Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Nói không với cấp trên
Từ VLOS
Nói không trước một yêu cầu có thể sẽ rất khó khăn, đặc biệt là khi yêu cầu đó lại đến từ cấp trên của bạn. Kể cả khi luôn nỗ lực hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao, có những lúc điều đó là không thể và bạn buộc phải nói lời từ chối. Trước khi tiếp cận cấp trên, hãy cân nhắc kỹ lý do và hình dung rõ ràng điều muốn trình bày. Thay vì nói "không" một cách thẳng thừng, bạn nên tìm những giải pháp thay thế tích cực hơn.
Mục lục
Các bước[sửa]
Chuẩn bị câu trả lời của bạn[sửa]
-
Viết
danh
sách
lý
do
vì
sao
bạn
không
thể
hoàn
thành
yêu
cầu
đó.
Nếu
cấp
trên
yêu
cầu
làm
thêm
giờ
hoặc
hoàn
thành
một
nhiệm
vụ
mà
bạn
không
có
thời
gian
để
thực
hiện
hoặc
vượt
quá
phạm
vi
công
việc
của
bạn,
liệt
kê
lý
do
buộc
phải
từ
chối
yêu
cầu
này
có
thể
sẽ
rất
hữu
ích.
Hãy
suy
nghĩ
về
vấn
đề
được
giao
một
cách
bình
tĩnh
và
hợp
lý.
Tiếp
đó,
sắp
xếp
lại
những
ghi
chú
của
bạn.
Chúng
sẽ
giúp
bạn
chuẩn
bị
sẵn
sàng
cho
việc
trả
lời
yêu
cầu
của
cấp
trên.
- Đó có thể là những lý do đơn giản, chẳng hạn như trách nhiệm chăm sóc con cái hoặc đã có kế hoạch cho thời gian nghỉ lễ.
- Kiểm tra lại mô tả công việc nếu không chắc chắn liệu nhiệm vụ đó có phù hợp với bạn hay không.[1]
- Nếu khối lượng công việc đã nhiều và không thể nhận thêm bất kỳ nhiệm vụ nào, bạn cần suy nghĩ cẩn thận về cách thức đề cập đến vấn đề này.
-
Phân
tích
ưu
tiên
công
việc
của
bạn.
Nếu
vấn
đề
nằm
ở
lịch
làm
việc
và
đơn
giản
là
bạn
không
tin
mình
có
thể
nhận
thêm
nhiệm
vụ
nào
khác,
hãy
dành
chút
thời
gian
phân
tích
kỹ
càng
ưu
tiên
công
việc
của
bạn.
So
sánh
tính
cấp
thiết
của
nhiệm
vụ
mới
với
những
nhiệm
vụ
khác
và
xem
xét
liệu
bạn
có
thể
sắp
xếp
lại
những
công
việc
hiện
có
hay
không.
Chỉ
trả
lời
"Tôi
không
có
thời
gian"
một
cách
đơn
thuần
có
thể
sẽ
khiến
cấp
trên
nghi
ngờ
về
năng
suất
và
hiệu
quả
làm
việc
của
bạn.
Do
đó,
nếu
thời
gian
là
vấn
đề,
bạn
cần
cho
thấy
bản
thân
có
thể
sắp
xếp
thứ
tự
ưu
tiên
và
hoàn
thành
công
việc
đúng
hạn.[2]
- Lên danh sách nhiệm vụ và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên cũng như thời hạn hoàn thành.
- Ước lượng thời gian hoàn thành từng nhiệm vụ và quyết định liệu có khả năng nào bạn cũng có thể hoàn thành nhiệm vụ mới này hay không.
- Hãy tạo tài liệu gọn ghẽ và rõ ràng - bạn có thể dùng đến nó khi trao đổi với cấp trên.
- Đây là cách "chứng tỏ" bạn không thể làm điều mà cấp trên yêu cầu, thay vì chỉ "nói suông" với họ.[2]
-
Đặt
bản
thân
vào
vị
trí
của
cấp
trên.
