Kỷ luật một đứa trẻ bướng bỉnh
Bất kỳ một bậc phụ huynh nào cũng sẽ nói rằng sự bướng bỉnh đi đôi với trẻ con tương tự như hình với bóng. Trẻ em có xu hướng trở nên vô cùng cứng đầu trong những năm tháng tập đi và trở thành thanh thiếu niên, tuy nhiên, sự bướng bỉnh có thể xuất hiện ở bất kỳ một độ tuổi nào. Đôi khi, nó là một phần trong tính cách của trẻ mà cha mẹ phải hướng dẫn chúng cách để kiểm soát nó; trong nhiều trường hợp khác, nó chỉ đơn giản là biện pháp để lũ trẻ kiểm tra giới hạn và khẳng định quyền tự do của mình; và thỉnh thoảng, trẻ gặp khó khăn trong việc diễn đạt vấn đề đang diễn ra với chúng. Hướng dẫn đứa trẻ cứng đầu cách để bộc lộ bản thân và đối phó với căng thẳng theo hướng lành mạnh là yếu tố then chốt của quá trình kỷ luật hiệu quả. Bạn có thể kỷ luật một đứa trẻ ương ngạnh bằng cách duy trì sự bình tĩnh, lắng nghe, thấu hiểu chúng và thiết lập ví dụ tốt về hành vi có thể chấp nhận.
Mục lục
Các bước[sửa]
Kỷ luật trẻ sơ sinh và trẻ đang tập nói[sửa]
-
Hiểu
rõ
về
trẻ
sơ
sinh
và
trẻ
mới
biết
đi.
Ba
năm
đầu
tiên
sẽ
được
xem
như
là
"thời
kỳ
quan
trọng"
trong
quá
trình
phát
triển
của
trẻ
nhỏ,
vì
bộ
não
của
chúng
không
ngừng
phát
triển,
học
hỏi,
và
lưu
trữ
thông
tin
mà
chúng
sẽ
sử
dụng
trong
suốt
cuộc
đời.[1]
Hành
vi
trông
như
khá
bướng
bỉnh
hoặc
thậm
chí
là
ngỗ
nghịch
của
trẻ
sơ
sinh
thật
ra
là
quá
trình
học
hỏi
tự
nhiên
về
nguyên
nhân
và
hậu
quả.
- Ví dụ, nếu bạn có thói quen nói "không" hoặc làm mặt giận mỗi khi con của bạn thực hiện hành vi không mong muốn, trẻ có thể sẽ lặp lại hành động đó để quan sát xem liệu bạn có duy trì phản ứng của mình hay không. Bằng cách thay đổi phản ứng của bản thân, trẻ sẽ nhận thấy rằng chúng không thể thường xuyên nhận được phản ứng mà chúng muốn và sẽ cố gắng thử qua hành vi khác.
-
Thay
đổi
môi
trường.
Nếu
con
của
bạn
ngoan
cố
chạm
vào
cùng
một
đồ
vật
đã
vỡ
mỗi
ngày
hoặc
không
chịu
tránh
xa
tủ
bếp,
thay
vì
trừng
phạt
hoặc
kỷ
luật
chúng,
bạn
nên
tái
sắp
xếp
lại
ngôi
nhà
của
bạn
để
biến
nó
trở
thành
nơi
an
toàn
mà
trẻ
có
thể
đến
gần.
Dù
sao
thì
đây
cũng
là
nhà
của
chúng,
và
lũ
trẻ
sẽ
học
hỏi
tốt
nhất
khi
chúng
có
thể
khám
phá
nó.
- Trẻ sơ sinh học hỏi bằng cách khám phá, và không có ý trở nên ngỗ nghịch bằng cách nghịch ngợm mọi thứ. Bạn nên di chuyển đồ vật dễ vỡ đến vị trí khác và "bảo vệ an toàn cho trẻ" trong nhà hơn cố gắng chấm dứt mọi hành vi học hỏi thông thường của chúng. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết khác cùng chuyên mục của chúng tôi về vấn đề này.
