Chữa trị bệnh lý tuyến giáp

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết có hình nơ hoặc hình bướm cong lại ở phần dưới của cổ họng. Đây là một tuyến nội tiết quan trọng có vai trò sản sinh thyroxine. Thyroxine là một hormone giúp điều hòa quá trình chuyển hóa, nhịp tim, đặc biệt, với trẻ em, thyroxine còn đóng vai trò trong sự phát triển và lớn lên của trẻ.[1] Mất cân bằng tuyến giáp có thể ở dạng kém hoạt động hoặc hoạt động quá mức. Với một chế độ dinh dưỡng, vận động và nghỉ ngơi phù hợp đi kèm với tự giảm áp lực cuộc sống, bạn có thể hỗ trợ chức năng tuyến giáp của chính mình.

Các bước[sửa]

Chọn thức ăn phù hợp[sửa]

  1. Hiểu được mối liên quan giữa dinh dưỡng và chức năng tuyến giáp. Tuyến giáp hoạt động dựa vào các nguồn dinh dưỡng có chứa i-ốt, selen và các vitamin cần thiết. Việc mất cân bằng dinh dưỡng sẽ dẫn đến hoạt động bất thường của tuyến giáp.
    • Dành thời gian cho chế độ dinh dưỡng. Dù rằng điều này là không hề đơn giản, nhưng việc bạn tự vào bếp chuẩn bị đồ ăn cho gia đình và bản thân sẽ giúp mọi người có một chế độ ăn lành mạnh hơn.
  2. Hạn chế việc sử dụng đồ ăn đã qua chế biến. Đường là một chất thường được thêm vào trong các quá trình chế biến thực phẩm công nghiệp, và chính đường có thể làm các vấn đề về tuyến giáp trở nên trầm trọng hơn. Nấu ăn sử dụng thực phẩm tươi mới, chưa qua chế biến là cách tốt nhất, dẫu rằng có thể bạn sẽ cần thời gian để học hỏi và luyện tập để đạt được trình độ đó. Sử dụng đồ ăn nguyên chất chưa qua chế biến còn giúp giữ được phần lớn các loại vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng vốn có trong thực phẩm.
    • Quy tắc đầu tiên trong nhận biết đồ ăn đã qua chế biến là đồ ăn có màu quá trắng, như bánh mì trắng, gạo trắng, pasta trắng, đều là đồ ăn đã được chế biến kỹ. Vì thế hãy thay thế những đồ nêu trên bằng bánh mì, pasta làm từ ngũ cốc nguyên hạt, gạo nâu.
  3. Tăng khẩu phần rau củ quả trong thực đơn. Bất cứ khi nào có thể, hãy sử dụng các thực phẩm hữu cơ tươi mới theo mùa có xuất xứ từ nơi bạn đang sinh sống. Đừng quá lo ngại về nguồn rau sạch, hãy thêm rau củ quả, kể cả loại đông lạnh, vào khẩu phần của bạn, vì xét cho cùng thì có còn hơn không.
  4. Hạn chế ăn thịt. Hãy giảm khẩu phần thịt trong các bữa ăn, đặc biệt là thịt đỏ.[2] Nếu bạn ăn thịt, đối với thịt bò, hãy ăn thịt nạc (đặc biệt là từ những con bò được nuôi bằng cỏ bởi chúng sẽ cung cấp thịt với hàm lượng chất béo omega-3 và omega-6 cao hơn), đối với gia cầm, hạn chế ăn da.
