Thảo luận VLOS:Nhân tài đất Việt 2008/Xuất xứ
VLOS - Nhân tài đất Việt 2008 >> Xuất xứ của đề tài - sản phẩm
Cũng
vào
khoảng
tháng
11
năm
2005,
Thư
viện
Khoa
học
VLOS
được
khai
sinh
sau
hàng
loạt
những
thảo
luận
của
một
nhóm
những
thành
viên
tích
cực
trong
hệ
thống
wiki
Wikipedia
tiếng
Việt 1
gồm
có
NCS.
Cao
Xuân
Hiếu
(ngành
Sinh
học,
CHLB
Đức),
TS.
Đỗ
Quốc
Bảo
(ngành
Phật
học,
CHLB
Đức),
chuyên
viên
lập
trình
Võ
Quang
Nhân
(hãng
HP,
Hoa
Kỳ),
TS.
Nguyễn
Hoàng
Hải
(ngành
Vật
lý,
ĐH
KHTN
Hà
Nội)
.v.v.
Sự
hữu
ích
của
bộ
mã
MediaWiki 2
trong
việc
hợp
tác
trực
tuyến
cùng
đóng
góp
trí
thức
bằng
ngôn
ngữ
tiếng
Việt
là
điều
dễ
thấy.
Tuy
nhiên,
thông
tin
trí
thức
sẽ
bị
hạn
chế
phần
nào
bởi
khuôn
khổ
1
bài
viết
có
tính
bách
khoa
duy
nhất
cho
một
mục
từ
trên
Wikipedia
trong
khi
mỗi
tác
giả
hoặc
nhóm
tác
giả
có
những
cách
đặt
vấn
đề
hay
phân
tích
vấn
đề
khác
nhau.
Mọi
người
đều
thống
nhất
là
bạn
đọc
cần
được
đọc
thông
tin
theo
nhiều
cách
tiếp
cận,
diễn
đạt
và
khi
đó
một
wiki
tiếng
Việt
khác
có
tính
bổ
sung
cho
những
mục
từ
trên
Wikipedia
sẽ
có
ích
rất
nhiều.
Bên
cạnh
đó,
việc
Wikipedia
và
những
dự
án
của
Wikimedia 3
gắn
chặt
với
luật
bản
quyền
GNUL 4
làm
hạn
chế
phần
nào
sự
đóng
góp
trong
trường
hợp
tác
giả
vẫn
muốn
giữ
bản
quyền
bài
viết
của
mình
để
rồi
công
bố
hoặc
phân
phối
theo
các
cách
khác
nhau.
Và
thư
viện
khoa
học
VLOS
ra
đời
với
những
quy
định
về
bản
quyền
có
tính
riêng
biệt
cho
từng
bài
viết.
Trong
những
buổi
ban
đầu
đó,
thư
viện
VLOS
nhận
được
sự
hỗ
trợ
từ
những
thành
viên
trên
Wikipedia
tiếng
Việt
như
Nguyễn
Xuân
Minh,
Nguyễn
Hữu
Dụng,
Đặng
Trần
Hiếu
v.v.
để
kiện
toàn
hệ
thống
cũng
như
những
quy
định
vận
hành.
- Phúc
- (nêu bật hạn chế thông tin tri thức và hạn chế luật GNU trên vi.wikipedia)
- Vi.wikipedia - dự án Bách khoa toàn thư mở tiếng Việt, thuộc Quỹ Hỗ trợ Wikimedia, một tổ chức phi lợi nhuận ra đời tháng 10 năm 2003, hoạt động trên MediaWiki, một phần mềm wiki chuyên biệt có nguồn tự do và mở. Dự án cho phép bất kì ai cũng có thể sửa đổi, đóng góp nội dung mà không nhất thiết phải biết về Web, HTML, và sử dụng nội dung dưới Giấy phép Tài liệu Tự do GNU. Mỗi bài viết tương ứng với một mục từ duy nhất và ngược lại.
