Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Soạn giáo án
Từ VLOS
Soạn một tập giáo án hiệu quả đòi hỏi phải đầu tư thời gian, công sức cũng như sự hiểu biết về mục tiêu và khả năng của học sinh của bạn. Mục đích của giáo án, cũng như của việc giảng dạy là để thúc đẩy học sinh tiếp thu những gì bạn đang truyền đạt và ghi nhớ càng nhiều càng tốt. Sau đây là một vài ý tưởng giúp soạn giáo án hiệu quả cho hầu hết các giờ lên lớp của bạn.
Mục lục
Các bước[sửa]
Lập Dàn ý Cơ bản[sửa]
-
Nắm
chắc
mục
tiêu
của
bạn.
Khi
bắt
tay
vào
một
bài
học
nào
đó,
trên
hết
hãy
ghi
mục
tiêu
bài
học
đặt
ra
là
gì.
Nên
ghi
thật
đơn
giản,
ví
dụ
như:
“Học
sinh
có
thể
xác
định
cấu
trúc
của
các
bộ
phận
cơ
thể
động
vật
giúp
chúng
ăn
uống,
hô
hấp,
di
chuyển
và
phát
triển”.
Nói
một
cách
đơn
giản
thì
sau
khi
học
bài
này,
học
sinh
của
bạn
sẽ
nắm
được
những
gì.
Nếu
bạn
muốn
chi
tiết
thêm
một
chút,
thì
có
thể
viết
thêm
cách
thức
để
thực
hiện
mục
tiêu
đó
(thông
qua
phim
ảnh,
trò
chơi,
flashcard,
v.v.)
- Nếu học sinh của bạn còn nhỏ tuổi, thì mục tiêu sẽ giản lược hơn như “Cải thiện khả năng đọc và viết”. Điều này có thể dựa trên kỹ năng hoặc có thể mang tính khái niệm. Xem thêm bài "Cách để viết mục tiêu giáo dục" để hiểu rõ hơn về điều này.
-
Viết
phần
tổng
quát.
Sử
dụng
in
đậm
để
ghi
các
đề
mục
của
bài
học.
Ví
dụ,
nếu
bạn
chuẩn
bị
dạy
bài
“Hamlet”
của
Shakespeare,
thì
ở
phần
tổng
quát
bạn
có
thể
viết
các
ý
như:
Shakespeare
đã
cho
ra
đời
tác
phẩm
Hamlet
ở
đâu?
Tác
phẩm
này
tái
hiện
lịch
sự
chân
thật
như
thế
nào?
Mong
muốn
của
tác
giả
cũng
như
sự
lẩn
tránh
của
ông
đối
với
xã
hội
đương
thời
thể
hiện
qua
tác
phẩm
như
thế
nào?
- Viết nhiều hay ít ý còn tùy thuộc vào thời lượng của tiết học. Đối với một bài học, thường thì chúng ta sẽ đi qua 6 tới 7 ý chính, tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể vạch thêm ý.
-
Lên
kế
hoạch
cho
quỹ
thời
gian.
Trong
trường
hợp
có
quá
nhiều
ý
so
với
khoảng
thời
gian
quy
định,
hãy
chia
nhỏ
bài
học
thành
từng
phần,
như
vậy
bạn
có
thể
điều
chỉnh
tốc
độ
truyền
đạt
nhanh
hay
chậm
tùy
thuộc
vào
tiến
trình
của
bài.
Hãy
lấy
tiết
học
một
giờ
đồng
hồ
để
làm
ví
dụ.
- 1:00-1:10: “Khởi động”. Tập trung học sinh và tóm lược thảo luận của buổi học về các bi kịch điển hình; từ đó dẫn dắt đến tác phẩm Hamlet.
- 1:10-1:25: “Đưa thông tin”. Khái quát tiểu sử Shakespeare. Tập trung vào khoảng thời gian sáng tác trong vòng 2 năm trở lại, trong đó Hamlet là mốc trung tâm.
- 1:25-1:40: “Hướng dẫn thực hành". Thảo luận liên quan đến cảnh chính trong vở kịch.
- 1:40-1:55: “Bài tập sáng tạo”. Yêu cầu học sinh mỗi người viết 1 đoạn văn mô tả những gì liên quan đến Shakespreare. Yêu cầu những học sinh giỏi viết 2 đoạn và gợi ý đối với những học sinh yếu hơn.
- 1:55-2:00: “Kết luận”. Thu bài, ra bài tập về nhà, và cho lớp ra về.
-
Hiểu
học
sinh
của
mình.
