Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Cách nhận ra hành vi thao túng
Từ VLOS
(đổi hướng từ Nhận ra hành vi thao túng)
Thao túng biểu thị sự nỗ lực tác động lên hành vi hoặc hành động của người khác một cách không trực tiếp. Bản thân hành vi thao túng không mang nghĩa tốt hay xấu: một người có thể cố điều khiển người khác đi theo mục đích cao cả hoặc lừa ai đó làm việc phi pháp. Tuy nhiên thao túng không bao giờ là ngay thẳng và thường xoáy vào những điểm yếu của chúng ta, khiến chúng ta khó nhận ra các hành vi này. Các khía cạnh mang tính kiểm soát liên quan đến hành vi thao túng đôi khi rất tinh vi và có thể không dễ nhận diện vì chúng bị khỏa lấp bởi trách nhiệm, tình yêu hoặc thói quen. Tuy nhiên bạn có thể nhận biết các dấu hiệu và tránh trở thành nạn nhân của hành vi thao túng.
Mục lục
Các bước[sửa]
Quan sát hành vi của họ[sửa]
-
Để
ý
nếu
người
đó
lúc
nào
cũng
muốn
bạn
nói
trước.
Người
thao
túng
muốn
nghe
xem
bạn
nói
gì
để
tìm
ra
ưu
điểm
và
nhược
điểm
của
bạn.
Họ
sẽ
hỏi
dò
để
bạn
nói
lên
ý
kiến
và
cảm
giác
của
riêng
bạn.
Những
câu
hỏi
này
thường
bắt
đầu
bằng
những
từ
như
“cái
gì”,
“tại
sao”,
hay
“như
thế
nào”.
Các
phản
ứng
và
hành
động
của
họ
sẽ
dựa
vào
các
thông
tin
mà
họ
nhận
được
từ
bạn.[1]
- Không nên chỉ dựa vào việc người đó luôn muốn bạn nói trước để coi đó là hành vi thao túng. Bạn nên xem xét thêm các hành động khác của họ.
- Người thao túng chỉ tập trung vào bạn mà không tiết lộ nhiều về thông tin cá nhân của họ trong các cuộc đối thoại.
- Nếu điều này xảy ra trong phần lớn các câu chuyện giữa bạn và người đó thì đây có thể là một dấu hiệu của hành vi thao túng.
- Mặc dù sự quan tâm của họ có vẻ chân thành, nhưng bạn hãy nhớ rằng ẩn sau đó có thể là một kế hoạch mờ ám. Nếu bạn cố gắng tìm hiểu người đó nhưng họ không chịu trả lời hoặc vội vã đổi đề tài thì có lẽ đây không phải là tình cảm quan tâm thực sự.
-
Lưu
ý
xem
người
đó
có
lợi
dụng
sự
mê
hoặc
để
đạt
được
mục
đích
không.
Một
số
người
toát
lên
vẻ
quyến
rũ
một
cách
tự
nhiên,
nhưng
người
thao
túng
thường
dùng
sự
quyến
rũ
để
đạt
được
điều
họ
muốn.
Họ
có
thể
khen
ngợi
ai
đó
trước
khi
đưa
ra
đề
nghị
của
mình.
Họ
có
thể
tặng
thiệp
hoặc
một
món
quà
nhỏ
trước
khi
đưa
ra
đòi
hỏi
hoặc
nói
rằng
họ
sẽ
làm
điều
gì
đó
cho
bạn
để
bạn
phải
làm
một
việc
nào
đó
cho
họ.[2]
- Ví dụ, người có ý định thao túng có thể nấu một bữa ngon để thết đãi bạn và tỏ ra thật ngọt ngào trước khi hỏi mượn tiền hoặc nhờ làm giúp dự án.
- Cần hiểu rằng mặc dù kiểu hành vi này thông thường khá vô tư, bạn không có bổn phận làm một việc chỉ vì ai đó đã làm điều tốt cho bạn.