Trước
khi
tiếp
cận,
việc
dành
thời
gian
đặt
mình
vào
hoàn
cảnh
của
cấp
trên
để
có
thể
hiểu
những
ưu
tiên
của
họ
và
công
ty
là
rất
quan
trọng.
Hiểu
động
cơ
của
cấp
trên
sẽ
giúp
bạn
xây
dựng
câu
trả
lời
một
cách
tốt
hơn.
Nếu
việc
từ
chối
thực
hiện
một
nhiệm
vụ
nào
đó
nhiều
khả
năng
sẽ
làm
thiệt
hại
đáng
kể
đến
doanh
thu
của
công
ty,
bạn
cần
lý
lẽ
thật
sự
thuyết
phục
và
giải
pháp
thay
thế
giúp
tránh
được
tổn
thất
này
.
- Nếu chỉ muốn thay đổi lịch họp vì một nhiệm vụ nào đó, hãy cân nhắc ảnh hưởng của việc đổi lịch đến cấp trên của bạn.[1]
- Dành thời gian đặt mình vào vị trí của cấp trên sẽ giúp bạn dự đoán phản ứng mà họ dành cho bạn.
-
Cân
nhắc
ngôn
ngữ
sử
dụng.
Việc
dùng
ngôn
ngữ
và
giọng
điệu
phù
hợp
nhằm
từ
chối
mà
không
phải
nói
không
một
cách
đơn
thuần
là
vô
cùng
quan
trọng.
Nhớ
rằng,
sử
dụng
ngôn
ngữ
trung
hòa
mọi
lúc
và
tránh
cá
nhân
hóa
vấn
đề
là
điều
then
chốt.
Nghĩa
là,
dù
tốt
hay
xấu,
đừng
biến
nó
thành
vấn
đề
của
bạn,
của
cấp
trên
hay
của
mối
quan
hệ
giữa
hai
người.
Luôn
hướng
đến
công
ty
và
việc
đạt
được
kết
quả
tốt
nhất
cho
công
việc.[1]
- Nói điều gì đó trung hòa và khách quan, chẳng hạn như: "Nếu hoàn thành nhiệm vụ này, tôi sẽ không có thời gian hoàn tất báo cáo chính trong tuần".
- Tránh phản ứng mang tính cá nhân và chủ quan. Đừng nói: "Tôi không thể làm điều này, nó vượt quá khả năng của tôi".
Tiếp cận cấp trên[sửa]
-
Chọn
thời
gian
phù
hợp.
Trước
khi
tiếp
cận,
bạn
nên
xác
định
đâu
là
thời
gian
thuận
tiện
với
cấp
trên.
Chắc
hẳn,
bạn
không
muốn
làm
phiền
khi
họ
đang
căng
thẳng
hay
bận
rộn.
Có
thể
bạn
đã
nắm
rõ
thói
quen
làm
việc
của
cấp
trên.
Thế
nhưng,
nếu
có
thể,
hãy
dùng
máy
tính
kiểm
tra
lại
lịch
trình
của
họ.
Tùy
văn
hóa
và
thói
quen
làm
việc
của
công
ty,
bạn
nên
hỏi
trước
liệu
họ
có
thể
dành
vài
phút
trao
đổi
với
bạn
hay
không.
- Trao đổi riêng nếu tình huống cho phép.
- Cân nhắc sức ép trong ngày và phong cách làm việc của cấp trên. Nếu họ là con người của buổi sáng, hãy cố trò chuyện trước giờ trưa.
- Nếu biết họ luôn là người đầu tiên đến văn phòng, một buổi sáng nào đó, bạn có thể đi làm sớm hơn và trao đổi trước khi những người khác xuất hiện.
-
Hãy
ngắn
gọn,
súc
tích.
Khi
trao
đổi,
đừng
vòng
vo
mà
hãy
đi
thẳng
vào
vấn
đề.
Bạn
cần
đảm
bảo
rằng
bản
thân
đang
trình
bày
chính
xác
những
gì
muốn
nói
một
cách
ngắn
gọn
và
rõ
ràng.
