Nhận biết các dấu hiệu sử dụng cần sa ở trẻ vị thành niên

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Tuổi dậy thì là giai đoạn đầy khó khăn và hoang mang. Ngoài việc đối mặt với những áp lực về thể chất, xã hội và học tập, trong thời kỳ này một số trẻ vị thành niên cũng lần đầu tiên tiếp xúc với chất cấm như cần sa. Nếu cho rằng con bạn có thể đang hút cần sa trái ý bạn, bạn hãy tìm các bằng chứng thay vì kết tội “oan” cho con. Trên hết, bạn cần nói chuyện với trẻ một cách thẳng thắn và tỏ thái độ ủng hộ của người làm cha mẹ đối với con cái.

Các bước[sửa]

Tìm các dấu hiệu khả nghi[sửa]

  1. Xem xét tâm trạng của trẻ. Hãy nghĩ xem tại sao bạn lại lo lắng vì con. Có phải trẻ có điều gì đó khang khác? Trẻ có thay đổi đột ngột trong tâm trạng không? Con bạn có thái độ sợ sệt không rõ lý do? Đó có thể là những dấu hiệu cho thấy trẻ sử dụng cần sa. Cần sa là một chất tác động đến tinh thần và hành vi; nó tương tác với não của người dùng, tạm thời làm thay đổi suy nghĩ và cảm giác của họ.[1]
  2. Quan sát các thay đổi trong hành vi. Hút cần sa có thể dẫn đến suy giảm nhận thức khi người dùng “phê thuốc” và sự suy giảm này sẽ càng tăng theo lượng cần sa được sử dụng. Nếu nghi ngờ con bạn đang “phê thuốc”, bạn hãy quan sát các triệu chứng tâm thần sau đây:[2][3]
    • Phản ứng chậm hơn
    • Giảm khả năng ra quyết định
    • Trí nhớ sút kém
    • Thường lơ đãng hoặc không theo kịp cuộc trò chuyện
    • Hoang tưởng hoặc có niềm tin vô lý mình đang gặp nguy hiểm. Triệu chứng này thường gặp hơn ở những người có sẵn các vấn đề tâm thần hoặc sẵn có tố chất bẩm sinh như vậy.[4][1]
  3. Hiểu về bộ não của trẻ vị thành niên. Bạn lo ngại về đứa con đang tuổi ẩm ương của mình là điều bình thường, tuy nhiên trẻ vị thành niên đột ngột thay đổi tâm trạng cũng là điều tự nhiên. Đôi khi theo dõi tâm trạng của trẻ dậy thì cũng chẳng khác gì đi tàu lượn siêu tốc! Một điều quan trọng bạn cần nhớ là trẻ dậy thì đang trải qua nhiều thay đổi, cả về thể chất lẫn tâm lý. Một số thay đổi trong hành vi và tâm trạng có tính điển hình. Bạn hãy thử tìm hiểu hoặc hỏi bạn bè thân để hiểu hơn về những hành động của trẻ vị thành niên.[5]
  4. Đánh giá quan hệ giữa bạn và con bạn. Mặc dù con bạn không phải lúc nào cũng nhận thức được, nhưng bạn là một trong những người quan trọng nhất trong cuộc đời của trẻ. Mối quan hệ với cha mẹ đôi khi đóng một vai trò rất lớn trong cách hành xử của con cái. Bạn hãy cố gắng lùi lại và suy xét một cách khách quan về quan hệ của bạn và con. Gần đây có thay đổi nào xảy ra không? Liệu có khả năng là con bạn hành xử kỳ lạ để phản ứng với điều gì đó đang diễn ra trong gia đình?[6]
  5. Biết khi nào đáng lo ngại. Trẻ ở tuổi này thường hành xử khó hiểu, tuy nhiên không phải tất cả những hành vi đó đều được quy cho sự hoang mang của tuổi dậy thì. Bạn hãy để ý kỹ mọi mặt trong cuộc sống của con, đồng thời vẫn tôn trọng ranh giới và sự độc lập đang tăng lên của trẻ. Nếu mọi dấu hiệu đều biểu hiện khả năng trẻ sử dụng ma túy thì có lẽ đây là lúc đáng lo. Ngoài ra, bạn hãy dựa vào trực giác của mình. Bạn là người hiểu con mình nhất. Trực giác nói gì với bạn? Cho dù bạn nghĩ con bạn không thể làm gì sai, bạn vẫn cần suy nghĩ một cách thực tế và để ý đến các dấu hiệu.[7]