- Hai năm sau, tháng 11 năm 2005, Thư viện Khoa học VLOS ra đời, sau hàng loạt những thảo luận của một nhóm những thành viên tích cực trong cộng đồng vi.Wikipedia 1 gồm có NCS. Cao Xuân Hiếu (ngành Sinh học, CHLB Đức), TS. Đỗ Quốc Bảo (ngành Phật học, CHLB Đức), chuyên viên lập trình Võ Quang Nhân (hãng HP, Hoa Kỳ), TS. Nguyễn Hoàng Hải (ngành Vật lý, ĐH KHTN Hà Nội) .v.v. về một số quy định viết bài trên vi.wikipedia. Sự hữu ích của bộ mã MediaWiki 2 trong việc hợp tác trực tuyến cùng đóng góp tri thức bằng ngôn ngữ tiếng Việt là điều dễ thấy. Tuy nhiên, trên vi.wikipedia, thông tin tri thức bị hạn chế phần nào bởi một số quy định, mỗi bài viết ứng với duy nhất cho một mục từ và ngược lại, trong khi với một mục từ mỗi tác giả hoặc nhóm tác giả có những cách đặt vấn đề hay phân tích vấn đề khác nhau và có những bài viết khác nhau. Điều đó có nghĩa là, người đọc không được đọc thông tin theo nhiều cách tiếp cận, diễn đạt. Hơn nữa, cũng như các dự án khác của tổ chức Wikimedia, trên vi.wikipedia, các bài viết gắn chặt với luật bản quyền GNUL 4, ai cũng có thể sửa đổi nội dung bài viết và phân phối chúng, điều này làm hạn chế phần nào sự đóng góp của các tác giả, trong trường hợp tác giả vẫn muốn giữ bản quyền bài viết của mình để rồi công bố hoặc phân phối theo các cách khác nhau. Do đó, một wiki tiếng Việt khác mang tính bổ sung cho các mục từ trên vi.wikipedia cùng với những quy định về bản quyền có tính riêng biệt cho từng bài viết là cần thiết và Thư viện Khoa học VLOS ra đời. Trong những buổi ban đầu đó, Thư viện VLOS nhận được sự hỗ trợ từ những thành viên trên vi.Wikipedia như Nguyễn Xuân Minh, Nguyễn Hữu Dụng, Đặng Trần Hiếu v.v. để kiện toàn hệ thống cũng như những quy định vận hành.
Mặc
dù
ở
thời
điểm
3
năm
về
trước,
số
lượng
người
Việt
làm
quen
với
cách
thức
đóng
góp
hợp
tác
trực
tuyến
cũng
như
soạn
thảo
trên
mã
wiki
chưa
nhiều,
VLOS
đã
may
mắn
có
được
sự
ủng
hộ
theo
nhiều
cách
khác
nhau
của
các
thành
viên
sáng
lập
trong
đó
phải
kể
đến
GS.
TS.
Nguyễn
Lân
Dũng
(ngành
Sinh
học),
TS.
Nguyễn
Huy
Đạt
(trường
Harvard
Medical
School),
cũng
như
hàng
loạt
các
cùng
với
rất
nhiều
nhà
nghiên
cứu,
nhà
khoa
học,
NCS
người
Việt
đang
học
tập
và
làm
việc
ở
khắp
nơi
trên
thế
giới 5.
Những
đóng
góp
và
hỗ
trợ
quý
báu
vào
thời
điểm
đó
đã
giúp
sức
cho
toàn
bộ
nhóm
sáng
lập
vững
tin
vào
tính
hữu
ích
của
Thư
viện
Khoa
học
trong
cộng
đồng
người
Việt
nói
chung
và
giới
khoa
học
người
Việt
nói
riêng.
- Phúc
- Ở đoạn tiếp theo này, nên chăng trình bày thêm một chút về mục đích, phương châm hoạt động của thư viện??
Ngày
tháng
thoi
đưa,
những
bài
viết
trên
thư
viện
theo
đó
mà
nhiều
lên
đa
dạng,
phong
phú,
nhiều
thể
loại...???.
