Điều trị ban nhiệt

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Ban nhiệt (tên khoa học: Miliaria) là tình trạng xảy ra khi tuyến mồ hôi của da bị tắc nghẽn và giữ mồ hôi ở dưới da.[1] Kích ứng và các "chấm" phát ban đỏ có thể chỉ gây phiền toái, hoặc trở thành vấn nghiêm trọng hơn nếu không được kiểm soát. Rất may mắn là nếu điều trị sớm, bạn có thể loại bỏ ban nhiệt dễ dàng. Những bí quyết đơn giản dưới đây giúp điều trị trường hợp ban nhiệt mức độ nhẹ.

Các bước[sửa]

Phương pháp điều trị đơn giản tại nhà[sửa]

  1. Tránh xa nguồn nhiệt. Giống như tên gọi, ban nhiệt một phần là do tiếp xúc với thời tiết nóng nực gây đổ mồi hôi. Càng ít đổ mồ hôi thì càng ít mồ hồi tích tụ trong lỗ chân lông bị bít tắc và giảm kích ứng do phát bản. Vì vậy, bạn cần tránh thời tiết nóng nực càng xa càng tốt. [2]
    • Nếu có thể, bạn nên ở trong phòng có điều hòa. Máy điều hòa không những giúp không khí mát hơn mà còn giúp giảm ẩm đi nhiều. [3] Điều này rất cần thiết khi bạn muốn điều trị ban nhiệt vì độ ẩm cao ngăn mồ hôi bốc hơi và khiến ban nhiệt trở nặng.
  2. Mặc quần áo rộng rãi, "dễ thở". Khi bị ban nhiệt, bạn cần mặc quần áo giúp da tiếp xúc với không khí tươi mát. Như vậy, mồ hôi và độ ẩm trên da có thể bốc hơi và ngăn tích tụ hơi ẩm quanh phát ban như khi mặc quần áo bó sát.
    • Quần áo không những cần rộng rãi, dễ thở mà chất liệu cũng phải phù hợp. Các loại vải như cotton và quần áo tập thể dục, dễ thở, dễ co giãn thường là lựa chọn tốt nhất, còn chất liệu vải nhân tạo, xuyên thấu như nilông và polyester khiến da khó thở nhất.
    • Nếu thời tiết nắng nóng, bạn nên tránh mặc quần áo để lộ da (như quần ngắn, áo ba lỗ,…). Những loại quần áo này làm tăng nguy cơ cháy nắng và khiến da kích ứng thêm, dễ bị thương tổn. Bạn nên thoa nhiều kem chống nắng hoặc mặc quần áo rộng rãi, che kín da.
  3. và khiến bạn đổ mồ hôi - điều mà bạn cần tránh khi bị ban nhiệt. Mặc dù tốt cho sức khỏe lâu dài nhưng tập thể dục có thể khiến ban nhiệt lâu lành và thậm chí trở nặng hơn. Bạn nên tránh hoạt động thể chất cường độ mạnh trong khi chờ tình trạng ban nhiệt cải thiện, đặc biệt là các hoạt động trong môi trường nóng, nhiều hơi ẩm. Ví dụ như:
    • Tập thể thao
    • Leo núi
    • Chạy bộ
    • Nâng tạ/tập với xà
    • …và nhiều hoạt động thể chất khác.
  4. Dùng bột xoa dịu để làm khô da. Đôi khi, trong thời tiết nắng nóng và ẩm ướt, bạn sẽ khó giữ cho da bị ban nhiệt được khô hoàn toàn, ngay cả khi đã tránh tập thể dục. Trong trường hợp đó, nên thử thoa một lượng nhỏ bột Talc, bột phấn em bé hoặc bột ngô (một nhúm nhỏ) lên vùng da bị ban nhiệt. Các loại bột này hút độ ẩm và giữ da khô.[4] Phương pháp này sẽ rất hữu ích nếu bạn không thể áp dụng những hướng dẫn ở trên.
    • Không dùng bột có mùi hương hoặc nước hoa để tránh kích ứng da bị phát ban. Ngoài ra, tránh thao bột lên vết thương hở để tránh nhiễm trùng.
  5. Tắm rửa thường xuyên và để da khô tự nhiên. Giữ da sạch là bước quan trọng đối với bất kỳ loại phát ban nào. Bụi bẩn, chất cặn và vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng, khiến ban nhiệt trở nặng. Tắm rửa thường xuyên (ít nhất một lần mỗi ngày khi bị phát ban) có thể giúp loại bỏ các yếu tố này trên da. Khi tắm, bạn không nên dùng khăn tắm lau vùng da phát ban.[5] Thay vào đó, nên để da khô từ từ, tự nhiên. Khăn tắm có thể khiến da kích ứng thêm và truyền vi khuẩn gây nhiễm trùng vào da.
  6. Cho da tiếp xúc với không khí tươi mát hàng ngày. Khi bị ban nhiệt, bạn cần nhớ không nhất thiết phải mặc quần áo suốt cả ngày. Nếu công việc hoặc những trách nhiệm khác khiến bạn không thể mặc quần áo dễ thở (cần thiết cho da bị ban nhiệt), bạn nên cởi bớt quần áo ra khi có thể để da được thông thoáng. Mặc dù không phải là hành động lý tưởng nhất nhưng thà cho da thỉnh thoảng được thở còn hơn là không được thở chút nào.
    • Giả sử bạn ở trong rừng nóng ẩm và bị ban nhiệt ở bàn chân. Tuy nhiên, tính chất công việc yêu cầu bạn phải mang bốt cao su dày. Trong trường hợp đó, bạn có thể thử đổi sang mang xăng-đan thoải mái vào cuối ngày, sau khi tắm để làm mát chân (và người). Cho vùng da bị ban nhiệt tiếp xúc với không khí mát càng nhiều càng tốt.

