Nhận biết và chọn điều kiện sử dụng tài nguyên giáo dục được cấp phép mở theo OER Commons

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Công cụ tìm kiếm cao cấp tài nguyên giáo dục được cấp phép mở của OER Commons[1] là một công cụ rất mạnh, với nhiều bộ lọc khác nhau. Một trong các bộ lọc được quan tâm nhất, là Conditions of Use - Các điều kiện sử dụng, vì nó gắn các điều kiện sử dụng với các giấy phép thường đi với các tài nguyên giáo dục mở. Hiểu được các điều kiện sử dụng và các giấy phép tương ứng của từng điều kiện, sẽ giúp bạn nắm chắc được cách thức tìm kiếm, thậm chí không chỉ với công cụ tìm kiếm cao cấp các tài nguyên giáo dục được cấp phép mở của OER Commons, mà còn cả với một vài công cụ tìm kiếm của các tổ chức khác, ví dụ như với bộ lọc Usage Rights (Các quyền sử dụng) trong công cụ tìm kiếm cao cấp của Google[2].

Các bước[sửa]

Giới thiệu công cụ tìm kiếm cao cấp của OER Commons[sửa]

  1. Đi tới trang công cụ tìm kiếm cao cấp của OER Commons. Hãy tới https://www.oercommons.org/advanced-search và bạn sẽ thấy trang công cụ tìm kiếm cao cấp của OER Commons. Hiện tại, đây là công cụ tìm kiếm chỉ làm việc tới tiếng Anh, không làm việc với tiếng Việt, mặc dù trong các tiêu chí bổ sung của công cụ này có lựa chọn Search by Language, trong hộp combo đó có dòng Vietnamese - Tiếng Việt.
  2. Giới thiệu công cụ. Công cụ tìm kiếm cao cấp của OER Commons bao gồm cả phần tìm kiếm thông thường và phần tìm kiếm cao cấp.
  3. Phần tìm kiếm thông thường. Thành phần quan trọng nhất của tìm kiếm thông thường là:
    • Trường tìm kiếm thông thường. Trường tìm kiếm thông thường ở trạng thái mặc định có cụm từ Search (Tìm kiếm). Đây là nơi bạn gõ vào cụm từ tìm kiếm bất kỳ bằng tiếng Anh rồi nhấn phím Enter để nhận lại kết quả tìm kiếm. Giả sử, bạn gõ vào trường tìm kiếm cụm từ Elementary Algebra (Đại số đại cương) rồi nhấn phím Enter để tiến hành tìm kiếm.
    • Kết quả của tìm kiếm thông thường. Với cụm từ tìm kiếm là Elementary Algebra, bạn sẽ nhận được kết quả tìm kiếm trả về như hình minh họa.
  4. Phần tìm kiếm cao cấp. Bên dưới phần tìm kiếm thông thường, là phần tìm kiếm cao cấp. Màn hình của phần tìm kiếm cao cấp bắt đầu từ nơi có cụm từ Avanced Search (Tìm kiếm cao cấp) trở xuống, và bao gồm 2 thành phần chính:
    • Trường tìm kiếm và các bộ lọc chính.
    • Trường tìm kiếm. Trường tìm kiếm cao cấp ở trạng thái mặc định có cụm từ Enter your keyword(s) here (Gõ (các) từ khóa của bạn vào đây). Đây là nơi bạn gõ vào cụm từ tìm kiếm bất kỳ bằng tiếng Anh rồi:
      • Nhấn phím Enter để nhận lại kết quả tìm kiếm, giống như những gì được làm với tìm kiếm thông thường, như được nêu ở trên, để nhận lại kết quả tìm kiếm.
      • Chưa nhấn phím Enter, mà kết hợp với các bộ lọc để tìm kiếm.
    • Các bộ lọc chính. Có 3 bộ lọc chính, gồm:
      • All Subject Areas - Tất cả các lĩnh vực chủ đề. Hãy mở hộp combo rồi chọn lĩnh vực chủ đề bạn muốn tìm kiếm. Các lĩnh vực chủ đề được phân loại gồm:
        • (1) Applied Sience - Khoa học ứng dụng; (2) Arts and Humanities - Nghệ thuật và Nhân văn; (3) Business and Communication - Kinh doanh và Truyền thông; (4) Career and Technical Education - Sự nghiệp và Giáo dục Kỹ thuật; (5) Education - Giáo dục; (6) English Language Arts - Nghệ thuật Ngôn ngữ tiếng Anh; (7) History - Lịch sử; (8) Law - Luật; (9) Life Science - Khoa học Đời sống; (10) Mathematics - Toán học; (11) Physical Science - Khoa học Vật lý; (12) Social Science - Khoa học Xã hội.
      • All Grade Levels - Tất cả các mức trình độ. Hãy mở hộp combo rồi chọn mức trình độ bạn muốn tìm kiếm. Các mức trình độ được phân loại gồm:
        • (1) Preschool - Mẫu giáo & Nhà trẻ; (2) Lower Primary - Tiểu học với các lớp dưới; (3) Upper Primary - Tiểu học với các lớp trên; (4) Middle School - Trung học cơ sở; (5) High School - Trung học phổ thông; (6) Community Collage/Lower Division - Cao đẳng cộng đồng/Hệ ngắn hạn; (7) Community Collage / Higher Division - Cao đẳng cộng đồng / Hệ dài hạn; (8) Graduate/Professional - Đại học / Chuyên nghiệp; (9) Career / Technical – Dạy nghề / Kỹ thuật; (10) Adult Education - Giáo dục người lớn tuổi.
      • All Conditions of Use - Tất cả các điều kiện sử dụng. Hãy mở hộp combo rồi chọn điều kiện sử dụng bạn muốn kết hợp để tìm kiếm. Mục đích của bài này nằm ở đây. Điều cần nắm rõ là từng điều kiện sử dụng là tương ứng với (các) giấy phép nào trong các hệ thống giấy phép mở như Creative Commons (CC)[3] và/hoặc GNU Free Document License (GFDL). Phần bên dưới sẽ giải thích rõ về từng điều kiện sử dụng này. Các điều kiện sử dụng được phân loại gồm:
        • No String Attached - Không có ràng buộc gì.
        • Remix and Share - Pha trộn và Chia sẻ.
        • Share Only - Chỉ Chia sẻ.
        • Read the Fine Print - Đọc được bản in chất lượng.
    • Additional Criteria - Các tiêu chí bổ sung. Các tiêu chí bổ sung cho tìm kiếm cao cấp của OER Commons tương đối nhiều; mỗi tiêu chí hoặc theo các dòng để chọn bên trong các hộp combo, hoặc có nhiều ô chọn bên trong từng lựa chọn.
      • Các lựa chọn ở dạng có các dòng để chọn bên trong các hộp combo. Đối với dạng này, bạn mở hộp combo rồi chọn một trong các dòng bên trong hộp đó. Có các lựa chọn dạng này như sau:
        • Education Standards - Các tiêu chuẩn Giáo dục. Bên trong hộp combo này có các dòng sau: (1) Next Generation Science Standards - Các Tiêu chuẩn Khoa học Thế hệ Tiếp sau; (2) New Hampshire State Science Standards - Các Tiêu chuẩn của Bang New Hampshire; (3) UNESCO ICT Competency Framework - Khung Năng lực CNTT-TT của UNESCO; (4) Common Core State Standards Math - Toán theo các Tiêu chuẩn Common Core của Bang; (5) Common Core State Standards English Language Arts - Nghệ thuật Ngôn ngữ tiếng Anh theo các Tiêu chuẩn Common Core của Bang; (6) Minnesota ELA Standards - Các Tiêu chuẩn ELA của bang Minnesota; (7) Minnesota Math Standards - Các Tiêu chuẩn Toán học của bang Minnesota; (8) Minnesota Science Standards - Các Tiêu chuẩn Khoa học của bang Minnesota.
        • Resource Evaluation Criterea - Các tiêu chí Đánh giá Tài nguyên. Bên trong hộp combo này có các dòng sau: (1) Degree of Alignment - Mức độ phù hợp; (2) Quality of Explanation of the Subject Matter - Chất lượng Giải thích của Vấn đề Chủ đề; (3) Quality of Technological Interactivity - Chất lượng Hoạt động liên nội bộ về Công nghệ; (4) Quality of Intructional and Practice Exercises - Chất lượng các Bài tập Chỉ dẫn và Thực hành; (5) Opportunities of Deeper Learning - Các Cơ hội Học tập Sâu hơn.
        • Search by Language - Tìm kiếm theo ngôn ngữ. Bên trong hộp combo này có các dòng đại diện cho ngôn ngữ của tất cả các quốc gia trên thế giới, trong đó có tiếng Việt ở dòng Vietnamese.
      • Các lựa chọn ở dạng có các ô chọn bên trong. Các lựa chọn của từng tiêu chí có thể được mở ra hoặc dấu đi tùy vào việc bạn nhấn vào dấu > ở đầu của từng tiêu chí. Trong hình minh họa, tất cả các lựa chọn của tiêu chí Conditions of Use (Các điều kiện sử dụng) là ở trạng thái được mở ra; còn tất cả các lựa chọn của các tiêu chí khác là được dấu/ẩn đi. Các lựa chọn của tiêu chí Conditions of Use sẽ được chi tiết hóa bên dưới đây, trong khi bạn có thể tự khám phá các lựa chọn của các tiêu chí còn lại, dù chúng cũng được liệt kê ngay bên dưới đây, chúng gồm:
        • (1) Subject Area - Lĩnh vực chủ đề; (2) Educational Use - Sử dụng cho các mục đích Giáo dục; (3) Material Type - Dạng tư liệu; (4) Member Activity - Hoạt động của thành viên; (5) Rubric Evaluated - Có phiếu đánh giá; (6) Content Source - Nguồn Nội dung; (7) Primary User - Người sử dụng Ban đầu; (8) Level - Mức trình độ; (9) Media Format - Định dạng Phương tiện của tư liệu; (10) Accessibility - Khả năng truy cập; (11) Conditions of Use - Các điều kiện Sử dụng.