Với
cách
trình
bày
đơn
giản
và
trực
tiếp,
những
bài
viết
của
sử
dụng
mã
wiki
trên
VLOS
giúp
bạn
đọc
tiếp
cận
hữu
hiệu
với
thông
tin
mà
không
bị
ảnh
hưởng
của
các
luồng
thảo
luận
hay
bình
phẩm
khác
nhau
như
trên
hệ
thống
forum.
Đó
chính
là
lý
do
tại
sao
ngày
càng
nhiều
người
truy
cập
và
lựa
chọn
tìm
kiếm
thông
tin
dạng
bài
wiki
hơn
là
các
dạng
web
khác.
Con
số
thành
viên
đăng
ký
của
riêng
Tủ
sách
Khoa
học
ngày
nay
đã
tăng
hơn
14
nghìn
thành
viên.
Và
mỗi
ngày
tại
thời
điểm
hiện
nay
có
khoảng
2
nghìn
đến
3
nghìn
lượt
người
truy
cập
Thư
viện
VLOS
chưa
cần
giới
thiệu
các
dự
án
của
vlos
ở
đoạn
này?
để
đọc
thông
tin
mới
hoặc
tìm
kiếm
thông
tin
khoa
học,
giáo
dục
và
công
nghệ 6.
Với mong muốn là nơi kết nối các khối óc tri thức Việt, thư viện VLOS sau 2 năm không chỉ bao gồm Tủ sách Khoa học như ngày đầu thành lập mà đã khai sinh hàng loạt các hệ thống wiki khác tạo thành tổ hợp wiki Việt nhằm đóng góp các giá trị khoa học, giáo dục hữu ích trên mạng thông tin toàn cầu.
Là trọng tâm của Thư viện Khoa học VLOS, Tủ sách VLOS được xây dựng như một bàn làm việc trực tuyến của giới trí thức người Việt 12. Tủ sách hân hạnh đăng tải những văn bản khoa học, giáo dục hữu ích như cuốn Đa dạng Vi sinh vật ở Việt Nam (GS. TS. Nguyễn Lân Dũng) 13, Giáo trình Phạn Văn (TS. Đỗ Quốc Bảo) 14, Hành trang Khoa học (CS. Võ Quang Nhân) 15, Cách mạng hóa các chiến lược trong công nghiệp (TS. Đào Hồng Thu) 16, Dịch học họ Hùng 17 và Sử thuyết họ Hùng 18 (Nguyễn Quang Nhật), Bộ câu hỏi Di truyền học đại cương (Huỳnh Như Ngọc Hiển) 19 .v.v. Ngoài ra, Tủ sách VLOS còn là nơi giới thiệu những công bố khoa học mới 20, các quy trình công nghệ 21, ý tưởng ứng dụng 22 cũng như các giáo án và bài giảng điện tử 23. Sự lớn mạnh của Tủ sách VLOS ngày hôm nay có được là nhờ những đóng góp không ngừng nghỉ của NCS. Nguyễn Phan Kiên (ngành Điện tử Y sinh, Nhật Bản), NCS. Nguyễn Bá Tiếp (ngành Thú y, CHLB Đức), BS. TS. Lê Minh Khôi (Đại học Y Huế), Nguyễn Minh Tú (TP HCM), GV. Nguyễn Thế Phúc (Nam Định), GV. Nguyễn Thị Thùy (Đăk Lăk), GV. Đậu Đình Sanh (Nghệ An), GV. Phạm Văn Luật (Tiền Giang), GV. Nguyễn Mạnh Hùng (Cà Mau) v.v. những người đã dành thời gian quý báu của họ vì một viễn cảnh ở đó "tất cả người Việt trên thế giới được tự do tiếp cận tri thức nhân loại bằng ngôn ngữ của dân tộc mình".
