Đánh giá dựa theo chuẩn
Đánh giá dựa theo chuẩn là so sánh thành tích của các đối tượng cùng được đánh giá với nhau. Đó là hình thức đánh giá đưa ra những nhận xét về mức độ cao hay thấp trong NL của cá nhân so với những người khác cùng làm bài thi. Đây là hình thức đánh giá kết hợp với đường cong 'phân bố chuẩn', trong đó giả định rằng một số ít sẽ làm bải rất tốt và một số it sẽ rất kém, số còn lại sẽ nằm ở khoảng giữa, thường được đánh giá là trung bình.
Có hai hình thức so sánh trong đánh giá dựa theo chuẩn: 1) So sánh thành tích của cá nhân này với cá nhân khác ứong nhóm mẫu khảo sát, ví dụ so sánh kết quả các thí sinh cùng tham gia tuyển sinh vào một trường đại học hoặc cao đẳng; 2) So sánh thành tích cá nhân ừong tương quan với nhóm đại diện, vỉ dụ so sánh kết quả của một HS với điểm trung bình của nhóm mẫu đại diện (chuẩn tương đối).
Vì vậy, đánh giá dựa theo chuẩn có hai đặc trưng: (1) Công cụ đánh giá là bộ test đã chuẩn hoá (hoặc có tính chuẩn) - có khả nàng suy rộng cho tổng thể; 2) Bộ test càng phân biệt một cách rõ ràng giữa những HS với các NL khác nhau thì kết quả so sánh càng chính xác.
Bài KT đo IQ, CQ, EQ... trên nhóm mẫu đại diện vùng, quốc gia là ví dụ rõ nhất về đánh giá theo chuẩn.
Khác với hình thức đánh giá theo tiêu chí, đánh giá theo chuẩn tạo nên một sự căng thẳng nhất định trong mối quan hệ giữa các HS với nhau. Các em bắt đầu xem nhau là đối thủ cạnh tranh và tình bạn thường bị mất đi. Điều này sẽ làm hạn chế tính hợp tác trong học tập của các em.
Đánh giá theo chuẩn: thường là những câu hỏi trắc nghiệm khách quan và có đáp án trả lời ngắn gọn. Vì thế, nó khó cỏ thể đánh giá được các NL của HS chẳng hạn như:
- Kĩ năng phân tích và diễn giải thông tin về các nguyên nhân của sự vật hiện tượng;
- Kĩ năng thực hiện và báo cáo về một thực nghiệm khoa học, hay một dự án về môi trường;
- Kĩ năng viết một bài báo nghiên cứu;
- Kĩ năng thảo luận...
Nhiều cuộc thi đầu vào (để vào được các trường phổ thông hoặc đại học danh tiếng) cỏ tính chất tham chiếu chuẩn, cho phép một tỉ trọng cố định người học được công nhận đỗ vào trường, thay vì thể hiện một mức độ khả năng rõ ràng). Điểu này đồng nghĩa với việc các tiêu chuẩn/chuẩn có thể khác giữa năm này với năm khác, tuỳ thuộc vào chất lượng của đợt tuyển sinh; trong khi đó việc đánh giá theo tiêu chí (criterion-reíerenced assessment) không khác nhau giữa các năm (trừ phi chính các tiêu chí này được thay đổi).
Nguồn[sửa]
- Tài liệu tập huấn Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh; môn Toán cấp trung học phổ thông; Vụ giáo dục trung học; 2014
