Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Hồi phục sau khi điều trị thai ngoài tử cung
Từ VLOS
Mang thai ngoài tử cung là hiện tượng phôi thai (trứng đã thụ tinh) làm tổ bên ngoài tử cung, tại một vị trí khác trong đường sinh sản. Thai ngoài tử cung xảy ra phổ biến nhất ở ống dẫn trứng, và trong một số ít trường hợp phôi thai làm tổ ở buồng trứng hay trong bụng. Tất cả các trường hợp thai ngoài tử cung đều không có cơ hội phát triển thành thai nhi khỏe mạnh, và gây nguy hiểm cho cơ thể người mẹ. Họ cần được điều trị nhanh chóng,[1] và sau khi điều trị xong thai ngoài tử cung, đôi khi bệnh nhân phải trải qua quá trình hồi phục khó khăn.
Mục lục
Các bước[sửa]
Hồi phục Thể chất[sửa]
-
Tìm
hiểu
về
lựa
chọn
điều
trị.
Bạn
và
bác
sĩ
sẽ
chọn
phương
pháp
điều
trị
thai
ngoài
tử
cung
dựa
trên
tình
trạng
sức
khoẻ
của
bạn,
vị
trí
thai
làm
tổ
và
mức
độ
tổn
hại
hiện
thời
đối
với
các
cơ
quan
sinh
sản.[1]
- Với một số trường hợp cơ thể người phụ nữ có thể tự đào thải thai ngoài tử cung. Nếu thai chỉ mới hình thành và chưa xuất hiện triệu chứng xấu nào, bác sĩ có thể đề nghị bạn “giám sát chủ động”. Trong thời gian này bạn thường phải chờ khoảng một tháng, bác sĩ sẽ giám sát chặt chẽ để xem liệu cơ thể bạn có thể tự giải quyết phôi thai lạc chỗ mà không cần điều trị hay không. Nói chung phương pháp này chỉ hiệu quả khi nồng độ hCG (là hóc môn xuất hiện trong thời gian mang thai) thấp và có xu hướng giảm, và khi bạn không có triệu chứng nào.[2][3]
- Nếu thai ngoài tử cung được chẩn đoán sớm và bạn không bị chảy máu trong, họ có thể yêu cầu tiêm thuốc methotrexat. Methotrexat là thuốc ngăn chặn sự phân chia tế bào, bao gồm cả mô thai (vì vậy quan trọng là phải chẩn đoán chính xác đó đúng là thai lạc chỗ). Bạn cần phải tiêm thuốc vài lần để thai được loại bỏ hoàn toàn.[4]
- Phẫu thuật nội soi sửa ống dẫn trứng là thủ thuật loại bỏ mô thai mà không cần phải cắt bỏ bất kì phần nào của ống dẫn trứng. Nói chung phương pháp này chỉ thích hợp khi phát hiện sớm thai lạc chỗ và ống dẫn trứng chưa vỡ. Giải pháp phẫu thuật để điều trị thai lạc chỗ chủ yếu là phẫu thuật nội soi, được tiến hành trong tình trạng bệnh nhân hôn mê tổng thể và sử dụng một ống nhỏ có gắn camera và đèn đưa qua vết mổ nhỏ.[1][5]
- Phẫu thuật cắt ống dẫn trứng là biện pháp cần thiết nếu ống dẫn trứng đã hỏng nặng, nếu bạn chảy máu rất nhiều hoặc khi thai lớn. Với phương pháp này thì ống dẫn trứng chứa thai lạc chỗ sẽ bị cắt bỏ.[1]
- Phẫu thuật mở ổ bụng thường áp dụng trong trường hợp khẩn cấp khi ống dẫn trứng đã vỡ hoặc chảy máu rất nhiều. Phẫu thuật mở ổ bụng yêu cầu phải rạch một vết dài hơn và do đó bệnh nhân cần thời gian phục hồi lâu hơn so với mổ nội soi bụng.[5]
-
Hỏi
bác
sĩ
về
quá
trình
phục
hồi.
Thời
gian
hồi
phục
dài
hay
ngắn
tùy
thuộc
vào
phương
pháp
phẫu
thuật
đã
áp
dụng.
