Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Làm kẹo pha lê
Từ VLOS
Kẹo pha lê là một thử nghiệm khoa học thơm ngon mà bạn có thể thực hiện ngay trong bếp. Bạn có thể làm kẹo pha lê bọc quanh xiên que hoặc sợi dây và thêm màu sắc, mùi vị mà bạn muốn!
Mục lục
Nguyên liệu[sửa]
- 2 cốc nước
- 4 cốc đường cát trắng
- Màu thực phẩm (tùy chọn)
- Mùi vị (tùy chọn)
Các bước[sửa]
Làm dung dịch nước đường[sửa]
-
Đun
sôi
2
cốc
nước.
Nhờ
người
lớn
giúp
đỡ
nếu
bạn
không
được
phép
dùng
bếp
vì
nước
sôi
rất
nguy
hiểm
nếu
bị
đổ
vào
người.[1]
- Dùng nước tinh khiết nếu có thể. Đường có thể dính vào phần cặn từ nước máy, tạo ra phần cứng trên bề mặt khiến nước không thể bốc hơi và ngăn kẹo pha lê hình thành bọc quanh sợi chỉ.[2]
- Nếu không có bếp, bạn có thể sử dụng lò vi sóng. Khuấy đường vào nước trong bát chịu nhiệt và đun trong lò vi sóng khoảng 2 phút ở chế độ nhiệt cao. Sau đó, khuấy tan đường và đun trong lò vi sóng thêm 2 phút. Khuấy hỗn hợp lần ba và đường lúc này có thể đã tan hoàn toàn trong nước.[3]
- Nên nhớ dùng miếng nhấc nồi hoặc găng tay để không bị bỏng khi nhấc nồi ra khỏi bếp hoặc lấy bát ra khỏi lò vi sóng.
- Khuấy 4 cốc đường vào nước, mỗi lần ½ cốc. Dùng thìa khuấy mỗi khi thêm đường đến khi đường tan hết vào nước. Khi nước đường bão hòa thì đường sẽ tan lâu hơn. Có thể sẽ mất khoảng 2 phút để đường tan hết vào nước.[4]
-
Lấy
dung
dịch
nước
đường
ra
khỏi
bếp
và
để
nguội
khoảng
15-20
phút.
Bạn
không
thể
để
phần
đường
chưa
tan
ở
dưới
đáy
nồi.
Nếu
lọ
hoặc
cốc
thủy
tinh
mà
bạn
dùng
để
làm
kẹo
pha
lê
có
đường
chưa
tan
thì
kẹo
sẽ
không
bám
vào
sợi
dây
mà
bám
vào
phần
đường
chưa
tan.[5]
- Nếu đường vẫn không tan hết khi khuấy với nước nóng thì bạn nên lọc dung dịch qua rây và chỉ giữ lấy nước.
- Dung dịch mà bạn vừa có đã bão hòa, tức là nước đã thẩm thấu nhiều đường hơn lượng mà nó có thể thẩm thấu ở nhiệt độ phòng. Khi dung dịch nguội, điểm bão hòa của nước sẽ giảm xuống thấp và không thể giữ thêm đường. Phần đường đã tan không thể duy trì ở dạng lỏng và sẽ đông lại bám vào sợi dây hoặc xiên que mà bạn dùng.[1]
-
Thêm
màu
hoặc
mùi
vị
nếu
bạn
không
muốn
làm
kẹo
pha
lê
đơn
điệu.
Cố
gắng
làm
cho
kẹo
có
vị
tương
đồng
với
màu
sắc
–
xanh
biển
có
vị
việt
quất,
đỏ
có
vị
dâu,
tím
có
vị
nho
để
dễ
nhận
biết
mùi
vị.
Bạn
nên
khuấy
cho
mùi
vị
và
màu
sắc
tan
đều
trong
hỗn
hợp.[6]
- Bạn chỉ cần vài giọt hương vị nhưng nên làm cho hỗn hợp có màu đậm để có hiệu quả tốt nhất.[6]
- Thử dùng bột pha thức uống như Kool-Aid để tạo ra hương vị và màu sắc cho kẹo.
- Thêm một ít nước hoa quả như chanh, cam hoặc mùi vị kẹo khác.
- Thử một số tinh chất như bạc hà, dâu tây, vani hoặc chuối.
- Đổ dung dịch vào cốc hoặc lọ thủy tinh mà bạn dùng để làm kẹo pha lê. Cốc hoặc lọ phải cao và có hình trụ được làm từ thủy tinh vì nhựa sẽ chảy khi bạn đổ dung dịch nóng vào. Đổ dung dịch cao gần đến miệng cốc.
Làm kẹo pha lê với sợi chỉ[sửa]
-
Cột
một
đầu
sợi
dây
vào
phần
giữa
của
cây
bút
chì
và
đầu
còn
lại
thì
cột
vào
kẹp
giấy.
Kẹp
giấy
sẽ
là
vật
nặng
kéo
thẳng
sợi
dây
hướng
xuống
để
nó
không
chạm
vào
thành
cốc.