Xác
định
rõ
đối
tượng
truyền
đạt
kiến
thức
của
bạn,
phong
cách
của
người
học
là
gì
(nghe,
nhìn,
cầm
nắm,
hay
tổng
hợp
các
hình
thức),
học
sinh
đã
nắm
được
những
gì
rồi
và
chỗ
nào
trong
bài
học
có
thể
làm
cho
các
em
lúng
túng.
Hãy
tập
trung
để
giáo
án
của
bạn
thích
ứng
tốt
với
phần
đông
học
sinh
trong
lớp
và
điều
chỉnh
đặc
biệt
với
những
em
có
năng
khiếu
bẩm
sinh,
những
đối
tượng
yếu
hơn
hoặc
là
khó
tiếp
thu
trong
quá
trình
giảng
dạy.
- Sẽ chẳng có gì đáng bận tâm ngoại trừ việc học sinh của bạn bao gồm các em có tính cách cả hướng nội và hướng ngoại. Có em chỉ thích làm việc một mình trong khi em khác lại thích ngồi thành nhóm để cũng nhau thảo luận. Nắm rõ đặc điểm này sẽ giúp bạn tìm ra hướng giải quyết cho từng học sinh cụ thể.
- Có đôi lúc bạn sẽ phải bối rối khi có một vài cá nhân trong lớp hiểu rõ bài học như bạn và cách các em nhìn bạn như "người đến từ sao Hỏa". Nếu bạn có thể nhận biết các em có khả năng vượt trội này, hãy xếp các em đó ngồi chung với những bạn khác, và không nên xếp các em này ngồi gần nhau (nói cách khác là để bạn dễ quản lý lớp học hơn).
-
Dùng
nhiều
phương
pháp
tương
tác
khác
nhau.
Một
vài
học
sinh
trong
lớp
có
thể
tự
học,
một
số
khác
thì
học
theo
cặp,
trong
khi
một
số
khác
nữa
lại
thể
hiện
rất
tốt
khi
học
theo
nhóm.
Bạn
có
thể
duy
trì
như
vậy,
miễn
là
học
sinh
của
bạn
tiếp
thu
tốt.
Nhưng
vì
học
sinh
của
bạn
mỗi
người
một
tính
cách,
do
đó,
hãy
tạo
cơ
hội
để
các
em
trải
nghiệm
nhiều
loại
hình
tương
tác
khác
nhau,
hiệu
quả
sẽ
tăng
lên
rất
nhiều.
- Thật vậy, bất cứ hoạt động nào cũng có thể được phân ra để thực hiện một mình, theo cặp hay theo nhóm. Nếu đã có ý tưởng hình thành trong đầu, hãy xem xét liệu bạn có thể điểu chỉnh cách thức làm việc của học sinh hay không. Biết đâu, bạn lại phát hiện thêm nhiều cái hay!
-
Đa
dạng
hóa
hình
thức
học
tập.
Bạn
đang
cảm
thấy
khó
xử
vì
có
những
cô
cậu
học
sinh
không
có
đủ
kiên
nhẫn
để
xem
một
đoạn
video
dài
25
phút
hoặc
đọc
một
trích
dẫn
dài
2
trang
sách?
Không
sao,
không
học
sinh
nào
là
“ngốc”
hơn
học
sinh
nào
cả.
Việc
bạn
cần
làm
là
tìm
ra
phương
pháp
học
tập
khác
để
tận
dụng
hết
khả
năng
của
những
em
đó.
- Mỗi học sinh có phương pháp học riêng. Có em cần xem thông tin, em khác thì chỉ cần nghe, trong khi các em khác lại tiếp thu bài học tốt hơn với đồ dùng trực quan. Nếu bạn vừa giảng một đoạn dài, hãy dừng lại và để các em thảo luận. Nếu học sinh của bạn thích đọc sách, hãy thay đổi phương pháp dạy thông thường sang nghiên cứu tài liệu. Việc học từ đó sẽ thú vị hơn nhiều.
Lên Kế hoạch cho Tiết học[sửa]
-
Mở
đầu
tiết
học.
Có
một
quy
luật
bất
thành
văn
là
học
sinh
không
chịu
động
não
vào
phần
đầu
tiết
học.
Lấy
ví
dụ
giờ
học
giải
phẫu,
nếu
mới
vào
tiết
mà
bạn
đã
giải
thích
ngay
phương
pháp
mổ
xẻ,
thì
học
sinh
của
bạn
sẽ
không
thể
hiểu
được.
Hãy
chậm
rãi
hướng
học
sinh
vào
trọng
tâm
bài
học,
đó
là
lý
do
mỗi
tiết
học
cần
được
"khởi
động".
