Điều trị nhiễm khuẩn H. pylori
Nhiều người đã rất ngạc nhiên khi biết rằng vi khuẩn trong cơ thể nhiều hơn tế bào lên đến tỉ lệ 10:1.[1] Một lượng đáng kể các vi khuẩn này là một phần của hệ sinh thái cần thiết cho sức khỏe con người (hay quần thể vi sinh vật). [2] Quần thể vi sinh vật này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và cân nặng tổng thể. Ngoài ra, nó còn tác động đến nguy cơ mắc các bệnh như bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì và đột quỵ.[3] Vi khuẩn còn có thể gây nhiều bệnh nhiễm trùng ảnh hưởng đến sức khỏe. Heliobacter pylori hay H. pylori là một trong những vi khuẩn đó và nó gây viêm loét trong dạ dày hay phần trên của ruột non, tá tràng. Khuẩn H. pylori gây viêm nhiễm ở nhiều người và cũng gây viêm loét. Mặc dù người ta tin rằng viêm loét là do căng thẳng, ăn thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn và hút thuốc, nhưng trên thực tế, hầu hết tình trạng viêm loét là do khuẩn H. pylori gây ra.[4]
Mục lục
Các bước[sửa]
Phương pháp Điều trị Tự nhiên Được Chứng minh[sửa]
- Uống nước ép nam việt quất. Nước ép nam việt quất có khả năng ngăn ngừa hay ức chế không cho vi khuẩn bám vào dạ dày. Một nghiên cứu đưa ra khuyến nghị nên uống 250 ml nước ép nam việt quất mỗi ngày. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ có tỉ lệ thành công 14% sau 90 ngày nên có thể bạn sẽ cần áp dụng kết hợp các phương pháp khác.[5]
-
Sử
dụng
cam
thảo.
Cam
thảo
là
phép
điều
trị
viêm
loét
truyền
thống
trong
y
học
cổ
truyền
Ấn
Độ,
Trung
Quốc
và
Nhật
Bản.
Mặc
dù
cần
thêm
bằng
chứng
nhưng
các
thí
nghiệm
hiện
tại
trên
động
vật
và
trên
người
cũng
đưa
ra
kết
quả
đầy
hứa
hẹn.
Cam
thảo
ngăn
không
cho
vi
khuẩn
bám
vào
dạ
dày
nên
rất
hiệu
quả
trong
việc
ngăn
ngừa
viêm
nhiễm
ngay
từ
giai
đoạn
đầu.
[6][7][8]
- Một thành phần trong cam thảo có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp. Vì vậy, bạn nên mua cam thảo tự nhiên dạng viên nén, hay còn được gọi là DGL (Deglycyrrhizinated Licorice), đã được loại bỏ thành phần này.
- Tập thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân để ngừa bệnh. Để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn H. pylori, bạn nên dùng nước xà phòng ấm để rửa tay và tất cả dụng cụ nhà bếp dùng để chế biến món ăn và ăn uống. Không dùng chung dụng cụ ăn uống và phải đảm bảo rằng người chuẩn bị thức ăn cho bạn cũng vệ sinh đúng cách. Rửa sạch hoa quả và rau củ bằng nước ấm hoặc dùng máy rửa hoa quả.
Phương pháp Điều trị Tự nhiên Có thể Hiệu quả[sửa]
- Hiểu được những hạn chế của phép điều trị tự nhiên. Phương pháp điều trị nhiễm khuẩn H. pylori tập trung vào chế độ ăn giàu dinh dưỡng, sử dụng nguyên tắc vệ sinh thông thường, sử dụng thảo dược, probiotic (men vi sinh) và các thực phẩm chức năng khác. Các phép điều trị này chưa được chứng minh công dụng điều trị khuẩn H. pylori nhưng có thể giúp phòng ngừa và điều trị nhiễm khuẩn. Ngoài ra, các phép điều trị này có thể giúp giảm triệu chứng nhiễm khuẩn (nếu có).
-
Sử
dụng
probiotic.
Probiotic
là
nguồn
vi
khuẩn
“tốt”
và
nấm
men
thường
có
trong
quần
thể
vi
sinh
vật
của
cơ
thể.