- Chú ý đến hành vi ép buộc. Kẻ thao túng sẽ dùng vũ lực hoặc đe dọa để ép người khác làm một việc gì đó. Họ có thể thét lác, chỉ trích hoặc dọa nạt để buộc người khác làm điều họ muốn. Người đó có thể bắt đầu theo kiểu, “Nếu cô không làm điều này, tôi sẽ___” hoặc “Tôi sẽ không ___ cho đến khi nào cô ____”. Người thao túng dùng chiến lược này không chỉ để ép người khác làm điều gì đó mà còn để bắt người khác dừng hành vi của mình.[2]
- Để ý xem người đó xử lý các sự kiện như thế nào. Nếu người đó thao túng các sự kiện hoặc muốn nhấn chìm bạn với các sự kiện và thông tin thì nghĩa là có thể họ đang cố thao túng bạn. Mánh khóe này có thể biểu hiện qua việc nói dối, viện cớ, giấu giếm thông tin hoặc phóng đại. Một số người còn ra vẻ hiểu biết và “giội” lên bạn hàng tấn các dữ liệu và các con số thống kê. Họ làm như vậy để có cảm giác uy lực hơn bạn.[1][2]
-
Lưu
ý
nếu
người
đó
luôn
ra
vẻ
hy
sinh
hoặc
làm
như
mình
là
nạn
nhân.
Người
thao
túng
có
thể
làm
những
việc
mà
bạn
không
yêu
cầu
và
lấy
đó
để
khiến
bạn
phải
áy
náy.
Khi
“làm
ơn
cho
bạn”,
họ
chờ
đợi
bạn
phải
trả
ơn
và
có
thể
than
phiền
nếu
không
được
như
ý.[1]
- Người thao túng có thể kêu ca rằng, “Anh không được yêu thương/ đau ốm /bị đối xử tệ, v.v…” để cố lấy lòng thương cảm của bạn và khiến bạn vì anh ta mà làm điều gì đó.
-
Xem
xét
liệu
có
phải
lòng
tốt
của
người
đó
luôn
kèm
theo
điều
kiện
không.
Họ
có
thể
rất
ngọt
ngào
và
tử
tế
khi
bạn
làm
tốt
một
việc
nào
đó,
nhưng
mọi
thứ
sẽ
quay
ngược
một
trăm
tám
mươi
độ
nếu
bạn
dám
làm
khác
đi.
Kiểu
người
thao
túng
này
dường
như
có
hai
bộ
mặt:
một
là
gương
mặt
thiên
thần
khi
họ
muốn
lấy
lòng
bạn,
và
một
là
bộ
mặt
khủng
khiếp
khi
họ
muốn
bạn
phải
sợ.
Mọi
thứ
có
vẻ
như
đều
ổn
cho
đến
khi
bạn
không
đáp
ứng
được
sự
trông
đợi
của
họ.
- Có thể bạn cảm thấy như mình đang đi trên bờ vực, luôn luôn lo sợ họ nổi giận.
-
Quan
sát
các
kiểu
hành
vi.
Mọi
người
ai
cũng
có
lúc
thực
hiện
hành
vi
thao
túng.
Tuy
nhiên
kẻ
thao
túng
thực
sự
thường
xuyên
có
hành
vi
này.
Kẻ
thao
túng
có
mục
đích
cá
nhân
và
có
chủ
ý
khai
thác
người
khác
để
giành
được
quyền
lực,
sự
kiểm
soát
và
ưu
thế
cho
mình.[1]
Nếu
những
hành
vi
này
thường
xuyên
xuất
hiện,
người
đó
có
thể
là
một
kẻ
thao
túng.
- Bạn thường phải nhượng bộ nếu bị thao túng, khi đó các quyền và lợi ích của bạn đối với họ là không quan trọng.
- Cần hiểu rằng điều này cũng có thể xảy ra với người khuyết tật và mắc bệnh tâm thần. Ví dụ như người bị trầm cảm có thể rơi vào vòng xoáy mặc cảm tội lỗi nhưng không có ý định thao túng, và người mắc chứng tăng động giảm chú ý có thể gặp khó khăn trong việc kiểm tra email thường xuyên. Điều này không có nghĩa họ là người thao túng.
Xem xét qua giao tiếp[sửa]
-
Lưu
ý
nếu
họ
khiến
bạn
cảm
thấy
như
mình
không
xứng
đáng
hoặc
bị
phán
xét.
Một
mánh
khóe
thường
gặp
là
chê
bai
và
chế
giễu
để
bạn
cảm
thấy
mình
tầm
thường.
Cho
dù
bạn
làm
bất
cứ
việc
gì,
người
đó
cũng
đều
tìm
được
cái
sai
của
bạn.
Mọi
việc
bạn
làm
đều
thiếu
sót.