- Nếu là phẫu thuật nội soi bụng thì bạn có thể về nhà ngay trong ngày hôm đó. Thời gian phục hồi khá nhanh nên đa số phụ nữ đều có thể đi lại ngay. Thông thường bạn cần 7-14 ngày là có thể tham gia vào các hoạt động thường lệ.[1][6] Thời gian hồi phục hoàn toàn khoảng gần một tháng.[3]
- Phẫu thuật mở ổ bụng yêu cầu bệnh nhân phải nằm viện nhiều ngày. Lý do vì vết cắt khá dài nên ảnh hưởng tới chức năng hoạt động của ruột. Bạn chỉ được uống nước trong buổi sáng sau khi phẫu thuật và bắt đầu được ăn thực phẩm rắn trong vòng 24-36 giờ sau. Vết mổ của phương pháp phẫu thuật này cần tới 6 tuần để lành.[7]
- Mặc dù các trường hợp thai lạc chỗ được phát hiện sớm và không cần phẫu thuật có thời gian phục hồi rất ngắn, nhưng bác sĩ vẫn phải giám sát sức khỏe của bạn cẩn thận để đảm bảo thai có thể tự hủy.
-
Tránh
tập
thể
dục
hay
hoạt
động
thể
chất
mạnh.
Có
thể
chỉ
sau
vài
ngày
bạn
đã
thấy
khỏe
hơn
hẳn,
nhưng
bạn
không
nên
tập
luyện
hay
hoạt
động
thể
chất
quá
nhiều.
Bạn
cũng
phải
tránh
bất
kì
chuyển
động
nào
làm
căng
hay
kéo
giãn
vết
mổ.[8]
- Không được nâng vật nặng hơn 9 kg trong tuần đầu tiên.
- Lên cầu thang chậm, ngừng lại nghỉ sau vài bậc.
- Năng đi lại bất kì khi nào có thể. Không cố gắng chạy.
-
Nguy
cơ
táo
bón.
Phẫu
thuật
bụng
thường
ảnh
hưởng
đến
chức
năng
ruột
và
do
đó
gây
ra
táo
bón.
Bác
sĩ
sẽ
hướng
dẫn
bạn
cách
trị
táo
bón,
nhưng
có
một
số
việc
bạn
có
thể
tự
mình
làm
như:[8]
- Ăn thực phẩm giàu chất xơ như hoa quả, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
- Uống nhiều nước.
- Sử dụng thuốc nhuận tràng hay thuốc làm mềm phân (theo đề nghị của bác sĩ).
- Chuẩn bị đến bệnh viện xét nghiệm định kỳ. Nếu phải phẫu thuật sửa ống dẫn trứng hay điều trị bằng thuốc methodtrexat thì bạn cần tới bệnh viện xét nghiệm định kỳ để kiểm tra nồng độ hCG có còn hay không. Nếu hCG vẫn còn, bạn phải điều trị bổ sung bằng thuốc methodtrexat.[1]
-
Chuẩn
bị
chịu
đau.
Có
nhiều
lý
do
khiến
bạn
đau
sau
khi
tiến
hành
điều
trị
thai
ngoài
tử
cung.
Vết
mổ
cần
thời
gian
lành
và
mô
sẹo
hình
thành
từ
đó
cũng
là
nguyên
nhân
gây
đau.
Nếu
cơn
đau
kéo
dài,
trở
nặng
hoặc
không
thể
chịu
nổi
thì
bạn
nên
liên
hệ
với
bác
sĩ.[9]
- Cơn đau nhiều khi bắt nguồn từ việc cơ thể cố gắng phục hồi chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường sau khi điều trị từ 4-6 tuần, hoặc có thể lâu hơn.[6]
- Một số phụ nữ cho biết họ nhận thấy dấu hiệu trứng rụng rõ ràng hơn sau khi điều trị thai ngoài tử cung, khi đó họ có cảm giác hơi đau.[9]
-
Nhận
biết
dấu
hiệu
cần
được
can
thiệp
y
khoa.
Cảm
giác
đau
thường
là
dấu
hiệu
cơ
thể
yêu
cầu
bạn
phải
nghỉ
ngơi.