Một trong những wiki nổi tiếng trên VLOS là Thư viện Đề thi 9, nơi hiện sưu tầm hàng ngàn đề thi, đề kiểm tra từ các trường học khắp nơi trên cả nước với sự giúp đỡ từ diễn đàn HAO 10 và OlympiaVN 11. Bằng cách sắp xếp đề thi một cách logic và hệ thống, học sinh, sinh viên và giáo viên có thể dễ dàng tham khảo đề thi và đề kiểm tra mà mình quan tâm cũng như dễ dàng đóng góp vào kho đề thi chung này. Không chỉ lưu trữ đề thi đơn thuần, Thư viện Đề thi VLOS còn thử nghiệm hệ thống ôn luyện kiến thức dưới hình thức trắc nghiệm đặc biệt. Những thí sinh sẽ được tham gia thi trắc nghiệm miễn phí bằng cách lựa chọn câu trả lời đúng và so sánh với các lựa chọn của những thí sinh khác. Với việc không cung cấp đáp án trực tiếp, đây là cơ hội kích thích tính sáng tạo, óc tìm tòi và khả năng tranh luận của các thí sinh về mọi khía cạnh của câu hỏi. Ngoài ra, đây cũng là môi trường thích hợp để các giáo viên thử nghiệm các câu hỏi trắc nghiệm mới của mình để bảo đảm tính chính xác, tính mô phạm và mức độ phù hợp của các câu hỏi. (đoạn này trông giống một phần bài giới thiệu, )
Trên nền tảng Tủ sách Khoa học, một số wiki khác đã được khai sinh như Ngân hàng Dữ liệu Sinh học BioDB 24, Thư viện Khoa học Huyền Bí 25 và sắp tới là dự án Từ điển Hàn lâm Việt Nam 26 góp phần hiện thực hóa viễn cảnh trên.
Trong gia đình wiki VLOS, một wiki mới ra đời chưa được một năm nhưng đã có sức lôi cuốn mạnh mẽ trong cộng đồng mạng là Bản đồ Văn hóa VietMap 27 nơi gặp gõ của những thành viên yêu thích du lịch và bản sắc văn hóa mang đậm tính Việt. Tại đây, các thông tin văn hóa, du lịch được cung cấp bên cạnh bản đồ vệ tinh trực tuyến đem lại tính trực quan sinh động đối với đông đảo bạn đọc.
Sự thành công trong việc xây dựng tính thân thiện của Thư viện Khoa học VLOS đối với nhiều lớp độc giả có được là nhờ đóng góp của nhóm kỹ thuật VLOS. Các thành viên trong nhóm đã tích cực cải biến code MediaWiki và tạo ra những phần mở rộng chuyên biệt cho thư viện VLOS. Cũng nhờ nhóm kỹ thuật này mà thư viện VLOS trở nên thân thiện với người dùng hơn (nếu so với Wikipedia tiếng Việt) thông qua hệ thống chat trực tuyến, module diễn đàn tại Tủ sách Khoa học, module blog tại Bản đồ Văn hóa VietMap, module thi trắc nghiệm tại Thư viện Đề thi hay phần mở rộng web ý thức (thế hệ web 3.0) 7 tại Khoa học Huyền Bí. Bằng những nỗ lực của mình, nhóm kỹ thuật và quản lý thư viện VLOS mong muốn xây dựng trên những tổ hợp wiki của VLOS các cộng đồng mạng với những cá nhân tích cực xây dựng và ham tìm tòi những chân trời kiến thức, giá trị văn hóa mới và lành mạnh 8.
