Điều trị chứng chán ăn

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Chán ăn là chứng bệnh nguy hiểm, đe doạ tính mạng vì người bệnh có thể bỏ đói bản thân tới chết do những nguyên nhân về tâm lý, văn hoá hoặc thể chất. Tỷ lệ tử vong do chán ăn ở phụ nữ từ 15-24 tuổi cao hơn tất cả các nguyên nhân khác. Những người mắc chứng chán ăn chủ yếu là phụ nữ nhưng nam giới vẫn chiếm 10-15%.[1] Để điều trị chứng bệnh này, người bệnh cần có sức mạnh, lòng can đảm và sức chịu đựng, đồng thời giữ thái độ đúng đắn và được ủng hộ, bạn hoàn toàn có thể hồi phục.

Các bước[sửa]

Giúp Bản thân Điều trị Chán ăn[sửa]

  1. Ghi chép lại cảm giác của bản thân. Hãy viết nhật ký hồi phục và ghi chép lại cảm giác để giúp bạn duy trì nhận thức về tình trạng của bản thân. Nhật ký sẽ giúp bạn lưu lại cảm giác hàng ngày, đặc biệt là khi gặp vấn đề với đồ ăn.[2]
    • Bạn có thể áp dụng kỹ thuật "tháo gỡ" để tìm hiểu sâu về cảm giác của mình. Ví dụ, khi bạn viết trong nhật ký rằng bản thấy "ổn", hãy tự hỏi xem đây là ý gì khi dùng từ "ổn". Như vậy bạn sẽ khám phá kỹ hơn về cảm xúc cá nhân.
  2. Trao đổi với bác sĩ. Chán ăn có thể gây ra biến chứng sức khoẻ nghiêm trọng như thiếu máu, loãng xương, các vấn đề tiêu hoá, tim mạch và thậm chí là tử vong.[3] Tốt hơn hết, bạn nên nhờ chuyên gia y tế tư vấn nếu nghi ngờ mình mắc chứng chán ăn và có thể tiếp nhận điều trị kịp thời để nhanh chóng hồi phục. Hãy đến gặp bác sĩ nếu thấy một số triệu chứng sau:[4]
    • Sụt cân vì không ăn uống
    • Sợ béo trong khi thực chất bạn gầy hơn rất nhiều người
    • Ăn kiêng và tập thể dục quá mức
    • Lo âu, tâm trạng thất thường hoặc hiếu động quá mức
    • Khó ngủ
    • Kìm hãm mong muốn tình dục
    • Với nữ giới, kinh nguyệt không đều hoặc mất hẳn
    • Với nam giới, gặp khó khăn khi nâng vật nặng
  3. Đề ra mục tiêu hợp lý. Đặt mục tiêu thiếu thực tế sẽ gây ra nhiều vấn đề vì bạn khó thực hiện và sớm nản chí. Trước hết, bạn nên đưa ra những mục tiêu nhỏ, rồi tăng dần lên sau khi đã hoàn thành mục tiêu trước. Nếu mục tiêu mang tính thực tế, bạn có thể cân bằng chúng với mọi điều trong cuộc sống. Đây là cách hiệu quả để tính toán mức độ hợp lý của mục tiêu. Nếu mục tiêu đòi hỏi nhiều nỗ lực và thời gian khiến bạn không thể nghỉ ngơi hay thực hiện những nghĩa vụ khác thì bạn nên xem xét lại.[5]
    • Ví dụ, nếu bạn chỉ ăn một bữa mỗi ngày, bạn có thể bổ sung thêm bữa ăn nhẹ. Bạn không cần ăn đủ 3 bữa chính ngay lập tức.
    • Một ví dụ khác, nếu bạn kiểm tra cân nặng hơn 10 lần mỗi ngày, hãy cố gắng giảm xuống 8 lần. Giảm ngay xuống không kiểm tra cân thì hơi vô lý nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm con số này xuống một chút nếu nỗ lực.
    • Bạn phải hiểu rằng cuộc sống của mình đang gặp nguy hiểm vì chứng chán ăn, có thể bạn sẽ bị ép nhập viện để tăng cân nhanh chóng để ngăn ngừa các biến chứng đe doạ tính mạng. Nhìn chung, bạn có thể tập luyện để đạt được cân nặng phù hợp nhờ những mục tiêu nhỏ và hợp lý.[6]
  4. Thận trọng với các yếu tố kích thích. Đó có thể là những thứ khiến bạn buồn bực và dẫn đến hành vi rối loạn ăn uống.[7] Nếu xác định được nguyên nhân, bạn có thể kiểm soát tình huống khiến bạn có hành vi chán ăn. Một khi biết được ai hoặc điều gì làm bạn căng thẳng, bạn có thể lên kế hoạch để đối phó với họ trong thời gian tới. Sau đây là một số yếu tố kích thích bạn có thể tìm hiểu:
    • Quan hệ gia đình căng thẳng
    • Tình trạng công việc căng thẳng
    • Hình ảnh hoặc sự kiện kích thích vấn đề hình ảnh cơ thể của bạn
    • Các loại thực phẩm cụ thể khiến bạn khó chịu
  5. Tìm hiểu về ăn uống trực quan.[8] Ăn uống trực quan là hệ thống dinh dưỡng được thiết kế chuyên gia dinh dưỡng Evelyn Tribole và chuyên gia trị liệu dinh dưỡng Elyse Resch. Nó có thể giúp bạn học cách lắng nghe tín hiệu của cơ thể, chẳng hạn như khi bạn đói hoặc no. Đồng thời giúp bạn phát triển các cơ chế đối phó làm dễ chịu bản thân và không liên quan tới đồ ăn. Sau đây là một vài lợi ích của ăn uống trực quan:
    • Giúp bạn đề cao vấn đề ăn uống như một hoạt động vui vẻ
    • Tôn trọng cơ thể hoặc "đặc điểm di truyền"
    • Loại bỏ tâm lý ăn kiêng
  6. Chấp nhận sự đa dạng của cơ thể.[9] Trên thế giới có rất nhiều tạng người và chúng đều có vẻ đẹp riêng. Nếu bạn khó chấp nhận cơ thể mình, hãy quan sát sự phong phú của hình dáng cơ thể trên thế giới mà hình dung vẻ đặc biệt và độc đáo của chúng. Bạn có thể chiêm ngưỡng sự đa dạng này khi tới triển lãm mỹ thuật và xem tranh vẽ cổ điển, nơi người ta đánh giá cao giá trị của cơ thể hơn hiện tại. Bạn có thể đọc tin tức bằng cách nhấp chuột vàođây.
  7. Sử dụng khẳng định tích cực khi bắt đầu có triệu chứng chán ăn. Bất cứ khi nào bạn thấy căng thẳng hay chán ăn, hãy sử dụng thần chú hoặc khẳng định tích cực để chuyển hướng cảm xúc. Hãy trở thành người hướng dẫn của chính mình.[10]
    • Ví dụ, bạn có thể nói "Tôi cảm thấy tồi tệ nhưng tôi vẫn chọn chỉ dẫn mới và lành mạnh".
    • Hoặc có thể nói như sau "Điều này thật khó khăn và bất tiện nhưng nó chỉ là tạm thời thôi."

