Trị ù tai

Ù tai là triệu chứng của một số bệnh tiềm ẩn. Cảm giác ù tai giống như có tiếng chuông kêu trong tai, hoặc có thể là tiếng gầm, lách cách, xào xạc, hoặc rì rầm. Bài viết này cung cấp cho bạn một vài lời khuyên về cách chữa trị tình trạng này.

Các bước

Chẩn đoán và điều trị ù tai

1. Tìm nguyên nhân chính gây nên ù tai. Đây không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số vấn đề về tai, não, tim, hoặc mạch máu. Do đó nếu bạn có thể khắc phục nguyên nhân chủ yếu gây nên vấn đề, chứng ù tai sẽ tự biến mất. Vì thế điều đầu tiên mà bạn cần làm khi bị ù tai đó là đi khám bác sĩ.
   • Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm chuyên môn, chẳng hạn như chụp X-quang, đo thính lực đồ, mức ức chế còn lại và khả năng đáp ứng của não với âm thanh.
   • Liệt kê danh sách các loại thực phẩm hoặc tình huống gây nên hoặc làm trầm trọng thêm chứng ù tai, đồng thời trao đổi với bác sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin, chất bổ sung, v.v…mà bạn đang dùng.
   • Một số tình trạng phổ biến gây nên ù tai đó là tắc nghẽn ráy tai, áp lực chất lỏng ở tai trong, viêm nhiễm, sự phát triển xương bất thường trong tai, rối loạn mạch máu, trật quai hàm, phình mạch, một vài loại khối u, rối loạn dây thần kinh hoặc tai trong, chẳng hạn như bệnh Meniere.
2. Uống thuốc. Một vài loại thuốc được xem là có tác dụng giảm triệu chứng ù tai, mặc dù kết quả ở từng bệnh nhân không giống nhau, tùy vào nguồn gốc tình trạng bệnh. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về loại thuốc phù hợp với mình.
   • Một số người cảm thấy tình trạng ù tai được cải thiện khi dùng thuốc chống trầm cảm ba vòng, chẳng hạn như amitriptyline và nortriptyline. Tuy nhiên những thuốc này có tác dụng phụ không mong muốn như mờ mắt, khô miệng, và gây vấn đề tim mạch.
   • Thuốc chống co giật như clonazepam và gabapentin được chứng minh là giảm cường độ và cảm giác khó chịu của chứng ù tai ở một số người.
   • Ở Brazil, thuốc điều trị chứng nghiện rượu có tên gọi acamprosate được thử nghiệm để khắc phục triệu chứng ù tai với thành công đáng kể. Hiện nay thuốc đang được nghiên cứu tại Hoa Kỳ.
   • Các loại thuốc khác có tác dụng cải thiện triệu chứng ù tai ở một số người bao gồm thuốc chống lo âu, thuốc kháng histamine và thậm chí là thuốc gây mê.
3. Tránh các loại thuốc không cần thiết. Một số thuốc được xem là có khả năng làm trầm trọng thêm triệu chứng ù tai. Nếu bạn hoặc bác sĩ tin rằng chế độ dùng thuốc đang ảnh hưởng đến chứng ù tai, bạn nên giảm liều lượng hoặc cắt thuốc hoàn toàn. Một số thuốc phổ biến gây nên hoặc làm chứng ù tai nặng hơn đó là:
   • Thuốc kháng sinh như polymyxin B, erythromycin, vancomycin and neomycin.
   • Thuốc trị ung thư như mechlorethamine và vincristine.
   • Thuốc lợi tiểu như bumetanide, ethacrynic acid hoặc furosemide.
   • Thuốc trị sốt rét và một số loại thuốc chống trầm cảm.
   • Aspirin – khi dùng với liều lượng cao.
4. Loại bỏ ráy tai. Ráy tai tích tụ có thể đông cứng và làm tắc ống tai, dẫn đến mất thính lực, kích ứng và ù tai. Nếu đây là nguyên nhân gây ù tai, triệu chứng có thể giảm hẳn và hồi phục hoàn toàn sau khi hết tắc nghẽn.
   • Vệ sinh ráy tai ở nhà bằng dầu em bé, dầu khoáng hoặc dầu glycerin. Những loại dầu này có tác dụng làm mềm ráy tai và tự làm sạch. Bạn có thể dùng nước oxy già cũng như thuốc nhỏ tai không kê toa bán tại hiệu thuốc để có hiệu quả tương tự.
   • Trong trường hợp các phương pháp trên không thành công, bạn có thể tìm đến bác sĩ/y tá để làm sạch ráy tai bằng một trong nhiều phương pháp. Ráy tai có thể được loại bỏ bằng cách rửa màng nhĩ, được hút hoặc lấy ra bằng dụng cụ chuyên khoa. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê toa thuốc nhỏ tai tác dụng mạnh để làm mềm ráy tai, sau đó bạn có thể vệ sinh dễ dàng.
   • Loại bỏ ráy tai bằng tăm bông có thể khiến ráy tai bị đẩy sâu vào ống tai và gây tắc nghẽn nặng hơn.
5. Cân nhắc sử dụng thiết bị trợ thính. Nếu tình trạng ù tai gây mất thính lực, bạn có thể dùng thiết bị trợ thính có chức năng tăng cường âm thanh bên ngoài, đồng thời giảm tác động phiền nhiễu của tiếng ồn hoặc tiếng vang trong tai.
   • Thiết bị trợ thính có tác dụng khôi phục khả năng nghe được những âm thanh xung quanh, giúp át đi tiếng ù tai.
   • Nếu tin rằng ù tai có liên quan đến mất thính lực, bạn nên gặp chuyên gia thính học để lựa chọn thiết bị trợ thính phù hợp (phóng đại âm thanh mà bạn cần nghe rõ hơn).
   • Nếu thính lực vẫn tốt/không bị ảnh hưởng nhưng ù tai lại gây nên vấn đề, bạn có thể được cấy ghép để kích thích dây thần kinh thính giác bằng xung điện. Phương pháp này có thể khắc phục ù tai tạm thời.

