Viết tốt một câu chủ đề

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Hoàn thiện kỹ năng viết những câu chủ đề là yếu tố cần thiết cho thành công của một bài luận. Câu chủ đề thường xuất hiện ngay đầu đoạn văn và cho người đọc biết về điều sắp được trình bày trong từng đoạn. Bạn hãy hình dung nó như phần duyệt trước một bộ phim hoặc phần tiêu đề của bài báo, trong đó nêu bật “điểm chính” sắp trình bày trong đoạn văn.[1] Đảm bảo viết các câu chủ đề của từng đoạn văn sao cho tốt, và công việc còn lại của bạn sẽ nhẹ như làn gió.

Các bước[sửa]

Viết một câu chủ đề thành công[sửa]

  1. Phát biểu ý chính một cách rõ ràng. Câu chủ đề thường đặt ở đầu đoạn văn, do đó nó cần phải phát biểu chủ đề của đoạn văn một cách rõ ràng, không dài dòng hoặc khó hiểu. Nó cần phải bao gồm chủ đề và ý kiến hoặc ý tưởng chủ đạo của đoạn văn.[2]
    • Nhớ rằng câu chủ đề không phải chỉ đơn giản là một lời thông báo về chủ đề. “Hôm nay tôi sẽ bàn luận về lợi ích của việc làm vườn” không phải là một câu chủ đề hiệu quả. Bạn phải có khả năng diễn đạt rõ ràng ý định của mình mà không cần nói thẳng ra.
    • Câu chủ đề trong ví dụ này khẳng định một hướng đi rõ ràng (“những lợi ích về sức khỏe của việc làm vườn”) để sau đó có thể triển khai trong đoạn văn.
  2. Cân đối câu chủ đề giữa các ý cụ thể và tổng quát. Câu chủ đề cần liên kết đoạn văn với luận đề của bài viết. Tuy nhiên, nó cần phải đạt được sự cân bằng giữa nghĩa rộng và nghĩa hẹp.[3][4]
    • Không viết một ý quá mơ hồ hoặc quá chung chung, nếu không, bạn sẽ không bao giờ có thể bàn luận ý đó trong một đoạn. Câu như sau là quá chung chung: “Hoa Kỳ đã chịu tổn thất nhiều trong suốt thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai”.
    • Không viết một câu với nghĩa quá hẹp. Bạn sẽ không có gì nhiều để nói, vì nó chỉ là một sự việc. Câu có nghĩa quá hẹp có thể như sau: “Cây Noel có thể là cây tuyết tùng hoặc cây linh sam”.
    • Thay vào đó, bạn cần nhắm tới sự cân bằng: “Sự tàn phá của Sherman ở miền Nam trong cuộc nội chiến cũng gây nhiều thiệt hại”. Câu này đủ rộng để liên hệ tới nghĩa lớn hơn của bài luận, và cũng không quá hẹp đến mức không có gì để bàn luận.
  3. Thu hút người đọc. Một trong nhiều vai trò quan trọng của câu chủ đề là hấp dẫn người đọc.[5] Gợi ra trong óc họ những câu hỏi mà bạn dự định trả lời. Một cách có hiệu quả để làm việc này là dẫn đắt họ vào thẳng vấn đề. Dù bài viết của bạn là hư cấu hay là chuyện người thật việc thật, bạn cũng có thể thực hiện điều này với nhiều cách:[6]
    • Khắc họa một nhân vật. Bạn có thể miêu tả về thể chất hoặc tinh thần của người đó.
    • Sử dụng lối đối thoại. Nếu có một cuộc đối thoại thích hợp có thể thu hút sự chú ý của người đọc, bạn hãy cân nhắc sử dụng một phần của cuộc đối thoại đó để bắt đầu đoạn văn.
    • Miêu tả một cảm xúc. Dùng câu mở để diễn đạt cảm xúc trước người đọc.
    • Sử dụng chi tiết. Bạn không nên viết một câu kéo dài lê thê do chứa quá nhiều chi tiết, nhưng việc sử dụng ngôn ngữ khơi gợi các giác quan trong câu chủ đề để tạo sức thu hút cũng là một ý hay.
    • Tránh các câu hỏi tu từ (câu hỏi không vì mục đích tìm câu trả lời). Dù bạn muốn người đọc hình thành các câu hỏi trong đầu, nhưng bạn không nên đặt ra các câu hỏi đó.
  4. Viết ngắn gọn và nhẹ nhàng. Câu chủ đề cần phải nêu ra ý định của bạn mà không ép buộc người đọc phải tìm ra. Một câu ngắn gọn sẽ giúp bạn làm rõ ý định của mình. Câu chủ đề phải đóng vai trò như một phần trung gian trong đoạn văn: nó phải cụ thể hơn luận đề một chút nhưng cũng không nên bao gồm thông tin của toàn bộ đoạn văn.[7] Câu chủ đề ngắn gọn cũng sẽ giúp đoạn văn được trôi chảy.[5]
  5. Đưa ra quan điểm hợp lý. Phần thân đoạn văn phải chứng minh cho câu chủ đề. Do đó, câu chủ đề cần phải nêu ra điều gì đó có thể được hỗ trợ bằng những chứng cớ xác đáng. Bạn có thể tuyên bố một quan điểm của mình trong câu chủ đề, nhưng chỉ nên làm điều này nếu bạn có khả năng chứng minh trong đoạn văn sắp viết.[8] Lấy thí dụ, câu chủ đề “Việc trồng rau thơm sẽ khiến bạn thích thú hơn khi nấu nướng với thực phẩm tươi”. Cụm từ “khiến bạn thích thú hơn” nêu ra điều mà bạn tin tưởng, và sau đó bạn có thể dùng phần còn lại của đoạn văn để giải thích lý do khiến bạn tin vào điều đó.
    • Không nên chỉ trình bày các sự kiện trong câu chủ đề. Mặc dù các sự kiện hoặc dữ liệu có thể hấp dẫn, nhưng chúng không giới thiệu đoạn văn và cũng không lôi cuốn người đọc vào đó. Nếu muốn đưa một sự kiện vào đoạn văn, bạn cũng cần nêu thêm ý kiến riêng của mình. Ví dụ, thay vì viết “Chú chó nào cũng cần thức ăn”, bạn thử viết “Mọi chú chó đều cần được thường xuyên chăm sóc, kể cả việc cho ăn đầy đủ, và trẻ em là những người tốt nhất để làm điều đó.” Hoặc bạn có thể để dành các sự kiện để làm dẫn chứng cho phần thân đoạn.[9]
  6. Dùng câu chủ đề như một câu chuyển ý. Các câu chủ đề cũng đóng vai trò như câu chuyển ý, có tác dụng dẫn dắt người đọc theo suốt các lý lẽ của bạn, giúp họ không bị lạc hướng. Hãy nghĩ những câu này như một chiếc “cầu nối” giữa ý chính của đoạn trước và ý chính của đoạn tiếp theo.[3]
    • Sử dụng, các từ chuyển ý như “Ngoài ra”, hay “Trái lại”, là một cách hay để thể hiện sự liên hệ giữa các ý của bạn.
    • Ví dụ: “Tuy việc làm vườn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, người ta vẫn cần thận trọng khi ở ngoài trời”. Câu chủ đề này thiết lập sự kết nối với ý chính của đoạn trước (“lợi ích về sức khỏe của việc làm vườn”) và chỉ ra hướng đi của đoạn sau (“những điều cần thận trọng”).