Nhận Giúp đỡ từ Chuyên gia[sửa]

  1. Tiếp nhận trị liệu. Để thật sự phục hồi sau rối loạn ăn uống như chứng chán ăn, bạn cần sự trợ giúp từ bên ngoài. Có quá nhiều việc và bạn không thể tự làm một mình. Bước đầu tiên chính là tìm gặp chuyên gia trị liệu. Các biện pháp trị liệu sẽ giúp bạn thay đổi mối quan hệ với cơ thể và đồ ăn bằng cách kiểm tra suy nghĩ và niềm tin về cuộc sống của bạn.[6] Here are some good types of therapy to be on the lookout for:
    • Trị liệu nhận thức - hành vi (CBT). CBT là phương pháp trị liệu chứng rối loạn ăn uống được nghiên cứu nhiều nhất.[11] Nó có thể giúp bạn thay đổi suy nghĩ và hành vi xung quanh mối quan hệ với đồ ăn.
    • Trị liệu tương tác cá nhân (IPT). Phương pháp này tập trung cải thiện mối quan hệ trong cuộc sống cốt để các triệu chứng chán ăn tự biến mất. Nếu đời sống xã hội trở nên lành mạnh hơn và được khuyến khích nhiều hơn thì nó sẽ tạo ảnh hưởng tích cực tới chứng chán ăn.[12]
    • Bạn có thể tìm kiếm thông tin về các chuyên gia trị liệu trên mạng hoặc gọi tới bệnh viện/trung tâm y tế để được tư vấn.
  2. Cân nhắc việc điều trị nội trú.[13] Vì mức độ nguy hiểm của chứng chán ăn nên có rất nhiều biện pháp điều trị chuyên nghiệp khác nhau. Điều trị nội trú là bệnh nhân được chuyển về khoa nội trú của bệnh viện, bác sĩ có thể giám sát mức độ dinh dưỡng, tiến hành trị liệu theo cá nhân và nhóm, sử dụng thuốc an thần.
    • Điều này đặc biệt cần thiết nếu bạn bị suy dinh dưỡng nặng và thiếu cân.
  3. Tìm hiểu về điều trị ngoại trú. Chăm sóc ngoại trú là mức độ nhẹ hơn của nội trú. Tức là bạn phải tới bệnh viện nhưng vẫn sống tại nhà. Sau đây là một vài lợi ích của điều trị ngoại trú:
    • Nếu bạn mắc chứng chán ăn giai đoạn đầu, bạn có thể nhận được sự giúp đỡ mà không ảnh hưởng tới sự độc lập của bản thân.
    • Bạn vẫn có thể đi học và nhận sự ủng hộ khi sống chung với gia đình.
    • Điều trị ngoại trú rẻ hơn nhiều so với điều trị nội trú.
  4. Đến gặp chuyên gia dinh dưỡng có giấy phép hành nghề. Mặc dù chán ăn là yếu tố tâm lý, nhưng cân bằng dinh dưỡng là điều rất quan trọng. Trên thực tế, một vài nghiên cứu cho rằng người bệnh cần thoát khỏi tình trạng suy dinh dưỡng trướckhi muốn phục hồi hoàn toàn khỏi chứng chán ăn.[14] Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và giúp bạn đi đúng hướng.
  5. Nhờ bác sĩ kê đơn. Thuốc chữa bệnh tâm lý có thể giúp bạn đối phó với các triệu chứng chán ăn hàng ngày. Thuốc chống trầm cảm có thể giúp cải thiện tâm trạng và ngăn không để bạn cảm thấy chán nản. Thuốc chống lo âu giúp bạn không lo lắng quá mức và có những hành vi cưỡng ép.[15] Các loại thuốc này đặc biệt hữu dụng nếu bạn mắc chứng lo âu hoặc trầm cảm song song với chán ăn.[16]