Probiotic
bao
gồm
các
loài
Lactobacillus,
Acidophilus,
Bifidobacteria
và
nấm
men
Saccharomyces
Boulardii.
Bạn
có
thể
bổ
sung
probiotic
dưới
dạng
thực
phẩm
chức
năng
(tuân
thủ
hướng
dẫn
của
nhà
sản
xuất)
hoặc
bổ
sung
bằng
thực
phẩm.
Bằng
chứng
lâm
sàng
cho
thấy
probotic
có
thể
giúp
chống
vi
khuẩn
H.
pylori.[9][10]
- Nguồn thực phẩm giàu probiotic là thực phẩm lên men như men Kefir, dưa cải muối, rau củ muối chua, trà Kombucha (trà lên men), đậu tương, Kimchi và các thực phẩm khác như sữa chua, súp Miso, món Poi (khoai sọ xay nhuyễn lên men), măng tây, tỏi tây và hành tây.[11] Nên bổ sung các thực phẩm này vào chế độ ăn uống ít nhất 2-3 lần mỗi tuần.
- Bạn cũng có thể bổ sung pre-biotic 2-3 lần mỗi tuần để hỗ trợ các lợi khuẩn đường ruột bằng cách cung cấp thức ăn cho lợi khuẩn. Thực phẩm giàu pre-biotic bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, hành tây, tỏi, mật ong, atisô và tỏi tây. [12]
- Thử dùng thảo dược ăn được. Nhiều loại thảo dược có đặc tính kháng sinh (tiêu diệt vi khuẩn). Các loại thảo dược sau có khả năng làm chậm sự tăng trưởng của khuẩn H. pylori trong phòng thí nghiệm. Mặc dù những thảo dược này chưa thể xem là cách điều trị nhiễm khuẩn một cách dứt điểm nhưng cũng rất đáng để thử:
- Cân nhắc việc sử dụng thực phẩm chức năng hồng sâm Hàn Quốc. Hồng sâm Hàn Quốc cho thấy khả năng kháng khuẩn H. pylori khi thí nghiệm trên động vật. [21] Hồng sâm khác với sâm Mỹ và có nhiều công dụng khác nhau. Không những hiệu quả trong việc tăng cường sức khỏe tinh thần và khả năng tình dục, hồng sâm còn giúp hạ đường huyết, tăng nhịp tim và tăng hoặc giảm huyết áp. Nếu muốn thử dùng hồng sâm, bạn nên trao đổi trước với chuyên gia chăm sóc sức khỏe có kiến thức về hồng sâm.
- Thử bổ sung các thực phẩm có ích khác. Trà xanh, rượu vang đỏ, mật ong Manuka cũng có đặc tính kháng khuẩn đối với khuẩn H. pylori. Mặc dù vậy, nghiên cứu về công dụng của những thực phẩm này đều được tiến hành với vi khuẩn hoặc động vật trong phòng thí nghiệm nên không có liều dùng dành cho người. Kết hợp trà xanh và mật ong Manuka vào chế độ ăn là an toàn, còn rượu vang đỏ nên được dùng ở mức vừa phải. Bên cạnh khả năng kháng khuẩn, những thực phẩm trên còn giúp điều trị nhiễm trùng.
-
Áp
dụng
chế
độ
ăn
giàu
dinh
dưỡng.
Hiện
không
có
bằng
chứng
vững
chắc
nào
cho
thấy
mối
liên
hệ
giữa
dinh
dưỡng
với
khuẩn
H.
pylori.[22]
Mặc
dù
vậy,
các
triết
lý
về
sức
khỏe
tự
nhiên
khuyên
bạn
nên
tiêu
thụ
thực
phẩm
không
qua
chế
biến
để
cải
thiện
phản
ứng
của
hệ
miễn
dịch
và
tăng
cường
sức
khỏe
quần
thể
vi
sinh
vật.
Chế
độ
ăn
lành
mạnh
bao
gồm:
-
Protein
chất
lượng
cao:
- Thịt đỏ với lượng thấp hoặc vừa phải (thịt từ động vật ăn cỏ sẽ tốt hơn)
- Thịt gia cầm bỏ da với lượng vừa phải
- Thịt lợn với lượng thấp hoặc vừa phải
- Cá với lượng vừa phải hoặc cao
-
Hoa
quả,
rau
củ
tươi
(với
nhiều
màu
sắc
khác
nhau)
- Mầm bông cải xanh có thể giúp điều trị khuẩn H. pylori, nhưng kết quả này chỉ được rút ra từ một nghiên cứu đối với 9 bệnh nhân.[23]
- Các loại đậu như đậu lăng
-
Cacbon-hydrat
phức
hợp
có
trong:
- Rau củ
- Thực phẩm nguyên hạt
- Các loại hạt như gạo lứt và hạt diêm mạch
- Các loại đậu
-
Protein
chất
lượng
cao:
-
Hạn
chế
tiêu
thụ
thực
phẩm
chế
biến
sẵn
và
thực
phẩm
đóng
gói.
Mặc
dù
khái
niệm
dinh
dưỡng
không
dễ
định
nghĩa
như
"tự
nhiên
khác
với
nhân
tạo",
nhưng
ta
có
thể
thấy
hầu
hết
thực
phẩm
chế
biến
đều
ít
dinh
dưỡng
hơn
và
chứa
các
chất
gây
tác
dụng
phụ
(có
thể
bao
gồm
cả
ức
chế
phản
ứng
miễn
dịch).[24][25]
Tránh
tiêu
thụ
thực
phẩm
đóng
gói
và
chế
biến
sẵn
sẽ
giúp
cải
thiện
sức
khỏe
tổng
thể
nhưng
có
thể
không
tác
động
trực
tiếp
đến
khuẩn
H.
pylori.
- Để biết sản phẩm đó có được đóng gói/chế biến sẵn hay không, hãy kiểm tra danh sách nguyên liệu. Danh sách càng dài thì thực phẩm đó càng được chế biến nhiều. Thực phẩm chế biến thường được bày ở gian hàng giữa cửa hàng thực phẩm. Thực phẩm ít qua chế biến hơn thường được bày ở gian hàng ngoài cùng và bao gồm đậu khô, hoa quả và rau củ tươi, gạo lứt, thực phẩm bán sĩ (số lượng lớn) và thực phẩm chỉ có một thành phần duy nhất.
- Tránh tiêu thụ thức ăn “nhanh”. Những thực phẩm này trải qua nhiều quá trình chế biến và chứa các chất bảo quản cùng hóa chất không-phải-là-thực-phẩm.
-
Kết
hợp
nhiều
phương
pháp
khác
nhau.
Việc
điều
trị
nhiễm
khuẩn
H.
pylori
có
thể
thành
công
hơn
bằng
cách
kết
hợp
các
phương
pháp
ở
trên.
Bạn
sẽ
cảm
thấy
khỏe
hơn
và
chống
lại
khuẩn
H.
pylori
tốt
hơn
nếu
bạn
vừa
áp
dụng
chế
độ
ăn
lành
mạnh,
vừa
dùng
thảo
dược
và
gia
vị
được
khuyến
nghị,
vừa
bổ
sung
thực
phẩm
lên
men
và
kết
hợp
bổ
sung
probiotic.
- Xét nghiệm sau 2-3 tháng áp dụng các phép điều trị trên để xem liệu còn nhiễm trùng không. Sau 2-3 tháng, có thể bạn sẽ nên dùng thuốc kháng sinh và thuốc hạ axit do bác sĩ chỉ định. Luôn trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe và tiến hành xét nghiệm để đảm bảo khuẩn H. pylori được chế áp.
- Gọi điện cho bác sĩ. Nếu các phương pháp trên không giúp bạn khỏe hơn hoặc bạn bị đau bụng dữ dội, có máu trong phân (phân đen và giống hắc ín) hoặc nôn ra máu, nôn ra giống bột cà phê, hãy gọi ngay cho bác sĩ vì đó là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng.
