Nhận biết chứng suy nhược thần kinh

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Suy nhược thần kinh là trạng thái tạm thời, biểu hiện bằng tình trạng suy giảm hoạt động, thường là kết quả của sự căng thẳng. Suy nhược thần kinh có thể xảy ra khi sự căng thẳng và những đòi hỏi trong cuộc sống vượt quá khả năng xử lý của một người. Bạn có thể dựa vào rất nhiều triệu chứng để xác định xem mình có đang bị suy nhược thần kinh hay không. Nếu bạn nghi ngờ mình đang bị suy nhược thần kinh, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức.

Các bước[sửa]

Nhận diện các triệu chứng tâm lý[sửa]

  1. Xem xét mọi sự mất mát hoặc chấn thương tâm lý gần đây. Sự suy sụp có thể bắt nguồn từ một chấn thương nào đó hoặc sự qua đời của người thân. Nó cũng có thể là kết quả của sự căng thẳng bị dồn nén lâu ngày, hoặc một sự cố ngoài mong đợi. Hãy nghĩ tới mọi sự cố gây căng thẳng ngoài mong đợi khiến bạn cảm thấy quá tải. Bất kì một sự việc bất ngờ nào cũng có thể khiến bạn kiệt quệ và cảm giác không thể đối phó được.[1]
    • Đó có thể là sự qua đời của người thân, chia tay hoặc li dị.
    • Chấn thương tâm lý bao gồm: sống sót qua thảm hoạ tự nhiên, là nạn nhân của một vụ trộm cắp, tra tấn hoặc bạo lực gia đình.
  2. Nghĩ xem bạn có gặp khó khăn trong việc cảm nhận hạnh phúc hoặc sự hài lòng không. Khi bị suy nhược thần kinh, bạn sẽ không thể cảm nhận được sự hài lòng. Bạn có thể sẽ cảm thấy thiếu sức sống, trống rỗng hoặc hờ hững. Mọi thứ đều không còn ý nghĩa gì với bạn, hoặc bạn cảm thấy quá sức khi “phải thực hiện những điều vô nghĩa”. Thiếu sức sống và xa lánh người khác là triệu chứng của trầm cảm. Bạn có thể cảm thấy cực kì trầm uất, việc đó có thể là nguyên nhân hoặc kết quả của suy nhược thần kinh.[1]
    • Có thể bạn “muốn” được vui vẻ và cảm thấy bình thường, nhưng bạn không còn thấy hứng thú với những hoạt động yêu thích của mình.
  3. Chú ý tới sự thay đổi tâm trạng. Thay đổi tâm trạng thường xảy ra trước hiện tượng suy nhược thần kinh. Chúng là biểu hiện của trạng thái kiệt quệ cảm xúc và sử dụng sai phương pháp đối phó. Thay đổi tâm trạng có thể bao gồm:[2]
    • Dễ nổi nóng.
    • Giận dữ kết hợp với cảm giác tội lỗi hoặc ăn năn.
    • Dễ khóc.
    • Có những lúc trầm lặng tuyệt đối.
    • Có những lúc trầm cảm.