Xác định việc sử dụng cần sa[sửa]

  1. Tìm dấu hiệu mắt đỏ. Nếu bạn thực sự nghĩ rằng con bạn đang hút cần sa thì bây giờ là lúc bạn phải tích cực tìm các dấu hiệu. Mắt đỏ là một tác dụng phụ rõ rệt nhất của việc hút cần sa.[4] Cần sa đôi khi làm lòng trắng trong mắt chuyển thành sắc đỏ hoặc vàng hơi đỏ. Hiện tượng này là do cần sa có thể làm giãn các mao mạch trong mắt.[8] Cần sa có thể kích ứng mắt và gây đỏ mắt; tuy nhiên mắt có thể bị đỏ mà không do hút cần sa. Nhớ đừng kết luận vội vã. Có phải đêm hôm trước con bạn thức khuya học bài (hay chơi game)? Điều đó cũng dễ gây đỏ mắt.
    • Lưu ý rằng cần sa cũng có thể làm giãn đồng tử trong mắt (mở to) mặc dù cũng như hiện tượng mắt đỏ, điều này vẫn còn gây tranh cãi.[9]
    • Thuốc nhỏ mắt chống kích ứng (như Visine, v.v…) cũng có thể là một dấu hiệu gián tiếp của việc sử dụng cần sa, vì các thuốc này thường được sử dụng để giảm đỏ mắt.
  2. Chú ý tình trạng buồn ngủ. Việc sử dụng cần sa có thể gây buồn ngủ, dẫn tới mức hoạt động giảm sút.[4] Nếu nghi ngờ con bạn hút cần sa, bạn hãy để ý đến thời gian trẻ ngủ vào ban ngày, nằm lì trên đi văng, chơi game cả ngày. Và nói chung không hứng thú làm “bất cứ việc gì”. Tuy nhiên bạn cũng cần nhớ rằng đó không phải là nguyên nhân duy nhất khiến trẻ ở tuổi thanh thiếu niên có vẻ cần ngủ nhiều; nhiều trẻ ở tuổi này có nhu cầu ngủ cao hơn hầu hết người lớn.[10]
    • Mặc dù tác dụng buồn ngủ và thư giãn của cần sa có vẻ thú vị, nó cũng làm suy giảm các chức năng nhận thức quan trọng như trí nhớ, tốc độ phản ứng và tư duy phản biện, khiến việc sử dụng cần sa trở nên nguy hiểm trong các tình huống đòi hỏi tập trung cao (như lái xe).[3]
  3. Quan sát hành vi “ngốc nghếch”. Những người đang “phê” khi hút cần sa thường hành xử ngớ ngẩn hơn bình thường.[8] Chẳng hạn người hút cần sa thường cười khúc khích không kiềm chế được trước những thứ không buồn cười gì lắm. Một số người không thể giữ được sự nghiêm túc trong những tình huống đòi hỏi phải nghiêm túc. Nếu con bạn có vẻ như không thể kiểm soát được những hành vi ngớ ngẩn thì có thể nguyên nhân là do cần sa. Tuy nhiên, cũng như nhiều biểu hiện khác của việc sử dụng cần sa, đó chắc chắn không phải là nguyên nhân duy nhất.
  4. Để ý các bộ phim mà con bạn lựa chọn. Nếu con bạn bắt đầu tập hút cần sa, bạn có thể tìm được các manh mối dựa vào các lựa chọn giải trí của trẻ. Phim ảnh có nhiều cảnh sử dụng may túy có thể khơi gợi hứng thú hút cần sa ở trẻ vị thành niên. Một số phim có thể kể đến là “Bối rối và sửng sốt”, “Thứ sáu”, “Bá tước Lebowski”. Hoàn toàn có khả năng loại phim đó là sở thích của con bạn, nhưng nếu bạn để ý thấy trẻ thường xem đi xem lại, có lẽ bạn nên chú ý thêm các dấu hiệu khác của việc sử dụng ma túy.[7]
