thể
dùng
phần
mềm
Microsoft
excel
để
tạo
bảng
tính
hoặc
đơn
giản
là
tạo
bảng
tính
trên
giấy.[7]
- Để lập bảng tính, tạo cột cho từng lựa chọn bạn đang xem xét. Trong mỗi cột tạo hai cột nhỏ để so sánh lợi ích và thiệt hại của từng kết quả có thể xảy ra. Dùng dấu + và – để quy định đâu là mặt tích cực và đâu là mặt tiêu cực.
- Bạn cũng có thể cho điểm giá trị đối với từng vấn đề trong danh sách. Ví dụ, bạn có thể chấm điểm +5 cho nội dung “sẽ ăn cơm với các con mỗi tối” trong danh sách “Chuyển sang Công việc Bán thời gian”. Mặt khác, bạn có thể chấm điểm -20 đối với nội dung “sẽ giảm thu nhập 10 triệu đồng mỗi tháng” trong cùng một danh sách.
- Sau khi hoàn thiện bảng tính, bạn có thể cộng các điểm giá trị và xác định quyết định nào có số điểm cao nhất. Hãy nhớ rằng có thể bạn không đưa ra quyết định được nếu chỉ áp dụng cách này.
-
Hãy
tạo
khoảng
lặng
giữa
những
lúc
suy
nghĩ.
Những
người
sáng
tạo
có
thể
không
biết
điều
này,
nhưng
ý
tưởng,
quyết
định
và
giải
pháp
nảy
ra
khi
họ
không
nghĩ
hoặc
nghĩ
chậm.
Điều
đó
có
nghĩa
là
những
giải
pháp
hay
ý
tưởng
thông
minh
và
sáng
tạo
có
thể
xuất
hiện
trong
trạng
thái
ý
thức
không
suy
nghĩ.
Đó
là
lý
do
vì
sao
mọi
người
ngồi
thiền.
- Điều quan trọng là đặt ra câu hỏi và thu thập thông tin hoặc kiến thức trước khi ra quyết định, nhưng nếu bạn muốn đưa ra quyết định thực sự thông minh và sáng tạo, bạn cần ngừng suy nghĩ hoặc ít nhất là suy nghĩ chậm lại. Thiền thở là một trong những phương pháp phi cấu trúc để tạo khoảng lặng giữa những lần suy nghĩ giúp cho sự sáng tạo và thông thái của vũ trụ ngấm vào người bạn. Phương pháp phi cấu trúc này không đòi hỏi bạn dành nhiều thời gian vì bạn có thể nhận biết được hơi thở khi thực hiện những công việc hàng ngày như nấu ăn, đánh răng, đi dạo, v.v... Để biết thêm chi tiết và các phương pháp khác, hãy đọc các bài viết cùng chuyên mục.
- Hãy xem ví dụ sau: Một nhạc sĩ có kiến thức và thông tin (công cụ) để viết nhạc như chơi nhạc cụ, hát, viết bài hát, v.v... nhưng sự thông minh sáng tạo được truyền tải qua công cụ mới chính là thứ điều khiển các công cụ đó. Đúng vậy, kiến thức về nhạc cụ, hát, v.v... là quan trọng nhưng sự thông minh sáng tạo mới làm nên tinh hoa của bài hát.
-
Học
cách
phân
biệt
giữa
quyết
định
bốc
đồng
và
quyết
định
thông
minh.
Thông
thường
sự
bốc
đồng
một
lúc
nào
đó
sẽ
mất
đi.
Ví
dụ:
quyết
định
đi
ăn,
mua
sắm,
du
lịch,
v.v...
Tuy
nhiên,
quyết
định
thông
minh
sẽ
tồn
tại
trong
ý
thức
một
thời
gian,
có
thể
là
nhiều
ngày,
hàng
tuần
hoặc
hàng
tháng.
- Một quyết định thông minh có thể xuất hiện dưới hình thức bốc đồng nhưng hãy để ý nếu bạn có cảm nhận giống như quyết định bất chợt sau một lúc nào đó. Và đó là lý do vì sao bạn cần có khoảng lặng sau khi thu thập thông tin, đặt câu hỏi, để đưa ra quyết định thông thái.
- Thử nghiệm: Chú ý chất lượng hành động sau khi bạn hít thở sâu so với hành động lúc mới xuất hiện một cách bốc đồng.
Đưa ra Quyết định[sửa]
-
Hãy
tự
coi
bản
thân
như
một
người
bạn.
Đôi
khi
việc
tạm
thời
chưa
đưa
ra
quyết
định
có
thể
giúp
bạn
xác
định
lựa
chọn
đúng
đắn.