Vòng
vo
quá
lâu
có
thể
khiến
cấp
trên
cảm
thấy
bạn
đang
làm
phí
thời
gian
của
họ
và
do
đó,
mất
dần
thiện
cảm.
- Tránh nói: "vâng, nhưng..." bởi có thể cấp trên sẽ chỉ tiếp nhận phần "vâng" và nghĩ rằng bạn có thể hoàn thành nhiệm vụ nếu biết cách sắp xếp công việc hơn.[3]
- Thay vì dùng từ tiêu cực như "nhưng", hãy cố dùng từ ngữ có tính tích cực hơn.
- Ví dụ, thay vì nói: "Tôi biết chị đã yêu cầu tôi làm báo cáo này. Thế nhưng, tôi có quá nhiều việc khác để làm", hãy thử: "Tôi có ý kiến về việc làm thế nào để sắp xếp lại khối lượng công việc của dự án này".[2]
-
Giải
thích
bản
thân.
Việc
giải
thích
lý
do
từ
chối
một
cách
rõ
ràng
và
hiệu
quả
là
đặc
biệt
quan
trọng.
Thiếu
cơ
sở
lý
luận
vững
chắc,
cấp
trên
có
thể
sẽ
không
hiểu
vì
sao
bạn
không
thể
hoàn
thành
nhiệm
vụ
được
giao.
Ví
dụ,
nếu
được
yêu
cầu
làm
điều
gì
đó
vượt
xa
ngoài
phạm
vi
công
việc
của
bản
thân,
bạn
nên
làm
rõ
điều
này
và
chuẩn
bị
sẵn
sàng
cho
việc
tham
chiếu
mô
tả
công
việc
khi
cần
thiết.
Đừng
đề
cập
ngay
đến
mô
tả
công
việc
dù
luôn
sẵn
sàng
cho
việc
tham
chiếu
đến
nó.
- Nếu vấn đề nằm ở thời gian, bạn cần lý do rõ ràng và không thể chối cãi để từ chối nhiệm vụ được giao.
- Dẫn chứng những ưu tiên quan trọng khác mà bạn đang thực hiện. Ví dụ: "Tuần tới là hạn cuối của báo cáo Mùa xuân rồi. Với việc mới này, tôi sẽ không thể nào hoàn thành báo cáo đúng hạn".[3]
- Nhấn mạnh lợi ích mà công ty cũng như cấp trên thu được khi phân công nhiệm vụ cho người khác bằng cách nhấn mạnh rằng việc bạn cần làm là quan trọng hơn.[4]
- Giải thích một cách kiên quyết và trực tiếp nhưng không bốc đồng hay mang tính đối đầu.
- Đừng trì hoãn quá lâu. Nếu nhanh chóng nhận ra nhiệm vụ nào đó là không phù hợp hoặc bản thân sẽ không thể hoàn thành nó, đừng chờ đợi quá lâu trong việc thu xếp trao đổi với cấp trên. Làm vậy, khi phân công lại, nhiệm vụ khó có thể được hoàn thành đúng hạn. Nếu chờ đến phút chót, nhiều khả năng điều đó là bất khả thi. Và chắc hẳn, cách xử lý này chẳng thể giúp bạn có được thiện cảm từ cấp trên.[1]
Đề xuất giải pháp thay thế tích cực[sửa]
-
Đề
nghị
sắp
xếp
lại
thứ
tự
ưu
tiên
trong
công
việc.
Khi
trao
đổi
với
cấp
trên,
điều
quan
trọng
là
nếu
có
thể,
đừng
chỉ
nói
"không"
một
cách
đơn
thuần.
Thay
vào
đó,
hãy
thử
tìm
cách
đề
xuất
giải
pháp
thay
thế
tích
cực
-
giải
pháp
cho
phép
từ
chối
nhiệm
vụ
mà
bản
thân
cảm
thấy
không
thể
hoàn
thành.
Bạn
có
thể
đề
nghị
cấp
trên
hỗ
trợ
sắp
xếp
lại
thứ
tự
ưu
tiên
trong
công
việc.
