Giảm đau do u xơ tử cung

U xơ tử cung là một căn bệnh lành tính phổ biến, thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Cơn đau do u xơ tử cung có thể rất khủng khiếp đối với một số phụ nữ. Do sự phát triển của các khối u xơ, tử cung (bình thường chỉ bằng quả lê nhỏ) có thể tăng kích thước bằng cỡ quả dưa hấu lớn. Tử cung khi to lên sẽ chèn ép ruột, bàng quang, bụng hoặc lưng và gây đau.

Các bước

Dùng thuốc điều trị cơn đau

1. Uống thuốc giảm đau không kê toa. Acetaminophen, ibuprofen và naproxen là các loại thuốc giảm đau nhẹ có bán không cần toa bác sĩ. Đây là các dược chất mà bác sĩ thường chỉ định để giảm đau trong kỳ kinh nguyệt hoặc u xơ tử cung.
   • Cẩn thận khi uống thuốc, không dùng quá liều lượng khuyến nghị và đọc kỹ các tác dụng phụ trên nhãn thuốc.
   • Nếu thường thấy khó chịu và đau bụng trong kỳ kinh nguyệt, bạn có thể uống các loại thuốc như acetaminophen, ibuprofen, hoặc naproxen vài ngày trước khi kỳ kinh nguyệt bắt đầu. Các thuốc này có thể giúp bạn giảm sự khó chịu.
2. Cân nhắc uống thực phẩm bổ sung sắt. Có thể bạn bị thiếu máu nếu cơn đau và cảm giác khó chịu đi kèm với hiện tượng kinh nguyệt ra nhiều. Với xét nghiệm máu đơn giản, bác sĩ có thể xác định lượng sắt của bạn có dưới mức trung bình hay không. Viên uống bổ sung sắt có thể giúp khôi phục lượng sắt lên mức bình thường.
   • Các triệu chứng thiếu máu thông thường do mất nhiều máu gồm mệt mỏi và yếu sức, da xanh tái, chóng mặt hoặc đầu váng vất, đau đầu, bàn tay và bàn chân lạnh, một số trường hợp thở nông và đau tức ngực.
3. Hỏi bác sĩ về các loại thuốc kê toa. Các loại thuốc giảm đau mạnh hơn và các chất kháng viêm do bác sĩ kê toa có thể giúp kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả hơn. Một số trường hợp u xơ tử cung có thể được điều trị bằng thuốc kê toa để làm chậm sự phát triển của một số dạng u xơ.
4. Uống thuốc tránh thai liều thấp. Thuốc uống tránh thai liều thấp và thuốc tiêm progesterone tỏ ra có hiệu quả giảm đau u xơ và có thể là một lựa chọn dành cho bạn. Do lượng estrogen thấp, thuốc tránh thai liều thấp không làm cho các khối u xơ phát triển, hơn nữa còn giúp kiểm soát các chu kỳ kinh nguyệt.
   • Các nghiên cứu cho thấy sau khi được tiêm một mũi Depo-Provera, khối u xơ đã được thu nhỏ lại ở một số phụ nữ, tuy nhiên lại phát triển to thêm ở một số phụ nữ khác.
5. Cân nhắc dùng thuốc gonadotropin releasing hormone agonists (GnRH-a), nhất là khi bạn đang có kế hoạch làm thủ thuật y khoa. Các thuốc được xếp vào nhóm GnRH-a có thể giúp thu nhỏ các khối u xơ. Loại thuốc này được đưa vào cơ thể qua đường tiêm, xịt mũi, hoặc thiết bị cấy ghép. GnRH-a thường được sử dụng trước khi phẫu thuật để thu nhỏ kích thước các khối u xơ.
   • Thuốc này không được sử dụng lâu ngày do những tác dụng phụ như làm loãng xương. Các tác dụng phụ phổ biến khác gồm cảm giác nóng bừng, trầm cảm, mất ngủ, giảm hứng thú tình dục, đau khớp và mất kinh. Khi ngừng thuốc, các khối u xơ sẽ nhanh chóng phát triển trở lại.