Hãy
nghĩ
như
thể
bạn
sẽ
khuyên
một
người
bạn
tốt
đang
cố
gắng
đưa
ra
quyết
định
tương
tự.
Bạn
sẽ
khuyên
họ
đưa
ra
quyết
định
gì?
Tại
sao
bạn
khuyên
như
vậy?[13]
- Thử chơi trò phân vai khi áp dụng phương pháp này. Ngồi cạnh một chiếc ghế trống và giả vờ bạn đang nói với một người nào đó.
- Nếu bạn không muốn ngồi nói chuyện một mình, có thể thử viết thư cho bản thân để xin lời khuyên. Hãy bắt đầu bức thư bằng cách viết: “X thân mến, tôi đã xem tình huống của bạn. Theo tôi, điều tốt nhất bạn nên làm là ____”. Hãy viết tiếp bức thư bằng cách trình bày quan điểm của bạn (từ góc nhìn của người ngoài).
-
Chơi
trò
phản
biện.
Trò
chơi
này
có
thể
giúp
bạn
lựa
chọn
bạn
thực
sự
cảm
thấy
quyết
định
đó
như
thế
nào
vì
bạn
buộc
phải
có
góc
nhìn
đối
lập
và
tranh
luận
để
bảo
vệ
như
thể
đó
là
quan
điểm
của
bạn.
Nếu
lập
luận
mà
bạn
sử
dụng
để
chống
lại
điều
gì
bạn
muốn
thực
hiện
có
lý,
bạn
sẽ
có
thêm
thông
tin
để
cân
nhắc.[14]
- Để chơi trò phản biện, cố gắng đưa ra lập luận chống lại mọi lý do chính đáng để thực hiện lựa chọn bạn ưu tiên hơn. Nếu việc phản biện dễ dàng, bạn cần đưa ra lựa chọn khác.
- Ví dụ, nếu bạn nghiêng về việc đi làm bán thời gian để dành thì giờ nhiều hơn cho con cái, hãy phản biện bằng cách chỉ ra rằng bạn đã dành nhiều thời gian quý báu với con vào cuối tuần và kỳ nghỉ. Bạn cũng có thể lập luận rằng tiền bạc và cơ hội thăng tiến mà bạn mất đi đáng để bạn bỏ qua một vài bữa tối với gia đình vì chúng tốt cho lũ trẻ hơn là dành thêm một vài giờ đồng hồ cho bọn trẻ vào buổi tối. Điều đó cũng có lợi cho sự thăng tiến của bạn, đáng để bạn cân nhắc.
-
Xem
liệu
bạn
có
cảm
thấy
có
lỗi.
Đưa
ra
quyết
định
để
thoát
khỏi
cảm
giác
có
lỗi
là
bình
thường,
nhưng
cảm
giác
có
lỗi
không
phải
là
động
lực
tích
cực
để
đưa
ra
quyết
định
lành
mạnh.
Cảm
giác
có
lỗi
thường
bóp
méo
cách
nhìn
của
chúng
ta
về
sự
kiện
và
kết
quả
khiến
ta
không
nhìn
thấy
chúng
(hoặc
vai
trò
của
chúng
ta
trong
đó)
rõ
ràng.[15]
Cảm
giác
có
lỗi
đặc
biệt
thường
thấy
ở
phụ
nữ
đi
làm,
những
người
phải
đối
mặt
với
áp
lực
xã
hội
để
cân
bằng
một
cách
hoàn
hảo
giữa
công
việc
và
cuộc
sống
gia
đình.[16]
- Làm mọi việc vì cảm thấy có lỗi còn có thể nguy hiểm vì khiến ta đưa ra quyết định không phù hợp với giá trị của mình.[10][17]
- Một cách để nhận biết động cơ thúc đẩy của cảm giác có lỗi là tìm những câu nói dạng “cần” hoặc “phải”.[18] Ví dụ, bạn cảm thấy dường như “Bố mẹ tốt cần dành tất cả thời gian cho con cái” hoặc “Ông A làm việc trong X giờ chắc chắn là ông bố tồi”. Những câu nói như vậy dựa trên đánh giá bên ngoài, không phải trên giá trị của bạn.
- Vì vậy, để xác định liệu quyết định của bạn có do cảm giác tội lỗi điều khiển hay không, hãy lùi lại một bước và kiểm tra tình huống thực, cũng như giá trị cá nhân của bạn (niềm tin cốt lõi định hình cuộc sống của bạn) cho bạn biết điều gì là đúng. Bọn trẻ có thực sự bị ảnh hưởng vì bạn làm việc toàn thời gian? Hay có phải bạn nghĩ như vậy vì đó là cách những người khác bảo bạn “cần” cảm thấy như thế?