  5. Chú ý các thói quen giao du của con bạn. Bạn cần quan sát sự thay đổi kiểu đi và về của con. Việc sử dụng cần sa thường xuyên có thể làm rối loạn nếp ngủ, khiến con bạn ngủ nhiều vào ban ngày và thức vào ban đêm. Nếu con bạn đang hút cần sa, bạn có thể nhận thấy sự thay đổi khác trong hành vi của trẻ như giao du với nhiều bạn bè khác nhau, đến các nơi khác nhau, ra ngoài vào những giờ giấc bất thường, v.v…
    • Tuy nhiên, điều quan trọng là không nên kết tội trẻ hút cần sa chỉ dựa vào việc con bạn có giờ giấc lạ thường và chơi với bạn bè mà không được phép của bạn. Những hành vi như vậy có thể có nhiều nguyên do.
  6. Tìm chứng cứ hiển nhiên. Bạn hãy tìm chính loại ma túy. Chẳng hạn như khi giặt là quần áo, nếu bạn bắt gặp con mình giấu giếm cần sa, thì đó chính là chứng cứ rõ ràng cho thấy con bạn đang sử dụng cần sa. Ma túy thường đắt và một đứa trẻ mỗi lần chỉ sử dụng một lượng nhỏ nên trẻ dễ dàng giấu vào các khe nhỏ.
    • Cần sa thường có dạng các chùm cây xanh hoặc nâu ngả xanh, giống như lá oregano, có mùi rất mạnh và đặc trưng.[11]
    • Cần sa thường được trữ trong các túi nhựa nhỏ, hộp nhựa đựng thuốc, lọ nhỏ hoặc các hộp đa dụng khác.
    • Tìm các vật dụng linh tinh phục vụ cho việc sử dụng thuốc. Các dụng cụ như tẩu thuốc, máy xay, điếu thủy tinh, các ống giấy cuộn, kẹp, bật lửa và các dụng cụ khác là dấu hiệu rõ ràng của việc sử dụng cần sa và thường là những chứng cứ mạnh mẽ nhất.[12][13]
    • Tìm mùi đặc trưng của cần sa. Nếu bạn ngửi thấy mùi cần sa hoặc mùi khói cần sa, bạn có thể chắc chắn là nó ở gần đó (hoặc vừa ở đó). Cần sa có mùi rất mạnh và đặc trưng. Cần sa tươi có mùi hôi, đôi khi được mô tả như mùi chồn hôi, tuy nhẹ hơn. Đối với một số người, cần sa có mùi như mùi rác ngoài sân.
    • Khói cần sa có mùi “thảo mộc”, thường được mô tả là giống mùi cà chua tươi và lá trà bị cháy, đôi khi được cho là có mùi “ngọt hơn” khói thuốc lá.[14] Mùi khói thường ám vào quần áo, tóc và nệm ghế.
  7. Quan sát thói quen ăn uống của trẻ. Các trường hợp “ăn vặt suốt ngày” hoặc tăng cảm giác ngon miệng từ lâu đã liên quan đến việc sử dụng cần sa, nhưng nghiên cứu trong những năm gần đây đã cho thấy rằng việc sử dụng cần sa làm tăng cảm giác ngon miệng và cả mùi vị dễ chịu của thức ăn.[8] Do đó, nếu con bạn "nhóp nhép luôn miệng”, có thể nguyên nhân là trẻ đang say thuốc.[15]
    • Lưu ý rằng đôi khi cần sa làm khô miệng và cổ họng, khiến người sử dụng phải uống nhiều nước hoặc các thức uống khác.[4]
    • Tuy nhiên, bạn đừng quên rằng cảm giác ăn ngon miệng trong giai đoạn dậy thì là bình thường. Sự tăng trưởng nhanh của cơ thể trong thời kỳ này khiến trẻ ăn nhiều hơn.[16]

