Ngăn ngừa mụn nhọt

Mụn nhọt là tình trạng da nhiễm trùng hay áp-xe bắt nguồn từ sâu trong tuyến nhờn hay nang lông. Nhọt gây khó chịu nhưng có thể phòng ngừa được! Ban đầu nhọt thường xuất hiện trên da dưới dạng đốm đỏ và sau đó phát triển thành khối cứng có mủ bên trong. Nguyên nhân của nhọt là do vi khuẩn xâm nhập vào da thông qua vết cắt hay lỗ chân lông, phổ biến ở bệnh nhân tiểu đường, người có hệ miễn dịch yếu, mắc bệnh về da hoặc khi giữ vệ sinh kém, ăn uống không đủ chất. Mụn trứng cá có thể phát triển thành nhọt trên mặt, lưng và cổ, mà chúng rất phổ biến ở lứa tuổi thiếu niên. Nhiều cách phòng ngừa nhọt cũng đồng thời giúp loại trừ mụn trứng cá.

Các bước

Tập thói quen giữ vệ sinh sạch sẽ

1. Tắm thường xuyên để giữ da và tóc sạch. Điều này đặc biệt quan trọng với những vùng có thời tiết nóng vì mụn nhọt rất dễ hình thành. Tối thiểu tắm một lần mỗi ngày và sau khi đổ mồ hôi để ngăn chặn tụ cầu vàng xâm nhập qua lỗ chân lông và đi vào dưới da, gây ra mụn nhọt.
   • Đặc biệt chú ý những khu vực dễ phát sinh nhọt như mặt, cổ, nách, vai và mông.
2. Sử dụng xà phòng kháng khuẩn nhẹ hằng ngày để loại trừ vi khuẩn trên da. Tìm mua loại xà phòng, sữa tắm hay nước rửa mặt có ghi "kháng khuẩn" trên nhãn. Hiện nay tại siêu thị và nhà thuốc có rất nhiều chủng loại sản phẩm như vậy để bạn chọn.
   • Nếu thấy xà phòng kháng khuẩn gây khô da, bạn nên tìm loại có công thức sản xuất nhẹ hơn như Cetaphil.
   • Đa số xà phòng kháng khuẩn đều có hoạt chất triclosan, nếu bạn muốn dùng loại có nguồn gốc thiên nhiên thì tìm mua xà phòng chứa tinh dầu cây trà (tác nhân kháng khuẩn tự nhiên).
   • Trong một số trường hợp bạn phải dùng loại xà phòng theo chỉ định của bác sĩ vì nó có sức mạnh kháng khuẩn cao hơn. Nếu bạn thường xuyên có mụn nhọt hay mắc các bệnh nhiễm trùng khác ở da thì nên nhờ bác sĩ chỉ định dùng loại này.
   • Nước rửa trị mụn toàn thân chứa benzoyl peroxide cũng là một lựa chọn bạn nên thử.
3. Nhẹ nhàng chà sạch lớp da chết bằng xơ mướp hay khăn mặt để ngăn ngừa bít lỗ chân lông. Cẩn thận không chà mạnh để tránh làm tổn thương da.
4. Lau khô da hoàn toàn sau khi tắm. Vi khuẩn phát triển mạnh trong môi trường ấm và ẩm ướt, do đó việc lau khô da rất quan trọng. Bạn có thể sử dụng phấn rôm trẻ sơ sinh hay phấn có tẩm thuốc như Gold Bond để luôn giữ khô ráo những vùng da dễ ẩm ướt.
5. Tắm bằng nước pha thuốc tẩy. Bác sĩ thường khuyên những người mắc bệnh về da như bệnh chàm nên tắm bằng nước pha thuốc tẩy, nhưng cách này cũng diệt được vi khuẩn gây mụn nhọt. Pha nửa cốc thuốc tẩy thông thường vào bồn nước ấm, ngâm mình trong đó từ 10-15 phút.
   • Không tắm trong nước pha thuốc tẩy quá 3 lần mỗi tuần.
   • Không nhúng đầu xuống nước hoặc để nước dính vào mắt, mũi hay miệng.
   • Dù cách tắm này cũng an toàn cho trẻ em, tuy nhiên bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ hay bác sĩ khoa nhi trước khi tắm cho trẻ.
6. Mặc quần áo sạch sẽ, rộng rãi. Tránh mặc lại quần áo đã thấm mồ hôi, và mặc đồ rộng rãi không chà sát vào da để tránh gây kích ứng. Quần áo bó sát tạo môi trường thiếu thông thoáng, khiến da dễ bị kích ứng và hình thành mụn nhọt.

