Trị bỏng do ớt cay

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Các loại ớt cay như Jalapeño, Cayenne và Habanero có chứa chất capsaicin và đây cũng là thành phần chính trong bình xịt hơi cay. Capsaicin làm tăng hương vị và độ cay cho món ăn nhưng cũng có thể gây bỏng nghiêm trọng ở tay hay nhiều bộ phận khác trên cơ thể và trong miệng. Rất may mắn là có nhiều nguyên liệu tự nhiên, ví dụ như sữa, có thể giúp xoa dịu cơn bỏng.

Các bước[sửa]

Xoa dịu bỏng miệng do ớt cay[sửa]

  1. Dùng sữa lạnh. Thay vì uống nước, bạn hãy uống sữa. Chất béo và dầu trong chế phẩm từ sữa có thể giúp giảm bỏng bằng cách hòa tan capsaicin.[1]
    • Chuẩn bị một cốc sữa nguyên chất và uống hết. Luôn nhớ bạn phải súc miệng sạch trước.[2] Nếu không có sữa nguyên chất, bạn có thể chọn chế phẩm từ sữa như kem chua hoặc sữa chua nguyên kem.
    • Sữa hoạt động gần giống như xà phòng bằng cách hòa tan capsaicin và giảm cảm giác bỏng trong miệng. Protein casein có trong sữa hoạt động như một chất tẩy đối với capsaicin. Cảm giác bỏng gây ra do ớt cay là từ các capsaicinoid - một họ các phân tử. [3][4]
    • Kem cũng có thể giúp giảm bỏng. Bất cứ chế phẩm nào từ sữa cũng có thể giúp xoa dịu cơn bỏng. Sữa dừa cũng giúp giảm bỏng và điều chỉnh độ cay của món ăn.[5]
  2. Tránh uống nước. Dù bạn có tin hay không thì thực chất uống nước sẽ không giúp xua tan cảm giác bỏng. Thực tế, nước còn làm lan capsaicin trong miệng và làm bỏng nặng hơn.
    • Soda chủ yếu làm từ nước và cũng không có tác dụng. Uống cà phê sẽ khiến bỏng nặng hơn vì cà phê cũng nóng. Capsaicin có đặc tính giống dầu nên sẽ chống nước.[6]
    • Cảm giác bỏng trong miệng sẽ không kéo dài như cảm giác bỏng trên tay. Bỏng miệng xảy ra khi capsaicin liên kết với thụ thể cảm nhận cơn đau trong miệng do phản ứng hóa học.
    • Tế bào thần kinh sẽ chú ý khi nhiệt độ trong miệng cao hơn 42 độ C, tức capsaicin sẽ kích thích các nơ-ron phản ứng với nhiệt độ này.
  3. Dùng thức uống chứa cồn. Bia không có tác dụng vì chủ yếu là nước nhưng các thức uống chứa cồn mạnh hơn sẽ giúp giảm bỏng trong miệng.
    • Uống vài ngụm Vodka. Ngoài tác dụng giảm bỏng, Vodka còn khiến bạn cảm thấy ngọt dịu trong miệng (miễn là không uống quá nhiều).