Sản phẩm thoa ngoài cho trường hợp nghiêm trọng hơn[sửa]

  1. Tránh dùng các loại kem và lotion thông thường. Đôi khi ban nhiệt không tự khỏi. Trong trường hợp đó, có một số loại kem và lotion có thể giúp tăng tốc độ chữa lành. Tuy nhiên, không phải loại kem và lotion nào cũng vậy. Hầu hết kem và lotion sẽ không giúp điều trị ban nhiệt, ngay cả khi được giới thiệu có công dụng "xoa dịu" hoặc "dưỡng ẩm". Trên thực tế, nhiều loại còn khiến ban nhiệt nặng hơn, đặc biệt là nếu chứa một trong các thành phần sau:
    • Dầu mỏ hoặc dầu khoáng. Những thành phần nhờn dính này gây tắc lỗ chân lông - nguyên nhân chính gây ban nhiệt ngay từ đầu.[5]
    • Nước hoa hoặc hương thơm. Thành phần này thường kích thích da, khiến ban nhiệt trở nặng hơn.
  2. Thoa lotion Calamine dịu nhẹ. Calamine là nguyên liệu xoa dịu và bảo vệ da, giảm kích ứng. Ngoài ra, lotion Calamine có thể giảm cảm giác ngứa khi bị ban nhiệt. [6] Lotion Calamine và các loại lotion có liên quan thường được bán trên thị trường ở dạng "lotion điều trị phát ban da sần".
    • Calamine tương đối an toàn nhưng có thể phản ứng tiêu cực với một số thuốc chữa bệnh và bệnh lý phổ biển. Vì vậy, nên trao đổi với bác sĩ nếu muốn dùng lotion Calamine nếu đang mang thai, từng bị dị ứng hoặc đang uống thuốc kê đơn.[6]
    • Lotion Calamine là thuốc không kê đơn (OTC).
  3. Thoa mỡ cừu Anhydrous Lanolin. Đây là thành phần có khả năng xoa dịu, đôi khi được kê đơn cho trường hợp ban nhiệt. Anhydrous Lanolin giúp giảm kích ứng và giảm tắc nghẽn tuyến mồ hôi, chống lại nguyên nhân gốc rễ gây ra ban nhiệt.[7]
    • Người có da nhạy cảm với len có thể bị kích ứng sau khi dùng Anhydrous Lanolin. [7] Trong trường hợp đó, bạn nên tránh dùng.
    • Anhydrous Lanolin là thuốc không kê đơn.
  4. Thoa steroid. Steroid là nhóm thuốc hoạt động bằng cách giảm viêm, kích ứng và sưng ở vị trí được thoa lên.[8] Thoa một lớp mỏng thuốc mỡ steroid lên vùng phát ban nhiệt có thể giúp giảm đáng kể tình trạng sưng và "sần sùi" do phát ban, từ đó tăng tốc độ chữa lành. Dùng kem steroid ở mức vừa phải.
    • Kem steroid dịu nhẹ thường là thuốc không kê đơn. Loại kem này không giống như thuốc steroid tăng đồng hóa (anabolic steorid) nguy hiểm dùng để kích thích cơ phát triển.
  5. Biết trường hợp ban nhiệt nào cần đi khám bác sĩ. Nếu trở nặng, ban nhiệt có thể phát triển đến mức khó kiểm soát. Bạn cần cảnh giác với những dấu hiệu nguy hiểm và nhiễm trùng. Đi khám bác sĩ ngay để bắt đầu điều trị chuyên sâu hơn nếu chú ý thấy bất kỳ triệu chứng nào dưới đây. Việc đi khám bác sĩ là vô cùng cấp thiết nếu người bị ban nhiệt là trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu. [9]
    • Đau dữ dội
    • Sưng, kích ứng tăng dần và không khỏi
    • Sốt
    • Chảy dịch hoặc mủ từ vùng phát ban
    • Hạch sưng ở cổ họng, bẹn hoặc vùng da dưới tay

Lời khuyên[sửa]

  • Trẻ nhỏ có làn da mỏng manh và dễ bị ban nhiệt hơn. Vì vậy, không nên quấn chăn cho trẻ quá chặt để tránh cản trở lưu thông không khí tươi mát và thay tã bẩn cho trẻ càng nhanh càng tốt để tránh kích ứng da không cần thiết.
  • Nếu bị béo phì, giảm cân có thể giúp giảm nguy cơ ban nhiệt về lâu dài. Ban nhiệt đặc biệt thường xuất hiện ở vùng da có nếp gấp - những vùng da xuất hiện nhiều hơn nên cơ thể tích tụ nhiều mỡ.[9]
  • Một số nguồn thông tin khuyến nghị dùng lotion có chứa thành phần bột yến mạch cho phát ban nhiệt.[7]

Nguồn và Trích dẫn[sửa]