Giảm sưng lợi

Sưng lợi có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Những người bị sưng lợi có khả năng đang mắc bệnh về lợi, bị kích ứng bởi thức ăn hay đồ uống, bị sâu răng, thiếu chất dinh dưỡng hay do các vấn đề khác về răng miệng. Dưới đây liệt kê nhiều loại nước súc miệng để chữa sưng lợi, nhưng bạn hãy nhớ cách duy nhất để tìm ra nguyên nhân của nó là phải đi khám răng miệng.

Các bước

Chữa Lợi bị Sưng

1. Xác định nguyên nhân. Có nhiều nguyên nhân khác nhau làm lợi sưng, dù trong nhiều trường hợp đó có thể là dấu hiệu của một căn bệnh về lợi. Bạn cần phải tìm ra nguyên nhân chính xác để có thể theo đuổi quá trình điều trị phù hợp, dù là tự chăm sóc tại nhà hay phải đi gặp nha sĩ. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp:
   • Đánh răng hay xỉa răng không đúng cách. Nhiều khi lợi sưng là do vệ sinh răng miệng không sạch, để mảng bám tích tụ nhiều tại các kẽ răng và ở mép lợi. Để khắc phục tình trạng này bạn cần đánh răng thật sạch và xỉa răng đều đặn để loại bỏ thức ăn thừa. Ngoài ra, nhiều người xỉa răng quá mạnh cũng có thể làm sưng lợi.
   • Viêm lợi và viêm nha chu. Nếu bạn không giữ vệ sinh răng miệng tốt thì các bệnh về lợi như viêm lợi và viêm nha chu có thể phát triển dễ dàng. Viêm lợi không nghiêm trọng lắm và có thể xử lý tương đối dễ nếu phát hiện sớm. Ngược lại, viêm nha chu nguy hiểm hơn và có thể buộc phải nhổ bỏ răng. Nếu nghi ngờ mình bị mắc một trong hai tình trạng này thì bạn nên đi khám nha khoa.
   • Loét trong miệng. Các vết loét hình thành trên lợi có thể gây đau và sưng. Chỉ cần nhìn bên ngoài bạn có thể biết mình có bị loét miệng hay không, hay còn gọi là viêm loét miệng; chúng có màu trắng ở chính giữa với viền đỏ xung quanh. Cùng một thời điểm trong miệng có thể xuất hiện nhiều vết loét, nhưng chúng điều trị được và không lây lan.
   • Hóa học trị liệu. Một trong những tác dụng phụ không mong muốn của biện pháp hóa học trị liệu là khiến lợi sưng và chảy máu, rất đau. Ngoài ra nó còn làm phát sinh các vết lở loét trên lợi. Mặc dù bạn có thể xử lý các triệu chứng này nhưng tình trạng sẽ không dừng lại chừng nào bạn còn áp dụng điều trị bằng hóa chất.
   • Thuốc lá. Hút thuốc hay dùng các sản phẩm từ thuốc lá thường là nguyên nhân góp phần gây sưng lợi. Thực tế thì người sử dụng các sản phẩm thuốc lá có khả năng mắc bệnh về lợi cao hơn hẳn so với người không dùng. Do đó bước đầu tiên để trị sưng lợi là dừng hút thuốc.
   • Hóc môn. Lợi sưng cũng có thể do lượng hóc môn sản sinh ra nhiều, dẫn đến tăng lưu lượng máu chảy về lợi. Chúng bao gồm các loại hóc môn được sinh ra trong giai đoạn tuổi dậy thì, khi có kinh, mang thai hay lúc mãn kinh. Một số thuốc tránh thai cũng làm tăng các hóc môn này.
2. Nhẹ nhàng chà bề mặt nhai, phía trước và phía sau của răng (gần với lưỡi), chủ yếu chà từ dưới lên với răng dưới, từ trên xuống với răng trên, chuyển động bàn chải theo hình tròn hay xoáy, nhưng bạn đừng đánh theo phương ngang. Như đã nói ở trên, lợi sưng có thể do tích tụ mảng bám trên răng, do đó kịch bản hay nhất là loại bỏ mảng bám để tránh mắc bệnh về lợi, và bạn có thể dễ dàng làm điều này bằng cách đánh và xỉa răng. Bạn nên đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối, và sau các bữa ăn nếu có thể.
   • Sử dụng bàn chải lông mềm. Bàn chải lông mềm có thể làm sạch hiệu quả mà không gây kích ứng cho lợi. Bạn nên tránh dùng các loại bàn chải lông cứng hay tương đối cứng vì chúng có thể làm lợi sưng thêm, làm mòn/xước lớp men răng.
   • Đánh răng mạnh hơn không có nghĩa là tốt hơn. Lợi có cấu tạo từ các mô tế bào mỏng manh, vì vậy chà mạnh sẽ gây hại nhiều hơn là tốt. Tránh chà bàn chải qua lại quá mạnh, động tác chà này cũng không làm lông bàn chải đi vào các kẽ răng.