Điều trị ù tai theo phương pháp tự nhiên

1. Sử dụng liệu pháp âm thanh. Đây là phương pháp làm xao lãng hoặc át tiếng ồn bên trong do ù tai gây nên bằng việc sử dụng âm thanh.
   • Tuy rằng không có tác dụng chữa ù tai, nhưng liệu pháp âm thanh có thể giúp bệnh nhân quên đi triệu chứng và tập trung hoặc nghỉ ngơi mà không bị làm phiền. Liệu pháp âm thanh có thể được áp dụng theo hai cách phổ biến:
   • Thông qua thiết bị nhỏ trong tai tương tự máy trợ thính. Thiết bị này phát ra tiếng ồn trắng với cường độ thấp làm át triệu chứng ù tai.
   • Thông qua sự kết hợp tiếng nhạc, quạt, máy điều hòa, máy lọc khí, bể cá hoặc máy phát ra âm thanh đặt trong phòng bệnh nhân và những vị trí khác để làm xao nhãng khỏi chứng ù tai. Tiếng ồn trắng (chẳng hạn như tivi mở âm thanh nhỏ khi không phát chương trình), âm thanh môi trường xung quanh, hoặc tiếng ồn phát ra từ thiết bị trong nhà có tác dụng lấn át/làm xao nhãng khỏi tình trạng ù tai.
2. Tránh các chất kích thích như nicotine và chất làm dịu như rượu bia. Chúng có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng ù tai liên quan đến lưu lượng máu. Cà-phê-in trước đây được các chuyên gia y tế xem là có thể làm cho chứng ù tai nặng thêm, nhưng nghiên cứu gần đây lại cho kết quả khác. Cà-phê-in có thể cải thiện triệu chứng, và ngăn chặn ù tai trở nên nặng hơn hoặc phòng ngừa ngay từ đầu.
   • Lý do là vì các chất này làm giãn mạch máu, tăng lưu lượng máu trong cơ thể. Lượng máu tăng cao gây nên tiếng rít hoặc tiếng ồ ồ ở tai trong.
   • Do đó bạn nên cai thuốc lá và giảm rượu bia.
   • Bạn nên cố gắng giảm lượng muối hấp thu vì chế độ ăn nhiều muối có thể gây huyết áp cao, đôi khi dẫn đến ù tai.
3. Dùng chất bổ sung kẽm. Bệnh nhân bị ù tai thường có hàm lượng kẽm thấp trong cơ thể.
   • Kết quả là một số bệnh nhân cảm thấy giảm ù tai khi dùng chất bổ sung kẽm hằng ngày.
   • Ma-giê và vitamin B là hai chất bổ sung có tác dụng giảm triệu chứng ù tai. Axit folic là chất bổ sung phổ biến đối với thính lực, và do hầu hết những người mắc chứng ù tai cũng bị mất thính lực ở vài cấp độ, cho nên việc ăn thực phẩm giàu axit folic có thể phát huy tác dụng nếu bị thiếu hụt dinh dưỡng.