Nhận biết và chọn các điều kiện sử dụng tài nguyên giáo dục được cấp phép mở theo OER Commons[sửa]

  1. Conditions of Use - Các điều kiện sử dụng. Đây là tiêu chí tìm kiếm bổ sung cho công cụ tìm kiếm của OER Commons.
  2. Các giấy phép mở tương ứng với các lựa chọn của tiêu chí Conditions of Use. Hình minh họa ở trên cho thấy các lựa chọn và các giấy phép tương ứng đi với từng lựa chọn bao gồm:
    • No String Attached - Không có ràng buộc gì. Lựa chọn này tương ứng với các loại giấy phép sau:
      • Public Domain - Phạm vi công cộng. Trong hệ thống giấy phép CC, nó tương ứng với giấy phép CC0.
      • CC Attribution - giấy phép CC Ghi công, hay CC BY.
    • Remix and Share - Pha trộn và Chia sẻ. Lựa chọn này tương ứng với các loại giấy phép sau:
      • CC Attribution-Noncommercial - Giấy phép CC Ghi công - Phi thương mại, hay CC BY-NC.
      • Giấy phép GNU FDL (GNU Free Document License - Giấy phép Tài liệu Tự do GNU), hay GFDL.
      • CC Attribution Noncommercial-Share Alike - Giấy phép CC Ghi công - Phi thương mại - Chia sẻ tương tự, hay CC BY-NC-SA.
      • CC Attribution-Share Alike - Giấy phép CC Ghi công - Chia sẻ tương tự, hay CC BY-SA.
    • Share Only - Chỉ Chia sẻ. Lựa chọn này tương ứng với các loại giấy phép sau:
      • CC Attribution-Noncommercial-No Derivative Works – CC Ghi công - Phi thương mại - Không có tác phẩm phái sinh, hay CC BY-NC-ND.
      • CC Attribution-No Derivative Works – CC Ghi công - Không có tác phẩm phái sinh, hay CC BY-ND.
    • Read the Fine Print - Đọc được bản in chất lượng. Đây là lựa chọn không đi với giấy phép nào, mà chỉ đưa ra quyền của người sử dụng được truy cập tới bản in có chất lượng của tài nguyên giáo dục được cấp phép mở.
  3. Cách sử dụng các lựa chọn của tiêu chí Conditions of Use. Khi sử dụng các lựa chọn của tiêu chí này, bạn có các cách chọn như sau:
    • Chọn theo từng giấy phép. Bạn có thể cùng một lúc lựa chọn vài giấy phép, thậm chí mỗi giấy phép ở mỗi lựa chọn của tiêu chí này.
    • Chọn theo từng lựa chọn của tiêu chí. Bạn có thể không cần phải chọn theo từng giấy phép, mà chọn theo từng lựa chọn của tiêu chí. Ví dụ:
  4. Chọn toàn bộ tiêu chí Conditions of Use này bằng việc nhấn vào ô chọn đứng trước cụm từ Conditions of Use. Tuy nhiên, cách chọn này không có ý nghĩa thực tế nào vì một khi bạn chọn tất cả các loại giấy phép, thì đồng nghĩa với không chọn tiêu chí Conditions of Use.

Cảnh báo[sửa]

  • Bạn có thể thấy có vài cách để chọn các lựa chọn theo giấy phép của tiêu chí Conditions Use với công cụ tìm kiếm của OER Commons. Tuy nhiên, không phải tất cả các cách chọn đó đều có ý nghĩa vì tính không tương thích của các giấy phép được chọn.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây