Bệnh khảm (hại bắp)
Bệnh khảm sọc lá hại bắp được gây ra do Maize mosaic virus (MMV).
Bệnh có tên tiếng Anh là striped mosaic, corn stripe, maize mosaic.
Mục lục
Lịch sử, phân bố, thiệt hại[sửa]
Bệnh hiện diện ở châu Á, Phi, Mỹ và có thể có ở châu Úc. Bệnh thường gây thất thu nặng ở vùng nhiệt đới và vùng cận nhiệt đới. Khi bắp được trồng liên tục ở những vùng ẩm ướt, bệnh có thể làm cả ruộng bắp bị lùn hẵn đi (thấp hơn 0,5 m) và thất thu hoàn toàn. Ở Tabasco (Mexico), có tới 70% bắp bị nhiễm bệnh này vào năm 1981. Ở Đức, bệnh đã làm giảm 43% năng suất trái và chiều cao cây đã giảm 14% so với cây không nhiễm bệnh. Ở Mỹ, bệnh đã gây hại trong nhiều năm từ 1974 đến 1983, nhưng cho đến nay, bệnh không còn là vấn đề nan giải nữa.
Ngoài cây bắp, bệnh còn tấn công cây lúa miến và một số loài cỏ dại.
Triệu chứng bệnh[sửa]
Bệnh thường xuất hiện ở giai đoạn cây còn nhỏ (cây được 6 tuần trở lại). Trên lá non, đầu tiên có những đốm màu vàng nhạt hoặc xanh nhạt, đốm hơi tròn, xuất hiện loang lổ, tạo thành vân trên mặt lá. Các đốm bệnh này thường nối lại, tạo thành những sọc dài màu vàng nhạt hoặc xanh nhạt, đôi khi có màu xanh sậm rồi khô héo. Lá khô dần, sọc vàng xuất hiện trên thân, cây lùn do các lóng thân kém phát triển, cây thường không cho trái hoặc cho trái có ít hạt hoặc không hạt. Cờ bắp bị thoái hoá, có thể xuất hiện các chồi con mọc từ nách lá. Cây cũng có thể mọc thành buội.
Tác nhân gây bệnh[sửa]
Maize mosaic virus gây bệnh được ghi nhận ở Brazil và Venezuela là có những dòng gây hại khác nhau. Bệnh được truyền bởi rầy xanh, rầy mềm hoặc rầy nâu nhỏ (Delphacides striatella).
Các vector này có thể truyền được bệnh sau khi hút nhựa cây bệnh được hai tuần. Cây sẽ biểu hiện triệu chứng bệnh sau khi nhiễm virus được ba tuần. Virus không truyền qua hạt và virus sẽ mất hoạt tính ở nhiệt độ 50-55C.
Biện pháp phòng trị bệnh[sửa]
Dùng giống kháng bệnh, như nhóm bắp Guatemala, Hawaii sweet. Diệt cỏ dại, phát hiện bệnh sớm và thiêu hủy cây bệnh để tránh lây lan. Áp dụng thuốc phòng trị các côn trùng truyền bệnh.
Ghi chú[sửa]
Nội dung về bệnh hại thực vật trình bày ở trên được tham khảo từ giáo trình Bệnh chuyên khoa (tác giả: Võ Thanh Hoàng, Bộ môn Bảo vệ Thực vật, Khoa Nông nghiệp và Sinh học Ứng dụng, Đại học Cần Thơ, năm xuất bản: không rõ).[1] Từ khi lên trang, có thể nội dung đã được cập nhật bởi cộng đồng BVTVwiki.