   • Bạn có thể tìm trên internet các loại thực phẩm bổ sung "giảm ù tai" có chứa một số vitamin và khoáng chất kết hợp trong cùng một viên thuốc dạng con nhộng.
4. Thử dùng ginkgo biloba. Ginkgo biloba là chất bổ sung thảo dược có tác dụng giảm triệu chứng ù tai tự nhiên.
   • Chiết xuất bạch quả thường được sử dụng để cải thiện lưu lượng máu, do đó có thể giúp giảm huyết áp cao và tiếng ù ở tai trong.
   • Cân nhắc sử dụng chất bổ sung bạch quả bao gồm chiết xuất lá bạch quả thay vì hạt bạch quả vì hạt có chứa chất độc tự nhiên.
5. Thử dùng liệu pháp phản hồi sinh học. Phản hồi sinh học là kỹ thuật thư giãn giúp con người kiểm soát phản ứng cơ thể đối với một vài yếu tố gây căng thẳng. Bằng cách này, bệnh nhân có thể sử dụng ý nghĩ để cải thiện triệu chứng ù tai.
   • Trong quá trình trị liệu bằng phản hồi sinh học, chuyên gia trị liệu sẽ gắn máy vào cơ thể bệnh nhân thông qua cảm biến điện. Sau đó máy sẽ phản hồi về các phản ứng sinh học của cơ thể như nhiệt độ, sự căng cơ và mạch.
   • Sau khi tìm hiểu cách nhận biết những phản ứng này trong cơ thể, bạn có thể điều khiển dòng suy nghĩ, hành vi và cảm xúc nhằm phản ứng với chúng. Bằng cách này, bạn có khả năng tập cho cơ thể kiểm soát cơn đau và áp lực thông qua suy nghĩ.
   • Bằng việc sử dụng phản hồi sinh học, bạn có thể rèn luyện cho cơ thể không phản ứng với căng thẳng làm trầm trọng thêm triệu chứng ù tai.
6. Cân nhắc liệu pháp nhận thức. Phương pháp này được thực hiện bằng cách kết hợp với chuyên gia trị liệu tâm lý nhằm phát triển kỹ năng thử nghiệm và điều chỉnh thái độ/niềm tin, nhận diện suy nghĩ xuyên tạc, và thay đổi hành vi không hiệu quả. Chứng ù tai nặng có thể gây nên vấn đề lớn đối với bệnh nhân. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung, cản trở nếp ngủ và tác động lên mối quan hệ cá nhân.
   • Liệu pháp nhận thức có thể giúp bệnh nhân ù tai đối phó với những vấn đề này, cũng như ngăn chặn tình trạng này ảnh hưởng xấu đến cuộc sống.
   • Liệu pháp nhận thức không giảm hẳn chứng ù tai, nhưng có thể giúp bệnh nhân thay đổi cách phản ứng với tình trạng và giúp họ có được cuộc sống bình thường.
   • Liệu pháp nhận thức thường được sử dụng kết hợp với một số phương pháp điều trị ù tai khác, chẳng hạn như thuốc hoặc liệu pháp âm thanh.