Lập dàn ý cho các câu chủ đề[sửa]

  1. Viết dàn ý cho bài luận. Mỗi đoạn văn trong bài luận nên có một ý, một điểm hoặc một mục tiêu chính mà bạn muốn diễn đạt. Câu chủ đề sẽ nêu lên ý chính đó. Để viết một câu chủ đề tốt, bạn cần biết các đoạn văn của mình sẽ nói về điều gì. Dàn ý cho bài luận sẽ giúp bạn làm việc này.
    • Bạn không cần viết một dàn ý nghiêm chỉnh với các số La Mã hoặc những thứ tương tự. Thậm chí một dàn bài với những ý tưởng rời rạc cũng có thể giúp bạn biết mình muốn triển khai ra sao.
  2. Hiểu sự kết nối giữa câu luận đề và các câu chủ đề. Câu luận đề giới thiệu ý kiến, mục đích hoặc lý lẽ chính của bài luận. Có thể đó là một luận đề phân tích như, “Trong vở Vua Lear, William Shakespeare sử dụng đề tài về định mệnh để phê bình đức tin tôn giáo ở thời đại của ông”. Hoặc có thể đó là một luận đề để thuyết phục người đọc về một vấn đề nào đó, ví dụ như, “Ngân sách dành cho giáo dục cần phải được gia tăng”. Câu chủ đề giống như những câu luận đề nhỏ của từng đoạn.[3]
    • Không giống luận đề, câu chủ đề không cần đưa ra lý lẽ. Câu chủ đề có thể cho người đọc “duyệt trước” về những gì đoạn văn đó sẽ tranh luận hoặc bàn luận.
  3. Xem một số ví dụ. Nếu còn lạ lẫm với việc viết câu chủ đề, bạn có thể xem một số ví dụ. Purdue OWL có nhiều trang giới thiệu những câu chủ đề mẫu.[10] UNC Chapel Hill cung cấp một bản hướng dẫn online hữu ích về cách phát triển đoạn văn, trong đó bao gồm một đoạn văn “mẫu” và giảng giải cách phát triển đoạn văn của riêng bạn, từ câu chủ đề cho đến phần kết luận.[11]
    • Ví dụ, một câu chủ đề có thể viết như sau: “Ngoài ra, việc tăng ngân sách cho hệ thống đường công ở hạt Jackson sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho cư dân địa phương.” Những câu còn lại trong đoạn này phải liên quan đến ý chính về hệ thống đường công và chúng đem lại lợi ích cho cư dân địa phương ra sao.
    • Một câu chủ đề không tốt có thể là: “Ngân sách gia tăng cho hệ thống đường công đã giúp giảm 20% mật độ xe cộ”. Dù đây có thể là một ý hay trong lý lẽ của bạn, nhưng nó quá hẹp để làm câu chủ đề. Câu chủ đề phải nhắm đến ý tổng thể của đoạn văn.