  4. Hãy chú ý nếu bạn liên tục gọi điện tới chỗ làm để xin nghỉ ốm. Nghỉ một ngày để phục hồi tâm lý, cảm xúc và thể chất sau một sự kiện là một chuyện, nhưng nếu bạn liên tục xin nghỉ làm vì bị ốm, đó lại là chuyện khác và có thể là dấu hiệu của chứng suy nhược thần kinh. Bạn có thể thiếu động lực để làm việc, hoặc bạn cảm thấy cơ thể mình không đủ sức để đi làm.[3]
    • Hãy chú ý nếu bạn trượt dốc trong công việc. Ngay cả khi bạn có đi làm, hãy theo dõi năng suất làm việc của mình xem nó có khác biệt đáng kể với tháng trước không.
  5. Lưu ý tới cảm giác bất lực hoặc vô vọng. Đây là hai cảm giác phổ biến xảy ra trước và trong giai đoạn suy nhược thần kinh. Bạn có thể cảm thấy mình không có đủ nội lực để đối đầu với những vấn đề của mình, và do đó, bạn thấy bất lực. Bạn có thể có cảm giác bất lực khi không thể kiểm soát được mọi chuyện xung quanh và không tìm được cách để thoát khỏi tình trạng khó khăn hiện tại. Có những triệu chứng của bệnh trầm cảm góp phần gây ra suy nhược thần kinh.[4] Chúng bao gồm:
    • Thiếu năng lượng
    • Kiệt sức
    • Thiếu khả năng tập trung
    • Suy giảm sự tập trung
    • Cô lập
  6. Nghĩ xem bạn có bị những suy nghĩ tiêu cực chi phối không. Trong trường hợp bị suy nhược, bạn có thể liên tục có những suy nghĩ tiêu cực, thậm chí còn cảm thấy những điều tích cực cũng mang ý nghĩa xấu. Những hướng suy nghĩ tiêu cực phổ biến bao gồm:[2]
    • Hiểu mọi việc theo hướng tiêu cực.
    • Có một “màng lọc” tiêu cực trong tâm trí, chỉ cho phép những điều tiêu cực đi qua.
    • Có những suy nghĩ cho rằng mọi tình huống xấu và tình trạng suy nhược thần kinh sẽ không bao giờ biến mất, và bạn sẽ mãi mãi cảm thấy như bây giờ.
  7. Nhận ra trạng thái tự cô lập. Bạn có thể nhận thấy mình đang xa lánh bạn bè, gia đình và dành phần lớn thời gian để ở một mình. Bạn bè gọi tới để hẹn hò thì bạn từ chối, hoặc bạn cảm thấy việc đi chơi với họ rất mệt mỏi. Khi căng thẳng quá độ, bạn rất dễ tự cô lập và dành năng lượng để đối phó với sự căng thẳng.[2]
  8. Chú ý tới cảm giác tê liệt và tách rời. Suy nhược thần kinh có thể khiến bạn cảm thấy tê liệt và tách rời khỏi ngoại cảnh. Thậm chí, bạn có thể cảm thấy mọi thứ xung quanh đều chỉ là hư ảo. Về cơ bản, bạn không còn cảm thấy có liên quan tới môi trường xung quanh hoặc những người khác.[1]