    • Hãy sử dụng thịt động vật được nuôi tự nhiên mà không dùng kháng sinh hay hormone. Phần lớn các hãng đều ghi trên bao bì thịt của họ là không chứa hormone. Nếu thông tin này không được đưa ra có nghĩa là loại thịt đó có chứa hormone. Tốt nhất bạn hãy mua thịt từ những gian hàng cung cấp thịt chăn nuôi hữu cơ.
  5. Tăng cường ăn cá. Cá là nguồn cung cấp protein dồi dào và chất lượng, đồng thời cá còn chứa hàm lượng cao chất béo omega-3.[3] Thường thì cá ít có mỡ và việc nấu các món cá cũng không quá phức tạp.
    • Chú ý khi chọn cá. Các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao có thể không tốt cho tuyến giáp của bạn.[4]
  6. Thêm vào thực đơn các loại thực phẩm họ đậu. Thực phẩm họ đậu có chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết để tuyến giáp có thể sản xuất hormone tuyến giáp. Các loại đậu cũng là nguồn cung cấp protein đáng kể cho người ăn chay.
  7. Giảm sử dụng đường. Để giảm lượng đường bạn tiêu thụ, hãy sử dụng các loại carbohydrate phức hợp như ngũ cốc nguyên hạt. Cần hạn chế đường và các chất thay thế đường. Các loại đường thông thường từ đường mía cho tới si-rô có hàm lượng fructose cao đều có thể được coi là chất gây nghiện.[5] Nếu bạn gặp khó khăn trong việc “cai” đồ ngọt, hãy thử sử dụng cỏ ngọt stevia để thay thế.
    • Bệnh nhân tiểu đường cần được kiểm tra tuyến giáp. Những người mắc bệnh về tuyến giáp cần kiểm soát lượng đường máu bởi tiểu đường và bệnh lý tuyến giáp là hai bệnh thường được phát hiện ở cùng một bệnh nhân.
  8. Nạp đủ i-ốt. Nếu khẩu phần ăn thường ngày của bạn chứa nhiều muối và thịt đỏ thì có lẽ bạn đã nạp đủ i-ốt cho cơ thể. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn đang hạn chế sử dụng muối để khống chế huyết áp, hãy đảm bảo rằng bạn có thể bổ sung i-ốt từ các nguồn khác bởi i-ốt chính là nhiên liệu để tuyến giáp có thể hoạt động bình thường. Nếu cần thiết, hãy mua loại thực phẩm chức năng chất lượng cao có chứa ít nhất 50% lượng i-ốt bạn cần mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể thêm vào khẩu phần ăn những thực phẩm sau để bổ sung i-ốt:[6]
    • Thực vật biển có màu nâu (tảo các loại)
    • Đồ biển và cá
    • Sữa chua
    • Sữa
    • Trứng
  9. Tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thực phẩm chức năng bổ sung khác. Gặp gỡ bác sĩ để được tư vấn thêm về lợi ích của thực phẩm bổ sung kẽm và selen cũng như khoáng chất cần thiết để duy trì được chức năng bình thường của tuyến giáp. Bạn cũng nên hỏi về việc bổ sung thêm vitamin D3 (2000 IU mỗi ngày).[7] Các bệnh tự miễn dịch cũng có liên quan tới nồng độ thấp vitamin D.
  10. Uống nhiều nước. Hãy cố gắng duy trì cho cơ thể luôn đủ nước. Nước sẽ giúp cơ thể bạn hoạt động bình thường và khiến bạn cảm thấy khỏe mạnh.