Qua
đó,
thể
hiện
mong
muốn
làm
việc
hiệu
quả
và
đồng
thời,
cho
thấy
hiện
tại,
khối
lượng
công
việc
của
bạn
đã
là
quá
nhiều.
- Ghi lại danh sách công việc cần giải quyết và thời gian hoàn thành từng nhiệm vụ. Nó chứng tỏ bạn đã cân nhắc rất kỹ càng.
- Nhờ cấp trên: "Chị có thể giúp tôi sắp xếp lại thứ tự ưu tiên trong công việc được không?". Nó thể hiện mong muốn có được sự tham gia từ họ trong việc quản lý công việc của bạn.
- Nó cho thấy bạn tôn trọng ý kiến của họ và đang tìm kiếm một số chỉ dẫn để có thể làm việc hiệu quả hơn.[2]
-
Đề
xuất
đồng
nghiệp
với
cấp
trên.
Thay
vì
chỉ
đơn
thuần
nói
không,
bạn
cũng
có
thể
đề
xuất
đồng
nghiệp,
người
có
khả
năng
nhận
thêm
việc.
Nó
cho
thấy
bạn
đã
cân
nhắc
kỹ
càng
yêu
cầu
công
việc
cũng
như
người
phù
hợp
nhất
với
nó.[5]
Nhờ
đó,
tạo
ấn
tượng
tốt
vì
đã
quan
tâm,
lo
nghĩ
đến
những
gì
công
ty
và
cấp
trên
cần
để
công
việc
có
thể
được
hoàn
thành
hơn
là
chỉ
tình
trạng
quá
tải
của
bản
thân.
- Một khi thể hiện được bản thân đã biết sắp xếp thứ tự ưu tiên trong công việc và có khả năng phán đoán tốt, nhiều khả năng về sau, bạn sẽ dễ dàng có được sự tin tưởng của cấp trên hơn.[1]
- Bạn cũng sẽ chứng tỏ được hiểu biết với những gì đang diễn ra trong công ty và sự quan tâm dành cho khả năng phát triển của đồng nghiệp.
-
Đề
xuất
sắp
xếp
lại
công
việc.
Nếu
được
giao
quá
nhiều
công
việc
để
hoàn
thành
trong
thời
gian
quy
định,
đây
có
thể
là
cơ
hội
để
đề
xuất
việc
sắp
xếp
lại
công
việc.
Ví
dụ,
nếu
ở
quá
xa
và
điều
đó
ảnh
hưởng
đến
năng
suất
làm
việc,
bạn
có
thể
đề
nghị
được
làm
tại
nhà
một
ngày
mỗi
tuần
nhằm
giảm
bớt
thời
gian
di
chuyển.[5]
- Nếu cho rằng thời gian biểu linh hoạt hơn có thể sẽ giúp bạn thích nghi với những yêu cầu khác nhau của công việc, đừng ngần ngại trình bày ý kiến của bạn.
- Luôn cân nhắc văn hóa công ty và xem xét liệu thời gian làm việc linh hoạt có khả thi hay không.
- Suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra bất kỳ đề xuất nào. Đừng trình bày ý tưởng chưa được phát triển đầy đủ.
Cảnh báo[sửa]
- Nếu cấp trên yêu cầu làm gì đó phạm pháp, bạn có mọi quyền để từ chối. Hãy liên hệ với cơ quan có thẩm quyền phù hợp.
- Duy trì bình tĩnh và trao đổi một cách điềm đạm.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.careercast.com/career-news/how-say-no-your-boss
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 http://www.forbes.com/sites/dailymuse/2013/12/26/how-to-tell-your-boss-no-without-saying-no/
- ↑ 3,0 3,1 http://www.cnbc.com/id/47692978
- ↑ http://edition.cnn.com/2008/LIVING/worklife/07/08/lw.no.to.boss/
- ↑ 5,0 5,1 http://money.usnews.com/money/blogs/outside-voices-careers/2014/06/12/its-ok-to-say-no-to-your-boss