Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Lập dàn ý
Từ VLOS
Dàn ý là một cách tuyệt vời để sắp xếp ý tưởng và nội dung nếu bạn đang chuẩn bị viết một bài phát biểu, bài luận, tiểu thuyết hay hướng dẫn học tập. Hãy bắt đầu từ bước 1 để xây dựng dàn bài!
Các bước[sửa]
Xây dựng Dàn ý[sửa]
-
Chọn
một
chủ
đề.
Dàn
ý
giúp
bạn
sắp
xếp
lại
các
ý
tưởng
trước
khi
bắt
đầu
viết.
Nhưng
chủ
đề
của
bài
viết
là
gì?
Tại
thời
điểm
xây
dựng
dàn
ý,
bạn
có
thể
chọn
một
chủ
đề
rộng
và
có
tính
bao
quát.
Quá
trình
viết
sẽ
giúp
bạn
thu
hẹp
chủ
đề
để
có
được
một
luận
điểm
nhất
định
nào
đó.
- Ví dụ, bài luận về lịch sử của bạn có thể là cuộc sống của người Pháp khi bị Đức chiếm đóng trong Thế chiến Thứ 2. Khi bạn lập dàn ý, chủ đề của bạn có thể được thu hẹp hơn, về đội viên du kích Pháp chẳng hạn.
- Khi lên dàn ý cho một dự án đòi hỏi sự sáng tạo, ví dụ như đối với một tiểu thuyết, bạn không thực sự cần một chủ đề. Thay vào đó, dàn ý sẽ giúp bạn sắp xếp định hướng lại cấu trúc của bài viết.
-
Xác
định
mục
tiêu
chính.
Bài
viết
có
thể
nhằm
mục
đích
thuyết
phục
người
đọc
về
luận
điểm
của
bạn,
củng
cố
thông
tin
về
một
chủ
đề,
hay
phản
ánh
kinh
nghiệm
cá
nhân
của
bản
thân
bạn.
Hãy
chọn
một
trong
những
mục
tiêu
đó
và
đưa
ra
thêm
những
luận
điểm,
luân
cứ
vào
bài
viết.
Nếu
bạn
viết
một
bài
báo
nhằm
phân
tích
và
thuyết
phục,
hãy
viết
câu
chủ
đề
để
làm
khung
cho
toàn
bài.
Sau
đây
là
ví
dụ
về
ba
cách
tiếp
cận:
- So sánh hai cuốn sách, sự kiện hoặc con người. Kiểu viết này đòi hỏi phải có khả năng phân tích phê phán tốt.[1]
- Trình bày nguyên nhân và kết quả của một sự kiện lịch sự. Mô tả cách mà một sự kiện lịch sự diễn ra dựa trên các thông tin sẵn có hoặc bằng cách đưa ra luận điểm của riêng bạn. Với lối viết này, bạn cần đầu tư nhiều thời gian để nghiên cứu về chủ đề bạn muốn viết.
- Mô tả cách mà một biến cố, kinh nghiệm nào đó đã thay đổi bạn, lối này chủ yếu dùng để luyện các kĩ năng sẵn có của bạn.
-
Thu
thập
tài
liệu
tham
khảo.
Phần
lớn
những
tài
liệu
này
đều
được
nhắc
đến
trong
bài
viết
của
bạn
chứ
không
phải
trong
dàn
bài.
Tuy
nhiên
việc
xem
xét
nghiên
cứu
lại
các
tài
liệu
tham
khảo
có
thể
giúp
bạn
dễ
dàng
đưa
ra
dàn
ý
hơn.
Hãy
viết
ra
những
chủ
đề
phụ
chứa
nhiều
câu
danh
ngôn,
các
thống
kê
hoặc
ý
tưởng
liên
quan,
chúng
sẽ
là
một
phần
quan
trọng
trong
dàn
bài
của
bạn.
Nếu
bạn
không
hiểu
rõ
về
một
vài
chủ
đề
phụ
nào
đó,
hãy
liệt
kê
ra
một
phần
riêng
cho
các
chủ
đề
phụ
thứ
yếu.
- Hãy bỏ qua bước này nếu bạn đang lên dàn ý cho một dự án sáng tạo. Nghiên cứu sẽ có ích khi bạn cần đưa vào các chi tiết đáng tin cậy, nhưng không nên đưa quá trình nghiên cứu vào dàn ý.
- Đánh dấu trang trong tài liệu mà bạn tìm thấy mẩu thông tin đáng giá nào đó.
-
Chọn
một
dạng
dàn
bài.
Bạn
gần
như
đã
sẵn
sàng
để
viết.
Giờ
hãy
chọn
một
trong
hai
kiểu
dàn
bài
sau:[2]
- Một dàn bài theo chủ đề sử dụng các cụm từ ngắn, mỗi cụm từ gồm một số từ khóa. Nếu còn chưa chắc chắn về những gì bạn nghĩ ra, hãy bắt đầu với kiểu dàn bài này.
- Dàn bài theo dạng câu gồm các câu hoàn chỉnh. Hãy chọn kiểu dàn bài này nếu bài viết của bạn dựa trên nhiều chi tiết cần liệt kê thành các gạch đầu dòng riêng rẽ.
Lập dàn ý[sửa]
-
Sắp
xếp
các
chủ
đề
phụ.
Nếu
bạn
viết
một
câu
chuyện
hay
trình
bày
một
luận
điểm
lịch
sử,
một
sự
sắp
xếp
theo
thứ
tự
thời
gian
sẽ
khiến
bài
viết
hợp
lý
hơn.
Trường
hợp
khác,
hãy
lấy
một
chủ
đề
con
với
nhiều
tài
liệu
tham
khảo
nhất
và
bắt
đầu
với
chủ
đề
đó.