Dùng các phương pháp và thay đổi lối sống để kiểm soát cơn đau

1. Hiểu về các yếu tố rủi ro gây u xơ tử cung. Một số yếu tố rủi ro phát triển u xơ tử cung nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, nhưng một số yếu tố khác có thể kiểm soát được mà bạn cần cân nhắc và điều chỉnh lối sống của mình. Các yếu tố có thể tăng rủi ro phát triển khối u xơ tử cung bao gồm:
   • ăn nhiều thịt đỏ và ít rau
   • uống nhiều thức uống chứa cồn
   • mẹ hoặc chị em gái cũng bị u xơ
   • có kinh lần đầu sớm
   • có dòng máu người Mỹ gốc Phi
2. Chườm nóng bụng dưới. Sức ấm có thể cải thiện sự lưu thông máu và giúp các cơ được thư giãn. Bạn có thể dùng đai nóng hoặc túi chườm ấm chườm vào bụng dưới để giảm đau do u xơ thử cung. Cách 10 phút lại nhấc túi chườm ra một lần để làm mát da. Tắm nước ấm cũng có thể giúp giảm đau.
3. Dùng các phương pháp thư giãn. Áp lực góp phần gây ra cơn đau có thể giảm bớt khi bạn nằm xuống và nghỉ ngơi. Khi nằm ngửa, bạn hãy đặt gối dưới khoeo chân để giúp giảm áp lực ở vùng thắt lưng.
   • Các kỹ thuật khác gồm hít thở sâu và thả lỏng cơ. Một số phương pháp có hiệu quả nhất sau khi bạn đã học các kỹ thuật cơ bản do huấn luyện viên hướng dẫn, trong đó có yoga, phản hồi sinh học và tưởng tượng.
4. Áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Thức ăn mà bạn ăn vào có khả năng làm chậm sự phát triển của các khối u xơ. Phần lớn các nghiên cứu về chế độ ăn còn đang được quan sát nhưng đã tỏ ra có hiệu quả ở một số trường hợp.
   • Có hai sự thay đổi hữu ích trong chế độ ăn thường được các chuyên gia khuyến khích là tăng khẩu phần các sản phẩm sữa và giảm thực phẩm có chứa nhiều đường và tinh bột. Việc duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng có thể giúp kiểm soát cơn đau do u xơ tử cung.
5. Theo dõi và chờ xem. Điều trị cơn đau nếu có thể kiểm soát được, theo dõi và quan sát biến chuyển. Các khối u xơ thông thường sẽ tự nhiên thu nhỏ lại khi bạn qua thời kỳ mãn kinh và mức estrogen giảm xuống. Hầu hết phụ nữ sau mãn kinh đều không còn đau do u xơ tử cung.
   • Thông thường, khi một khối u xơ xuất hiện thì các khối u xơ khác cũng đang phát triển. Bạn cần báo với bác sĩ về các triệu chứng đặc biệt cần theo dõi chặt chẽ.