Sợi
dây
nên
dài
khoảng
2/3
so
với
chiều
cao
của
cốc,
bạn
không
nên
lấy
dây
quá
dài
để
kẹp
giấy
chạm
vào
đáy
cốc.
Với
độ
dài
này,
kẹo
pha
lê
sẽ
dễ
dàng
hình
thành.[1]
Để
sợi
dây
chạm
vào
đáy
hoặc
quá
sát
với
đáy
hoặc
chạm
vào
thành
cốc
sẽ
làm
cho
kẹo
pha
lê
bị
nhỏ
hoặc
có
hình
dạng
không
đẹp
mắt.
- Dùng sợi dây làm từ sợi tự nhiên như dây bện hoặc dây cotton. Dây bện dùng để câu cá hoặc dây nylon thì quá nhẵn và rất khó cho đường có thể bám vào để thành hình.[2]
- Bạn cũng có thể dùng miếng kim loại tròn hoặc đinh để cột vào sợi dây hoặc dùng một ít kẹo pha lê để giúp kẹo thành hình nhanh hơn.[1]
- Bút chì phải đủ dài để nằm ngay ngắn phía trên miệng cốc và không bị rơi xuống. Bạn cũng có thể dùng dao, xiên que hoặc que kem. Dao hoặc que kem có thể sẽ vững hơn vì chúng nằm trên miệng cốc và không thể lăn.
-
Nhúng
sợi
dây
vào
cốc
có
dung
dịch
nước
đường,
sau
đó
kéo
sợi
dây
ra
và
đặt
lên
giấy
nến
để
hong
khô.
Kéo
thẳng
sợi
dây
vì
khi
đường
khô
sợi
dây
sẽ
bị
cứng.
Khi
nước
bốc
hơi,
bạn
sẽ
thấy
một
ít
đường
như
pha
lê
bám
trên
sợi
dây.
Đây
là
mầm
kết
tinh
giúp
cho
kẹo
pha
lê
hình
thành
nhanh
hơn.[6]
- Bạn phải chắc chắn sợi dây đã khô hoàn toàn trước khi thực hiện bước tiếp theo và cẩn thận để không làm mầm kết tinh rơi ra khi bạn tiếp tục cho sợi dây vào dung dịch.[6]
- Bạn có thể bỏ qua bước này hoặc làm cho quá trình diễn ra nhanh hơn bằng cách làm ướt sợi dây và lăn qua đường cát trắng (chỉ cần đảm bảo sợi dây khô hoàn toàn trước khi cho vào cốc và đường không rơi ra), tạo ra mầm kết tinh sẽ làm cho kẹo pha lê hình thành nhanh hơn và tăng khả năng thành công trong việc làm kẹo pha lê.[6]
- Cho sợi dây vào dung dịch nước đường với cây bút chì ở phía trên miệng cốc. Sợi dây sẽ được treo thẳng xuống và không chạm vào đáy hoặc thành cốc.[4] Dùng khăn giấy để đậy dung dịch. Bạn không nên đậy kín miệng cốc với vật liệu như màng bọc nhựa vì quá trình bốc hơi là một phần quan trọng của quy trình này.
- Đặt cốc ở nơi an toàn và không dễ động chạm. Để có kẹo pha lê to, bạn nên chọn chỗ râm mát vì nước bốc hơi chậm làm cho kẹo pha lê có nhiều thời gian hình thành.[7]
- Chờ một tuần để kẹo pha lê hình thành. Đừng chạm hoặc gõ vào cốc để gây trở ngại cho việc hình thành kẹo và khiến cho một phần kẹo rơi ra. Sau một tuần, bạn sẽ thấy một mảng kẹo pha lê to bọc quanh sợi dây.[1]
-
Cẩn
thận
lấy
sợi
dây
ra
khỏi
dung
dịch
nước
đường
và
đặt
lên
giấy
nến
để
hong
khô.
Dùng
kéo
cắt
bỏ
đầu
kẹp
giấy
trên
sợi
dây.
- Nếu kẹo pha lê dính vào cốc, hãy cho một ít nước nóng vào đáy cốc. Việc này sẽ làm giảm độ dính của đường để bạn dễ dàng kéo sợi dây ra mà không làm ảnh hưởng đến kẹo.[8]
Làm kẹo pha lê với xiên que[sửa]
-
Làm
ướt
xiên
que
hoặc
que
kem
bằng
nước
và
lăn
qua
đường
cát
trắng.
Đường
cát
trắng
sẽ
thành
mầm
kết
tinh
để
phần
đường
đã
tan
có
thể
bám
vào
và
tạo
thành
kẹo
pha
lê.[6]
Mầm
kết
tinh
làm
cho
kẹo
pha
lê
hình
thành
dễ
dàng
hơn
và
rút
ngắn
thời
gian
làm
kẹo
vì
đường
kết
tinh
có
điểm
để
bám
vào.