Cạo lông để tránh mụn nhọt

1. Tránh dùng chung dao cạo. Tụ cầu khuẩn có thể lây lan qua đường dùng chung vật dụng cá nhân như dao cạo. Mỗi người trong gia đình phải có riêng dao cạo nếu muốn cạo lông.
2. Sử dụng gel cạo lông trên da ướt. Cạo lông là nguyên nhân chính của hiện tượng lông mọc dưới da, dẫn tới nhiễm trùng và hình thành nhọt. Sử dụng gel cạo lông trên da ướt giúp bôi trơn chuyển động của dao để dao không vướng vào lông, khiến chúng bị đẩy ngược vào trong da.
3. Giữ dao cạo sạch sẽ và chỉ dùng dao sắc. Xối nước rửa dao sau mỗi lần sử dụng. Thay dao mới thường xuyên hoặc đối với dao dùng nhiều lần thì phải thay lưỡi đều đặn. Với lưỡi dao sắc bạn không cần phải ép mạnh tay, đồng nghĩa với giảm rủi ro cắt phạm vào da và tránh lông mọc bên trong.
4. Cạo “theo chiều mọc”. Người ta thường nói phải cạo ngược hướng với hướng lông mọc, nhưng như vậy sẽ khiến lông mọc ẩn bên trong và gây ra nhọt. Bạn phải cạo theo đúng chiều lông mọc.
   • Hơi khó để xác định chiều cạo nếu lông bạn cong. Nói chung bạn nên cạo theo hướng xuống dưới đối với lông chân. Một cách khác là chạy tay dọc theo da để biết lông mọc theo hướng nào.
5. Suy nghĩ kỹ trước khi cạo lông bộ phận sinh dục. Một số nghiên cứu cho biết đã có những trường hợp nhiễm khuẩn MRSA (tụ cầu vàng kháng methicillin) nghiêm trọng khi phụ nữ cạo lông mu. “Cạo lông thẩm mỹ” ở đàn ông cũng có thể nhiễm khuẩn MRSA. Tốt nhất bạn không nên cạo lông ở những nơi nhạy cảm.
   • Việc cạo lông ở bộ phận sinh dục để lại những vết thương rất nhỏ trên da, qua đó tụ cầu vàng xâm nhập và gây ra nhiễm trùng hay mụn nhọt. Vì khu vực này ra mồ hôi nhiều hơn những nơi khác nên khả năng hình thành mụn nhọt cũng cao hơn.
6. Không cạo lông chỗ sưng. Nếu bạn thấy dấu hiệu sưng hay có nhọt thì không được cạo lông chỗ đó, việc này sẽ làm vi khuẩn lây sang những bộ phận khác trên cơ thể.

Đề phòng nhiễm khuẩn từ người khác

1. Áp dụng các biện pháp tránh lây nhiễm. Vi khuẩn tụ cầu vàng gây mụn nhọt rất dễ lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp với da hay mủ của người bệnh. Nếu bạn dễ nhiễm loại vi khuẩn này hoặc tiếp xúc gần gũi với người hay có nhọt thì nên thận trọng để không lây nhiễm vi khuẩn.
2. Tránh nằm chung giường, dùng chung khăn tắm, khăn mặt hay mặc chung quần áo với người có nhọt. Tất cả thành viên trong gia đình phải có khăn tắm và khăn mặt riêng, giặt thường xuyên và để riêng rẽ.
   • Mủ chảy ra từ nhọt rất dễ lây bệnh và vi khuẩn có thể sống trên các bề mặt trong một thời gian.
   • Không dùng chung xà phòng cục nếu bạn hay người khác có nhọt.
   • Bạn cũng nên tránh dùng chung dao cạo hay các dụng cụ thể thao. Cả tụ cầu vàng “thường” và vi khuẩn MRSA đều có thể lây nhiễm qua việc chia sẻ đồ dùng cá nhân hay dụng cụ thể thao.
3. Vệ sinh giường chiếu, khăn tắm thường xuyên và kỹ càng để tiêu diệt vi khuẩn gây nhọt. Khi giặt quần áo bạn nên sử dụng nước nóng nhất theo khuyến cáo, đối với vải trắng nên dùng thuốc tẩy.
   • Để đề phòng bạn cần mang găng tay khi giặt quần áo của người có nhọt.
   • Nếu dễ mọc mụn nhọt trên mặt bạn hãy thay áo gối hằng ngày để ngăn chặn nguy cơ lây lan vi khuẩn.
4. Giữ vết thương sạch sẽ, băng kín và thay băng đều đặn. Mủ từ nhọt chứa rất nhiều vi khuẩn, nếu bạn không băng kín nó sẽ làm phát sinh nhiều nhọt hơn hoặc lây cho người khác khi vô tình tiếp xúc.
   • Không tự mổ nhọt. Nếu cần phải mổ thì việc này phải do chuyên gia y tế thực hiện, bạn có thể làm tổn thương mình hay làm nhiễm trùng nặng hơn khi tự mổ nhọt.