Cân nhắc các liệu pháp điều trị y khoa

1. Hỏi bác sĩ về các rủi ro liên quan đến bất cứ liệu pháp điều trị nào. Điều trị y khoa có thể là cách tốt nhất để chữa đau do u xơ tử cung, tuy nhiên bạn cần hiểu rõ về các rủi ro trước khi quyết định điều trị.
2. Hỏi bác sĩ về liệu pháp điều trị bằng thuốc cũng như các lựa chọn phẫu thuật. Trước khi quyết định lựa chọn, bạn hãy hỏi thêm ý kiến của một hoặc hai bác sĩ phụ khoa, bác sĩ phẫu thuật hoặc bác sĩ chuyên khoa X-quang can thiệp. Bác sĩ chuyên gia X-quang can thiệp là chuyên gia đọc kết quả hình ảnh. Họ có thể đọc các hình ảnh đã thực hiện và cho ý kiến về sự lựa chọn điều trị ngoại trú và phẫu thuật.
3. Hỏi bác sĩ về thủ thuật phong bế mạch u xơ tử cung không phẫu thuật (nonsurgical uterine fibroid embolization). Thủ thuật này được thực hiện khi bệnh nhân vẫn tỉnh nhưng được gây tê. Bệnh nhân không thấy đau khi làm thủ thuật nhưng sẽ đau trong 24-48 giờ sau thủ thuật.
   • Với thủ thuật phong bế mạch u xơ tử cung, một ống nhỏ được đưa vào động mạch đùi thông qua vết rạch ở đùi. Các hạt nhỏ sẽ được đưa vào ống và dẫn tới khối u xơ. Thủ thuật này nhằm cắt nguồn cung cấp máu đến khối u xơ và giúp thu nhỏ khối u. Đây là thủ thuật tương đối mới, không xâm lấn, không cần nằm viện và có tỷ lệ thành công cao nhưng có thể không thích hợp cho mọi trường hợp.
4. Hỏi bác sĩ về phẫu thuật cắt bỏ nội mạc tử cung (endometrial ablation). Cắt bỏ nội mạc tử cung là thủ thuật cắt bỏ hoặc phá hủy lớp màng lót trong tử cung. Loại thủ thuật này thường được thực hiện ở phòng khám của bác sĩ như một phẫu thuật ngoại trú. Một số phương pháp dùng trong thủ thuật này là sử dụng laser, vòng kim loại, nước sôi, dòng điện, vi sóng, hoặc đông lạnh. Bệnh nhân sẽ không còn khả năng mang thai sau khi thực hiện thủ thuật. Thủ thuật này có hiệu quả cao ở phụ nữ lớn tuổi, nhưng tỷ lệ thất bại ở phụ nữ trẻ lại cao hơn. Rủi ro liên quan đến thủ thuật này bao gồm:
   • thủng hoặc rách tử cung
   • bỏng tử cung hoặc ruột
   • dịch thừa trong phổi
   • nghẽn động mạch dẫn đến phổi (thuyên tắc động mạch phổi)
5. Cân nhắc phẫu thuật siêu âm dưới hướng dẫn cộng hưởng từ (magnetic resonance imagery (MRI) guided focused ultrasound surgery). Mặc dù không được sử dụng rộng rãi, thủ thuật này có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn muốn bảo toàn khả năng sinh sản, có nhiều khối u xơ tử cung lớn, hoặc mô sẹo quá nhiều làm tăng độ rủi ro của những thủ thuật khác. Đây là thủ thuật không xâm lấn và không phải nằm viện. Thủ thuật này dùng sóng siêu âm cường độ cao để phá hủy các khối u xơ dưới hướng dẫn của hình ảnh cộng hưởng từ thời gian thực (real time magnetic resonance imaging). Các rủi ro có thể xảy ra khi thực hiện thủ thuật này gồm:
   • bỏng vùng bụng
   • tổn thương mô
   • đau do dây thần kinh bị kích thích
   • các cục máu đông
6. Trao đổi với bác sĩ về phẫu thuật cắt bỏ u (myomectomy) nếu bạn muốn bảo toàn mô sinh sản trong tử cung. Sau phẫu thuật bệnh nhân vẫn có khả năng mang thai. Mức độ can thiệp của phẫu thuật tùy thuộc vào độ nặng của tình trạng u xơ. Rủi ro liên quan đến phẫu thuật cắt bỏ u xơ tử cung bao gồm:
   • mất nhiều máu
   • phát triển mô sẹo
   • tăng rủi ro một số biến chứng trong quá trình sinh (nếu bạn mang thai sau khi phẫu thuật)
   • cần sẵn sàng cắt bỏ tử cung cấp cứu
7. Cân nhắc về phẫu thuật cắt bỏ tử cung (hysterectomy). Đây là sự can thiệp phẫu thuật loại bỏ tử cung. Việc cắt bỏ tử cung đảm bảo loại bỏ được các khối u bên trong tử cung, tuy nhiên bệnh nhân không còn khả năng mang thai sau phẫu thuật. Mức độ can thiệp của phẫu thuật cũng tùy thuộc vào thể trạng của từng bệnh nhân, những vấn đề đã trải qua trước đó và mức nghiêm trọng của tình trạng u xơ. Thời gian hồi phục sau thủ thuật xâm lấn này có thể mất vài tuần. Lưu ý về những rủi ro của phẫu thuật cắt bỏ tử cung như sau:
   • các cục máu đông
   • nhiễm trùng
   • chảy nhiều máu
   • phản ứng với thuốc gây mê
   • tổn thương các cơ quan như đường tiết niệu, bàng quang, trực tràng hoặc các bộ phận khác của vùng chậu
   • mãn kinh sớm
   • tử vong (rất hiếm xảy ra, nhưng vẫn là một rủi ro)
8. Nói chuyện với bác sĩ về phương pháp phá hủy u xơ (myolysis). Thủ thuật phá hủy tuy không thường được sử dụng trong điều trị u xơ thử cung nhưng cũng là một lựa chọn mà bạn có thể trao đổi với bác sĩ. Thủ thuật này chỉ nhằm vào mô xơ. Phẫu thuật này sẽ được hướng dẫn bằng dụng cụ soi ổ bụng, và sử dụng dòng điện hoặc nhiệt độ cực lạnh để phá hủy mô xơ. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng đây không phải là lựa chọn tốt nếu bạn muốn bảo toàn khả năng sinh sản.
9. Hỏi bác sĩ về liệu pháp sóng cao tần (radiofrequency ablation) và thuốc kháng hormone. Đây là những cách điều trị mới đang được sử dụng nhưng chưa được coi là liệu pháp tiêu chuẩn. Sóng cao tần sử dụng nhiệt để thu nhỏ khối u. Các liệu pháp thuốc kháng hormone sử dụng thuốc để giúp giảm nhẹ các triệu chứng và tránh được những tác dụng phụ (như loãng xương) thường thấy ở các loại thuốc khác.