   • Chọn kem đánh răng bảo vệ lợi, được thiết kế để ngăn ngừa viêm lợi. Hầu hết các nhãn hiệu kem đánh răng lớn đều sản xuất loại kem chống viêm lợi.
3. Dùng chỉ nha khoa xỉa răng một lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám mà bàn chải không thể với tới. Nhưng bạn không nên xỉa nhiều hơn một lần vì có thể gây kích ứng thêm cho lợi.
   • Nhiều người quên không xỉa răng nhưng ngay cả những người có xỉa cũng có thể làm lợi sưng hơn vì làm quá mạnh. Bạn nên tránh "giật mạnh" sợi chỉ nha khoa trong kẽ răng để không làm tổn thương mô lợi, thay vào đó bạn nên trượt cẩn thận sợi chỉ đi theo đường cong của răng.
4. Súc miệng bằng nước sạch hay dung dịch nước muối. Súc miệng bằng nước muối là cách thường được chỉ dẫn mỗi khi nói tới giảm sưng lợi, nhưng đó vẫn là một trong những cách hiệu quả nhất. Muối đóng vai trò như chất kháng khuẩn, ức chế vi khuẩn trong miệng và làm dịu chỗ lợi bị sưng.
   • Súc miệng: Bạn có thể tự làm dung dịch nước muối bằng cách hòa tan một thìa canh muối thường dùng trong cốc nước ấm. Súc mạnh dung dịch này trong miệng để lợi có thể tiếp xúc với nước muối, nhưng bạn đừng nuốt.
   • Một cách làm khác cho kết quả tương tự là súc miệng bằng hỗn hợp pha chế của nước cốt chanh tươi trong nước trong 30 giây. Cách làm này không hiệu quả như nước muối nhưng có hương vị dễ chịu hơn khi súc miệng.
   • Bạn cũng có thể dùng nước muối để trị đau cổ họng, vệ sinh dụng cụ xỏ khuyên mới mua và vô trùng cho vết thương.
5. Dùng băng ép ấm hay lạnh. Bạn có thể dùng các miếng băng ép ấm và lạnh để chữa trị tức thời cho lợi bị sưng và đau. Băng ép ấm hữu hiệu để trị cơn đau, trong khi đó băng ép lạnh sẽ làm giảm sưng đáng kể. Bạn hãy ấn miếng băng vào mặt thay vì ép trực tiếp lên lợi, vì như vậy dễ làm hơn và tránh cho lợi bị kích thích thêm do thay đổi nhiệt độ đột xuất.
   • Cách làm băng ép nóng: Nhúng chiếc khăn sạch vào nước ấm (không nóng), vắt cho hết nước thừa rồi ép khăn lên mặt cho tới khi cơn đau dịu dần.
   • Cách làm băng ép lạnh: Bọc vài cục đá trong chiếc khăn sạch, hoặc bạn có thể dùng một túi rau quả đông lạnh (như đậu đông lạnh), hay một gói gì đó đã để đông trong tủ lạnh. Ép miếng băng lên mặt cho tới khi chỗ sưng xẹp xuống và khu vực đó hơi bị tê lạnh.
6. Tránh dùng các chất gây kích thích lợi. Trong khi lợi bị sưng và đau, bạn phải tránh dùng các chất có thể làm vết sưng tồi tệ hơn, như thuốc lá hay rượu. Ngoài ra, nước súc miệng có tính sát trùng mạnh, loại sản phẩm bạn dùng để vô trùng miệng, sẽ làm lợi sưng nặng hơn. Do đó trong thời gian này bạn nên tránh xa những thứ đó.
7. Uống nhiều nước. Uống nhiều nước giúp rửa trôi thức ăn dư thừa và vi khuẩn trong miệng, hạn chế mảng bám đóng trên răng. Hơn nữa nước uống còn làm tăng lượng nước bọt sản sinh, mà bản chất nước bọt có thể diệt vi khuẩn.
8. Nhẹ nhàng mát xa lợi. Mát xa nhẹ có thể giúp giảm đau và sưng lợi do tăng tuần hoàn máu ở lợi. Bạn nên mát xa nhẹ theo hình vòng tròn trên chỗ lợi sưng trong khoảng một phút. Hãy nhớ rửa tay trước khi làm và phải chắc chắn móng tay đã cắt ngắn và sạch sẽ, như vậy sẽ ngăn vi khuẩn lây lan vào miệng.
9. Bôi tinh dầu đinh hương. Bôi dầu đinh hương vào chỗ lợi sưng là cách chữa trị tự nhiên đã cho thấy tính hiệu quả trong việc giảm đau và sưng. Bạn chỉ cần bôi một ít tinh dầu đinh hương vào chỗ lợi sưng ba lần một ngày bằng tăm bông. Hoặc bạn có thể nhỏ vài giọt tinh dầu vào cốc nước để súc miệng. Bạn có thể mua tinh dầu đinh hương tại các tiệm thuốc hay cửa hàng thực phẩm sạch.