Giải mã Quan niệm Sai lầm[sửa]
- Không dùng nước để điều trị khuẩn H. pylori. Uống nước không giúp điều trị khuẩn H. pylori hay tình trạng viêm loét do khuẩn H. pylori vì viêm loét không phải do mất nước gây ra.[26]
- Không dùng tỏi. Thử nghiệm cho thấy tỏi không có hiệu quả đối với khuẩn H. pylori và không làm giảm tỉ lệ ung thư dạ dày.[27]
- Không dùng cỏ cà ri. Cỏ cà ri không có tác dụng điều trị nhiễm khuẩn H. pylori. [20]
-
Xác
định
rõ
phép
điều
trị
nào
không
có
bằng
chứng
chứng
minh.
Những
nguyên
liệu
tại
gia
dưới
đây
không
có
bằng
chứng
xác
thực
và
cũng
không
thực
sự
hiệu
quả.
- Ớt Cayenne
- Rễ Baikal Skullcap [28] (Cảnh báo: Trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe nếu muốn điều trị khuẩn H. pylori bằng rễ Baikai Skullcap. Loại rễ này có thể làm chậm quá trình đông máu, ảnh hưởng đến đường huyết và hạ huyết áp).
Điều trị bằng Thuốc[sửa]
-
Uống
kháng
sinh.
Nếu
đã
xác
định
bạn
bị
nhiễm
khuẩn
H.
pylori,
bác
sĩ
có
thể
cho
bạn
uống
kháng
sinh
để
chống
lại
tình
trạng
nhiễm
khuẩn.
Bác
sĩ
thường
chỉ
định
khoảng
hơn
2
thuốc
kháng
sinh
để
uống
trong
ít
nhất
2-3
tuần,
tùy
vào
phản
ứng
của
cơ
thể
với
thuốc.
- Một số thuốc kháng sinh thường được dùng là Amoxicillin, Clarithromcyin, Metronidazole và Tetracycline.
- Dùng thuốc hạ axit. Thuốc giúp hạ nồng độ axit (Thuốc Ức chế Bơm Proton hay PPI) hay nhóm thuốc được gọi là thuốc ức chế H2 thường được chỉ định cùng kháng sinh. Nồng độ axit giảm sẽ tạo một trường ít-lý-tưởng-hơn cho vi khuẩn, còn kháng sinh sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn.
-
Dùng
thuốc
Bismuth.
Bên
cạnh
thuốc
hạ
axit
và
kháng
sinh,
bác
sĩ
có
thể
đề
nghị
dùng
thuốc
Bismuth
như
Bismuth
Subsalicylate
(ví
dụ
như
Pepto
Bismol
TM).
Thuốc
Bismuth
như
Pepto-Bismol
không
tự
tiêu
diệt
vi
khuẩn
mà
sẽ
kết
hợp
kháng
sinh
và
thuốc
hạ
axit
trong
dạ
dày.
- Khoảng 70-85% người được điều trị kết hợp 3 loại thuốc trên đều được chẩn đoán âm tính với khuẩn H. pylori. Có nhiều cách kết hợp kháng sinh, thuốc muối Bismuth và thuốc hạ axit nên bạn hãy trao đổi kỹ hơn với bác sĩ.
Hiểu rõ về H. pylori[sửa]
-
Hiểu
rõ
khuẩn
H
pylori
gây
viêm
loét
như
thế
nào.
H.
pylori
làm
tổn
thương
niêm
mạch
dạ
dày
(niêm
mạch
bảo
vệ
dạ
dày
khỏi
axit
dạ
dày
–
axit
cần
thiết
để
bắt
đầu
tiêu
hóa
thức
ăn).
Khi
niêm
mạc
bị
tổn
thương,
axit
trong
dạ
dày
sẽ
“ăn
mòn”
dạ
dày,
tá
tràng,
và
cuối
cùng
có
thể
gây
các
hố
(loét)
gây
chảy
máu
và
đau
dữ
dội.
- Tình trạng chảy máu có thể gây thiếu máu, mệt mỏi và ốm yếu, cùng với cơn đau và khó chịu có thể gây suy nhược.
- Khuẩn H. pylori có liên quan đến một loại ung thư dạ dày và ung thư hạch bạch huyết liên kết với niêm mạc dạ dày (MALT). Nhiễm khuẩn H. pylori cũng liên quan đến giảm nguy cơ mắc một dạng ung thư dạ dày khác và một dạng ung thư thực quản.[29]
-
Hiểu
rõ
cơ
thể
nhiễm
khuẩn
H
pylori
như
thế
nào.