Nhận Sự giúp đỡ từ Gia đình và Bạn bè[sửa]

  1. Nhờ giúp đỡ. Đây là bướcquan trọng trong quá trình phục hồi. Hãy tìm một người lạc quan trong cuộc sống của bạn, người bạn có thể tin tưởng và dựa dẫm. Người mắc chứng rối loạn ăn uống có thể cảm thấy sợ hãi và xấu hổ khi nhờ giúp đỡ, nhưng nhận được sự ủng hộ từ người bạn mà mình tin tưởng, thành viên trong gia đình, thủ lĩnh tôn giáo, tư vấn viên tại trường hoặc đồng nghiệp chính là bước đầu tiên trong qúa trình phục hồi. Nghiên cứu chỉ ra rằng cảm giác kết nối với xã hội là yếu tố quan trọng để phục hồi.[17]
    • Ví dụ, nếu chuyên gia dinh dưỡng giúp bạn lập kế hoạch ăn uống, hãy nhờ bạn bè hoặc thành viên gia đình giúp bạn thực hiện nó.
  2. Tìm nhóm hỗ trợ. Điều không thể thiếu chính là nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng để phục hồi khỏi chứng chán ăn. Có rất nhiều nhóm hỗ trợ trên toàn quốc, bạn có thể tham gia và chia sẻ cảm xúc cũng như những khó khăn bạn trải qua. Có nhiều nhóm được dẫn dắt bởi chuyên gia trị liệu chuyên nghiệp hoặc tình nguyện viên. Các nhóm tình nguyện viên thường được dẫn dắt bởi người đã phục hồi sau chứng chán ăn.
    • Bạn có thể tham khảo thông tin về các nhóm hỗ trợ qua mạng.
  3. Sử dụng mạng internet. Nếu bạn không thể tham gia nhóm hỗ trợ nhưng cần trò chuyện với mọi người, bạn có thể tham gia phòng tán gẫu hoặc diễn đàn trên mạng và tìm những người đồng cảm. Vì tầm quan trọng của việc duy trì kết nối xã hội trong quá trình phục hồi, bạn có thể cân nhắc việc đăng tải lên các trang web liên quan.[17] Rất nhiều người trong số này đã trải qua tình trạng tương tự. Sau đây là một vài lựa chọn:
    • Diễn đàn những người mắc chứng rối loạn ăn uống
    • Diễn đàn những người mắc chứng chán ăn tâm thần và các rối loạn liên quan
  4. Luôn ở bên gia đình và bạn bè. Nhiều người mắc chứng rối loạn ăn uống có xu hướng cô lập bản thân khỏi mọi người, thông thường là vì họ tin rằng có điều gì đó xảy ra với họ.[18] Bạn nên tránh cô lập bản thân bằng mọi giá. Sự cô lập chỉ khiến mọi chuyện tồi tệ hơn. Cho phép gia đình và bạn bè ở cạnh bạn chính là chìa khoá phục hồi.
  5. Tránh các trang web độc hại. Không may thay, có rất nhiều trang web lan truyền về chứng chán ăn và các bệnh rối loạn ăn uống khác. Những trang web này ủng hộ chứng chán ăn và ăn uống vô độ như một lối sống. Họ không nhận ra mức độ độc hại, đau đớn hay thậm chí gây chết người của các bệnh rối loạn ăn uống. Chúng được gọi là các trang web "ủng hộ chứng chán ăn" hoặc "ủng hộ ăn nhiều", bạn nên tránh xa chúng để phòng ngừa những ảnh hưởng tiêu cực.[19]