Luyện tập và nghỉ ngơi[sửa]

  1. Nhận thức được tầm quan trọng của luyện tập đối với chức năng tuyến giáp. Hãy luyện tập thể dục thể thao 30 phút mỗi ngày. Bạn không nhất thiết phải tập những bài tập nặng hay đến phòng gym. Chỉ với 30 phút đi bộ mỗi ngày cũng có thể khiến sức khỏe của bạn được cải thiện. Bạn có thể tăng thời gian hoặc quãng đường đi bộ nếu bạn thấy bản thân cần tăng cường độ tập luyện.
  2. Tham gia lớp học thể dục thẩm mỹ. Nếu bạn thấy khó khăn trong việc tự tạo động lực để tuyện tập, hãy thử tham gia một lớp học thể dục thẩm mỹ xem sao. Các lớp học như lớp yoga, thái cực quyền, khí công là những lựa chọn tuyệt vời để duy trì sự năng động của cơ thể cũng như chức năng tuyến giáp.
    • Luyện tập giúp lưu thông máu. Lưu thông máu sẽ giúp hormone tuyến giáp được đưa tới từng tế bào.[7]
  3. Giảm áp lực cuộc sống. Hãy xác định các nguồn gây áp lực cho bạn và cố gắng đưa ra giải pháp hạn chế sự ảnh hưởng của chúng tới cuộc sống và công việc của bạn. Bạn có thể sẽ phải đưa ra một số quyết định khó khăn về những yêu cầu bạn đã đồng ý trong quá khứ, tuy nhiên nên nhớ sức khỏe là trên hết. Hãy học các kỹ năng thiền như hít thở, quan sát và đếm nhịp thở.
  4. Quan sát theo hệ thống chakra. Hãy ngồi yên lặng và nghĩ về một luồng sáng xanh đang đi vào cơ thể bạn qua tuyến giáp. Mỗi lần bạn hít vào, luồng sáng sẽ càng sáng và xanh hơn, còn khi bạn thở ra, luồng sáng nhạt đi. Hãy giữ suy nghĩ này trong đầu càng lâu càng tốt và cố gắng nghĩ về điều đó ít nhất 5 phút mỗi ngày.
    • Theo phương pháp năng lượng chakra cổ xưa, tuyến giáp là chakra thứ 5 (Vishuddha) đặc trưng bởi màu xanh.[8]
  5. Dành thời gian để nghỉ ngơi. Bạn cần được ngủ đủ giấc vào ban đêm và nghỉ ngơi hợp lý vào ban ngày. Tuyến giáp rất nhạy cảm với áp lực, căng thẳng vì đây là một trong những tuyến nội tiết mà hoạt động của chúng có ảnh hưởng tới áp lực. Chính vì thế, tuyến giáp của bạn cần có thời gian để “hồi phục”. Hãy dành cho tuyến giáp thời gian nghỉ ngơi và thư giãn.

Nhận biết chức năng tuyến giáp[sửa]

  1. Nhược giáp – tuyến giáp hoạt động dưới mức bình thường. Nhược giáp có thể xảy ra do nhiễm vi-rút, ảnh hưởng của phóng xạ, do một số loại thuốc, mang thai và một vài nguyên nhân hiếm gặp khác. Thường thì thiếu i-ốt có thể gây ra nhược giáp. Nhược giáp có thể được chẩn đoán qua các triệu chứng và xét nghiệm (ví dụ như nồng độ TSH cao). Các triệu chứng của chứng nhược giáp bao gồm:
    • Mệt mỏi
    • Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt
    • Táo bón
    • Lo âu
    • Tóc khô gãy
    • Rụng tóc
    • Da khô
    • Giấc ngủ chập chờn, thường là ngủ nhiều
    • Chịu lạnh kém
    • Nhịp tim chậm
    • Sưng tuyến giáp (bướu cổ)
    • Tăng cân không rõ nguyên do hoặc khó giảm cân
  2. Cường giáp – tuyến giáp hoạt động quá mức bình thường. Cường giáp thường được biết đến với cái tên là bệnh Grave. Cường giáp có thể xuất hiện do các nốt ở tuyến giáp. Chứng bệnh này có thể được chẩn đoán thông qua các triệu chứng và xét nghiệm (ví dụ như nồng độ TSH trong máu thấp). Nếu không được điều trị hoặc điều trị không đến nơi đến chốn, cường giáp có thể gây đến các vấn đề về tim, xương và một tình trạng sức khỏe trầm trọng là bão giáp trạng. Các triệu chứng của cường giáp bao gồm:
    • Tim đập nhanh
    • Hô hấp nhanh
    • Thường xuyên đi cầu phân lỏng
    • Tóc mỏng và rụng tóc
    • Giảm cân không rõ nguyên do
    • Thường xuyên ở trạng thái bối rối, cáu gắt và có cảm giác thừa năng lượng
    • Tâm trạng không ổn định
    • Chịu nhiệt kém
    • Ra mồ hôi nhiều
    • Da có sắc đỏ và có thể ngứa
  3. Nắm rõ thời điểm cần gặp bác sĩ. Nếu tình trạng tuyến giáp của bạn đang xấu đi, hoặc bạn vẫn gặp phải các triệu chứng kể trên (cường giáp hoặc nhược giáp) trong vòng 4-6 tuần mà không có gì tiến triển, hãy tìm phương pháp điều trị chuyên khoa. Đầu tiên bạn nên tìm gặp bác sĩ đa khoa để khám tổng quan, sau đó bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa về tuyến giáp.
    • Nếu bạn bị nhược giáp, thường thì bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn dùng hormone thay thế cho hormone tuyến giáp (levothyroxine) .[9], Có nhiều phương pháp để điều trị trong trường hợp bạn bị cường giáp hay bệnh Grave, ví dụ như điều trị bằng phóng xạ, sử dụng thuốc để điều trị nhịp tim bất ổn hay phẫu thuật.[10]
  4. Tiếp tục các hoạt động có lợi. Nếu bạn được điều trị y tế, bạn vẫn nên duy trì chế độ ăn, tập luyện và nghỉ ngơi đã nêu ở trên để có thể hỗ trợ cho hoạt động của tuyến giáp. Tuy nhiên, hãy nhớ tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện hoặc tham gia vào các hoạt động đó.