Cơ
thể
có
thể
nhiễm
khuẩn
H.
pylori
do
thức
ăn,
nước
uống,
dụng
cụ
nấu
ăn
bị
nhiễm
khuẩn
hoặc
do
tiếp
xúc
với
chất
lỏng
từ
người
đã
nhiễm
khuẩn.
Ví
dụ,
bạn
có
thể
bị
nhiễm
H.
pylori
nếu
dùng
chung
dĩa,
thìa
với
người
đã
nhiễm
khuẩn.
- Khuẩn H. pylori có ở khắp nơi. Vi khuẩn này có trong khoảng 2/3 tổng số người trưởng thành trên thế giới, và trẻ nhỏ cũng có thể bị nhiễm khuẩn.[30] Tỉ lệ nhiễm khuẩn ở các nước đang phát triển cao hơn so với các nước đã phát triển.
- Để phòng ngừa nhiễm khuẩn, bạn nên rửa tay sạch trước khi ăn, đặc biệt là sau khi dùng nhà vệ sinh. Chỉ uống nước sạch từ nguồn an toàn và phải đảm bảo thực phẩm được chế biến an toàn, vệ sinh.[31]
- Bạn không thể tránh vi khuẩn hoàn toàn nhưng vẫn có thể giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Nếu ăn uống thực phẩm lành mạnh, hệ miễn dịch sẽ luôn khỏe mạnh để sẵn sàng chống lại vi khuẩn.
-
Nhận
biết
dấu
hiệu
sớm
khi
nhiễm
khuẩn
H
pylori.
Giai
đoạn
đầu
khi
nhiễm
khuẩn
H.
pylori
có
thể
không
gây
đau
đớn
và
không
có
triệu
chứng.
Trên
thực
tế,
nếu
không
xét
nghiệm,
bạn
sẽ
không
biết
mình
bị
nhiễm
khuẩn.
Triệu
chứng
(nếu
có)
bao
gồm:[32]
- Đau hoặc nóng rát ở vùng bụng (triệu chứng nặng hơn khi đang đói)
- Buồn nôn
- Ợ nóng và ợ hơi
- Ăn mất ngon
- Đầy bụng
- Sụt cân (không do áp dụng chế độ giảm cân)
-
Xét
nghiệm
nhiễm
khuẩn
H
pylori.
Bác
sĩ
có
thể
chẩn
đoán
tình
trạng
nhiễm
khuẩn
H.
pylori
thông
qua
triệu
chứng
và
nhiều
xét
nghiệm
khác
nhau.
-
Xét
nghiệm
ure
qua
hơi
thở
là
cách
tốt
nhất
để
chẩn
đoán
nhiễm
khuẩn
H.
pylori.
- Có thể bác sĩ sẽ yêu cầu bạn uống một dung dịch chứa “chất đánh dấu” chất này có thể hơi phóng xạ hoặc không phóng xạ, tùy thuộc vào loại xét nghiệm. Sau một thời gian tương đối ngắn, hơi thở sẽ được xét nghiệm xem có ure hay không. [33] Ure và amoniac được sản sinh là sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa vi khuẩn và giúp xác định tình trạng nhiễm khuẩn H. pylori.
- Xét nghiệm phân sẽ được tiến hành để xác định xem có vi khuẩn hay không.
- Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể tiến hành sinh thiết dạ dày (ít được sử dụng hơn) để xác định sự xuất hiện của khuẩn H. pylori. Thủ thuật sinh thiết thường được tiến hành khi có nghi ngờ bị ung thư nhưng là phương pháp chẩn đoán đáng tin cậy nhất và được nhiều bác sĩ sử dụng.
-
Xét
nghiệm
ure
qua
hơi
thở
là
cách
tốt
nhất
để
chẩn
đoán
nhiễm
khuẩn
H.
pylori.
Lời khuyên[sửa]
- Hạn chế tiêu thụ đồ uống chứa cồn, sôcôla, thực phẩm chế biến sẵn và đường. Những thực phẩm này không tốt cho sức khỏe tổng thể và khiến vi khuẩn phát triển.
