Đồ nhựa và Ung thư - Kỳ 1: Sự thật các tin đồn về đồ nhựa vs nhiệt

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm
Chia sẻ lên facebook Chia sẻ lên twitter In trang này

Việc tái sử dụng vỏ chai nhựa là điều rất phổ biến không chỉ ở Việt Nam ta, mà còn ở hầu hết các nước đang phát triển trên thế giới. Cùng với sự gia tăng về số lượng ca mắc ung thư, thói quen này cũng được cho là một mối nguy hại tiềm ẩn. Tuy nhiên, không phải tin tức về đồ nhựa nào cũng đúng. Ở kỳ này, chúng tôi tập tung vào các tin đồn về đồ nhựa khi gặp nhiệt độ (rất lạnh hoặc rất nóng), cụ thể như sau:

  1. Bỏ nước trong chai nhựa và cho đông đá sẽ sinh dioxin gây ung thư.
  2. Đồ nhựa gặp nhiệt sinh chất gây ung thư.
  3. Kết luận

1. Bỏ nước trong chai nhựa và cho đông đá sẽ sinh dioxin gây ung thư.[sửa]

Các chai nhựa, nhất là những chai đựng nước, thường được làm bằng nhựa PET (PolyEthylene Terephthalate). DEHA (di-ethylexyl adipate) và DEHP (di-ethylhexyl phthalate), 2 hóa chất được dùng trong quy trình làm nhựa PET[1], bị đồn thổi là gây ung thư, nhưng thực tế là khả năng gây ung thư của cả 2 chất này đều chỉ được thử nghiệm trên động vật, và cũng chỉ khi chúng được ăn DEHA hay DEHP ở nồng độ cao và thời gian dài[2][3][4]. Trong khi thực tế, chưa hề có bằng chứng nào cho thấy DEHA thôi nhiễm ra từ vỏ chai PET[5][6].

Năm 2002, trong một chương trình truyền hình của Nhật Bản, một nhà khoa học lên tiếng rằng để nước đông đá trong chai nhựa sẽ sinh ra dioxin và DEHA, và những chất này gây ung thư[6]. Thông tin này về sau bị gán cho các viện nghiên cứu có tên tuổi lớn như Đại học Johns Hopkins để tạo lòng tin. Các nhà khoa học, và chính các viện nghiên cứu này sau đó đã lên tiếng phủ nhận việc đưa ra thông tin này, cũng như phủ nhận nội dung của thông tin[6][7]. Thực tế đến nay cũng không có bằng chứng khoa học nào về việc này.

Bên cạnh đó, IARC (Cơ quan Quốc tế về Nghiên cứu ung thư, một thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới WHO) cũng đã lên tiếng xác nhận: DEHA và các dioxin “chưa thể phân loại” (not classifiable) là chất gây ung thư, ngoại trừ TCDD (2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-para-dioxin)[8].

Hơn nữa, các dioxin chỉ sinh ra ở trên 370 độ C (700 độ F), và các bằng chứng đến nay không cho thấy có dioxin nào được sinh ra ở nhiệt độ thường hay trong tủ đông. Ngoài ra, cũng chưa hề có báo cáo nào cho thấy dioxin tồn tại trong đồ nhựa ngay từ đầu, trước khi được đem vào tủ đông[5].

Điều này cũng một lần nữa cho thấy, không phải cái gì người Nhật nói cũng đúng.

2. Đồ nhựa gặp nhiệt sinh chất gây ung thư[sửa]

2 tin đồn về việc này, bao gồm:

- Không để nước trong chai nhựa mà bỏ quên trong xe hơi, vì nó sẽ bị nóng lên, và sinh chất gây ung thư.

- Hâm bằng lò vi sóng những thức ăn đựng trong hộp nhựa hoặc bao bằng miếng kiếng nylon (wrap) sẽ sinh chất gây ung thư.

Về mặt chai nhựa (PET), như đã nói ở phần 1, các chất gây ung thư không có sẵn trong vỏ chai, và cũng không sinh ra khi ở nhiệt độ thường hoặc đông lạnh. Nhưng ở nhiệt độ cao thì có thể, về mặt lý thuyết. Mặc dù chưa có báo cáo nào đề cập đến vấn đề này, sự cẩn trọng là cần thiết trong trường hợp này.

Các loại wrap mà mọi người hay gọi là bao kiếng để bọc thực phẩm, và các loại nhựa có tính dẻo, hầu hết được làm bằng nhựa PVC (polyvinyl chloride)[1][9]. Các nghiên cứu cho thấy rằng DEHA, chất được cho vào để tăng độ dẻo của nhựa PVC, có thể bị thôi nhiễm ra thực phẩm chứa chất béo, như thịt, đồ chiên… khi wrap thực phẩm bằng loại nhựa này và đun nấu, kể cả hâm bằng lò vi sóng[9][10].