-
Nghĩ
về
tương
lai.
Cuối
cùng,
cách
tốt
nhất
để
đưa
ra
quyết
định
là
nghĩ
về
việc
bạn
cảm
thấy
thế
nào
sau
vài
năm.
Suy
nghĩ
về
việc
bạn
sẽ
nghĩ
mình
sẽ
ra
sao
khi
nhìn
vào
gương.
Bạn
sẽ
giải
thích
như
thế
nào
cho
cháu
của
mình.
Nếu
bạn
không
muốn
biết
kết
quả
trong
dài
hạn
là
gì,
bạn
nên
xem
lại
cách
tiếp
cận
của
mình.[4]
- Ví dụ, bạn có nghĩ trong 10 năm tới bạn sẽ ân hận vì đã quyết định chuyển sang làm việc bán thời gian? Nếu vậy thì tại sao? Bạn sẽ được gì trong 10 năm làm việc toàn thời gian mà bạn không có được khi làm việc bán thời gian?
-
Hãy
tin
vào
bản
năng
của
mình.
Có
thể
bạn
có
cảm
giác
quyết
định
nào
là
đúng
đắn,
vì
vậy,
nếu
tất
cả
các
cách
khác
đều
thất
bại,
hãy
tin
vào
trực
giác
của
mình.
Đưa
ra
quyết
định
dựa
vào
việc
bạn
cảm
thấy
điều
gì
là
đúng
trong
khi
bảng
tính
cho
thấy
điều
ngược
lại.
Nghiên
cứu
chỉ
ra
rằng
những
người
quyết
định
dựa
trên
cảm
tính
có
xu
hướng
hài
lòng
với
quyết
định
của
mình
hơn
những
người
tính
toán
kỹ
lưỡng.[19][12]
- Tự hỏi bản thân cần làm gì. Nếu bạn có trực giác tốt và biết rằng quyết định nào sẽ khiến bạn cảm thấy hài lòng nhất, bạn hãy nghiêng về quyết định đó. Chính sự thay đổi và không thoải mái với điều mình không biết khiến cho việc đưa ra quyết định trở nên khó khăn.
- Dành một chút thời gian để suy ngẫm có thể giúp bạn cảm nhận được trực giác của mình.
- Càng đưa ra quyết định nhiều, bạn càng trau dồi và rèn giũa trực giác của mình tốt hơn.[4]
-
Có
kế
hoạch
dự
phòng.
Lên
kế
hoạch
có
thể
giúp
bạn
đỡ
lo
ngại
về
những
kết
quả
tiêu
cực
có
thể
xảy
ra.
Hãy
xây
dựng
kế
hoạch
dự
phòng
để
xử
lý
tình
huống
xấu
nhất.
Dù
bạn
có
thể
không
cần
đến
kế
hoạch
này
thì
việc
đưa
ra
kế
hoạch
dự
phòng
đơn
giản
là
giúp
bạn
cảm
thấy
được
trang
bị
tốt
hơn
để
giải
quyết
tình
huống
xấu
nhất.
Những
người
ở
vị
trí
lãnh
đạo
thường
được
kì
vọng
có
kế
hoạch
dự
phòng
vì
những
điều
tồi
tệ
luôn
có
thể
xảy
ra.
Cách
này
cũng
hữu
ích
khi
đưa
ra
quyết
định
không
quan
trọng.[4]
- Có kế hoạch dự phòng cũng cho phép bạn đối phó với những thách thức hay trở ngại chưa từng gặp phải một cách linh hoạt. Khả năng thích nghi với tình huống không lường trước có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của quyết định.
- Đưa ra lựa chọn. Dù quyết định bạn đưa ra là gì, hãy sẵn sàng chấp nhận trách nhiệm đối với mọi kết quả. Nếu mọi việc không thành công, đưa ra quyết định tỉnh táo luôn tốt hơn là không cẩn thận. Ít nhất bạn có thể nói rằng bạn đã cố gắng hết sức. Hãy đưa ra quyết định và sẵn sàng thực hiện.[4]
Lời khuyên[sửa]
- Không có kịch bản nào là hoàn hảo. Khi bạn đưa ra quyết định, hãy thực hiện bằng cả trái tim tốt nhất có thể để không hối tiếc và không lo lắng vì những quyết định khác không được chọn.
- Coi mọi lựa chọn đều tốt như nhau nếu bạn đã suy nghĩ về quyết định một thời gian dài. Trong trường hợp đó, mọi lựa chọn đều có ưu và nhược điểm lớn. Bạn sẽ đưa ra được quyết định nếu một trong các lựa chọn đó có thể chứng tỏ là tốt hơn hẳn những lựa chọn trước đó.