- Tránh tiêu thụ thực phẩm chưa nấu chín như Sushi, trứng lòng đào, thịt tái hoặc tái vừa, và bít tết.
Cảnh báo[sửa]
- Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi muốn dùng phương pháp điều trị bệnh tại nhà.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ http://www.sciencedaily.com/releases/2008/06/080603085914.htm
- ↑ http://www.sciencedaily.com/releases/2014/04/140416133157.htm
- ↑ Balter, M. Taking Stock of the Human Microbiome and Disease. (2012) Science: 336(6086) pp.1246-1247.
- ↑ http://www.webmd.com/digestive-disorders/h-pylori-helicobacter-pylori
- ↑ Zhang L, Ma J, Pan K, Go VLW, Chen J, You W. 2005. Efficacy of cranberry juice on Helicobacter pylori infection: a double-blind, randomized placebo-controlled trial. Helicobacter 10:2;139-45.
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3925854/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16904801
- ↑ Wittschier N, Faller G, Hensel A.2009. Aqueous extracts and polysaccharides from liquorice roots (Glycyrrhiza glabra L.) inhibit adhesion of Helicobacter pylori to human gastric mucosa. J Ethnopharmacol 125;218-23.
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3002586/
- ↑ http://ajcn.nutrition.org/content/80/3/737.full.pdf
- ↑ http://whfoods.org/genpage.php?tname=dailytip&dbid=113
- ↑ http://www.foodinsight.org/Functional_Foods_Fact_Sheet_Probiotics_and_Prebiotics
- ↑ Mahady GB, Pendland SL, Yun GS, Lu ZZ, Stoia A. Ginger (Zingiber officinale Roscoe) and the gingerols inhibit the growth of Cag A+ strains of Helicobacter pylori. Anticancer Res. 2003 Sep-Oct;23(5A):3699-702.
- ↑ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0378874188900098
- ↑ Smith-Palmer, A., et al., “Antimicrobial properties of plant essential oils and essences against five important food-borne pathogens,” Lett Appl Microbiol (1998), 26(2):118-22.
- ↑ Tabak M, Armon R, Potasman I, Neeman I. In vitro inhibition of Helicobacter pylori by extracts of thyme. J Appl Bacteriol. 1996 Jun;80(6):667-72.
- ↑ Nostro A, Cellini L, Di Bartolomeo S, Di Campli E, Grande R, Cannatelli MA, Marzio L, Alonzo V. Antibacterial effect of plant extracts against Helicobacter pylori. Phytother Res. 2005 Mar;19(3):198-202.
- ↑ Foryst-Ludwig A, Neumann M, Schneider-Brachert W, Naumann M. Curcumin blocks NF-kappaB and the motogenic response in Helicobacter pylori-infected epithelial cells. Biochem Biophys Res Commun. 2004 Apr 16;316(4):1065-72.
- ↑ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032959204001189
- ↑ 20,0 20,1 http://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v11/i47/7499.htm
- ↑ Bae M, Jang S, Lim JW, Kang J, Bak EJ, Cha JH, Kim H. Protective effect of Korean Red Ginseng Extract against Helicobacter Pylori-induced gastric inflammation in Mongolian gerbils. J Ginseng Res. 2014 Jan
- ↑ http://www.healthline.com/health/helicobacter-pylori#Treatment7
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15387326
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20435078
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16904801
- ↑ https://www.sciencebasedmedicine.org/the-water-cure-another-example-of-self-deception-and-the-lone-genius/
- ↑ Williams, L. (2011). Helicobacter pylori infection: a review of current scientific research on the efficacy or potential of herbal medicine for the treatment of H. pylori infection of the gastric mucosa. Australian Journal Of Medical Herbalism, 23(3), 139-145.
- ↑ http://www.getingethealthy.com/ns/DisplayMonograph.asp?StoreID=hq0ushrk24s92nd700akhlbd34su9lub&DocID=bottomline-baikal_skullcap
- ↑ http://www.cancer.gov/cancertopics/causes-prevention/risk/infectious-agents/h-pylori-fact-sheet
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8547526
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/helicobacterpyloriinfections.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/h-pylori/basics/symptoms/con-20030903
- ↑ http://labtestsonline.org/understanding/analytes/h-pylori/tab/test/