Như đã nói ở trên, DEHA được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm 3, nhóm các chất “chưa thể phân loại” là chất gây ung thư[8]. Nhưng khác với trường hợp đông lạnh, khả năng thôi nhiễm DEHA ở nhiệt độ cao là có thực. Đó là chưa kể những chất khác chưa rõ tác hại. Mặc dù các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mức độ thôi nhiễm này là rất thấp so với ngưỡng có thể gây hại, nhưng không rõ tốc độ đào thải khỏi cơ thể của nó là nhanh hay chậm, từ đó dẫn đến khả năng tích lũy trong cơ thể nếu sử dụng thường xuyên cũng không rõ là bao nhiêu.

Cho dù là vậy, thì việc có khả năng thôi nhiễm các chất trong nhựa ở nhiệt độ cao cũng đủ để chúng ta cần phải thay đổi thói quen để giảm thiểu sự phơi nhiễm không đáng có, bằng cách:

- Không dùng bao kiếng (wrap) để bọc thức ăn để đun nấu, trừ khi trên hộp của sản phẩm có ghi là an toàn khi ở nhiệt độ cao (hoặc với lò vi sóng).

- Không đun/hâm nóng các thực phẩm được chứa trong những loại đồ nhựa không được thiết kế để đựng thực phẩm nóng (như hũ kem).

- Không chứa thực phẩm trong những loại đồ nhựa không được thiết kế để đựng thực phẩm nói chung (như chai nước rửa chén, hũ mỹ phẩm)[1].

3. Kết luận[sửa]

a. Tin đồn về việc bỏ nước trong chai nhựa và đem đi đông đá sẽ sinh chất gây ung thư là vô căn cứ. Các tổ chức nghiên cứu ung thư lớn đều bác bỏ tin này.

b. Tin đồn về việc đồ nhựa khi gặp nóng sẽ sinh chất gây ung thư thì chưa có bằng chứng xác thực, nhưng dấu hiệu sinh ra sản phẩm phụ thì đã có. Do đó, mặc dù chưa tìm thấy bằng chứng về việc sinh chất gây ung thư, nhưng về mặt khoa học, đều này là có thể. Tốt nhất, nên hạn chế tối đa việc đựng thực phẩm trong đồ nhựa để hâm/đun nóng, đồng thời không chứa thực phẩm trong các đồ nhựa không được thiết kế để đựng thực phẩm ngay từ đầu.

Chịu trách nhiệm thông tin[sửa]

Nguyễn Cao Luân

Tài liệu tham khảo[sửa]

  1. 1,0 1,1 1,2 Plastics and Cancer Risk. 2012 [cited 2016 January 10th]; Available from: https://cancernz.org.nz/assets/Nutrition-and-physical-activity/Information-sheets/1146-CSNAT-IS-plastics-and-cancer-risk-07112012.pdf.
  2. DI(2-ETHYLHEXYL) ADIPATE, 1987
  3. Tamie Nakajima, N.B.H., and Paul A. Schulte, Di(2-ethylhexyl) phthalate (DEHP) 2000. p. 183-196.
  4. Toxic Substances Portal – Di(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP). [cited 2016 January 10th]; Available from: http://www.atsdr.cdc.gov/toxfaqs/tf.asp?id=377&tid=65.
  5. 5,0 5,1 FAQs: The Safety of Plastic Beverage Bottles. [cited 2016 January 10th]; Available from: http://www.plasticsinfo.org/beveragebottles/apc_faqs.html.
  6. 6,0 6,1 6,2 Reused PET plastic drink bottles are not a cancer risk. [cited 2016 January 10th]; Available from: http://www.cancercouncil.com.au/86097/cancer-information/general-information-cancer-information/cancer-questions-myths/environmental-and-occupational-carcinogens/reused-pet-plastic-drink-bottles-are-not-a-cancer-risk/.
  7. Email Hoax Regarding Freezing Water Bottles and Microwave Cooking. 2008 January 15, 2008 [cited 2016 January 10th]; Available from: http://www.jhsph.edu/dioxins.
  8. 8,0 8,1 McGregor, D.B., et al., An IARC evaluation of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans as risk factors in human carcinogenesis. Environ Health Perspect, 1998. 106 Suppl 2: p. 755-60.
  9. 9,0 9,1 Plastic wrap and plastic food containers: are they safe? 2011 [cited 2016 January 10th]; Available from: http://center4research.org/healthy-living-prevention/products-with-health-risks/plastic-wrap-and-plastic-food-containers-are-they-safe/.
  10. Plastic food containers and cling wraps designed to be used in microwaves do not cause cancer. [cited 2016 January 10th]; Available from: http://www.cancercouncil.com.au/86099/cancer-information/general-information-cancer-information/cancer-questions-myths/environmental-and-occupational-carcinogens/plastic-food-containers-and-cling-wraps-designed-to-be-used-in-microwaves-do-not-cause-cancer/#8wRjrpTKRmwzcWEu.99.
Rss.jpg
Mời bạn đón đọc các bài viết tiếp theo bằng cách đăng kí nhận tin bài viết qua email hoặc like fanpage Thuvienkhoahoc.com để nhận được thông báo khi có cập nhật mới.

Nguồn[sửa]

Liên kết đến đây

Chia sẻ lên facebook Chia sẻ lên twitter In trang này