Xử lý vết thương đúng cách

1. Vệ sinh thật sạch vết thương để chống nhiễm trùng. Xối sạch bụi và vi khuẩn bằng cách rửa vết thương dưới vòi nước mát, hoặc sử dụng "nước rửa vết thương" chứa muối có bán ở nhà thuốc hay bán trực tuyến.
2. Sử dụng xà phòng và khăn ướt sạch, mềm lau hết bụi và vi khuẩn xung quanh vết thương.
   • Nếu bụi vẫn còn sau khi xối nước, bạn dùng nhíp đã tiệt trùng bằng cồn gắp bỏ bụi bẩn trong vết thương.
   • Nếu vết thương quá lớn hay quá sâu nên không thể rửa sạch, hoặc nếu bạn không thể loại bỏ tất cả bụi bẩn trong đó, bạn nên tới bệnh viện để được nhân viên y tế chăm sóc.
3. Bôi dung dịch khử trùng hay thuốc kháng sinh dạng mỡ vào vết thương theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
   • Ngoài dung dịch khử trùng bạn có thể dùng các sản phẩm thiên nhiên khác như mật ong, tinh dầu oải hương, tinh dầu khuynh diệp hay tinh dầu cây trà. Cách sử dụng những chất này là xoa trực tiếp vào vết thương một hay hai lần mỗi ngày.
4. Băng kín vết thương và thay gạc thường xuyên. Vết thương sẽ lành mau hơn khi được băng kín, ngoài ra cũng ngăn cản bụi bẩn và vi khuẩn ở bên ngoài không thể xâm nhập vào vết thương.
5. Rửa tay thật sạch trước và sau khi xử lý vết thương, vứt bỏ đúng cách băng và gạc đã qua sử dụng. Cách rửa tay đúng cách là phải làm ướt tay dưới vòi nước trước tiên, sau đó mới xoa xà phòng. Xoa hai bàn tay để tạo bọt và chà mạnh tay ít nhất 20 giây, chà tất cả các bề mặt bao gồm mui bàn tay, giữa các ngón và bên dưới móng tay. Xối nước kỹ rồi lau khô tay hoàn toàn bằng khăn hay máy sấy.

Duy trì lối sống lành mạnh

1. Ăn uống lành mạnh. Ăn không đủ dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân chính gây suy giảm miễn dịch và dẫn tới nhiễm trùng. Bạn không chỉ cần ăn đủ mà còn phải ăn đúng loại thực phẩm lành mạnh giàu vitamin và khoáng chất.
   • Tránh ăn thực phẩm chứa nhiều đường, muối và chất bảo quản.
   • Cân nhắc uống thực phẩm chức năng bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C.
2. Giữ cơ thể đủ nước, đặc biệt khi thời tiết nóng. Uống nhiều nước giúp giữ lỗ chân lông sạch sẽ và tránh bị tắc, nhờ đó ngăn ngừa hình thành mụn nhọt. Lượng nước bạn cần uống mỗi ngày vào khoảng 30-60 ml cho mỗi kilôgam cân nặng, vì vậy một người cân nặng 60 kg nên uống khoảng 1,8 tới 3,6 lít nước mỗi ngày.
   • Nếu thời tiết nóng hoặc nếu bạn phải làm việc hay tập luyện tốn nhiều sức thì nên uống lượng nước theo ngưỡng trên của biên độ.
3. Sử dụng nghệ. Nghệ có tính kháng viêm và kháng khuẩn tự nhiên nên có tác dụng chữa trị và ngăn ngừa mụn nhọt. Kem hay dầu xoa chứa nghệ có thể hỗ trợ vết thương mau lành hơn, bao gồm cả nhọt. Mặc dù các nghiên cứu không chứng minh được ảnh hưởng của việc ăn nghệ đối với nhọt, nhưng nghệ chứa chất chống ôxi hóa nên có khả năng hạn chế đột quỵ và nhồi máu cơ tim, vì vậy bạn muốn ăn bao nhiêu là tùy thích.
4. Tập thể dục từ 20-30 phút mỗi ngày. Tập thể dục vừa phải cho thấy có thể nâng cao sức đề kháng đáng kể. Bạn nên tập khoảng 20 tới 30 phút mỗi ngày để duy trì làn da khỏe mạnh và chống nhiễm trùng.
   • Bắt đầu chậm khi mới tập luyện trở lại. Đi bộ 20 phút, thậm chí chỉ cần 10 phút mỗi ngày cũng đủ để cải thiện phần nào chức năng miễn dịch.
   • Tập thể dục không hẳn là một công việc nhàm chán, bạn nên tìm cách vừa chơi vừa tập, như khiêu vũ hay đi dạo công viên với gia đình.
5. Cố gắng giảm stress. Những người chịu nhiều áp lực thường có khuynh hướng mọc nhiều mụn và mắc cách bệnh lý khác. Nếu được bạn nên dành ít thời gian thư giãn mỗi ngày và tìm cách xả stress. Tập thể dục là cách xả stress rất tốt mà nhiều người đã áp dụng thành công, chẳng hạn như yoga, thiền và thái cực quyền.
   • Nụ cười cũng là liều thuốc chống stress hiệu quả. Nhờ bạn bè kể chuyện cười hoặc xem hài kịch và chương trình tivi vui nhộn vào cuối mỗi ngày.
6. Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại. Trong một số trường hợp mụn nhọt xuất hiện khi bạn tiếp xúc với hóa chất gây kích ứng tại nhà hay nơi làm việc. Các hóa chất dễ gây ra vấn đề về da là nhựa than và dầu cắt gọt. Mặc trang phục bảo hộ khi làm việc với những hóa chất này và rửa sạch da hoàn toàn ngay sau khi tiếp xúc.