Lời khuyên[sửa]

  • Hãy nhớ rằng mọi chuyện rồi sẽ tốt hơn! Hiện tại có vẻ khó khăn nhưng rất nhiều người đã chữa khỏi bệnh chán ăn. Đừng bỏ cuộc khi thấy dấu hiệu tái phát lần đầu tiên.
  • Liên lạc với những người đã chữa khỏi bệnh chán ăn và lắng nghe câu chuyện của họ.

Cảnh báo[sửa]

  • Giấu gia đình, bạn bè, bác sĩ về chứng rối loạn ăn uống chỉ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Thành thật với bản thân và những người quan tâm đến bạn là điều vô cùng quan trọng.
Rss.jpg
Mời bạn đón đọc các bài viết tiếp theo bằng cách đăng kí nhận tin bài viết qua email hoặc like fanpage Thuvienkhoahoc.com để nhận được thông báo khi có cập nhật mới.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ http://www.anad.org/get-information/about-eating-disorders/eating-disorders-statistics/
  2. ↑ http://eatingdisorderrecovery.com/index.php/self-help/598-a-term-ive-heard-used-in-some-philosoph
  3. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anorexia/basics/complications/con-20033002
  4. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anorexia/basics/symptoms/con-20033002
  5. ↑ http://www.eatingdisorderhope.com/recovery/self-help-tools-skills-tips/goal-setting
  6. ↑ 6,0 6,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anorexia/basics/treatment/con-20033002
  7. ↑ http://glossary.feast-ed.org/5-psychology-and-therapies/triggers
  8. ↑ https://www.intuitiveeating.com/
  9. ↑ http://au.reachout.com/self-help-tips-for-eating-disorders
  10. ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/emotional-fitness/201501/positive-self-talk-personal-growth
  11. ↑ http://www.heretohelp.bc.ca/visions/cognitive-behavioural-therapy-vol6/the-cognitive-behavioural-approach-to-treating-individuals-with-eating-disorders
  12. ↑ http://eatingdisorders.about.com/od/treatment_of_eating_disorders/a/Interpersonal-Therapy.htm
  13. ↑ http://www.futuresofpalmbeach.com/anorexia-treatment/inpatient-vs-outpatient/
  14. ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/hunger-artist/201011/starvation-study-shows-recovery-anorexia-is-possible-only-regaining-weight
  15. ↑ https://www.nationaleatingdisorders.org/sites/default/files/Toolkits/parenttoolkit/index.html?bookmarks=34
  16. ↑ http://www.recoveryranch.com/articles/dual-diagnosis/eating-disorders-depression-anxiety-comorbidity/
  17. ↑ 17,0 17,1 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22519898
  18. ↑ http://www.eatingdisorderhope.com/treatment-for-eating-disorders/co-occurring-dual-diagnosis/anxiety/eating-disorders-and-isolation
  19. ↑ https://med.stanford.edu/news/all-news/2010/06/first-large-scale-analysis-of-pro-eating-disorder-websites-conducted-by-stanfordhopkins-researchers.html
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Điều_trị_chứng_chán_ăn&oldid=144449”