Ngăn ngừa chứng ù tai

1. Bảo vệ tai khỏi tiếng ồn lớn. Sự tiếp xúc với tiếng ồn lớn đột ngột, bất thình lình hoặc kéo dài có thể gây nên ù tai hoặc khiến cho triệu chứng nghiêm trọng hơn.
   • Khi đó những người làm việc trong môi trường tiếp xúc với máy móc phát ra tiếng ồn lớn cần lưu ý bảo vệ thính lực bằng cách mang nút tai hoặc bao tai.
   • Nhạc có thể gây ù tai nếu phát với cường độ lớn trên máy tăng âm hoặc máy nghe nhạc MP3 trong thời gian dài. Bạn có thể khắc phục điều này bằng cách hạ âm lượng xuống mức an toàn. Chúng ta cũng có thể bị ù tai tạm thời sau khi đi nghe hòa nhạc, nhưng triệu chứng sẽ tự biến mất.
   • Bảo vệ tai bằng cách mang bao tai hoặc nút tai khi làm những việc nhà gây nên tiếng ồn lớn như sấy tóc hoặc cắt cỏ.
2. Giảm căng thẳng. Căng thẳng thường làm năng thêm chứng ù tai. Vì thế bạn nên dành thời gian thư giãn và tận hưởng thời gian với những người thân yêu.
   • Bạn có thể giảm căng thẳng bằng cách tham gia hoạt động như thiền và yoga, luyện kỹ thuật hít thở sâu và tránh những người gây căng thẳng.
   • Ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm, vì sự mệt mỏi có thể làm tăng mức độ căng thẳng.
3. Tránh dùng tăm bông vệ sinh tai. Không nên dùng tăm bông để làm sạch ráy tai.
   • Tăm bông có thể đẩy ráy tai vào ống tai, làm cứng lại và gây tắc nghẽn dẫn đến ù tai.
   • Tai có chức năng tự làm sạch. Ráy tai sẽ khô lại và tự tróc ra, vì thế bạn không cần phải vệ sinh.
   • Nếu ráy tai tích tụ nhiều, bạn có thể dùng dầu glycerin, ooliu, peroxide hoặc thuốc nhỏ tai đặc biệt để làm mềm ráy tai, hoặc tìm đến bác sĩ để vệ sinh tai.
4. Tập thể dục. Tập luyện tim mạch thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ, chạy bộ và bơi lội giúp tăng cường lưu lượng máu trong cơ thể, làm giảm nguy cơ ù tai liên quan đến chứng suy giảm mạch máu/tuần hoàn.
   • Tập các bài tập cardio tốt cho tim mạch tối thiểu 30 phút, bốn đến năm lần một tuần để có kết quả tốt nhất.
   • Tuân theo chế độ ăn cân bằng có khả năng cải thiện sức khỏe tim mạch và thần kinh cũng như ngăn ngừa chứng ù tai.

Cảnh báo

• Luôn đi khám bác sĩ để chẩn đoán và điều trị ù tai vì bạn có thể mắc phải các bệnh tiềm ẩn mà bác sĩ có thể điều trị được.

Bài liên quan

• 8 thời điểm uống nước trong ngày tốt nhất cho sức khỏe
• Tránh tình trạng bụng kêu òng ọc trong lớp
• Tránh tác dụng phụ khi sử dụng thuốc xịt mũi Flonase (fluticasone)
• Giảm đau do chuột rút
• Phòng ngừa viêm gan B

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›