Lời khuyên

• Cơn đau do u xơ tử cung có thể mãn tính hoặc thỉnh thoảng mới xuất hiện, có thể nặng hơn do tác động của một số hoạt động khác như đi tiêu, tập thể dục, sinh hoạt tình dục hoặc đến kỳ kinh nguyệt.
• Bạn cần đến bác sĩ nếu bị sốt không rõ nguyên nhân, nếu bất cứ triệu chứng mới nào xuất hiện hoặc các triệu chứng hiện hữu trở nên nặng hơn.
• U xơ tử cung thường được phát hiện trong các lần kiểm tra vùng chậu định kỳ. Siêu âm chẩn đoán ở phòng khám có thể xác nhận bệnh. Một số trường hợp khác cần được kiểm tra thêm về hình ảnh như ảnh chụp cộng hưởng từ.
• Có đến 75% phụ nữ sẽ phát triển u xơ tử cung trong giai đoạn nào đó trong cuộc đời. Tuy nhiên phần lớn các trường hợp không xuất hiện triệu chứng và có rất ít rủi ro liên quan đến u xơ.
• Lưu ý về bệnh u xơ tử cung trước khi mang thai. Một số loại u xơ và thủ thuật điều trị có thể cản trở quá trình mang thai.
• Đau bụng có thể do nhiều nguyên nhân, một số có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị. Bạn nên đi khám để được chẩn đoán khi có hiện tượng đau bụng.

Bài liên quan

• Thuốc giảm đau thế hệ mới không tác dụng phụ
• Giảm đau do chuột rút
• Giảm đau hàm
• Giảm đau mãn tính một cách tự nhiên
• Giảm đau xương cụt

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›