    • Cồn còn giúp trị bỏng khi bạn chạm vào ớt cay. Nhiều loại rượu Spirit cũng có tác dụng tương tự.
    • Luôn thận trọng khi uống thức uống chứa cồn. Không uống quá nhiều, không uống rượu khi chưa đủ tuổi và không lái xe sau khi uống rượu.
  4. Dùng các loại dầu khác để trị bỏng. Ngậm dầu ôliu hoặc dầu thực vật sẽ giúp trị bỏng trong miệng bằng cách bảo vệ lưỡi.
    • Các loại dầu này hoặc bơ lạc chứa nhiều chất béo và dầu nên sẽ là giải pháp tự nhiên hiệu quả.
    • Chất béo và dầu trong các nguyên liệu này phân hủy nhiệt trong ớt cay, nhờ đó giảm bỏng.
    • Nghe có vẻ phản trực quan nhưng bạn cần chống lại dầu cay bằng một loại dầu khác. Do đó, dùng nước lạnh sẽ không hiệu quả bằng dầu thực vật hoặc dầu ôliu.
  5. Ăn tinh bột. Bạn có thể ăn tinh bột nếu bị bỏng miệng do ớt cay để giúp trị bỏng.
    • Mặc dù không hiệu quả trong việc hòa tan capsaicin như chất béo, dầu hoặc cồn nhưng các loại tinh bột như cơm và bánh mì cũng giúp xoa dịu cơn bỏng.
    • Đây là lý do trong nhiều nền ẩm thực, thức ăn cay thường được ăn cùng cơm (hoặc khoai tây). Điều này phổ biến ở các nước châu Á và Ấn Độ.
    • Ăn một thìa đường có thể giúp giảm bỏng. Hòa một thìa đường vào 270 ml nước và súc miệng với nước đường. Hoặc bạn có thể ngậm một thìa cà phê mật ong trong miệng.
  6. Thử dùng nguyên liệu dân gian. Nhiều người cho rằng nhiều loại rau củ và thực phẩm khác có tác dụng trị bỏng miệng do ớt cay.
    • Ăn dưa chuột. Đây là cách phổ biến để xử lý độ cay quá cao trong các món ăn Indonesia và Thái Lan. Ăn chuối. Kết cấu và hàm lượng đường trong chuối cũng giúp giảm bỏng.
    • Ăn sôcôla. Hàm lượng chất béo cao trong hầu hết các thanh sôcôla sẽ giúp loại bỏ capsaicin trong miệng. Sữa sôcôla nói chung có hàm lượng chất béo và casein cao hơn so với sôcôla đen và vì vậy sẽ giúp giảm bỏng tốt hơn.
    • Dùng bánh Tortilla ngô mềm để chạm vào vết bỏng (ở miệng hoặc môi,…). Bạn cũng có thể thử cắn một miếng cà rốt sống và sẽ thấy cảm giác bỏng giảm đáng kể.
    • Kem đánh răng trắng có thể giúp giảm đáng kể cảm giác bỏng trên da do dầu từ ớt Habanero. Nguyên liệu này hiệu quả nhất đối với tình trạng bỏng trong miệng và cũng giúp giảm bỏng do các loại ớt khác. Ăn một miếng chanh (có thể ép lấy nước hoặc ăn nguyên miếng) và axit trong chanh sẽ phá vỡ chất gây cay.