Nhận diện các triệu chứng thể chất[sửa]

  1. Lưu ý tới những rối loạn trong giấc ngủ. Cũng như nhiều chứng rối loạn khác, khó khăn khi ngủ là một trong những triệu chứng đầu tiên của suy nhược thần kinh. Bạn có thể phải trằn trọc mãi mới ngủ được và thức giấc vài lần trong đêm. Bạn có thể nhận thấy mình ngủ quá nhiều hoặc quá ít so với thường lệ.[5]
    • Đôi khi bạn rất khó ngủ lại vì những suy nghĩ cứ liên tục xuất hiện.
    • Dù bạn có nhu cầu ngủ và thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, việc có một giấc ngủ ngon lại trở nên ngày càng khó khăn.
  2. Kiểm tra tình trạng vệ sinh cá nhân. Nếu bạn lơ là việc vệ sinh cá nhân, có thể đó là do căng thẳng cao độ. Có lẽ bạn đang thiếu động lực để chăm sóc bản thân. Việc này thường bao gồm: không tắm, không đi vệ sinh, không chải tóc hoặc đánh răng hoặc thay quần áo. Bạn cũng có thể mặc cùng một bộ quần áo trong nhiều ngày dù quần áo đã bị vấy bẩn. Ngoài ra, bạn còn mặc những bộ quần áo không phù hợp khi ra đường.[6]
  3. Nhận ra sự lo âu cao độ. Các triệu chứng về thể chất của tình trạng lo âu cao độ có thể dẫn tới và duy trì chứng suy nhược thần kinh. Nếu bạn thường cảm thấy lo lắng, rồi sau đó trải qua một biến cố trong cuộc sống, điều đó có thể kích thích các triệu chứng lo âu cao độ và dường như chúng sẽ tồn tại mãi. Hãy lưu ý tới mọi triệu chứng lo âu, bao gồm:[1]
    • Căng và đau cơ bắp
    • Bàn tay ướt và lạnh
    • Chóng mặt
    • Xuất hiện cơn hoảng loạn
  4. Xem xét cảm giác kiệt sức. Bạn có thể cảm thấy thiếu năng lượng. Cảm giác liên tục mệt mỏi hoặc kiệt sức là một triệu chứng phổ biến khác, đó là do năng lượng của bạn đã được dùng để đối phó với cơn khủng hoảng hiện thời. Thậm chí cả những hoạt động thông thường cũng trở thành gánh nặng đối với bạn.[5]
    • Những hoạt động cơ bản như tắm, ăn hoặc ra khỏi giường cũng khiến bạn cảm thấy quá sức.
  5. Để ý tới hiện tượng tăng nhịp tim. Khi trải qua sự căng thẳng cao độ do suy nhược thần kinh, bạn có thể thấy tim đập nhanh, ngực co thắt hoặc nghẹn trong cổ họng. Dù vậy, các xét nghiệm y khoa lại không cho thấy tim bạn có vấn đề gì vì các triệu chứng đó đơn thuần là do căng thẳng.[5]
  6. Nghĩ xem bạn có vấn đề gì về đường tiêu hoá không. Đau bụng hoặc các vấn đề tiêu hoá là triệu chứng điển hình của căng thẳng và lo âu. Đó là do khi bạn căng thẳng cực độ, cơ thể sẽ chuyển sang chế độ sinh tồn, và tiêu hoá không còn là ưu tiên hàng đầu nữa.[7]
  7. Nhận diện hiện tượng run rẩy. Run tay hoặc toàn bộ cơ thể là một dấu hiệu rõ rệt nhất của suy nhược thần kinh, và cũng là triệu chứng gây xấu hổ nhất. Không may, sự xấu hổ do chứng run rẩy lại càng làm tăng mức độ căng thẳng của bạn.[1]
    • Run rẩy có thể là biểu hiện về thể chất của mọi sự căng thẳng mà cơ thể và tâm lý của bạn đang phải chịu đựng.

Đối phó với suy nhược thần kinh[sửa]