- Khi trẻ lớn dần, bạn sẽ khám phá ra khu vực mới mà bạn cần phải biến chúng trở nên an toàn hơn cho con của mình. Đây là toàn bộ quá trình thiết lập môi trường để trẻ luôn được an toàn và có khả năng học hỏi và vui chơi cao nhất mà không gặp nguy hiểm. Bạn nên bắt đầu điều chỉnh ngôi nhà của bạn để giữ an toàn cho trẻ trước khi chúng trở nên hiếu động hơn (thường là khoảng 9 hoặc 10 tháng tuổi).[2]
-
Nói
"có".
Hầu
hết
mọi
trẻ
nhỏ
thường
phải
nghe
hết
từ
"không"
này
cho
đến
từ
"không"
khác
trong
suốt
cả
ngày,
và
hiếm
khi
thực
hiện
hành
vi
mà
chúng
lựa
chọn.
Sau
khi
bạn
đã
thay
đổi
môi
trường
sống
để
nó
trở
nên
an
toàn
hơn,
bạn
nên
thiết
lập
mục
tiêu
nói
"có"
thường
xuyên
hơn,
miễn
là
hành
động
đó
an
toàn
và
khả
thi.
Nói
"có"
sẽ
cho
phép
con
của
bạn
chịu
trách
nhiệm
với
quá
trình
học
hỏi
và
khám
phá
mọi
yếu
tố
mà
chúng
quan
tâm.[2]
- Hãy cho con của bạn dành thời gian ngoài trời, tạo nên tác phẩm nghệ thuật và làm đồ thủ công, hoặc bắn nước tung tóe trong bồn tắm càng nhiều càng tốt. Hoạt động thể chất và sáng tạo sẽ giúp lũ trẻ sử dụng nguồn năng lượng của mình, khiến chúng có thể ngủ ngon hơn và từ đó, chúng sẽ biết nghe lời và ít bướng bỉnh hơn.
-
Chuyển
hướng
sự
chú
ý
của
trẻ.
Nếu
trẻ
đang
hướng
đến
thực
hiện
hành
vi
nằm
ngoài
sự
cho
phép,
bạn
nên
gọi
tên
chúng
và
sau
đó
chuyển
hướng
sự
chú
ý
của
chúng
vào
một
món
đồ
chơi
hoặc
tác
nhân
xao
nhãng
nào
đó
mà
chúng
thích.
Bạn
nên
chuẩn
bị
sẵn
chiến
lược
để
đánh
lạc
hướng
sự
tập
trung
của
trẻ
kịp
thời.[2]
- Ví dụ, bạn có thể cất quyển truyện tranh, thức ăn nhẹ, hoặc một món đồ chơi nhỏ mà trẻ yêu thích trong túi xách của bạn mỗi khi rời khỏi nhà. Bạn nên giấu chúng trong túi xách cho đến khi bạn cần đến chúng. Nếu bạn và con của bạn đang có mặt tại nhà của một người bạn và trẻ đang tiến gần đến vị trí của sợi dây điện, bạn nên gọi tên chúng và sau đó hỏi xem liệu chúng có muốn chơi với quả bóng của mình không. Tác nhân gây xao nhãng này sẽ thu hút sự chú ý và chuyển hướng hành vi của lũ trẻ.
-
Hướng
dẫn
biện
pháp
"đôi
tay
dịu
dàng".
Một
trong
những
hành
vi
không
tốt
phổ
biến
mà
trẻ
sơ
sinh
và
trẻ
đang
tập
đi
thường
làm
là
đánh,
đá,
hoặc
cắn.
Chúng
làm
vậy
để
quan
sát
loại
phản
ứng
mà
chúng
sẽ
nhận
được,
chứ
không
phải
là
để
gây
thương
tích
cho
bạn
hoặc
người
khác.
Điều
quan
trọng
là
bạn
cần
phải
hướng
dẫn
con
của
bạn
cách
để
tương
tác
với
mọi
người
theo
cách
an
toàn
hơn.