Thay
vì
đưa
ra
những
gợi
ý
có
ích
hoặc
lời
phê
bình
mang
tính
xây
dựng,
thái
độ
của
người
đó
đối
với
bạn
chỉ
là
bới
lông
tìm
vết.[1]
- Hành vi này có thể biểu hiện bằng sự châm biếm hoặc đùa cợt. Người thao túng có thể chế giễu về trang phục bạn đang mặc, chiếc xe bạn đang đi, nơi làm việc, gia đình, ngoại hình của bạn hoặc bất cứ thứ gì khác. Mặc dù những lời bình luận đó có thể được ngụy trang bằng sự khôi hài, nhưng nó nhắm thẳng vào bạn. Bạn là tấm bia cho những trò đùa. Và họ sử dụng chiến thuật này để khiến bạn cảm thấy mình thấp kém.
-
Để
ý
nếu
bạn
bị
người
đối
xử
bằng
cách
câm
lặng.
Người
thao
túng
dùng
sự
im
lặng
để
giành
quyền
kiểm
soát.
Họ
có
thể
phớt
lờ
các
cuộc
gọi,
tin
nhắn
và
email
trong
một
thời
gian
bất
thường.
Hành
động
này
nhằm
làm
cho
bạn
cảm
thấy
lo
lắng
hoặc
để
trừng
phạt
vì
bạn
đã
“làm
sai
điều
gì
đó”.
“Cách
xử
sự
câm
lặng”
khác
với
việc
im
lặng
một
thời
gian
cho
nguôi
bớt
và
sau
đó
liên
lạc
lại;
cách
hành
xử
này
được
sử
dụng
để
khiến
người
kia
cảm
thấy
mình
mất
ưu
thế.
- Cách xử sự câm lặng của họ có thể phát sinh từ hành động của bạn, nhưng cũng có thể không có căn nguyên nào cả. Nếu kẻ thao túng muốn làm cho người kia cảm thấy thấp thỏm thì việc tự nhiên cắt đứt liên lạc sẽ là một chiến thuật hiệu nghiệm.
- Nếu bạn hỏi người đó lý do im lặng, có thể họ chối rằng chẳng có vấn đề gì cả, hoặc nói rằng bạn bị hoang tưởng hay vô lý.[1]
-
Nhận
ra
sự
quy
kết
khiến
bạn
cảm
thấy
tội
lỗi.
Mánh
khóe
này
nhằm
để
bạn
cảm
thấy
có
trách
nhiệm
về
hành
vi
của
kẻ
thao
túng.
Nó
cũng
khiến
bạn
phụ
thuộc
vào
các
cảm
xúc
của
người
đó
như
vui
sướng,
thất
bại,
thành
công,
giận
dữ
hoặc
những
cảm
xúc
tương
tự.
Rốt
cuộc
bạn
sẽ
cảm
thấy
phải
có
bổn
phận
làm
mọi
thứ
cho
anh
ta,
dù
điều
này
là
vô
lý.[1]
- Sự quy kết thường được phủ đầu bằng những câu như, “Nếu em hiểu anh hơn, em sẽ…” hoặc “Nếu em thực sự yêu anh thì em…”, hoặc “Anh đã làm điều này cho em, tại sao em không làm điều đó vì anh?” (mặc dù bạn không yêu cầu anh ta làm).
- Nếu nhận thấy mình đồng ý với những việc mà vào lúc khác bạn sẽ không đồng ý hoặc không thấy thoải mái thì có lẽ bạn đang là nạn nhân của hành vi thao túng.
-
Để
ý
xem
bạn
có
luôn
phải
nói
lời
xin
lỗi
không.
Kẻ
thao
túng
có
thể
lật
ngược
tình
huống
để
làm
như
bạn
đã
sai.
Họ
có
thể
đổ
lỗi
cho
bạn
về
một
việc
bạn
không
làm
hoặc
khiến
bạn
cảm
thấy
có
trách
nhiệm
về
tình
huống
nào
đó.
Ví
dụ,
bạn
hẹn
gặp
người
đó
vào
lúc
một
giờ
trưa,
nhưng
họ
đến
muộn
những
hai
tiếng.
Khi
bị
chất
vấn,
người
đó
sẽ
phản
ứng
kiểu
như,
“Em
nói
đúng.
Anh
chẳng
làm
được
điều
gì
tốt
cả.
Anh
không
biết
tại
sao
em
vẫn
còn
nói
chuyện
với
anh.