Trong suốt thời gian hoạt động, thư viện khoa học VLOS đã nhận được sự ủng hộ và giới thiệu rộng rãi của các cơ quan báo chí 28 như Báo Tuổi trẻ Online, Báo Thanh niên, Báo Tiền phong Online, báo Người Lao động, báo Mực tím, tạp chí Kiến thức ngày nay, tạp chí Echip, tạp chí Khám phá, và các website của các Sở giáo dục, các trường đại học tại Việt Nam và Wikipedia tiếng Việt. Cũng thật đáng tự hào khi chúng ta biết rằng sau khi cộng đồng wiki VLOS ra đời, tháng 10 năm 2006, một nhà sáng lập của hệ thống Wikipedia đã đẩy nhánh bộ từ điển này thành dự án Citizendium 29 theo hướng đề cao vai trò của tác giả giống như VLOS. Một năm sau đó, gã khổng lồ Google đã triển khai dự án Knol 30 kết hợp sự sáng tạo cá nhân với sức mạnh công cụ wiki. Và gần đây, cộng đồng wiki tiếng Việt lại đón chào thành viên mới Baamboo tra từ 31, một website từ điển trực tuyến giống như dự án Wiktionary tiếng Việt 32 nhưng với giấy phép bản quyền Creative Commons và nguồn dữ liệu từ điển mua lại từ các nguồn có bản quyền. Những điều trên khẳng định con đường xây dựng cộng đồng tri thức của VLOS là đúng đắn và có tính đột phá trong trào lưu phát triển web 2.0. Nhân đây, nhóm quản lý VLOS xin gửi lời cảm tạ và chúc sức khỏe đến những cá nhân, tổ chức trong nhóm sáng lập cũng như thành viên tích cực trên toàn bộ hệ thống wiki của Thư viện Khoa học. Những đóng góp của các bạn đã giúp thư viện khoa học VLOS đủ tự tin để tham gia cuộc thi Nhân tài đất Việt 2008 và chiến thẳng của thư viện VLOS cũng là chiến thắng chung của cộng đồng tri thức mở người Việt.
Tài liệu tham khảo[sửa]
1: Địa chỉ website http://vi.wikipedia.org
2: Địa chỉ website và download phần mềm http://www.mediawiki.org
3: Website tổ chức Wikimedia Foundation http://wikimediafoundation.org
4: Chi tiết giấy phép http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html
5: Danh sách nhà sáng lập VLOS http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/VLOS:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_s%C3%A1ng_l%E1%BA%ADp và bài "Từ Wikipedia đến VLOS: Thư viện khoa học trực tuyến Việt Nam" của Xuân Mai trên Tạp chí Kiến thức ngày nay số 580 năm 2006 http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/VLOS_tr%C3%AAn_kienthucngaynay
6: Thông tin về mức độ truy cập tủ sách và thư viện đề thi VLOS http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/VLOS:T%E1%BA%A7n_s%E1%BB%91_truy_c%E1%BA%ADp_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_VLOS
7: Bài Tương lai của Internet: Thời kỳ bùng nổ dotcom lần hai trên VnExpress.Net của P.T. (theo BBC, Guardian) http://www.vnexpress.net/GL/Vi-tinh/2006/05/3B9EA087/
8: Bài Thư của các nhà khoa học đăng trên tạp chí Khám phá số 1 năm 2006 http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/H%C3%ACnh:Khampha_vlos.jpg
9: Địa chỉ website http://www.thuvienkhoahoc.com/dethi/
10: Địa chỉ website http://www.hn-ams.org/
11: Địa chỉ website http://www.olympiavn.org/
12: Bài "Thư viện khoa học VLOS: Bàn làm việc trực tuyến chung của người Việt" trên tạp chí Tạp chí Echip số 85 http://www.echip.com.vn/echiproot/85tc.html
13: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/%C4%90a_d%E1%BA%A1ng_Vi_sinh_v%E1%BA%ADt_%E1%BB%9F_Vi%E1%BB%87t_Nam
14: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/Gi%C3%A1o_tr%C3%ACnh_Ph%E1%BA%A1n_v%C4%83n_I
15: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/H%C3%A0nh_Trang_Khoa_H%E1%BB%8Dc
16: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_h%C3%B3a_c%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_l%C6%B0%E1%BB%A3c_trong_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_%28Tr%E1%BB%B1c_ti%E1%BA%BFp_t%E1%BB%AB_Dell%29