Tuy
nhiên,
nếu
bạn
có
bất
kì
triệu
chứng
nào
dưới
đây
kèm
theo
đau
thì
nên
liên
hệ
với
bác
sĩ:[9][8]
- Sốt (trên 38 độ C)
- Huyết trắng âm đạo, đặc biệt nếu có mùi “tanh” hay “nặng mùi”
- Các cục u nổi xung quanh vết mổ hay vết sẹo, có màu đỏ hoặc sờ thấy nóng
- Tiết dịch từ vết thương
- Buồn nôn và/hoặc nôn
- Chóng mặt hoặc ngất xỉu
- Thảo luận biện pháp tránh thai với bác sĩ. Sau khi điều trị thai ngoài tử cung có một số phương pháp tránh thai bạn không thể sử dụng. Bạn nên nhờ bác sĩ tư vấn để tìm ra phương pháp thích hợp với mình nhất.[10]
- Chờ một thời gian trước khi quyết định mang thai lần nữa. Nếu điều trị thai ngoài tử cung bằng thuốc methotrexat thì bác sĩ sẽ cho bạn biết nên chờ bao lâu trước khi mang thai lần tiếp theo. Nói chung thời gian này khoảng từ một tới ba tháng, tùy vào lượng thuốc bạn đã tiêm. Methotrexat gây ra một số vấn đề cho giai đoạn đầu của thai kỳ vì thuốc làm giảm lượng axít folic cần cho phôi thai, do đó bạn phải chờ đến khi thuốc đã đào thải hoàn toàn ra khỏi cơ thể.[6]
Hồi phục Tinh thần[sửa]
-
Hiểu
rằng
cảm
xúc
mang
tính
tự
nhiên.
Mang
thai
ngoài
tử
cung
là
một
trải
nghiệm
tổn
hại
về
cả
thể
chất
lẫn
tinh
thần.
Có
rất
nhiều
lý
do
khiến
bạn
cảm
thấy
tức
giận,
lo
lắng
hoặc
buồn
rầu,
nhưng
những
cảm
xúc
này
là
tự
nhiên
và
không
có
gì
“bất
thường”
ở
bạn.
Không
có
cảm
xúc
nào
được
gọi
là
“đúng”
hay
“sai”.[1]
- Mức cân bằng hóc môn bị xáo trộn là nguyên nhân dẫn tới các triệu chứng trầm cảm. Nó cũng gây ra các triệu chứng khác như trống ngực, kích động và chóng mặt.[11]
- Sự thật là tất cả các trường hợp mang thai ngoài tử cung đều không thể giữ lại thai nhi, nhưng khi biết phải bỏ thai sẽ khiến thai phụ vô cùng đau khổ.
- Bạn không chỉ lo lắng về sức khoẻ hiện tại mà còn lo về khả năng tiếp tục mang thai sau này.
- Bạn có cảm tưởng mình là người có lỗi, nhưng thật ra đó không phải là lỗi của bạn.[11]
- Bên cạnh đó việc phẫu thuật cũng gây thêm nhiều sức ép cho tinh thần của bạn.[12]
-
Hỏi
bác
sĩ
về
dịch
vụ
tư
vấn.
Nhiều
bệnh
viện
có
cung
cấp
chuyên
gia
tư
vấn
được
đào
tạo
bài
bản
để
xử
lý
các
vấn
đề
về
mang
thai.
Việc
bỏ
thai
và
phải
trải
qua
đại
phẫu
là
những
trải
nghiệm
mà
có
thể
bạn
cần
sử
dụng
dịch
vụ
tư
vấn
của
họ.[13]
- Nếu có chồng hay người yêu của bạn cùng tham dự trong các buổi tư vấn cũng là một việc tốt. Thật ra một số người gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc, do đó nếu hai bạn có thể cùng nhau tới gặp chuyên gia tư vấn thì thời gian khó khăn này sẽ trôi qua dễ dàng hơn.[12][14]
- Người ta hay cho rằng đàn ông không buồn khi vợ hay bạn gái họ sảy thai, nhưng nghiên cứu cho thấy điều này không đúng. Đàn ông biểu hiện nỗi đau của họ theo một cách khác, nhưng họ cũng bị trầm cảm và tức giận sau khi bạn tình của mình sảy thai.[15]
- Nói chuyện với bạn bè hay gia đình. Nếu không muốn thì bạn không buộc phải nói, nhưng bạn nên tìm sự hỗ trợ từ những người xung quanh. Bạn có thể tâm sự với một người bạn hay người thân, những người sẵn sàng thừa nhận sự mất mát và giúp đỡ bạn vượt qua khoảng thời gian khó khăn này.[11]
-
Tìm
nhóm
hỗ
trợ.