- Để xiên que khô hoàn toàn trước khi chuyển sang bước tiếp theo. Nếu đường không dính chặt vào que thì nó sẽ rơi vào cốc và đường sẽ kết tinh dưới đáy cốc thay vì trên xiên que.[6]
-
Giữ
xiên
que
ở
giữa
cốc
sao
cho
nó
không
chạm
vào
thành
và
đáy
cốc.
Nếu
xiên
que
chạm
vào
cốc
nó
sẽ
ngăn
việc
hình
thành
kẹo
hoặc
que
kẹo
sẽ
dính
vào
đáy
và
thành
cốc.[6]
- Giữ cho xiên que cách đáy cốc khoảng 2,5cm.[6]
-
Kẹp
đầu
còn
lại
của
xiên
que
bằng
kẹp
quần
áo
và
để
chiếc
kẹp
nằm
ngang
trên
miệng
cốc.
Xiên
que
nên
được
kẹp
vào
giữa
kẹp
quần
áo,
càng
gần
với
phần
lò
xo
càng
tốt.[6]
Bạn
có
thể
dùng
kẹp
quần
áo
to
nếu
miệng
cốc
to.
- Xiên que của bạn nên được giữ cố định bằng kẹp và vẫn ở giữa cốc.
- Đậy cốc bằng khăn giấy. Bạn có thể xé một lỗ nhỏ để xiên quan có thể xuyên qua giấy.
- Đặt cốc ở nơi an toàn, không dễ bị động chạm. Tiếng nhạc, âm thanh từ tivi hoặc các hoạt động khác có thể gây ra sự rung lắc làm cản trở việc hình thành kẹo pha lê hoặc làm cho kẹo rơi ra. Để kẹo hình thành tốt nhất, hãy để cốc ở nơi thoáng mát, hoặc có nhiệt độ phòng, tránh xa tiếng ồn và tiếng bước chân.[7]
- Chờ 1 đến 2 tuần để kẹo pha lê hình thành. Cố gắng không chạm hoặc gõ vào cốc vì việc này sẽ làm kẹo pha lê rơi ra khỏi que.[1] Khi bạn đã vừa ý với lượng kẹo pha lê (hoặc khi kẹo có vẻ như không thể tiếp tục hình thành to hơn) thì cẩn thận lấy xiên que ra và đặt lên giấy nến để hong khô.
- Hoàn tất.
Lời khuyên[sửa]
- Công thức này rất hữu ích để làm dự án khoa học so sánh hoặc thử nghiệm khoa học.
- Nếu không thấy kẹo hình thành trên sợi dây sau một ngày, hãy lấy bút chì và sợi dây ra để đun nước thêm một lần nữa và khuấy thêm nhiều đường hơn. Nếu phải thêm đường tức là bạn đã không cho đủ lượng đường khi khuấy dung dịch ở bước đầu tiên. Bây giờ, bạn có thể làm kẹo với dung dịch nước đường bão hòa.
- Đừng cho quá ít hoặc quá nhiều đường khi thực hiện vì kẹo sẽ không hình thành.
- Công thức này có thể cần nhiều thời gian hơn mong đợi nên bạn cần phải kiên nhẫn.
- Khi làm kẹo đường bằng lò vi sóng, hãy quan sát thật kỹ để nước đường không bị sôi tràn ra ngoài.
- Nên để tay cầm của nồi ở hướng mà bạn khó chạm phải để không làm đổ nước đường nóng vào người.
Cảnh báo[sửa]
- Đừng làm bẩn hoặc cho tay vào trong lọ/cốc. Việc này sẽ làm cản trở quá trình hình thành cấu trúc kẹo pha lê. Nó không làm hỏng quy trình thực hiện nhưng gây khó khăn cho việc hình thành kẹo pha lê.
Những thứ bạn cần[sửa]
Làm dung dịch nước đường[sửa]
- Nồi hoặc chảo
- Thìa gỗ
Làm kẹo pha lê với sợi dây[sửa]
- Que kem, xiên que gỗ, dao hoặc bút chì
- Sợi dây
- Kẹp giấy hoặc miếng kim loại tròn
- Cốc hoặc lọ cao, sâu (không dùng vật liệu nhựa)
Làm kẹo pha lê với que[sửa]
- Xiên que hoặc que kem
- Kẹp quần áo
- Cốc hoặc lọ cao, sâu (không dùng vật liệu nhựa)
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- Video được cung cấp bởi Todd's Kitchen
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 https://www.exploratorium.edu/cooking/candy/recipe-rockcandy.html#
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://sciencenotes.org/solutions-to-common-crystal-growing-problems/
- ↑ http://www.stevespanglerscience.com/lab/experiments/homemade-rock-candy
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 http://www.sciencebuddies.org/science-fair-projects/project_ideas/FoodSci_p005.shtml#procedure
- ↑ http://www.sciencebuddies.org/science-fair-projects/phpBB3/viewtopic.php?f=24&t=4511
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 6,9 https://sciencebob.com/make-your-own-rock-candy/
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 http://sciencenotes.org/grow-table-salt-or-sodium-chloride-crystals/
- ↑ 8,0 8,1 8,2 https://www.youtube.com/watch?v=HvKJz4M585c