- Hãy nhớ rằng bạn có thể không đủ thông tin để đưa ra quyết định đúng đắn. Hãy tra cứu thêm nếu bạn khó thu hẹp các lựa chọn. Bạn cũng cần hiểu rằng thông tin bạn cần có thể không sẵn có. Sau khi xem lại thông tin mình có, bạn có thể phải đi tiếp và đưa ra quyết định.
- Sau khi ra quyết định, thông tin quan trọng mới xuất hiện cho thấy cần điều chỉnh hoặc thay đổi hoàn toàn quyết định ban đầu của bạn. Hãy sẵn sàng thực hiện quá trình ra quyết định lần nữa nếu điều đó xảy ra. Linh hoạt là một kỹ năng tuyệt vời.
- Hãy hạn chế thời gian nếu phải đưa ra quyết định sớm hoặc nếu quyết định không quan trọng lắm. Rủi ro "bế tắc vì phân tích" là có thực. Nếu bạn cố gắng đưa ra quyết định sẽ thuê bộ phim nào để xem cuối tuần, đừng dành cả giờ đồng hồ để viết tên các phim ra.
- Nếu bạn cố quá, bạn có thể bỏ qua điều hiển nhiên. Tránh suy nghĩ quá nhiều.
- Tránh đưa ra quá nhiều lựa chọn. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc chúng ta không muốn giới hạn lựa chọn sẽ dẫn đến những quyết định không thành công.[20]
- Liệt kê thuận lợi và hạn chế! Bạn cũng có thể liệt kê các lựa chọn, và giảm dần đến khi chỉ còn hai khả năng. Hãy trao đổi với mọi người về chúng để có quyết định cuối cùng.
- Hãy nhớ rằng ở một điểm nào đó, không quyết định trở thành quyết định không làm gì cả, đó có thể là quyết định tồi nhất.
- Coi mọi trải nghiệm là bài học. Bằng cách đưa ra quyết định quan trọng, bạn sẽ luôn học được cách đối mặt với hậu quả và thậm chí sử dụng các trở ngại như bài học để phát triển và thích nghi.
Cảnh báo[sửa]
- Tránh làm bản thân quá căng thẳng. Điều đó chỉ khiến mọi việc xấu đi.
- Hãy tránh xa những người làm như họ muốn điều tốt nhất cho bạn nhưng thừa biết điều mà bạn không biết. Những gợi ý của họ có thể đúng, nhưng nếu họ từ chối giải thích nguyên nhân dẫn đến suy nghĩ và lo ngại của bạn, có thể họ cũng sai. Bạn cũng nên tránh những người làm bạn mất niềm tin.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ http://www.cognitivetherapyguide.org/thought-records.htm
- ↑ 2,0 2,1 http://www.mdaap.org/Bi_Ped_Challenging_Catastrophic_Thinking.pdf
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/the-power-prime/201311/how-do-you-make-major-life-decision
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 http://www.forbes.com/sites/mikemyatt/2012/03/28/6-tips-for-making-better-decisions/
- ↑ http://www.pickthebrain.com/blog/decision-making/
- ↑ http://healthland.time.com/2012/10/08/6-breathing-exercises-to-relax-in-10-minutes-or-less/
- ↑ 7,0 7,1 7,2 http://www.kent.ac.uk/careers/sk/decisionmaking.htm
- ↑ http://www.mindtools.com/pages/article/newTED_00.htm
- ↑ http://www.cms.gov/Medicare/Provider-Enrollment-and-Certification/QAPI/downloads/FiveWhys.pdf
- ↑ 10,0 10,1 https://www.psychologytoday.com/blog/dont-delay/201004/are-your-goals-value-congruent
- ↑ http://www.mindtools.com/pages/article/newTED_85.htm
- ↑ 12,0 12,1 http://gbr.pepperdine.edu/2010/10/great-leaders-are-great-decision-makers/
- ↑ http://lifehacker.com/four-tricks-to-help-you-make-any-difficult-decision-987762341
- ↑ https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/29170/useofdevilsadvoc1036schw.pdf?sequence=1
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3490329/
- ↑ http://www.workingmother.com/research-institute/what-moms-choose-working-mother-report
- ↑ http://www.wire.wisc.edu/yourself/selfreflectknowyourself/Yourpersonalvalues.aspx
- ↑ http://www.cci.health.wa.gov.au/docs/ACFE3E6.pdf
- ↑ Timothy D. Wilson et al., “Introspecting about Reasons Can Reduce Post-Choice Satisfaction,”Personality and Social Psychology Bulletin, 19 (1993): 331–339.
- ↑ http://www.nytimes.com/2008/02/26/science/26tier.html