Không
chỉ
đánh
thức
bộ
não
đang
ngái
ngủ
của
các
em,
mà
còn
giúp
các
em
chuẩn
bị
tiếp
thu
kiến
thức
mới.
- Việc khởi động trí óc có thể bằng một trò chơi đơn giản (có thể chơi đoán chữ hoặc giải thích từ vựng để xem kiến thức của các em, hay chỉ đơn thuần hỏi xem tuần trước đã học những gì), hoặc là hỏi đáp, sử dụng tranh ảnh để bắt đầu vào bài. Bất kỳ phương pháp nào cũng hiệu quả, quan trọng là để học sinh bắt nhịp và hướng các em suy nghĩ về bài học (ngay cả khi bạn chưa giới thiệu về bài học).
-
Truyền
đạt
thông
tin.
Đây
là
phần
nên
được
truyền
đạt
trực
tiếp
tuy
nhiên
bạn
có
thể
sử
dụng
một
số
phương
pháp
hỗ
trợ
như
một
đoạn
video,
bài
hát,
đoạn
văn
hoặc
thậm
chí
là
định
lý.
Phần
này
chính
là
yếu
tố
quyết
định
phần
còn
lại
của
bài
học
sẽ
đi
về
đâu.
Không
có
phần
này,
học
sinh
của
bạn
sẽ
hoàn
toàn
không
hiểu
bài.
- Phụ thuộc vào trình độ của học sinh mà bạn có thể đi thẳng vào kiến thức trọng tâm. Hãy nghĩ về mức độ rõ ràng bạn muốn truyền đạt. Ví dụ để phân tích câu "Anh ta treo chiếc áo khoác của mình lên giá", bạn phải hiểu được bối cảnh nơi "chiếc áo" và "giá treo" xuất hiện. Hãy đưa ra tình huống cụ thể và để phần học tiếp theo phát triển nó.
- Việc cho học sinh biết trước nội dung bài học có thể sẽ hữu ích. Nói cách khác, đó là cho học sinh biết "trọng tâm của bài". Đây là cách cụ thể nhất để học sinh nhớ được kiến thức của bài ngay khi học xong.
-
Làm
bài
tập
có
hướng
dẫn.
Sau
khi
học
sinh
có
được
thông
tin,
bạn
cần
đưa
ra
bài
tập
để
học
sinh
thực
hành.
Tuy
nhiên,
do
kiến
thức
vẫn
còn
mới
mẻ,
hãy
để
các
em
bắt
đầu
với
thực
hành
có
kèm
theo
hướng
dẫn.
Thử
dùng
các
dạng
thực
hành
như
nối
tranh,
nhận
biết
hình
ảnh,...
Hãy
nhớ
rằng,
các
em
không
thể
bắt
đầu
viết
bài
phân
tích
trước
khi
thực
hành
bài
"điền
vào
chỗ
trống".
- Nếu được, hãy tiến hành hai bài thực hành. Sẽ tốt hơn khi cho học sinh thử tầm hiểu biết ở hai mức độ khác nhau – ví dụ, viết và nói (hai kỹ năng khác nhau). Cố gắng kết hợp các hoạt động khác nhau cho những học sinh có trình độ khác biệt.
-
Kiểm
tra
kết
quả
và
đánh
giá
quá
trình.
Sau
khi
đã
hoàn
thành
bài
thực
hành
có
hướng
dẫn,
tiến
hành
đánh
giá
liệu
học
sinh
của
bạn
có
hiểu
những
gì
bạn
truyền
tải
không?
Nếu
có,
bạn
có
thể
chuyển
qua
bước
tiếp
theo.
Nếu
không,
hãy
nhắc
lại
kiến
thức
một
lần
nữa,
nhưng
lần
này
hãy
dùng
cách
dạy
khác.
- Nếu đã dạy một nhóm học sinh đủ lâu, bạn sẽ thấy lạ là vì sao lại có những học sinh bị vấp ở những định nghĩa dường như là dễ nhất và không thể nào khiến các em đó hiểu được trong thời gian ngắn. Nếu điều đó là vấn đề, hãy xếp các em đó ngồi chung với các em giỏi hơn để không làm gián đoạn giờ học. Bạn không muốn các em đó bị tụt lại phía sau và càng không muốn gián đoạn việc dạy học, do đó hãy đợi đến lúc tất cả đều có thể tiếp thu một kiến thức.
-
Tự
làm
lại
bài
tập.
Khi
học
sinh
đã
được
trang
bị
kiến
thức
cơ
bản,
hãy
để
các
em
tự
củng
cố.
Điều
này
không
có
nghĩa
là
bạn
rời
lớp
học!