Một
trong
những
yếu
tố
quan
trọng
nhất
để
phục
hồi
tinh
thần
là
tránh
cảm
giác
cô
đơn.
Các
nhóm
hỗ
trợ
là
nơi
bạn
có
thể
giao
lưu
với
những
người
đã
từng
có
trải
nghiệm
giống
bạn,
họ
giúp
bạn
đối
phó
với
cảm
xúc
cô
đơn
trong
thời
gian
này.[15]
- Nếu ở Mỹ thì bạn có thể tìm các nhóm hỗ trợ của tổ chức RESOLVE - Hiệp hội Quốc gia về Vô sinh. Danh sách các nhóm này có trên trang web của họ.[16]
- Tổ chức SHARE - Hỗ trợ về Sảy thai và Mất Con nhỏ cũng có nhóm hỗ trợ tại Mỹ. Bạn có thể tìm một nhóm gần nơi mình sống trên trang web của họ.[17]
- Tại Anh Quốc họ có Quỹ Thai Ngoài Tử cung và Hiệp hội về Sảy thai cung cấp các nguồn tài nguyên và dịch vụ tư vấn cho những phụ nữ phải bỏ thai.[18][19]
- Nhiều diễn đàn hỗ trợ trực tuyến cũng cung cấp không gian để bạn nói lên cảm xúc của mình. Quỹ Thai Ngoài Tử cung có tổ chức một số diễn đàn trực tuyến do các chuyên gia y khoa chủ trì, là nơi để bạn thảo luận về trải nghiệm cũng như chia sẻ cảm xúc của mình.[20]
-
Chiều
chuộng
bản
thân.
Một
số
phụ
nữ
nhận
thấy
việc
làm
điều
gì
đó
đặc
biệt
cho
mình
có
thể
giúp
họ
vượt
qua
những
ngày
khó
khăn
sau
khi
điều
trị
thai
ngoài
tử
cung.
Đi
thẩm
mỹ
viện
hay
đến
một
nơi
tương
tự
là
cách
để
bạn
tự
nuông
chiều
bản
thân
và
giảm
bớt
nỗi
buồn.
Đơn
giản
hơn,
bạn
chỉ
cần
ngồi
xem
bộ
phim
mình
yêu
thích.
Nói
chung
bạn
nên
cho
mình
cơ
hội
tận
hưởng
những
gì
mình
thích.[21]
- Không nên cảm thấy có lỗi về việc đối đãi tốt với bản thân. Bạn thật sự cần thời gian phục hồi vì việc mang thai ngoài tử cung khiến bạn mệt mỏi về cả thể chất lẫn tình cảm.
-
Tập
thể
dục
khi
cảm
thấy
ổn.
Tập
thể
dục
sau
khi
hồi
phục
hoàn
toàn
là
cách
hiệu
quả
để
làm
vơi
nỗi
buồn
và
lấy
lại
năng
lượng.
Hoạt
động
thể
chất
làm
cơ
thể
sản
sinh
endorphin
là
hóc
môn
tạo
cảm
giác
hưng
phấn
và
cải
thiện
tâm
trạng.
Nhờ
bác
sĩ
tư
vấn
về
thời
điểm
bạn
có
thể
bắt
đầu
tập
luyện
trở
lại.[22]
- Không tham gia bất kì hoạt động nào đòi hỏi gắng sức nhiều hoặc va chạm mạnh trước khi hỏi ý kiến bác sĩ.
-
Cho
bác
sĩ
biết
trước
khi
quyết
định
mang
thai
trở
lại.
Họ
sẽ
cho
biết
khi
nào
thì
thể
chất
của
bạn
phù
hợp
để
mang
thai,
và
tư
vấn
về
các
rủi
ro
có
thể
tiếp
tục
dẫn
tới
thai
ngoài
tử
cung.