Anh
không
xứng
đáng
có
được
em
trong
cuộc
đời
anh”.
Vậy
là
người
đó
lấy
được
sự
thông
cảm
của
bạn,
đồng
thời
làm
thay
đổi
bản
chất
của
cuộc
đối
thoại.[3]
- Kẻ thao túng cũng sẽ diễn giải sai mọi điều bạn nói theo nghĩa xấu nhất để khiến bạn phải xin lỗi về điều mình vừa nói.
-
Nhận
biết
nếu
người
đó
luôn
so
sánh
bạn
với
những
người
khác.
Để
ép
bạn
làm
một
điều
gì
đó,
kẻ
thao
túng
có
thể
bảo
rằng
bạn
không
tốt
như
những
người
khác.
Họ
có
thể
còn
bảo
rằng
bạn
sẽ
biến
thành
kẻ
khờ
nếu
không
làm
việc
đó.[4]
Hành
vi
này
là
để
bạn
cảm
thấy
day
dứt
và
ép
bạn
phải
làm
điều
họ
muốn.[5]
- Những câu nói kiểu như "Bất cứ ai cũng sẽ _____”, hoặc, "Nếu anh mà nhờ Hằng thì cô ấy sẽ làm ngay," hoặc, "Ai cũng cho là không sao, chỉ trừ em ra," là để buộc bạn phải thực hiện điều gì đó bằng cách so sánh.
Đối phó với người có hành vi thao túng[sửa]
-
Biết
rằng
bạn
có
quyền
từ
chối.
Kẻ
thao
túng
sẽ
tiếp
tục
thao
túng
nếu
bạn
cho
phép
anh
ta
làm
như
vậy.
Bạn
cần
phải
nói
“không”
để
bảo
vệ
hạnh
phúc
của
mình.
Hãy
nhìn
vào
gương
và
tập
nói,
“Không,
em
không
thể
giúp
anh
việc
đó
được,”
hoặc
“Không,
việc
đó
không
làm
được
đâu”.[6]
Bạn
phải
đứng
lên
bảo
vệ
mình,
và
bạn
xứng
đáng
được
tôn
trọng.
- Bạn không cần phải day dứt khi nói “không”. Đó là quyền của bạn.
- Bạn có thể từ chối một cách nhã nhặn. Khi người thao túng yêu cầu bạn làm việc gì đó, bạn hãy thử nói : “Em cũng muốn lắm, nhưng mấy tháng tới em rất bận”, hoặc , “Cảm ơn vì anh đã tin em, nhưng em không làm được”.
-
Vạch
ra
ranh
giới.
Khi
kẻ
thao
túng
thấy
rằng
mọi
việc
trở
nên
tồi
tệ,
họ
sẽ
cố
gắng
lợi
dụng
sự
thông
cảm
của
bạn
để
có
được
điều
họ
cần.
Khi
đó
kẻ
thao
túng
sẽ
dựa
vào
tình
cảnh
“không
nơi
nương
tựa”
để
bạn
phải
hỗ
trợ
về
tiền
bạc,
tình
cảm
hoặc
các
hình
thức
giúp
đỡ
khác.
Để
ý
những
thái
độ
hoặc
những
câu
nói
như,
“Em
là
chỗ
dựa
duy
nhất
của
anh”,
hoặc
“Anh
chẳng
có
ai
để
nói
chuyện
cả”,
v.v…
Bạn
không
có
bổn
phận
đáp
ứng
nhu
cầu
của
người
đó
vào
mọi
lúc.
-
Nếu
người
đó
nói,
"Anh
chẳng
có
ai
để
nói
chuyện
cả,”
bạn
thử
phản
ứng
bằng
những
dẫn
chứng
cụ
thể:
- "Anh có nhớ hôm qua anh Minh đến và nói chuyện với anh suốt cả buổi chiều không? Còn Lan cũng từng nói cô ấy rất sẵn lòng nói chuyện qua điện thoại với anh nếu anh cần người lắng nghe. Em sẵn lòng nói chuyện với anh trong năm phút, nhưng sau đó em có cuộc hẹn quan trọng không bỏ được.”
-
Nếu
người
đó
nói,
"Anh
chẳng
có
ai
để
nói
chuyện
cả,”
bạn
thử
phản
ứng
bằng
những
dẫn
chứng
cụ
thể:
-
Tránh
tự
trách
mình.