17: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/D%E1%BB%8Bch_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%8D_H%C3%B9ng
18: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/S%E1%BB%AD_thuy%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8D_H%C3%B9ng
19: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/B%E1%BB%99_c%C3%A2u_h%E1%BB%8Fi_di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A1i_c%C6%B0%C6%A1ng
20: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_Khoa_h%E1%BB%8Dc
21: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/Quy_tr%C3%ACnh_C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87
22: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_%C3%9D_t%C6%B0%E1%BB%9Fng
23: URL http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/Gi%C3%A1o_%C3%A1n_%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD
24: Website http://www.thuvienkhoahoc.com/bioDB/
25: Website http://www.thuvienkhoahoc.com/tuvi/
26: Bài "Dự án Từ điển hàn lâm tiếng Việt" của Tạ Xuân Quan trên báo Thanh niên tuần san http://www2.thanhnien.com.vn/TNTS/2008/4/15/234645.tno
27: Bài "Bản đồ văn hóa, du lịch trực tuyến" trên tạp chí E-chip số 107 năm 2007 http://www.echip.com.vn/echiproot/html/2007/107tc/luotweb.html
28: Chi tiết các lần giới thiệu thư viện VLOS trên các phương tiện thông tin đại chúng được thống kê tại http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/VLOS:C%C3%A1c_website_v%C3%A0_b%C3%A1o_ch%C3%AD_%C4%91%C3%A3_gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u_v%E1%BB%81_VLOS
29: Các thông cáo quan trọng của dự án Citizendium http://en.citizendium.org/wiki/CZ:Fundamentals
30: Thông báo chính thức về sự ra đời của Knol trên blog Google http://googleblog.blogspot.com/2007/12/encouraging-people-to-contribute.html
31: trang chủ website http://tratu.baamboo.com
32: trang chủ dự án http://vi.wiktionary.org
Tham khảo[sửa]
- VLOS:VLoS so sánh với Wikipedia
- Thư viện Khoa học Trực tuyến - Điểm đến của những bộ óc Việt
- VLOS:Giới thiệu
- VLOS:Cộng đồng VLOS sau hai năm tuổi/Nhật ký
- VLOS:Cộng đồng VLOS sau hai năm tuổi
- VLOS:Câu lạc bộ khoa học
Góp ý của Phúc[sửa]
- Bạn cứ góp ý các phần tiếp. Tớ chờ cho các phần phía sau (mô tả sản phẩm) xong hết thì sẽ sửa lại bài này để cho thống nhất. Cao Xuân Hiếu 04:59, ngày 18 tháng 7 năm 2008 (EDT)
Thảo luận[sửa]
Xin mời đóng góp ý kiến tại đây.
Baamboo Tra từ[sửa]
Viết rằng BBTT là một clone của Wiktionary tiếng Việt sợ rằng sẽ gây phản ứng không tốt từ phía cộng đồng này (cũng tham gia thi Nhân tài đất Việt), mọi người nên để ý. --Cumeo89 08:32, ngày 16 tháng 7 năm 2008 (EDT)
- Đồng ý. Mặc dù tôi nghĩ bản chất nó chính là như vậy. WikiSysop 09:09, ngày 16 tháng 7 năm 2008 (EDT)
- Tôi đã vào thăm Baamboo Tra từ. Một trang rất lý thú và bổ ích cho học ngoại ngữ lại cùng họ với VLOS. Sự tham gia của những người anh em sẽ càng khẳng định tính ứng dụng và sự tiện lợi của Wiki. Ước gì có sự hợp tác và "ráp nối" giữa BBTT và dự án TĐHL sắp tới của VLOS! Veterinary 01:47, ngày 17 tháng 7 năm 2008 (EDT)
Hi anh Tiếp, em, Phúc và cumeo089 đã có nhiều trao đổi với anh Ng Tân (keyplayer của VC Corp) và Ng Minh (trưởng dự án BBTT) xung quanh dự án BBTT. Mặc dù đã cố gắng đề xuất nhiều phương án tương tác và hỗ trợ giữa VLOS nói chung và VAL nói riêng với BBTT nhưng 2 bên còn khoảng cách khá xa về quan điểm. BBTT coi trọng số lượng sửa đổi và sự dễ dàng (cho phép khách sửa đổi) trong khi VAL lại mong muốn có sự phân cấp thành viên và coi trọng chất lượng đóng góp. VAL ko đồng ý với BBTT ở việc tập trung nhân lực sửa đổi sự phiên âm trong khi có thể dùng các bot máy tính vào việc này. Cao Xuân Hiếu 15:53, ngày 20 tháng 7 năm 2008 (EDT)