Xoa dịu bỏng da do ớt cay[sửa]

  1. Dùng nước rửa bát đối với bỏng tay hoặc bỏng trên da. Nhiều người cho biết họ thấy bỏng rát dữ dội trên da khi tiếp xúc với dầu từ ớt cay. Bạn có thể dùng xà phòng rửa tay nhưng nước rửa bát sẽ hiệu quả hơn trong việc hòa tan dầu ớt cay.
    • Bạn có thể nhúng ngón tay vào hỗn hợp nước pha thuốc tẩy (tỉ lệ 5:1) khi cắt ớt cay.
    • Thuốc tẩy biến capsaicin thành muối tan trong nước. Nhờ vậy, bạn có thể rửa sạch bằng nước.
    • Cẩn thận không để tay dính thuốc tẩy trên ớt. Rửa tay sạch bằng nước rửa bát sau khi cắt ớt xong.
  2. Dùng cồn để xoa dịu bàn tay hoặc các vùng da khác. Dầu ớt cay và capsaicin (thủ phạm gây ra cảm giác bỏng) được hòa tan trong cồn.
    • Vẩy cồn Isopropyl lên tay. Ngay cả khi dùng các phương pháp khác để làm mát tay, bạn cũng có thể dùng cồn Isopropyl để vệ sinh tay.[7]
    • Chọn một loại rượu có nồng độ cồn cao như Vodka. Xoa rượu lên tay hoặc vùng da bị bỏng ớt để rửa sạch dầu ớt cay.
    • Một phương pháp khác đó là tạo hỗn hợp muối nở từ muối nở và nước. Phết hỗn hợp lên bàn tay và chờ khô trước khi rửa sạch.
  3. Ngâm tay vào bát sữa. Bạn nên chọn loại sữa lạnh. Cho vài viên đá vào bát. Ngâm tay vào bát nước đá cũng có tác dụng nhưng không hiệu quả bằng.
    • Một số người cho biết cảm giác bỏng do ớt cay rất đau đớn và có thể kéo dài vài tiếng. Vì vậy việc bạn muốn tìm nguyên liệu có tính trị bỏng tức thời cũng là điều dễ hiểu.
    • Thử cho bột mì vào bát sữa để tạo thành hỗn hợp. Thoa hỗn hợp lên tay và để vài phút trước khi rửa sạch.
    • Thoa cồn Isopropyl nên tay trước khi ngâm tay vào nước đá hoặc sữa lạnh. Sữa là nguyên liệu tốt nhất và sữa lạnh sẽ còn tốt hơn.[8]
  4. Thoa dầu lên tay hoặc các vùng da khác bị bỏng. Dầu ớt cay sẽ hòa tan trong một loại dầu khác, nhờ đó giảm được cảm giác bỏng.[9] Bạn cũng có thể thoa Vaseline lên tay.
    • Thoa một lượng nhỏ dầu thực vật hoặc dầu ôliu lên tay trước khi cắt ớt hoặc sau khi tay bị bỏng ớt.[10]
    • Không thoa quá nhiều dầu lên tay để tránh trơn trượt và nguy hiểm khi dùng dao cắt ớt. Cẩn thận khi chạm vào người khác (đặc biệt là trẻ nhỏ) sau khi dính dầu ớt cay lên tay vì có thể làm lan dầu sang người khác.
    • Phủ một lớp dầu mỏng lên tay để ngăn ngừa bỏng ngay từ đầu. Dầu cũng giúp xoa dịu cảm giác bỏng sau khi bạn đã chạm vào ớt. Ngâm tay vào bát dầu ôliu hoặc dầu thực vật.[11]
  5. Xoa dịu cảm giác cay mắt do ớt. Cay mắt là tình trạng thường gặp khi bạn vô tình dụi mắt khi cắt ớt cay.
    • Điều đầu tiên và vô cùng quan trọng đó là bạn nên tránh chạm tay vào mắt ngay từ đầu. Nếu không tránh khỏi, bạn có thể thoa sữa lên mắt để giảm cay.[12]
    • Nhúng miếng bông tẩy trang hoặc khăn giấy vào bát sữa. Sau đó, thoa quanh vùng mắt giống như khi chườm mắt.
    • Có thể bạn cần lặp lại quy trình này nhiều lần để đủ giảm bỏng vì dầu ớt sẽ gây bỏng một lúc lâu. Đi khám bác sĩ nếu cảm giác cay không giảm hoặc ảnh hưởng đến thị lực.
    • Nếu cảm giác bỏng dai dẳng, bạn có thể tự thiết kế và đeo miếng che mắt từ bông gòn hoặc khăn giấy. Dùng kẹp bướm và băng gạc.

Phòng ngừa bỏng do ớt cay[sửa]