Kẻ
thao
túng
sẽ
cố
gắng
khiến
bạn
cảm
thấy
mình
thấp
kém.
Nhớ
rằng
bạn
đang
bị
thao
túng
để
cảm
thấy
như
vậy,
và
vấn
đề
không
phải
ở
bạn.
Khi
bắt
đầu
cảm
thấy
mình
tồi
tệ,
bạn
cần
nhận
biết
điều
gì
đang
xảy
ra
và
xem
lại
cảm
giác
của
bạn.[7]
- Tự hỏi, “Người đó đối xử với mình có tôn trọng không?” “Những yêu cầu và trông đợi của họ đối với mình có hợp lý không?” “Liệu đây có phải là mối quan hệ một chiều không?” “Mình có cảm thấy hài lòng về bản thân không?”
- Nếu câu trả lời là “không”, có lẽ kẻ thao túng mới là vấn đề trong mối quan hệ của bạn chứ không phải bạn.
-
Quyết
đoán.
Kẻ
thao
túng
thường
bẻ
cong
và
bóp
méo
sự
thực
để
khiến
mình
có
vẻ
có
lý
hơn.
Khi
phản
ứng
với
sự
bóp
méo
này,
bạn
cần
phải
làm
rõ.
Nói
rằng
bạn
nhớ
là
không
phải
như
vậy,
và
bạn
muốn
hiểu
rõ
hơn
về
vấn
đề
này.
Hỏi
người
đó
vài
câu
đơn
giản
về
việc
hai
người
cùng
đồng
thuận
vào
lúc
nào,
họ
đã
tin
vào
cách
giải
quyết
ra
sao,
v.v…
Khi
cả
hai
đã
cùng
đồng
ý,
bạn
hãy
lấy
đó
làm
điểm
mới
để
khởi
đầu
chứ
không
dùng
sự
kiện
bị
bóp
méo
kia.
Ví
dụ:
- Người đó nói, “Anh không bao giờ ủng hộ tôi trong các cuộc họp; anh chỉ ở đó vì lợi ích của chính anh và để mặc tôi với đám người hung dữ đó.”
- Bạn đáp lại, “Anh nói như vậy là không đúng. Tôi biết là anh đã sẵn sàng nói chuyện với các nhà đầu tư đó. Nếu anh có sơ xuất thì tôi đã can thiệp rồi, nhưng tôi thấy anh đã làm rất xuất sắc”.
- Lắng nghe bản thân mình. Điều quan trọng là bạn nên lắng nghe bản thân và cảm giác của mình trong các tình huống. Liệu bạn có cảm thấy bị ép buộc, áp lực hoặc có bổn phận làm mọi việc cho người đó trái với ý muốn của mình không? Có phải dường như hành vi của anh ta tác động đến bạn không có điểm dừng, tức là bạn phải làm hết việc này đến việc khác? Các câu trả lời sẽ chỉ cho bạn bước tiếp theo trong mối quan hệ với người đó.
-
Cắt
đứt
sự
quy
kết
để
khiến
bạn
day
dứt.
Một
trong
những
điều
quan
trọng
cần
nhớ
để
thoát
khỏi
sự
ràng
buộc
của
cảm
giác
tội
lỗi
là
loại
trừ
ngay
từ
khi
nó
bắt
đầu
manh
nha.
Dùng
phương
pháp
“gậy
ông
đập
lưng
ông”
để
đối
phó
với
xảo
thuật
này
và
đừng
để
những
diễn
giải
của
người
đó
về
hành
vi
của
bạn
quyết
định
tình
huống.
Phương
pháp
này
là
dùng
những
điều
kẻ
thao
túng
vừa
nói
để
cho
họ
thấy
rằng
họ
đang
cư
xử
thiếu
tôn
trọng,
vô
tâm,
không
thực
tế
hoặc
tàn
nhẫn
như
thế
nào.
- Nếu họ nói, “Em không quan tâm đến những việc anh đã làm cật lực vì em", bạn hãy thử nói, “Chắc chắn là em có quan tâm đến những việc anh đã làm cho em. Em đã nói rất nhiều lần rồi. Giờ thì em thấy anh không muốn hiểu rằng em quan tâm như thế nào”.
- Cắt bớt ảnh hưởng của họ lên bạn. Khi kẻ thao túng cố làm cho bạn cảm thấy tội lỗi bằng cách nói rằng những điều đó không quan trọng thì bạn cũng đừng tin.
