Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Truyền cảm hứng sáng tạo cho con bạn
Từ VLOS
Mỗi người sinh ra đều có sẵn tính sáng tạo. Sáng tạo là sử dụng trí tưởng tượng, sự độc đáo, năng suất và khả năng giải quyết vấn đề để tiếp cận tình huống.[1] Nhiều người coi sáng tạo không phải là bản tính mà là kỹ năng có thể gây dựng, bạn càng quan tâm phát triển, con bạn càng sáng tạo! Mặc dù nghệ thuật là cách phổ biến để truyền cảm hứng sáng tạo cho con trẻ, còn có nhiều cách khác để nuôi dưỡng khả năng sáng tạo cho trẻ!
Mục lục
Các bước[sửa]
Đóng góp vào Tính Sáng tạo của Con bạn[sửa]
-
Hãy
làm
gương.
Suy
nghĩ
cởi
mở
và
tìm
ra
nhiều
giải
pháp
cho
các
vấn
đề.
Cho
con
bạn
thấy
bạn
là
người
linh
hoạt
và
sẵn
sàng
thử
những
điều
mới
mẻ.[2]
Khi
gặp
khó
khăn,
hãy
cho
con
bạn
thấy
bạn
có
thể
tiếp
cận
vấn
đề
bằng
nhiều
cách
khác
nhau
mà
vẫn
ổn.
- Nếu con đặt câu hỏi, hãy sáng tạo trong cách bạn trả lời. Bạn có thể cùng con nghĩ ra nhiều lời giải trước khi trả lời câu hỏi. Ví dụ, con của bạn có thể hỏi: “Bố/mẹ ơi, mưa từ đâu tới ạ?” Bạn có thể cùng con suy nghĩ: “À… mưa đến từ bầu trời … còn cái gì cũng đến từ bầu trời nhỉ? Liệu chúng có thể đến từ bầu trời không?”
- Nếu con bạn hỏi cách vẽ trái tim, hãy chỉ cho con nhiều cách vẽ khác nhau (như dùng đường thẳng, dùng dấu chấm, hay vẽ hoa theo hình trái tim), kể cả theo cách có tổ chức, hãy hỏi con bạn nghĩ ra một số cách vẽ.
-
Khuyến
khích
chơi
không
sắp
đặt.[3]
Cho
phép
con
bạn
chơi
mà
không
cần
sắp
đặt,
tức
là
bạn
không
can
thiệp,
định
hướng
hay
gợi
ý.
Chọn
đồ
chơi
cho
con
không
có
mục
đích
cụ
thể
để
con
bạn
tự
tìm
ra
các
cách
chơi
khác
nhau.
- Khuyến khích những hoạt động như tô màu, vẽ, và xây dựng.
- Tránh hoặc có thật ít đồ chơi dạng nguyên nhân-hậu quả, như hộp hình nộm hay đồ chơi pop-up.
- Đừng nhắc nhở con lúc chơi trừ khi có những xung đột rõ ràng.
- Nếu con bạn nói: “Con mệt rồi”, hãy sắp xếp một số đồ chơi tạo thành câu chuyện và để con bạn hoàn thành. Ví dụ, bạn có thể xếp vài con búp bê và nói rằng chúng đi khắp mọi nơi trên thế giới. Điểm dừng chân đầu tiên là Praha, điểm tiếp theo sẽ là ở đâu? Nơi nào chúng muốn xem? Chúng sẽ đi bao lâu và đến bao nhiêu quốc gia?
-
Cung
cấp
không
gian.
Hãy
dành
những
khu
vực
riêng
cho
các
hoạt
động,
đặc
biệt
là
những
hoạt
động
gây
bừa
bộn.
Tạo
không
gian
nghệ
thuật
để
trẻ
có
thể
vẽ
và
bầy
bừa
mà
không
ảnh
hưởng
đến
toàn
bộ
ngôi
nhà,
hoặc
khu
vực
thay
trang
phục
để
trẻ
có
thể
bầy
quần
áo
ở
đó.
Vào
mùa
Giáng
sinh
hoặc
khi
tặng
quà
sinh
nhật,
hãy
đề
nghị
tặng
dụng
cụ
vẽ,
dụng
cụ
âm
nhạc,
đồ
chơi
xây
dựng
và
quần
áo.[4]
- Xác định lại mục đích của mọi vật bạn có quanh nhà: khăn giấy hoặc thanh luồn giấy vệ sinh có thể trở thành gươm hoặc thuyền buồm.