Tránh những vấn đề thường gặp[sửa]

  1. Tránh tự giới thiệu mình. Mặc dù câu chủ đề của mỗi người là khác nhau về cấu trúc và nội dung, nhưng ít nhất có thể xác định hai điều về bài viết: 1) bạn có một tiêu đề và toàn bộ bài luận để giới thiệu chủ đề, và 2) thông tin cá nhân của bạn sẽ có ở đâu đó trong bài luận. Do đó, đừng bao giờ dùng những câu như “Tôi sẽ trình bày về…” hoặc “Bài luận của tôi nói về…” hay “Tôi đã nghiên cứu [vấn đề này], nó quan trọng vì [như thế này]”. Đoạn văn/bài luận của bạn phải cung cấp cho người đọc thông tin đó mà không dùng đến câu giới thiệu chủ đề vụng về như vậy.[11]
    • Trừ khi đó là bài viết về quan điểm chủ quan của bạn, tránh dùng từ “Tôi” trong câu chủ đề.
  2. Đảm bảo cách diễn đạt phải rõ ràng. Mặc dù việc đưa vào câu chủ đề những từ ngữ “đao to búa lớn” nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng nếu câu chủ đề không rõ ràng thì nỗ lực của bạn sẽ chỉ khiến người đọc thấy gượng ép và khó hiểu. Bạn cần phải cho người đọc biết ngay đoạn văn sẽ nói về điều gì. Đừng luẩn quẩn với những ý kiến mơ hồ hoặc từ ngữ gây bối rối. Hãy viết câu gọn ghẽ và rõ ràng.[7]
  3. Không liệt kê mọi thông tin. Mặc dù muốn cho người đọc thấy trước điều mà họ sẽ chờ đợi trong đoạn văn sắp tới, bạn cũng không nên “ngửa bài” ra ngay từ đầu. Đừng liệt kê tất cả những gì sắp đề cập mà chỉ nên đưa ra một manh mối nhỏ về điều bạn sắp viết trong đoạn văn. Bạn không cần phải giải thích tất cả trong câu chủ đề mà chỉ cần nhắc đến để người đọc biết những gì đang chờ đợi họ.
    • Thay vì viết câu “Trong truyện này, Amelia làm nhiều việc tốt như giúp đỡ bạn bè, trò chuyện với cha mẹ và trợ giúp cho đội của mình ở trường”, bạn hãy viết, “Nhờ những hoạt động mà Amelia đã tham gia, cô được công nhận là có ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng”.
  4. Tránh mở đầu bằng một trích dẫn. Có thể trong đầu bạn có một câu trích dẫn tuyệt hay, rất thích hợp dùng để giới thiệu cho chủ đề của bạn. Nhưng vấn đề là…nó không phải là lời của bạn. Câu chủ đề phải giới thiệu về đoạn văn, và hy vọng là nó nêu ra ý kiến riêng của bạn mà không phải của ai khác. Nếu câu trích dẫn đó là một quan điểm, bạn hãy thay thế nó bằng quan điểm riêng của mình. Nếu câu trích dẫn là sự kiện, hãy để dành nó cho phần thân đoạn văn.[12]
  5. Đừng đề cập đến vấn đề mà bạn không định phân tích thêm. Một vấn đề được nêu ra trong câu chủ đề phải được diễn giải trong đoạn văn. Cho dù là chứng minh, bình luận hay là cả hai, bạn cũng cần phải phân tích rõ ràng trong đoạn văn và liên hệ chặt chẽ với câu chủ đề. Không lấp đầy câu chủ đề với các chất liệu khác mà bạn không có ý định giải thích thêm.

Lời khuyên[sửa]

  • Tránh dùng những từ như “quý vị” hay “chúng ta” vì nó ngụ ý rằng bạn biết người đọc, nhưng thực ra bạn không biết họ.
  • Trong bài viết trang trọng, tránh cách viết rút gọn như "don't," "can't," and "isn't”, mà nên viết ra đầy đủ như "do not," "can not" and "is not."
  • Viết thành chữ mọi con số dưới số mười. Không viết câu khẳng định dưới dạng câu hỏi.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]