Xử trí vấn đề[sửa]

  1. Quyết định cách xử lý. Sử dụng cần sa ở tuổi vị thành niên là bất hợp pháp tại Mỹ. Nếu bạn phát hiện trẻ hút cần sa và chưa bị nhà chức trách bắt được, vậy thì trách nhiệm của bạn là quyết định xử lý tình huống. Không có một câu trả lời nào là đúng, nhưng bạn có thể bắt đầu bằng việc nói chuyện về những điều nên làm. Bạn có thể đặt ra các quy định cho con mà bạn thấy hợp lý.
    • Hiểu rằng con của bạn có thể tò mò về cần sa. Ở tuổi vị thành niên, bạn bè hoặc bạn học của trẻ có thể bắt đầu sử dụng và bàn tán về cần sa, do đó con bạn có thể nổi lên ham muốn tự nhiên là tìm hiểu xem những câu chuyện “nóng hổi” đó là gì.
    • Giải thích rằng bất chấp người ta nghĩ thế nào, việc tàng trữ và/hoặc sử dụng cần sa vẫn là phạm pháp.[17] Ở Mỹ, ngay cả tại các bang mà cần sa được coi là hợp pháp, trẻ vị thành niên cũng không được phép tàng trữ hoặc tiêu thụ, và người lớn không được phép cho trẻ em sử dụng cần sa.[18]
  2. Đối chất với con nhưng không tỏ ra phán xét. Ngay cả khi con bạn không hiểu hết được tác hại của việc sử dụng cần sa, có lẽ trẻ cũng hiểu rằng hút cần sa là một việc mà nhiều người lớn coi là xấu. Vì vậy, con của bạn có thể lo lắng, kích động hoặc đề phòng khi bạn đối chất với trẻ với những chứng cứ về việc trẻ sử dụng cần sa. Thậm chí lúc đầu trẻ còn nói dối để che đậy hành vi của mình. Bạn cần bình tĩnh trao đổi với con về quan điểm của bạn, đồng thời cũng nên giữ thái độ cởi mở và lắng nghe trẻ.[19]. Mục đích của bạn là đạt được sự thấu hiểu giữa bạn và con, không phải là làm cho trẻ sợ hãi.
  3. Giải thích những mối nguy hiểm cá nhân của việc sử dụng cần sa. Thay vì cấm hút cần sa ngay tại chỗ vì “bố/mẹ bảo thì phải nghe”, bạn hãy xử sự khôn ngoan hơn, chứng minh quyết định của bạn là đúng bằng cách giải thích những tác hại đối với trẻ khi hút cần sa.[19] Điều này sẽ giúp quyết định của bạn trở nên xác đáng hơn; trẻ sẽ khó tôn trọng hoặc ủng hộ người cha hoặc mẹ nào cấm đoán trẻ sử dụng cần sa mà không có lý do. Ví dụ, bạn có thể tập trung vào những nguy cơ có thực liên quan đến việc thường xuyên sử dụng cần sa ở thanh thiếu niên, bao gồm:
    • Tỷ lệ bỏ học cao hơn
    • Tỷ lệ mắc các rối loạn xã hội và lo âu cao hơn
    • Suy giảm trí nhớ và kỹ năng tư duy
    • Tỷ lệ loạn tinh thần gia tăng
    • Gia tăng các vấn đề về hô hấp/phổi (tương tự như việc hút thuốc lá)
    • Có nhiều khả năng sử dụng các chất cấm khác.[20]
  4. Giải thích về những nguy hiểm về pháp luật khi sử dụng cần sa. Có thể việc thỉnh thoảng sử dụng chút ít cần sa cũng không dẫn đến những rắc rối cá nhân hoặc các vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên, tùy vào nơi bạn đang sống, chỉ cần một liều nhỏ cần sa cũng có thể khiến con bạn gặp rắc rối với pháp luật. Hơn nữa, hình phạt liên quan đến cần sa thường sẽ tăng nặng nếu con bạn bị bắt gặp tàng trữ số lượng lớn hoặc đang bán cần sa cho người khác. Cho dù có định khoan dung cho việc sử dụng cần sa của con hay không, bạn cũng cần đảm bảo trẻ hiểu rõ về quy định của pháp luật liên quan đến việc này.
    • Tại Mỹ, người chưa thành niên sử dụng cần sa để tiêu khiển là bất hợp pháp ở tất cả các bang, người lớn sử dụng cần sa cũng là bất hợp pháp ở tất cả các bang, trừ hai bang Washington và Colorado. Tình trạng say cần sa khi lái xe cũng bị xử lý như say rượu.
    • Ngoài hai bang Washington và Colorado, luật của từng bang về việc sử dụng cần sa rất khác nhau. Ví dụ, ở California, việc tàng trữ cần sa để sử dụng cá nhân được coi là tội nhẹ và bị phạt tiền và/hoặc phạt tù trong thời gian ngắn.[21] Tuy nhiên, ở bang láng giềng Arizona, việc tàng trữ cần sa để sử dụng cá nhân được coi là tội phạm với hình phạt nặng hơn, kể cả việc tàng trữ các dụng cụ hút cần sa.[22]
  5. Cùng con lập kế hoạch. Nếu đây là lần đầu tiên bạn nói chuyện với con về việc sử dụng cần sa, bạn hãy nhân cơ hội này đặt ra quy định của gia đình. Nhấn mạnh rằng bạn không giận con vì sự tò mò ban đầu, nhưng bạn mong muốn trẻ tuân theo các quy định đó từ giờ về sau. Đảm bảo con của bạn hiểu rằng sau này trẻ vẫn có thể tìm đến bạn nếu có điều muốn hỏi về cần sa mà không phải lo sợ.[23]
    • Nếu con bạn cố tình vi phạm quy định của gia đình hoặc nói dối, bạn có thể ra hình phạt. Giải thích với trẻ rằng bạn không tức giận vì sự tò mò của trẻ mà là trẻ đã khiến bạn thất vọng khi vi phạm các quy định đã được xác định rõ ràng.
    • Nhớ rằng mặc dù trẻ vị thành niên vẫn là một đứa trẻ, chẳng bao lâu chúng sẽ trở thành người lớn. Bạn hãy cố gắng khuyến khích trẻ tham gia vào quá trình đưa ra quyết định nếu con bạn dễ nói chuyện với bạn. Đôi khi trẻ sẽ hành xử có trách nhiệm nếu được trao nhiều trách nhiệm hơn.[6]