- Thử thách trẻ với việc tạo ra một thứ gì đó sử dụng những vật dụng thông thường trong nhà như giấy, giấy gói và ống giấy bọc.
-
Phát
huy
ý
tưởng.
Dành
thời
gian
động
não
để
tìm
ra
các
ý
tưởng
giải
quyết
vấn
đề,
sáng
tạo
hoạt
động
mới,
hoặc
làm
ra
những
đồ
vật
mới.
Đừng
chỉ
trích,
đánh
giá,
hay
nói
về
cái
gì
là
điều
hợp
lý
mà
hãy
khuyến
khích
dòng
ý
tưởng.
Đừng
chọn
ý
tưởng
“hay
nhất”.
Tập
trung
vào
quá
trình
đưa
ra
ý
tưởng
thay
vì
kết
quả
hay
đánh
giá.[4]
- Khi thiếu cái gì (như bạn cần với tới vật gì đó nhưng không có thang), hãy bảo con bạn nghĩ xem có cách nào giải quyết vấn đề không.
- Đọc truyện ngắn đến đoạn cao trào rồi dừng lại. Giờ hãy hỏi con bạn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo và chúng sẽ giải quyết vấn đề như thế nào.
-
Khuyến
khích
việc
mắc
lỗi
và
thất
bại.[2]
Những
đứa
trẻ
sợ
thất
bại
hoặc
mắc
lỗi
có
thể
tạo
ra
rào
cản
cho
chính
mình
trong
quá
trình
sáng
tạo.[4]
Có
thể
trẻ
cũng
sợ
đánh
giá
công
việc
của
chính
mình
hoặc
người
khác
đánh
giá.
Hãy
chia
sẻ
thất
bại
của
bạn
với
con
mình
và
nhấn
mạnh
rằng
đó
là
điều
bình
thường
và
con
học
hỏi
được
từ
thất
bại.
- Thực hành tô màu bên ngoài đường thẳng cùng con bạn, bôi màu xanh hoặc tím lên da, hoặc làm những việc ngớ ngẩn để con bạn thấy rằng làm những việc khác lạ là bình thường.
- Nếu con bạn buồn vì mắc lỗi, hãy tìm những giải pháp thay thế sáng tạo để sửa chữa. Nếu con bạn làm rách một tờ trong quyển sách tô màu, hãy gắn lại bằng hình dán, hoặc vẽ quanh vết rách để phù hợp với hình trong sách.
-
Đặt
những
câu
hỏi
mở.
Một
số
phụ
huynh
tự
thấy
mình
hay
vướng
vào
vòng
câu
hỏi
đóng,
như:
“Đó
là
bông
hoa
đẹp
phải
không
con?”
hay
“Sẽ
rất
vui
đúng
không
con?”
Thay
vì
đặt
ra
những
câu
hỏi
như
vậy,
hãy
đưa
ra
những
câu
hỏi
mở
để
tạo
cơ
hội
cho
sự
sáng
tạo.[1]
Bạn
cũng
hãy
để
trẻ
trả
lời
một
cách
sáng
tạo.
- Bạn có thể nói: “Con thích bông hoa nào, vì sao vậy?” hay “Con nghĩ điều gì sẽ vui đây?”
-
Hạn
chế
thời
gian
nhìn
vào
màn
hình.
Hạn
chế
đến
mức
tối
đa
thời
lượng
xem
tivi
hoặc
nhìn
vào
màn
hình
như
điện
thoại,
máy
tính
hoặc
máy
tính
bảng
vì
xem
quá
nhiều
có
thể
dẫn
đến
béo
phì,
mất
tập
trung,
rối
loạn
cảm
xúc
và
khó
ngủ.[5]
Thay
vào
đó,
khuyến
khích
các
hoạt
động
như
đọc
sách,
nghe
nhạc,
vẽ
hay
tập
kịch.[4]
- Hẹn giờ khi trẻ xem tivi hoặc sử dụng máy tính bảng hay điện thoại để chúng biết rằng khi chuông hẹn giờ kêu có nghĩa là thời gian xem đã hết.
-
Tập
trung
vào
quá
trình
thay
vì
kết
quả
cuối
cùng.