Mục
đích
là
để
học
sinh
nỗ
lực
sáng
tạo
để
nắm
vững
kiến
thức
bạn
vừa
truyền
đạt.
Vậy
để
tư
duy
của
học
sinh
phát
triển
như
thế
nào?
- Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào chủ đề và kỹ năng bạn muốn sử dụng. Đó có thể đa dạng từ một vở kịch rối 20 phút cho đến đề tài tranh luận quyết liệt kéo dài hai tuần.
-
Dành
thời
gian
để
đặt
câu
hỏi.
Nếu
tiết
học
còn
dư
thời
gian,
hãy
dành
ra
10
phút
cuối
tiết
để
đặt
câu
hỏi.
Có
thể
bắt
đầu
với
sự
tranh
luận
về
một
vấn
rồi
nhân
lên
thành
nhiều
câu
hỏi
xoay
quanh
vấn
đề
đó.
Hoặc
dùng
10
phút
để
làm
rõ
thắc
mắc
cho
học
sinh.
Cả
hai
cách
đều
hữu
ích
cho
các
em.
- Nếu phần lớn học sinh của bạn nều ngại giơ tay, hãy cho các em ngồi đối điện nhau. Sau đó, đưa ra một khía cạnh của chủ đề và yêu cầu các em thảo luận về nó trong vòng 5 phút. Tiếp đó, hướng sự tập trung về phía trước lớp bằng cách gọi một nhóm lên trình bày. Sự hứng thú sẽ được khởi sinh ngay lập tức!
-
Kết
luận
bài
học
một
cách
cô
đọng.
Thực
chất,
thì
mỗi
bài
học
là
một
cuộc
thảo
luận.
Nếu
ngừng
đột
ngột,
bài
học
sẽ
giống
như
bị
bỏ
ngang
lưng
chừng.
Điều
này
không
có
nghĩa
là
bài
giảng
tệ,
chỉ
là
chúng
ta
sẽ
cảm
thấy
không
trọn
vẹn.
Nếu
thời
gian
cho
phép,
hãy
kết
thúc
bài
giảng
bằng
một
vài
lời
kết
luận.
Nhắc
lại
về
kiến
thức
vừa
học
với
học
sinh
là
một
ý
hay.
- Dành ra 5 phút để nhắc lại các nội dung đã học trong ngày. Hỏi học sinh của bạn các câu hỏi để kiểm tra (nhưng không nên đưa thêm bất kỳ thông tin mới nào) và để củng cố bài học và kiến thức đã tiếp thu. Công đoạn này khiến cho mọi thứ như một vòng tròn: Quay về điểm đầu để kết thúc!
Chuẩn bị Chu đáo[sửa]
-
Nếu
sợ
mình
quên,
hãy
viết
ra
giấy.
Những
giáo
viên
mới
luôn
cảm
thấy
an
tâm
khi
viết
ra
giáo
án
như
vậy.
Mặc
dù
việc
này
sẽ
tốn
nhiều
thời
gian
hơn
chính
thời
lượng
tiết
học,
những
nếu
việc
đó
làm
bạn
tự
tin
hơn
thì
cứ
làm.
Bạn
sẽ
cảm
thấy
tự
tin
nếu
bạn
biết
trong
giờ
dạy
mình
sẽ
nói
gì,
hỏi
những
gì
và
ở
đoạn
nào
thì
cần
đối
thoại.
- Khi đã quen với việc giảng dạy, việc soạn bài có thể được giảm dần cho đến lúc bạn có thể dạy một cách tự nhiên mà không cần phải thực hành từ trước. Không nên dành quá nhiều thời gian để lên kế hoạch cũng như viết ra hơn cả thời gian đứng lớp. Kỹ năng này chỉ nên áp dụng khi bạn mới bước vào nghề.
-
Tùy
cơ
ứng
biến.
Bạn
đã
giành
nhiều
tiếng
đồng
hồ
để
soạn
bài?
Thật
tuyệt
vời!
Nhưng
cũng
chỉ
để
tham
khảo.
Bạn
sẽ
không
máy
móc
nói
trước
lớp:
“Nào
các
em,
1:15
rồi!
TẤT
CẢ
BUÔNG
BÚT
NÀO!”.
Đó
thật
sự
không
phải
là
cách
giảng
dạy.
Biết
rằng
giảng
theo
bài
soạn
là
tốt,
nhưng
cũng
nên
linh
hoạt
điều
chỉnh
theo
tình
huống.
- Nếu bị cháy giáo án, hãy xét xem nội dung gì nên cắt bỏ và nội dung gì không nên. Cân nhắc xem học sinh cần nắm được kiến thức nào nhất. Mặc khác, nếu thời gian bị thừa, hãy sử dụng những hoạt động mà bạn đã dành cả tiếng để vạch ra từ trước.