  1. Đeo găng tay. Nếu chuẩn bị nấu ăn với ớt cay mà không đeo găng tay, bạn có thể bị bỏng tay do ớt.
    • Bàn tay sẽ bị bỏng, nhói và bạn không được chạm vào mắt sau khi tay tiếp xúc với dầu ớt cay. Giải pháp tốt nhất là đeo găng tay nhựa vinyl hoặc cao su latex.
    • Các loại ớt như ớt Thái, ớt Serrano hoặc ớt Habanero cũng có thể gây bỏng tương tự.[13]
    • Bỏng là do dầu ớt và capsaicin trong ớt gây ra. Bỏng thậm chí có thể nghiêm trọng hơn nếu chạm vào mắt đeo kính áp tròng. Bạn sẽ phải đối phó với cảm giác bỏng cực kỳ khó chịu.
  2. Có thể dùng túi đựng bánh mì làm găng tay tạm thời. Nếu trong nhà không có sẵn găng tay, bạn nên tìm các đồ vật tương tự xung quanh để thay thế.
    • Bọc túi đựng bánh mì quanh tay trước khi cắt ớt. Có thể dùng dây chun buộc cố định quanh cổ tay.
    • Nếu không có găng tay hoặc túi nilông, bạn có thể quấn khăn giấy quanh bàn tay hoặc bất kỳ thứ gì có thể ngăn dầu ớt tiếp xúc với da.
    • Đeo kính bảo hộ trong suốt và rửa sạch bàn tay, giường móng sau khi xử lý ớt cay để bảo vệ mắt.
  3. Làm quen với cảm giác bỏng. Mặc dù bị bỏng miệng không phải là điều vui vẻ gì nhưng một số bằng chứng cho thấy ăn ớt cay thường xuyên sẽ tốt cho sức khỏe. Vì vậy, bạn có thể thử tập ăn cay.[4]
    • Thay vì tìm thức ăn ngọt, bạn có thể ăn ớt cay khi thiếu năng lượng.
    • Lưu ý rằng mặc dù cảm giác bỏng trong miệng được giảm đi nhưng tác dụng tăng cường trao đổi chất của capsaicin trong ớt vẫn nguyên vẹn; tức bạn vẫn tiếp nhận được hiệu quả này của capsaicin khi enzyme trong gan phân giải capsaicin.
    • Capsaicin có thể giúp tăng năng lượng và tăng cường tốc độ trao đổi chất, giúp giảm cân và cải thiện sức khỏe nói chung. [14]

Lời khuyên[sửa]

  • Cho nguyên liệu chứa nhiều đường tự nhiên (cà rốt nạo, hành tây xào,…) vào món ăn có ớt cay, đường có thể "chặn" cảm giác cay, tức vị cay vẫn còn đó nhưng sẽ không phải là hương vị đầu tiên bạn nếm được và vị cay cũng không lấn át các vị còn lại.
  • Bạn có thể thử ăn vài miếng bánh mì.
  • Sốt cà chua hoặc nước ép cà chua cũng giúp trị bỏng do ớt cay.
  • Cảm giác bỏng sẽ dần tự biến mất.
  • Ăn bánh quy mặn trước khi uống nước đường. Muối sẽ hấp thụ cả nước và dầu ớt cay, giúp xoa dịu cơn bỏng.

Cảnh báo[sửa]

  • Tránh để ớt cay tiếp xúc với vết cắt hở.
  • Tránh để ớt cay tiếp xúc với mắt, mũi hoặc bất kỳ vị trí hở nào vì sẽ gây đau đớn. Bình xịt hơi cay cũng được làm từ ớt cay.
  • Xà phòng và nước sẽ khó loại bỏ hoàn toàn capsaicin. Khi đeo kính áp tròng, tốt nhất bạn nên đeo găng tay khi xử lý ớt cay.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ http://www.medicaldaily.com/dont-feel-burn-5-best-remedies-cool-your-tongue-after-eating-spicy-food-279930
  2. ↑ http://www.iflscience.com/brain/why-does-chilli-burn-and-why-does-milk-help-soothe-pain/
  3. ↑ http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/features/capsaicin.shtml
  4. ↑ 4,0 4,1 http://greatist.com/eat/best-way-to-soothe-burning-mouth
  5. ↑ http://www.chilipeppermadness.com/cooking-with-chili-peppers/how-do-you-stop-the-chili-pepper-burn
  6. ↑ http://www.pepperscale.com/chili-burn/
  7. ↑ http://www.thekitchn.com/how-do-i-stop-my-hands-from-burning-after-cutting-jalapenos-good-questions-207315
  8. ↑ http://cooking.stackexchange.com/questions/3903/cure-for-burns-from-hot-peppers-capsicum-oil
  9. ↑ http://www.emedicinehealth.com/chili_pepper_burns-health/article_em.htm
  10. ↑ http://jalapenomadness.com/jalapeno_faq.html
  11. ↑ http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/chili-pepper-burns-topic-overview
  12. ↑ http://www.theartofdoingstuff.com/how-to-treat-a-pepper-burn/
  13. ↑ http://www.thekitchn.com/the-best-remedies-for-hot-pepper-hands-tips-from-the-kitchn-208527
  14. ↑ http://nutritionovereasy.com/2011/04/fat-burning-chili-peppers-the-reality-check/
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Trị_bỏng_do_ớt_cay&oldid=145486”