Khích
lệ
hoặc
ép
buộc
quá
nhiều
có
thể
ảnh
hưởng
đến
tính
sáng
tạo,
khiến
trẻ
phải
cố
đoán
xem
chúng
cần
gì
thay
vì
tự
khám
phá.[4]
- Thay vì đưa ra những lời ngợi khen như “con làm tốt đấy!” hay “con vẽ đẹp quá!”, hãy khen sự nỗ lực của con. Bạn hãy nói: “Bố/mẹ có thể nói rằng con đã làm việc cật lực.” hay “Chà, con dùng rất nhiều màu sắc trong bức tranh. Trông nó thật rực rỡ!”
Nuôi dưỡng Tính Sáng tạo của Con bạn[sửa]
-
Giải
quyết
vấn
đề
bằng
các
cách
khác
nhau.
Hãy
đặt
vấn
đề
cho
con
và
yêu
cầu
giải
quyết.
Sau
đó,
yêu
cầu
con
giải
quyết
bằng
cách
khác.
Chú
trọng
vào
quá
trình
thay
vì
kết
quả
cuối
cùng.
Khuyến
khích
nhiều
cách
giải
cho
cùng
một
vấn
đề
và
nhiều
đường
dẫn
đến
một
giải
pháp.[4]
- Đề nghị con tạo ra một ngôi nhà nhưng đừng nói rõ và bảo chúng có thể tạo bất cứ thứ gì mình muốn. Nếu con không làm được, hãy bảo con có thể vẽ ngôi nhà, xây nhà bằng que kem hoặc hộp carton. Khuyến khích con tạo ngôi nhà theo nhiều cách, kể cả làm chuồng chó hay nhà cho búp bê hoặc nhà cho một chú quỷ thân thiện.
-
Cho
phép
trẻ
khám
phá
sở
thích
của
mình.
Có
thể
bạn
thực
sự
muốn
con
học
đàn
piano
hoặc
ba
lê
nhưng
hãy
để
con
chọn
hoạt
động
mà
chúng
yêu
thích.[4]
Trẻ
càng
được
tự
do
trải
nghiệm
trong
các
hoạt
động,
suy
nghĩ
của
chúng
càng
linh
hoạt.
- Con bạn bị cuốn hút một cách tự nhiên vào những hoạt động chúng thấy thích thú. Hãy khuyến khích sự khám phá những hoạt động đó.
- Những hoạt động có thể giúp tạo cảm hứng sáng tạo bao gồm: âm nhạc, múa, vẽ, điêu khắc, tô màu.
-
Đăng
ký
cho
con
tham
gia
các
hoạt
động
sáng
tạo.
Cho
con
tham
gia
các
lớp
dạy
vẽ,
múa,
điêu
khắc
hoặc
làm
gốm.
Nghệ
thuật
đặc
biệt
có
ích
cho
trẻ
vì
giúp
phát
triển
và
thể
hiện
cá
tính
đang
hình
thành
của
chúng.[6]
Chọn
những
hoạt
động
cho
phép
trẻ
học
kỹ
năng
cơ
bản
nhưng
bổ
sung
cho
tính
sáng
tạo
của
trẻ.
- Tìm các lớp học này tại trung tâm cộng đồng, khu giải trí hay lớp học tư nhân.
- Cho phép con bạn tự sáng tạo cũng như hợp tác với những đứa trẻ khác.
-
Kết
nối
con
một
cách
sáng
tạo
với
những
bạn
học
khác.
Học
tập
cùng
những
đứa
trẻ
khác
có
thể
rất
thú
vị
và
có
tính
giáo
dục.[7]
Tìm
những
câu
lạc
bộ
hoặc
hoạt
động
ngoại
khóa
dành
cho
trẻ
em
cho
phép
trẻ
cùng
nhau
chơi
và
sáng
tạo.
Trẻ
chơi
cùng
nhau
và
thể
hiện
sự
sáng
tạo
với
những
trẻ
khác
có
thể
nghĩ
ra
nhiều
ý
tưởng
thú
vị
và
khiến
trẻ
học
hỏi
được
nhiều.
- Trẻ có thể sáng tạo điệu nhảy, bài hát hoặc dự án khoa học hoặc những vật có thể hoạt động được như thuyền chẳng hạn.
-
Khuyến
khích
học
tập
liên
quan
đến
nhiều
giác
quan.