  1. Trò chuyện với người mà bạn tin tưởng. Nếu bạn đã nhận diện được các triệu chứng của suy nhược thần kinh, bạn nên nói ra điều đó với người khác. Giữ im lặng và không bày tỏ sự căng thẳng của mình sẽ chỉ khiến vấn đề trở nên trầm trọng hơn. Một cách để giải toả căng thẳng và phá vỡ cách suy nghĩ tiêu cực là giảm thiểu sự tự cô lập và gia tăng việc tương tác với bạn bè. Bạn có thể cảm thấy mình không có năng lượng để gặp gỡ bạn bè, nhưng hãy cố gắng dành thời gian cho họ. Họ sẽ giúp bạn phục hồi.[2]
    • Tự cô lập có thể dẫn tới và làm gia tăng sự căng thẳng, do đó, hãy nỗ lực để thường xuyên đi chơi với bạn bè.
    • Trò chuyện với một người bạn đáng tin cậy hoặc người thân. Chia sẻ các vấn đề và nỗi lo lẵng với người khác sẽ làm nhẹ đi gánh nặng của bạn và giúp bạn đỡ cảm thấy cô đơn.
  2. Tìm tới chuyên gia trị liệu. Nhất là nếu trước đây bạn đã từng bị suy nhược trầm trọng và cảm thấy không thể tự đương đầu được, một chuyên gia có thể giúp bạn vượt qua những khó khăn hiện tại cũng như giúp bạn khám phá những cách đối phó lành mạnh. Chuyên gia trị liệu sẽ giúp bạn xử lý cảm giác trầm uất hoặc lo âu và thách thức những suy nghĩ tiêu cực trong bạn.
    • Nếu bạn cần giúp đỡ trong việc tìm chuyên gia trị liệu, hãy tìm hiểu thông tin tại các địa chỉ uy tín trên mạng hoặc nhờ người giới thiệu.
  3. Ăn uống lành mạnh. Liên tục cảm thấy căng thẳng hoặc lo lắng sẽ làm tăng lượng cortisol trong cơ thể bạn, ảnh hưởng xấu tới cảm giác ngon miệng. Tuy nhiên, nếu ăn uống không đầy đủ, bạn sẽ càng cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng hơn. Bạn phải cung cấp năng lượng cho cơ thể bằng những thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo ra một môi trường phù hợp để có thể phục hồi.[5]
    • Quan trọng là bạn phải tự ép mình ăn uống đều đặn, lành mạnh, ngay cả khi không thích. Hãy ăn nhiều hoa quả và rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và đạm từ thịt nạc.
    • Xem xét cắt giảm caffein khỏi thực đơn. Caffein có thể làm các triệu chứng lo âu và mất ngủ trở nên nghiêm trọng hơn.[5]
  4. Tập thể dục thể thao. Tập thể dục là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm để giải toả căng thẳng và lo âu. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của suy nhược thần kinh, năng lượng và sức khoẻ của bạn có thể còn rất ít, vì thế, bạn hãy bắt đầu thật từ tốn. Tập thể dục có thể giúp bạn bước ra khỏi nhà để đến một môi trường khác.[2]
    • Hãy bắt đầu bằng cách đi bộ ngắn mỗi ngày, dù chỉ là đi quanh khu nhà. Dần dần, bạn sẽ nâng cường độ và mức độ tập luyện của mình lên.
    • Khi đã sẵn sàng, bạn có thể đăng kí tham gia một khoá học hoặc một nhóm thể thao để có thể giao tiếp trong khi luyện tập. Hãy nghĩ tới các lớp học khiêu vũ, bơi lội hoặc kick-boxing.
  5. Học cách để thư giãn. Dành thời gian thư giãn là chìa khoá để phục hồi từ chứng suy nhược thần kinh. Bạn cần phải học cách loại bỏ những nỗi lo lắng đang khiến bạn phiền muộn và dành thời gian cho bản thân.[5]
    • Hãy xin nghỉ phép nếu cần thiết và đi nghỉ mát, hoặc dành thơi gian với bạn bè và người thân.
    • Tìm kiếm những hoạt động để thư giãn - dù là chạy bộ đường dài, thiền hoặc tắm bồn.
  6. Học cách để ngăn ngừa suy nhược thần kinh trong tương lai. Hãy tập cách kiểm soát sự căng thẳng, từ chối khi được yêu cầu làm một việc vượt quá khả năng chịu đựng của mình. Nhất là khi có con, bạn rất dễ mắc phải thói quen lo cho người khác mà bỏ quên chính mình. Hãy dành một ít thời gian trong ngày để làm những việc mang tính chất chăm sóc chính mình.
    • Học cách để thiết lập ranh giới, nhờ đó, bạn sẽ không mắc phải tình huống tương tự nữa. Nhận ra giới hạn của mình là ở đâu, nỗ lực hết sức để không vượt qua chúng lần nữa.
    • Để có thêm thông tin, bạn có thể tìm hiểu những bài viết khác trong cùng chuyên mục.
  7. Lên kế hoạch cho tương lai. Khi hồi phục từ chứng suy nhược thần kinh, quan trọng là bạn phải lên kế hoạch cho tương lai và bắt đầu đón nhận mọi thứ. Điều đó sẽ giúp bạn có mục tiêu mới và một cái đích để hướng về.
    • Hãy lạc quan về quá trình hồi phục của mình và biết rằng suy nhược thần kinh không định nghĩa con người bạn. Nhớ rằng bạn vẫn luôn có một tương lai tươi sáng đang chờ đợi phía trước.

Lời khuyên[sửa]

  • Suy nhược thần kinh không tồn tại mãi mãi. Bạn có thể và chắc chắn sẽ vượt qua hội chứng này.

Cảnh báo[sửa]

  • Trong một vài trường hợp, suy nhược thần kinh có thể là biểu hiện cho một chứng bệnh tâm lý nghiêm trọng hơn, ví dụ như rối loạn lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn căng thẳng sau sang chấn. Nếu bạn bị suy nhược lâu hơn hai tuần, hãy gặp chuyên gia về sức khoẻ tâm lý để trao đổi vể những vấn đề đó.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]