Lời khuyên[sửa]

  • Nhớ rằng bạn chịu trách nhiệm về cuộc sống của con bạn. Nếu bạn lo lắng thì bây giờ là lúc bạn cần can thiệp.
  • Đừng ngại nhờ sự hỗ trợ từ bên ngoài. Con bạn có người cô dì hay chú bác nào mà trẻ quý mến và tin tưởng không? Bạn hãy nhờ họ giúp bạn nói chuyện với trẻ.
  • Tìm sự trợ giúp chuyên môn nếu cần thiết. Việc bạn không biết chắc chắn cũng là điều bình thường.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. 1,0 1,1 https://ncadd.org/for-parents-overview/what-to-look-for
  2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3221171/
  3. 3,0 3,1 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2825218/
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000952.htm
  5. http://www.nyparenting.com/stories/2012/10/fp_lionstigersteens_2012_10.html
  6. 6,0 6,1 http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/tween-and-teen-health/in-depth/parenting-tips-for-teens/art-20044693
  7. 7,0 7,1 http://www.elementsbehavioralhealth.com/drug-abuse-addiction/signs-of-pot-use-in-teens-from-breath-mints-to-burns/
  8. 8,0 8,1 8,2 https://www.drugabuse.gov/sites/default/files/parents_marijuana_brochure.pdf
  9. http://goaskalice.columbia.edu/marijuana-dilated-pupils
  10. http://sleepfoundation.org/ask-the-expert/sleep-and-teens
  11. http://parentactionondrugs.org/alcohol-drugs/marijuana/
  12. http://www.crchealth.com/troubled-teenagers/teenage-substance-abuse/adolescent-substance-abuse/signs-marijuana/
  13. http://www.needhamma.gov/DocumentCenter/Home/View/3382
  14. http://www.easyread.drugabuse.gov/marijuana-addiction-signs.php
  15. http://learnaboutmarijuanawa.org/factsheets/appetite.htm
  16. http://www.yale.org/ynhti/curriculum/units/1984/5/84.05.04.x.html
  17. http://www.criminaldefenselawyer.com/crime-penalties/juvenile/drug-possession.htm
  18. https://www.colorado.gov/pacific/marijuanainfodenver/parents-guardians-neighbors
  19. 19,0 19,1 http://www.pbcsac.org/news/Marijuana_Talk_Kit.pdf
  20. http://www.drugabuse.gov/publications/marijuana/marijuana-gateway-drug
  21. http://norml.org/laws/
  22. http://norml.org/laws/item/arizona-penalties?category_id=901
  23. http://www.pbcsac.org/news/Marijuana_Talk_Kit.pdf