Một
số
yếu
tố
rủi
ro
bao
gồm
hút
thuốc
lá,
lạc
nội
mạc
tử
cung,
bệnh
viêm
nhiễm
vùng
chậu
và
có
tiền
sử
thai
ngoài
tử
cung.
Những
người
có
nguy
cơ
sẽ
được
giám
sát
chặt
chẽ
trong
lần
mang
thai
tiếp
theo
để
phát
hiện
và
điều
trị
sớm
các
vấn
đề
có
thể
xảy
ra.[4]
- Cân nhắc khám bệnh với bác sĩ nội tiết sinh sản, là bác sĩ sản phụ khoa với chuyên ngành phụ về điều trị vô sinh. Ví dụ, nếu bạn cần được đánh giá về tình trạng ống dẫn trứng thì đây là bác sĩ phù hợp nhất cho việc đó.
Lời khuyên[sửa]
- Có hơn một nửa số phụ nữ từng mang thai ngoài tử cung và có thể mang thai lại một cách an toàn.[1] Một số nghiên cứu cho thấy có tới 85% số phụ nữ mong muốn có thai có thể mang thai trở lại trong vòng hai năm sau khi điều trị thai ngoài tử cung.[9]
- Thai ngoài tử cung làm giảm xác suất mang thai sau này, và tăng nguy cơ tiếp tục mang thai ngoài tử cung vào lần tiếp theo.
Cảnh báo[sửa]
- Đây là tình trạng y khoa có thể đe dọa tính mạng thai phụ. Thai lạc chỗ không thể giữ lại và bạn buộc phải điều trị loại bỏ.
- Nếu phát hiện mình có thai kèm theo đó là triệu chứng đau bụng, chóng mặt, ngất xỉu, tiêu chảy, đau khi tiểu hay đại tiện, bạn cần đi khám bệnh ngay lập tức.[6]
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 https://www.asrm.org/uploadedFiles/ASRM_Content/Resources/Patient_Resources/Fact_Sheets_and_Info_Booklets/ectopicpregnancy_B.pdf
- ↑ https://www.asrm.org/uploadedFiles/ASRM_Content/Resources/Patient_Resources/Fact_Sheets_and_Info_Booklets/ectopicpregnancy_B.pdf
- ↑ 3,0 3,1 http://www.nhs.uk/Conditions/Ectopic-pregnancy/Pages/Treatment.aspx
- ↑ 4,0 4,1 http://www.webmd.com/baby/tc/ectopic-pregnancy-surgery
- ↑ 5,0 5,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ectopic-pregnancy/basics/treatment/con-20024262
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 http://www.miscarriageassociation.org.uk/wp/wp-content/leaflets/Ectopic-pregnancy.pdf
- ↑ http://www.nych.com/NYCH-Health-Library?content_id=943&C1=Family%20Wellness&C2=Visiting%20the%20doctor%20or%20hospital&C3=What%20to%20expect%20from%20laparotomy
- ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.uofmmedicalcenter.org/healthlibrary/Article/86330
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 http://www.ectopic.org.uk/patients/your-body-after-an-ectopic-pregnancy/
- ↑ http://www.healthywa.wa.gov.au/Healthy-WA/Articles/A_E/Ectopic-pregnancy
- ↑ 11,0 11,1 11,2 http://www.ectopic.org.uk/patients/emotional-impact/
- ↑ 12,0 12,1 http://www.healthywa.wa.gov.au/Healthy-WA/Articles/A_E/Ectopic-pregnancy
- ↑ http://www.apa.org/monitor/2012/06/miscarriage.aspx
- ↑ http://americanpregnancy.org/pregnancy-loss/miscarriage-surviving-emotionally/
- ↑ 15,0 15,1 http://www.apa.org/monitor/2012/06/miscarriage.aspx
- ↑ http://www.resolve.org/support/support-group/support-groups-list.html
- ↑ http://nationalshare.org/heal/sharechapters/
- ↑ http://www.ectopic.org.uk
- ↑ http://www.miscarriageassociation.org.uk/wp/wp-content/leaflets/Ectopic-pregnancy.pdf
- ↑ http://www.ectopic.org.uk/talk
- ↑ http://www.ectopic.org.uk/patients/emotional-impact/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/in-depth/depression-and-exercise/art-20046495