Tìm biện pháp y khoa ngăn ngừa mụn nhọt

1. Đi gặp bác sĩ. Nếu bạn dễ mọc nhọt hoặc nhọt không hết sau khi tự điều trị, bạn nên đi khám bệnh để loại trừ các vấn đề khác có thể là nguyên nhân gây ra mụn, như tiểu đường, thiếu máu hay nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ kê thuốc hoặc đề nghị áp dụng các biện pháp phòng ngừa bổ sung, bao gồm thuốc kháng sinh, thuốc bôi cục bộ và viên bổ sung sắt.
   • Bạn cũng nên đi khám bệnh nếu nhọt tái phát, tồn tại lâu hơn hai tuần, nhọt mọc trên mặt hay sống lưng, gây đau nhiều hoặc có sốt kèm theo.
2. Cân nhắc uống một đợt kháng sinh. Một số người hay mọc mụn nhọt hoặc mụn trứng cá có thể phải uống một đợt kháng sinh để điều trị tận gốc tình trạng nhiễm trùng là nguyên nhân gây ra mụn.
   • Các loại kháng sinh thường được kê để chữa mụn nhọt và mụn nói chung là tetracycline, doxycycline hay erythromycin, với thời gian điều trị khoảng 6 tháng.
3. Hỏi bác sĩ về thuốc kháng sinh dùng qua đường mũi. Với những người có tụ cầu vàng sống trong mũi, bác sĩ phải cho họ dùng kem bôi kháng sinh hay thuốc xịt mũi hằng ngày trong thời gian dài. Thuốc sẽ tiêu diệt quần thể tụ cầu vàng đang sống trong mũi để ngăn chặn nhiễm trùng lây sang da hoặc lây cho người khác khi bạn hắt hơi, ho v.v...
4. Hỏi về xà phòng kháng khuẩn và thuốc bôi cục bộ mua theo toa. Nếu xà phòng kháng khuẩn thường không hiệu quả hoặc làm da khó chịu, bác sĩ có thể kê loại khác hiệu quả hơn hay nhẹ hơn. Thuốc kháng sinh dạng bôi bán theo toa cũng được sử dụng bằng cách xoa trực tiếp vào khu vực dễ mọc mụn hay vết thương hở.
5. Hỏi bác sĩ về vi khuẩn MRSA. Vi khuẩn MRSA (tụ cầu vàng kháng methicillin) là chủng tụ cầu vàng đã phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh, do đó rất khó trị. Loại vi khuẩn này thường xuất hiện ở bệnh viện và các cơ sở chăm sóc y tế như viện dưỡng lão. Tuy nhiên nó cũng có thể lây qua đường tiếp xúc giữa da với da như khi chơi thể thao.
   • Mụn nhọt xuất hiện khi bạn nhiễm khuẩn MRSA. Các dấu hiệu khác bạn cần để ý là áp-xe da (tụ mủ trong da), cụm nhọt (là cục u chứa mủ và dịch lỏng), và chốc lở (nhọt dày, có vỏ và ngứa). Nếu bạn nghi ngờ mình nhiễm khuẩn MRSA thì nên đi khám bệnh càng sớm càng tốt.

Bài liên quan

• Loại bỏ mụn cóc trên mặt
• Người bị mụn trứng cá có quá trình lão hóa chậm hơn so với người khác
• Điều trị mụn nhọt
• Chữa mụn mọc trong tai
• Loại bỏ mụn cóc lòng bàn chân

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›