-
Vạch
kế
hoạch
xa
hơn
mức
bình
thường.
Câu
nói
"thừa
còn
hơn
thiếu"
có
thể
áp
dụng
trong
trường
hợp
này.
Kể
cả
khi
bạn
đã
lập
ra
thời
lượng
cụ
thể
cho
từng
phần,
hãy
tính
xa
một
chút.
Nếu
một
phần
giảng
kéo
dài
20
phút,
hãy
chỉ
cho
phép
kéo
dài
trong
15
phút.
Bạn
không
bao
giờ
biết
học
sinh
của
mình
sẽ
hợp
tác
như
thế
nào!
- Dễ dàng nhất là tạo ra một trò chơi hay một cuộc thảo luận với mục đích nêu ra kết luận về bài học. Cho học sinh của bạn ngồi lại với nhau, đưa ra ý kiến hoặc câu hỏi, rồi để các em tự do thảo luận.
-
Soạn
giáo
án
sao
cho
người
dạy
thay
cũng
sẽ
hiểu
được.
Trong
trường
hợp
có
việc
ngoài
dự
kiến
xảy
ra
và
bạn
không
thể
dạy
buổi
học
đó
được,
bạn
sẽ
phải
tìm
người
dạy
thế.
Để
mọi
chuyện
êm
đẹp
thì
người
thay
bạn
cũng
cần
phải
hiểu
được
giáo
án.
Mặt
khác,
lỡ
như
bạn
có
quên
thì
với
một
giáo
án
dễ
hiểu,
việc
gợi
nhớ
sẽ
dễ
hơn
nhiều.
- Có nhiều mẫu giáo án bạn có thể tìm trên mạng, hoặc có thể tham khảo các giáo viên khác xem họ đang soạn theo định dạng nào. Nhưng chỉ nên theo một định dạng nhất định, nếu không bạn sẽ dễ bị lúng túng. Càng nhất quán càng tốt!
-
Thiết
lập
phương
án
dự
phòng.
Trong
nghề
giáo,
sẽ
có
một
lúc
nào
đó
những
học
trò
tinh
quái
quậy
tung
giáo
án
và
bạn
chỉ
biết
đứng
im
nhìn
mọi
chuyện
xảy
ra.
Sẽ
có
những
tiết
kiểm
tra
mà
chỉ
có
một
nửa
số
học
sinh
đến
lớp,
hay
đĩa
video
cho
bài
học
bị
đầu
DVD
“nuốt”
trọn.
Để
tránh
những
tình
huống
này,
bạn
cần
có
phương
án
dự
phòng.
- Hầu hết các giáo viên dày dặn kinh nghiệm đều có đủ tất cả các giáo án mà bất cứ khi nào cần họ đều có thể lấy ra dùng. Khi thành công trong một giờ học nào đó, hãy giữ giáo án bài đó lại và áp dụng cùng cách thức cho các bài giảng khác nhau như “Quy luật tiến hóa”, “Chọn lọc tự nhiên” hoặc “Kế thừa gien”. Hoặc luôn chuẩn bị sẵn sàng đĩa nhạc của Beyoncé để áp dụng cho các bài giảng về sự phát triển của nhạc pop, về bước tiến của phụ nữ trong xã hội đương thời hoặc đơn giản là một bài học âm nhạc cho lớp chiều thứ 6.
Lời khuyên[sửa]
- Trong giáo án hãy lồng ghép thêm các thông tin đa dạng liên quan. Biết cách lấy lại sự tập trung cho học sinh khi các em đi lan man ra khỏi phạm vi bài học.
- Đối với học sinh rụt rè, cố gắng để đến một lúc nào đó những cô cậu này sẽ trả lời câu hỏi của bạn.
- Xem trước tài liệu học tập cùng với học sinh và đưa ra mục tiêu cho một hoặc hai tuần tới.
- Sau giờ học, xem lại kế hoạch giảng dạy và cách bạn thể hiện trước các em trong thực tế và nghĩ xem, sắp tới bạn có thay đổi gì khác không?
- Nhớ rằng những gì bạn dạy phải hợp với khung chuẩn của Bộ giáo dục và Sở giáo dục.
- Nếu giáo án không phải là phương án cho bạn, hãy thử phương pháp dạy học Dogme. Cách dạy này không cần sách vở cụ thể và để cho học sinh chủ động hoàn toàn.[1]
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- http://www.scholastic.com/teachers/collection/lesson-planning
- http://resources.opened.io/plan-lessons/