Càng
nhiều
giác
quan
được
sử
dụng
trong
các
hoạt
động
càng
tốt.[2]
Sử
dụng
sự
di
chuyển,
âm
thanh,
kết
cấu,
mùi
vị
và
thông
tin
trực
quan.
Bạn
cũng
có
thể
bật
nhạc
để
làm
nền.
Một
trong
những
cách
học
đa
giác
quan
là
học
hát
có
chuyển
động
hoặc
học
múa,
hay
tự
tạo
ra
những
chuyển
động.
- Chơi với đất sét. Bạn có thể chọn đất sét nhiều màu có kết cấu khác nhau. Thực hành kể tên âm thanh do đất sét tạo ra khi được đập nổ và để ý mùi của chúng.
- Nếu con bạn tham gia hoạt động có rất ít giác quan, hãy tưởng tượng ra những giác quan khác. Bạn có thể đặt câu hỏi về các giác quan, như: “theo con nghĩ âm thanh nào sẽ được tạo ra?”
- Đảm bảo không làm sai lệch các giả định của trẻ trừ khi điều đó hoàn toàn cần thiết. Nếu con của bạn bảo rằng gió được tạo ra bởi cây, hãy cho chúng biết rằng điều đó có thể đúng, và hỏi điều gì khiến trẻ nghĩ như vậy. Bằng cách cho trẻ phát triển giả thuyết của mình, chúng có thể khám phá sự sáng tạo! Tuy nhiên, hãy cẩn thận đừng khiến trẻ nghĩ rằng giả định kì quặc (và không chính xác) của chúng là sự kiện có thật; hãy chỉ ra đó là khả năng có thể xảy ra.
-
Khích
lệ
mọi
ý
tưởng
và
bình
luận
một
cách
tích
cực.
Phản
hồi
tích
cực
và
trên
tất
cả,
khuyến
khích
con
bạn
sáng
tạo.
Nếu
bạn
nghĩ
rằng:
“Điều
đó
sẽ
không
bao
giờ
xảy
ra”
hay
“ý
tưởng
đó
sẽ
không
bao
giờ
thành
công”,
hãy
giữ
những
suy
nghĩ
đó
cho
bản
thân
và
khen
con
vì
đã
suy
nghĩ
sáng
tạo.
- Nếu con bạn muốn tạo ra tàu vũ trụ để bay đến mặt trăng, hãy khuyến khích dự án đó và đừng nói rằng: “Đó là điều không thể”. Hãy giúp con chọn vật liệu làm tàu và khuyến khích con nghĩ thêm những cách khác để có thể đi đến mặt trăng.
- Nếu bạn thấy khó có thể phê bình ý tưởng của con, hãy nói: “Đó là cách tiếp cận thú vị” hay “Bố/mẹ chưa từng nghĩ đến điều đó”.
Khuyến khích Kỹ năng Ra Quyết định[sửa]
-
Tạo
ra
các
sự
lựa
chọn
thú
vị
cho
con.
Kỹ
năng
ra
quyết
định
tốt
cũng
có
thể
giúp
truyền
cảm
hứng
sáng
tạo
cho
con
bạn.
Khi
trẻ
cần
phải
quyết
định,
thử
đưa
ra
một
vài
lựa
chọn
thú
vị
và
bảo
con
hãy
so
sánh
ưu
điểm
và
nhược
điểm
của
từng
lựa
chọn.[8]
- Ví dụ, nếu con bạn muốn được thưởng một món gì đó trong siêu thị, bạn có thể khuyến khích trẻ chọn trong ba lựa chọn tốt cho sức khỏe như một thanh bánh yến mạch, một túi hoa quả sấy và một hộp sữa chua phủ quả hạch.
- Đưa ra những ý tưởng hay để lựa chọn sẽ đảm bảo con bạn có lựa chọn tốt mà vẫn cho phép trẻ tưởng tượng những mặt tốt và xấu của từng lựa chọn. Quá trình này có thể giúp con bạn phát triển tính sáng tạo.
-
Hướng
dẫn
con
khi
phải
đưa
ra
những
quyết
định
khó
khăn.
Khuyến
khích
trẻ
nhìn
nhận
vấn
đề
dưới
nhiều
góc
cạnh
khác
nhau
cũng
có
thể
phát
triển
tính
sáng
tạo.
Nếu
con
bạn
phải
đưa
ra
quyết
định
khó
khăn,
thử
ngồi
với
con
và
nói
về
quyết
định
đó.