Ngăn ngừa Lợi sưng

1. Đánh răng nhẹ nhàng, tối thiểu 2 hay 3 lần mỗi ngày. Đánh răng giúp loại bỏ mảng bám và do đó có thể ngăn ngừa các bệnh về lợi hay sâu răng. Thật ra hầu như tất cả các vấn đề về răng miệng đều có thể ngăn chặn bằng cách giữ vệ sinh miệng đều đặn mỗi ngày. Bạn nên đánh răng tối thiểu một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi tối, sau các bữa ăn nếu được.
   • Nếu bạn không chắc về kỹ thuật đánh răng của mình thì nên nhờ nha sĩ hướng dẫn nhanh trong lần kiểm tra sức khỏe sắp tới, chắc chắn họ sẽ rất vui để giúp bạn.
2. Xem việc xỉa răng bằng chỉ nha khoa là thói quen vệ sinh răng hằng ngày. Đây là thói quen rất cần thiết nhưng nhiều người thường xem nhẹ, thật ra việc xỉa răng giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn bám trong các kẽ răng mà lông bàn chải không thể lấy được.
   • Nhớ xỉa răng nhẹ nhàng để tránh kích thích mô tế bào mỏng manh của lợi, đồng thời phải dùng các đoạn chỉ nha khoa sạch cho mỗi kẽ răng để không làm lây lan vi khuẩn từ chỗ này sang chỗ khác.
   • Nếu thấy chỉ nha khoa khó sử dụng thì bạn có thể chọn một loại tăm xỉa răng khác tại các tiệm thuốc tây, chúng thường được làm bằng que gỗ hay que nhựa nhỏ và có thể lồng vào kẽ răng, có tác dụng như chỉ nha khoa.
3. Đảm bảo chế độ ăn phong phú, giàu vitamin C, canxi và axít folic. Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn có thể dẫn tới viêm lợi (và cả các vấn đề khác). Cụ thể, bạn phải hấp thu đủ lượng vitamin C, canxi và axít folic. Vitamin C và axít folic thật sự có thể hỗ trợ giúp lợi khỏe mạnh và đề phòng viêm lợi, ngoài ra còn có bằng chứng cho thấy những người thiếu canxi dễ mắc các bệnh về lợi. Mỗi ngày bạn nên uống một viên vitamin tổng hợp, ăn nhiều hoa quả và rau tươi.
   • Nguồn thực phẩm giàu vitamin C bậc nhất bao gồm đu đủ, ớt chuông, dâu tây, bông cải xanh, dứa, kiwi, cam, dưa vàng và cải xoăn.
   • Nguồn thực phẩm giàu canxi bao gồm các sản phẩm làm từ sữa, phô mai, sữa chua, cá mòi, đậu hũ, cá hồi, sữa đậu nành, ngũ cốc và rau cải rổ.
   • Thực phẩm giàu axít folic bao gồm rau có lá thẫm màu, bông cải, măng tây, đậu, đậu lăng, cần tây, quả bơ, các loại quả thuộc họ cam, chanh.
4. Không súc miệng bằng các loại nước có tính chua hay nước chanh: vì có chứa axít nên chúng có thể làm mòn răng. Bạn chỉ nên súc miệng bằng nước thường.
5. Ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng. Mệt mỏi có thể làm phù mặt và lợi, vì vậy bạn nên ngủ từ bảy tới tám tiếng mỗi đêm. Bạn cũng nên tránh để tâm trạng bị căng thẳng vì nó khiến cơ thể sinh ra một chất có tên cortisol, chất này có liên quan tới tình trạng sưng lợi hay làm sưng các bộ phận khác của cơ thể.
   • Bạn có thể xả căng thẳng bằng cách tập thể dục đều đặn. Tập thể dục làm cơ thể tiết ra hóc môn tạo cảm giác lạc quan, và do đó bạn sẽ có tâm trạng tốt hơn. Ngoài ra, tập thể dục làm bạn mệt mỏi và giúp ngủ ngon hơn vào ban đêm. Nói chung hoạt động thể chất đem lại nhiều lợi ích!
   • Còn một cách khác để thư giãn cơ thể là mỗi ngày dành một ít thời gian cho bản thân, bạn có thể đi tản bộ, đọc sách, hay tắm mát. Bạn nên tránh làm não bộ kích thích trước giờ ngủ bằng cách tắt tivi và máy tính tối thiểu một giờ trước khi lên giường.
6. Từ bỏ thuốc lá. Như đã nói, thuốc lá có thể gây kích ứng cho lợi và người hút thuốc hay dùng các sản phẩm thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh răng lợi cao hơn nhiều. Nếu được thì bạn nên cố cai thuốc, hay ít nhất cũng phải giảm liều lượng sử dụng.
7. Đến phòng khám nha để kiểm tra và vệ sinh răng. Lợi sưng thường là biểu hiện của một căn bệnh về răng miệng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm lợi do mảng bám và vi trùng, sâu răng. Vì vậy nếu lợi của bạn thường xuyên sưng thì hãy đi khám nha khoa. Nha sĩ sẽ xác định chính xác tình trạng của bạn và đề xuất cách điều trị thích hợp. Cho dù răng và lợi hoàn toàn khỏe mạnh thì bạn cũng nên đi khám răng miệng hay gặp chuyên gia vệ sinh răng tối thiểu hai lần một năm.