-
Chuyển
sự
tập
trung
sang
kẻ
thao
túng.
Thay
vì
để
người
đó
đặt
các
câu
hỏi
và
ra
lệnh,
bạn
hãy
giành
quyền
kiểm
soát
tình
huống.
Khi
bạn
bị
hỏi
hoặc
bị
áp
lực
phải
làm
điều
gì
đó
quá
đáng
hoặc
khiến
bạn
thấy
không
thoải
mái,
bạn
hãy
hỏi
người
đó
vài
câu
thăm
dò.[8]
- Hỏi người đó, “Điều này có công bằng cho em không?” “Anh thực sự nghĩ rằng điều này là hợp lý à?” “Điều này sẽ giúp em/ có lợi cho em như thế nào?” “Anh nghĩ em sẽ cảm thấy thế nào?”
- Những câu hỏi này có thể khiến kẻ thao túng phải thừa nhận.
-
Không
quyết
định
vội
vã.
Kẻ
thao
túng
có
thể
cố
ép
bạn
phải
quyết
định
nhanh
hoặc
đòi
hỏi
bạn
phải
trả
lời
ngay.
Thay
vì
nhượng
bộ,
bạn
có
thể
nói,
“Em
sẽ
suy
nghĩ
về
việc
này”.
Điều
này
sẽ
giúp
bạn
không
phải
chấp
thuận
làm
việc
mà
bạn
thực
sự
không
muốn
hoặc
bị
đẩy
vào
chân
tường.[8]
- Nếu một đề nghị biến mất khi bạn dành thời gian suy nghĩ thì có thể là vì bạn sẽ không làm điều đó nếu bạn có thời gian suy nghĩ. Nếu họ thúc ép bạn phải quyết định tức khắc thì câu trả lời “không” là thích hợp nhất.
- Thiết lập hệ thống hỗ trợ. Tập trung vào những mối quan hệ lành mạnh hơn và dành thời gian ở bên cạnh những người khiến bạn hạnh phúc và tự tin. Đó có thể là người thân trong gia đình, bạn bè, cố vấn, đồng đội, và/hoặc bạn trên internet. Những người này có thể giúp bạn duy trì sự cân bằng và hài lòng với bản thân. Đừng để mình cách biệt với mọi người!
- Tránh xa kẻ thao túng. Nếu nhận thấy việc tiếp xúc với một người thao túng trở nên khó khăn hoặc gây tổn hại cho mình, bạn hãy giữ khoảng cách với người đó. Bạn không có nhiệm vụ phải thay đổi người đó. Nếu kẻ thao túng là người thân trong gia đình hoặc là một đồng nghiệp thường xuyên ở gần, bạn hãy cố gắng hạn chế tương tác. Chỉ giao tiếp với họ khi thực sự cần thiết.[7]
Lời khuyên[sửa]
- Hành vi thao túng có thể xuất hiện trong mọi mối quan hệ, bao gồm tình yêu, quan hệ gia đình hoặc quan hệ tình cảm thuần khiết.
- Tìm một kiểu thức ở các hành vi nhất định. Nếu bạn có thể đoán đúng cách người đó cư xử như thế nào để đạt được kết quả nào đó, có lẽ bạn đang đi đúng hướng trong việc nhận ra những hành vi thao túng.
- Nếu bạn đang vướng vào mối quan hệ mang tính thao túng, bạn có thể rời bỏ hoặc nhờ sự giúp đỡ của một người thấu hiểu tình cảnh của bạn.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 https://www.psychologytoday.com/blog/communication-success/201510/14-signs-psychological-and-emotional-manipulation
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://labs.la.utexas.edu/buss/files/2015/09/tactics_of_manipulation_1987_jpsp.pdf
- ↑ http://blogs.psychcentral.com/after-trauma/2014/08/5-signs-youre-being-manipulated/
- ↑ http://labs.la.utexas.edu/buss/files/2015/09/manipulation-in-close-relationships-1992.pdf
- ↑ http://psychcentral.com/lib/how-to-spot-manipulation/
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/lifetime-connections/201507/how-escape-master-manipulator
- ↑ 7,0 7,1 https://www.psychologytoday.com/blog/communication-success/201406/how-spot-and-stop-manipulators
- ↑ 8,0 8,1 https://www.psychologytoday.com/blog/communication-success/201407/how-recognize-and-handle-manipulative-relationships