Lượng hóa mục tiêu dạy học
Mục tiêu của bài học sẽ là căn cứ để đánh giá chất lượng học tập của học sinh và hiệu quả thực hiện bài dạy của giáo viên. Mục tiêu phải nêu cụ thể những kiến thức, kĩ năng, thái độ mà học sinh cần đạt được sau tiết học, đặc biệt chỉ rõ mức độ, yêu cầu. Mục tiêu phải được viết rất cụ thể sao cho có thể đo đạc được, quan sát được, đánh giá được hoặc lượng hoá được.
Chú ý:
- Tránh viết mục tiêu một cách chung chung rất khó đánh giá như “Nắm được” hoặc “Hiểu được” v.v...
- Mục tiêu phải chỉ rõ mức độ kiến thức, kĩ năng, thái độ mà học sinh cần đạt được chứ không phải những nhiệm vụ, những điều mà giáo viên cần phải làm. Không nhất thiết tách riêng kiến thức, kĩ năng mà có thể viết một câu chung.
Người ta thường lượng hóa mục tiêu bằng các động từ hành động, một động từ có thể dùng ở các nhóm mục tiêu khác nhau. Mỗi động từ thể hiện mức độ, yêu cầu nhất định. Sau đây là một số động từ thường được sử dụng khi viết mục tiêu.
Mục lục
Nhóm mục tiêu thái độ[sửa]
Nhóm mục tiêu thái độ thường dùng các động từ sau:
- tuân thủ,
- tán thành,
- đồng ý
- ủng hộ
- phản đối,
- hưởng ứng,
- chấp nhận,
- bảo vệ,
- hợp tác,
Nhóm mục tiêu kiến thức[sửa]
Nhóm mục tiêu kiến thức ta lượng hóa theo 3 mức độ (trong 6) mức độ nhận thức của Bloom.
| Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng |
|---|---|---|
|
|
|
Nhóm mục tiêu kĩ năng[sửa]
Ta tạm chia làm 2 mức độ: làm được và làm thành thạo một công việc.
Các động từ thường dùng là:
- Liệt kê được,
- Sử dụng được
- Lập được
- Viết đươc
- Tính được
- Vẽ được
- Đo được
- Thực hiện được
- Tổ chức được
- Thu thập được
- Làm được
- Phân loại được
Ví dụ[sửa]
Ví dụ 1. Khi nêu mục tiêu về kiến thức và kĩ năng của bài học “Đòn bẩy” (thuộc chương trình lớp 6 thí điểm và lớp 8 CCGD), nếu ta viết: Học sinh phải nắm vững khái niệm đòn bẩy, tác dụng của đòn bảy,... thì mục tiêu bài học đó chưa được lượng hóa. Để lượng hóa mục tiêu đó, ta sử dụng các động từ hành động như sau:
- Nêu được tên các yếu tố cơ bản của một đòn bẩy (mức độ nhận biết)
- Xác định được điểm tựa và các lực tác dụng lên một số dụng cụ thực tế có sử dụng nguyên tắc đòn bẩy (mức độ thông hiểu)
- Biết sử dụng một số loại đòn bẩy trong thực tế để có lợi về lực hoặc có lợi và đường đi hoặc biết vận dụng điều kiện cân bằng của đòn bẩy để giải quyết một số bài tập, có liên quan (mức độ vận dụng và mức độ kĩ năng làm được).
Với những yêu cầu mới của xã hội đối với GD, mục tiêu dạy học không chỉ là những yêu cầu thông hiểu, ghi nhớ, tái hiện kiến thức, lặp lại đúng, thành thạo các kĩ năng như trước đây, mà còn đặc biệt chú ý đến năng lực nhận thức, năng lực tự học của học sinh. Những nội dung mới về mục tiêu này chỉ có thể hình thành dần dần qua hệ thống nhiều bài học, nhiều môn học và chỉ có thể đánh giá được sau một giai đoạn học tập xác định (sau 1 học kì, 1 năm học, cấp học) nên thường ít được thể hiện trong mục tiêu của bài học cụ thể.