Lời khuyên

• Khi đánh răng bạn không nên đánh quá mạnh để tránh gây kích ứng cho lợi. Sử dụng bàn chải lông mềm và đánh chậm theo hình vòng tròn.
• Thay bàn chải mới sau mỗi ba tháng, vì bàn chải cũ chứa nhiều vi khuẩn.
• Gần đây bạn có thay đổi thói quen xỉa răng? Nếu bạn mới bắt đầu xỉa răng trở lại thì lợi có thể đau, chảy ít máu hay bị sưng trong tuần đầu tiên. Bạn hãy tiếp tục thói quen xỉa răng và lợi sẽ từ từ thích nghi với việc này.

Cảnh báo

• Dù bạn có thể làm dịu cơn đau tại nhà, nhưng nếu lợi tiếp tục sưng thì bạn phải đi khám răng ngay. Căn bệnh răng miệng tiềm ẩn đằng sau tình trạng viêm lợi có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho lợi và răng.
• Thận trọng với thức ăn, thức uống quá nóng hay quá lạnh. Nhiều người có lợi rất nhạy cảm với nhiệt độ, đặc biệt khi họ bắt đầu có tuổi. Vì vậy bạn nên tránh dùng các thức uống quá lạnh, không uống trà, cà phê hay súp quá nóng. Nhưng không có nghĩa bạn phải tránh xa các thực phẩm này mãi mãi, bạn có thể chờ đến khi chúng ấm hơn hay nguội hơn trước khi dùng.

Nguồn và Trích dẫn

• Adapted from original article: Reduce Gum Swelling. Shared with permission.

Bài liên quan

• Trẻ em không nên dùng quá nhiều kem đánh răng
• Bệnh sâu răng đã đeo đuổi loài người từ thời xa xưa
• Vì sao răng chưa già đã rụng?
• Nhận biết dấu hiệu mọc răng khôn
• Tăng cường sức khỏe răng miệng

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Giảm Sưng Lợi