Lời khuyên[sửa]

  • Nhược giáp phổ biến nhất là ở dạng viêm tuyến giáp Hashimoto, đây là một rối loạn tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của bạn bị “rối loạn” và tấn công tế bào cơ thể của chính bạn, trong trường hợp này là tế bài tuyến giáp. Nếu không được chữa trị triệt để, nhược giáp có thể dẫn tới các bệnh về tim mạch, vô sinh hay béo phì và khiến bạn có nguy cơ gặp phải các vấn để khác về rối loạn tự miễn dịch.
  • Có thể bạn đã biết rằng khi bị nhược giáp, bạn nên tránh các loại thực phẩm như súp lơ, cải bắp, cải bruxel, đào và lê bởi chúng có chứa nhiều chất ức chế quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp T4. Trừ khi bạn mê các loại thực phẩm này đến độ ăn vài kg một ngày, còn không thì chúng vẫn có lợi nhiều hơn hại.
  • Nếu bạn muốn sử dụng thảo dược để cải thiện chức năng tuyến giáp, hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia thuộc lĩnh vực này. Họ có thể đưa ra cho bạn một vài loại thảo dược nhất định có thể phù hợp với nhu cầu của bạn.
  • Hãy sử dụng nồi hầm để nấu ăn hoặc sơ chế đồ ăn.
  • Nướng hoặc hấp rau sẽ giúp giữ được nhiều chất dinh dưỡng hơn so với luộc.

Cảnh báo[sửa]

  • Nếu bạn gặp phải bất cứ triệu chứng nào đã được nêu ở trên, hãy hẹn gặp bác sĩ và đề nghị được xét nghiệm tuyến giáp. Nếu chỉ kiểm tra TSH và bác sĩ cho rằng “mọi thứ đều bình thường và ổn định”, nhưng bạn vẫn gặp phải các triệu chứng trên, hãy đề nghị với chuyên gia để được kiểm tra nồng độ T4 (fT4) và T3 (fT3). Một số người có TSH nằm ở mức bình thường, tuy nhiên hormone này lại không thể được chuyển hóa thành T3 hoặc T4 (hai dạng hormone hoạt động), vì thế họ thuộc trường hợp suy giáp “cận lâm sàng”.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=5778
  2. ↑ http://www.md-health.com/Foods-To-Be-Avoided-By-Hypothyroid-Patients.html
  3. ↑ http://renegadehealth.com/blog/2011/06/22/the-thyroid-diet-connection
  4. ↑ http://lowthyroiddiet.com/foods-to-eat.htm
  5. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23719144
  6. ↑ http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=69
  7. ↑ 7,0 7,1 http://www.todaysdietitian.com/newarchives/070112p40.shtml
  8. ↑ http://www.yogitimes.com/article/open-5th-fith-chakra-expression-speaking-talking-thyroid-problems-confidence-unblock-throat
  9. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothyroidism/basics/treatment/con-20021179
  10. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/graves-disease/basics/treatment/con-20025811
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Chữa_trị_bệnh_lý_tuyến_giáp&oldid=144255”