Khuyến
khích
trẻ
xem
xét
từng
lựa
chọn,
đánh
giá
những
mặt
ưu
và
nhược
của
các
lựa
chọn
đó.[8]
- Đừng quyết định thay cho con, chỉ giúp trẻ đưa ra lựa chọn tốt nhất bằng cách cùng trao đổi về các lựa chọn đó và đặt câu hỏi nhằm khuyến khích trẻ suy nghĩ có phản biện. Ví dụ, bạn có thể hỏi: "Con nghĩ kết quả của quyết định như vậy sẽ là gì?" Và, "Lựa chọn này có lợi ích gì so với các lựa chọn khác?"
- Có thể bạn cũng muốn ngồi với con lần nữa sau khi đã ra quyết định và nói chuyện về việc quyết định đó hóa ra không như con nghĩ và liệu trẻ có còn nghĩ đó là lựa chọn tốt nhất nữa hay không. Ví dụ, bạn có thể hỏi: "Giờ con đã biết, con có còn đưa ra quyết định như cũ không? Tại sao có hoặc tại sao không?"
-
Sử
dụng
các
ví
dụ
giả
định.
Đặt
con
bạn
vào
các
tình
huống
khó
xử
giả
định
có
thể
là
cách
hay
giúp
trẻ
phát
triển
kỹ
năng
ra
quyết
định,
đồng
thời
nuôi
dưỡng
tính
sáng
tạo.
Bạn
có
thể
khuyến
khích
trẻ
kiểm
tra
các
quyết
định
khác
nhau
có
thể
xảy
ra,
cân
nhắc
kết
quả
tiềm
năng
và
quyết
định
sẽ
chọn
như
thế
nào.[8]
- Ví dụ, bạn có thể yêu cầu con tưởng tượng sẽ làm gì nếu bạn của con gian lận khi làm bài kiểm tra. Trẻ có nên mách cô về bạn đó không? Đối mặt với bạn về việc gian lận? Hay không nói gì cả?
- Khích lệ trẻ xem xét mặt được và hạn chế của từng lựa chọn giả định. Ví dụ, nếu mách cô thì điểm tích cực là gì? Điểm tiêu cực là gì?
-
Cho
phép
trẻ
học
hỏi
từ
những
quyết
định
sai
lầm.
Có
thể
bạn
muốn
can
thiệp
mỗi
khi
con
gây
ra
hoặc
chuẩn
bị
mắc
sai
lầm,
nhưng
trẻ
sẽ
không
học
hỏi
được
gì
nếu
bạn
làm
như
vậy.
Thay
vào
đó,
cố
gắng
kìm
lòng
và
để
trẻ
tự
mắc
sai
lầm.[8]
Những
gì
con
bạn
học
được
từ
kinh
nghiệm
sẽ
đem
lại
những
bài
học
quý
giá
về
việc
ra
quyết
định,
đồng
thời
giúp
truyền
cảm
hứng
sáng
tạo
cho
trẻ.
- Ví dụ, nếu con bạn quyết định sử dụng thời gian rảnh sau giờ học ở trường để chơi trò chơi điện tử thay vì giải bài tập về nhà khó, bạn đừng can thiệp. Hãy để trẻ tự xử lý hậu quả của quyết định đó.
Lời khuyên[sửa]
- Luôn nói với trẻ rằng mọi vấn đề đều có nhiều cách xử lý.
- Cái khó ló cái khôn; hãy giữ điều này trong đầu khi bạn quên mất một nguyên liệu làm bánh hay thiếu một bức ảnh trong nghệ thuật cắt dán.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.nfer.ac.uk/nfer/publications/55502/55502.pdf
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.handsonscotland.co.uk/flourishing_and_wellbeing_in_children_and_young_people/creativity/creativity.html#flourishing_creativity_how_to_encourage_creativity_in_children
- ↑ http://greatergood.berkeley.edu/half_full/?p=171
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 http://greatergood.berkeley.edu/raising_happiness/post/7_ways_to_foster_creativity_in_your_kids
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000355.htm
- ↑ http://www.earlychildhoodnews.com/earlychildhood/article_view.aspx?ArticleID=544
- ↑ http://www.womansday.com/relationships/family-friends/a2388/10-ways-to-inspire-your-kids-116900/
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 https://www.psychologytoday.com/blog/the-power-prime/200910/parenting-decision-making