Từ
chủ
đề
này
bạn
sẽ
sắp
xếp
các
chủ
đề
con
quan
trọng
sao
cho
có
sự
liên
kết
tự
nhiên
giữa
các
chủ
đề.[3]
Đánh
dấu
các
chủ
đề
phụ
bằng
chữ
số
La
tinh.
Sau
đây
là
một
ví
dụ
cho
một
bài
ngắn:
- Chủ đề: Lịch sử xe hơi
- I. Những năm đầu: Trước thế kỷ 20
- II. Xe hơi cổ điển: Từ 1900 tới Thế chiến thứ hai
- III. Xe hơi hiện đại: Sau Thế chiến thứ hai
-
Hãy
nghĩ
về
ít
nhất
hai
chủ
đề
phụ
cho
mỗi
phần.
Hãy
chọn
những
chủ
đề
phụ
này
dựa
trên
hai
tiêu
chí
là
mục
tiêu
của
bài
viết
và
danh
sách
tài
liệu
tham
kháo
bạn
thu
thập
được.
Các
tài
liệu
này
sẽ
cấu
thành
lớp
thứ
hai
của
dàn
bài,
lớp
thứ
hai
này
thường
gồm
các
gạch
đầu
dòng
và
được
đánh
dấu
bằng
các
chữ
cái
(A,
B,
C,
D,
v.v).
- I. Những năm đầu: Trước thế kỷ 20
- A. Động cơ hơi nước thời kỳ đầu
- B. Động cơ đốt trong
- II. Xe hơi cổ điển: Từ 1900 tới Thế chiến thứ hai
- A. Mô hình chữ T
- B. Tiêu chuẩn hóa công nghệ
- (Tiếp tục như vậy với các mục khác)
-
Mở
rộng
chủ
đề
chính
bằng
cách
đưa
ra
các
chủ
đề
phụ.
Nếu
một
trong
những
chủ
đề
phụ
đã
được
đánh
dấu
vẫn
là
một
chủ
đề
lớn
hoặc
cần
làm
rõ
hơn,
hãy
thêm
các
gạch
đầu
dòng
tiếp
dưới
chủ
đề
đó.
Hãy
đưa
những
gạch
đầu
dòng
này
vào
lớp
thứ
ba
trong
dàn
bài
của
bạn
và
đánh
dấu
bằng
các
số
liên
tiếp
(1,
2,
3,
4,
v.v.).
- I. Những năm đầu: Trước thế kỷ 20
- A. Động cơ hơi nước thời kỳ đầu
- 1. Sự ra đời của động cơ hơi nước
- 2. Các bước tiến trong thế kỷ 19
- B. Động cơ đốt trong
- 1. Xe hơi Benz giai đoạn đầu
- 2. Xe hơi – một mặt hàng xa xỉ
- (v.v.)
- Thêm các lớp mới cho dàn bài nếu cần thiết. Nếu bạn cần phải thêm các lớp mới, hãy sử dụng các chữ số La tinh viết thường (i, ii, iii, iv, v.v.), sau đó là các chữ cái viết thường (a, b, c, d, v.v.) và cuối cùng là các chữ số (1, 2, 3, 4, v.v). Trong hầu hết các trường hợp, một dàn bài có ba đến bốn lớp là hợp lý. Hãy cố gắng gộp các mục lại trước khi bạn thêm nhiều hơn bốn lớp.
- Hãy nghĩ về kết bài. Bạn chưa cần phải viết kết bài ngay, nhưng hãy nhìn qua dàn ý của bạn và nghĩ xem liệu dàn ý đó có phù hợp với mục đích ban đầu của bạn không. Nếu bạn không có đủ dẫn chứng để đi đến kết luận, hãy đưa ra thêm các chủ đề phụ. Nếu một trong các chủ đề phụ không liên quan đến kết luận của bạn, hãy bỏ chủ đề đó khỏi dàn ý.
Lời khuyên[sửa]
- Hãy viết dàn ý một cách súc tích và đi thẳng vào vấn đề. Dàn bài không nhất thiết phải là một sản phẩm sạch sẽ bóng bẩy, mục đích của dàn bài là đặt ra các ý mà bạn cần phải nhắc tới.
- Đừng phiền lòng nếu bạn phải bỏ đi các thông tin không liên quan khi bạn nghiên cứu sâu hơn và thu hẹp chủ đề mà bạn muốn tập trung trong bài viết.
- Sử dụng dàn ý như một công cụ ghi nhớ. Chọn các từ chính xác để khởi nguồn một vấn đề.
- Bạn có thể tận dụng các phần mềm chuyên dùng hoặc sự trợ gúp của một dàn bài mẫu để xây dựng cấu trúc dàn bài của bạn. Ví dụ, Microsoft Word cho phép bạn tạo một dàn bài, hoặc đưa ra định dạng của riêng bạn.
- Với mỗi lớp nhỏ trong dàn bài, hãy lùi vào đầu dòng 1,3 đến 2,5cm so với ý lớn trước nó.
- Nếu bạn có các bằng chứng đối lập với luận điểm của bạn, thay vì bỏ qua, hãy đưa các bằng chứng ấy vào dàn ý và sử dụng các căn cứ khác để tổng kết ý kiến của bạn.
Cảnh báo[sửa]
- Nhìn chung, bạn nên hạn chế việc chỉ có một luận điểm hoặc một dẫn chứng đối với mỗi lớp ý. Nếu như có vấn đề A, hãy tiếp tục đi đến với vấn đề B hoặc tới các dẫn chứng bổ trợ cho A.
- Đừng để dàn ý của bạn chỉ là một dạng khác của bài viết. Hãy chỉ viết lại những khẳng định và tránh đi vào tiểu tiết.