- Khi trẻ nhỏ đánh bạn, bạn nên nắm lấy bàn tay mà chúng đã sử dụng, nhìn vào mắt chúng, và nói rằng "Chúng ta không đánh nhau. Chúng ta sử dụng đôi tay dịu dàng". Sau đó, nhẹ nhàng đưa tay của trẻ chạm vào mặt hoặc cánh tay bạn (nơi mà chúng đã đánh bạn), và nói với chúng theo kiểu "Con thấy không. Đây là đôi tay dịu dàng". Bạn có thể dùng tay của bạn chạm nhẹ vào trẻ, cho chúng thấy sự khác biệt giữa một cú đánh và một cái chạm nhẹ.[3] Sử dụng kỹ thuật tương tự để dạy trẻ sơ sinh hoặc trẻ đang tập đi biện pháp để tương tác một cách an toàn với vật nuôi và trẻ nhỏ hơn.
- Bạn cũng có thể đọc một quyển truyện tranh đơn giản, như "Bàn tay Không phải để Đánh người" của Martine Agassi và Marieka Heinlen, để hướng dẫn hành vi phù hợp cho con của bạn.
Kỷ luật trẻ em và trẻ ở độ tuổi từ 8 - 12 (tuổi tween)[sửa]
-
Xem
kỷ
luật
như
quá
trình
dạy
dỗ.
Thay
vì
chỉ
đơn
giản
là
đưa
ra
hậu
quả
tiêu
cực
cho
hành
vi
(trừng
phạt),
kỷ
luật
là
phương
pháp
để
biến
hành
động
sai
trái
thành
khoảnh
khắc
để
hướng
dẫn
trẻ.[4]
Khi
con
của
bạn
từ
chối
hợp
tác
hoặc
lặp
lại
hành
vi
không
tốt,
mục
tiêu
cuối
cùng
của
bạn
là
hướng
dẫn
cho
chúng
cách
để
hợp
tác
và
không
lặp
lại
thói
quen
đó.
- Hậu quả mà bạn đề ra cho hành vi tồi tệ không nên tùy tiện hoặc nghiêm trọng. Nó cần phải liên quan đến hành vi. Đây chính là lý do vì sao “úp mặt vào tường” lại không hiệu quả với trẻ cứng đầu; bản thân hình phạt này không liên qua đến hành vi tiêu cực và có cảm giác như thể nó chỉ là một hình phạt hơn là hậu quả hoặc phương pháp kỷ luật. Nếu bạn hoàn toàn không có cách để trình bày hậu quả, bạn có thể tước đi một đặc quyền nào đó của trẻ, nhưng bạn nên cố gắng dạy cho trẻ bài học về mối liên hệ giữa sự lựa chọn của trẻ và sự mất đi đặc ân.[5] Ví dụ, nếu con của bạn chơi game lâu hơn thời gian cho phép, hậu quả cho hành động này có thể là mất quyền được chơi đùa cùng bạn bè trong buổi tối hôm đó. Điều này rất hợp lý, vì chúng sẽ không có thời gian để chơi cùng bạn bè.
-
Theo
sát
hậu
quả
mà
bạn
đề
ra.
Nếu
bạn
nói
rằng
hành
vi
cụ
thể
nào
đó
sẽ
đem
lại
hậu
quả
cho
lũ
trẻ,
bạn
cần
phải
theo
sát
điều
bạn
nói.
Không
nên
nói
suông,
vì
con
của
bạn
sẽ
nghĩ
rằng
bạn
không
kiên
định
hoặc
tệ
hơn,
chúng
sẽ
xem
bạn
như
kẻ
nói
dối.[5]
- Nếu bạn yêu cầu trẻ dọn dẹp phòng trước khi có thể sang nhà bạn, bạn không nên nhún nhường nếu trẻ không thực hiện công việc này khi đã đến giờ đi chơi. Kiên định là yếu tố then chốt!
- Vì tính nhất quán rất quan trọng, bạn không bao giờ được phép đưa ra hậu quả mà bạn không thể giữ lời. Thông thường, tốt nhất là bạn không nên nêu lên hậu quả ngay trong khoảnh khắc đó, vì có thể bạn đang cảm thấy bực bội. Ví dụ, nếu bạn nói rằng "Nếu con làm như vậy một lần nữa, mẹ/cha sẽ…", có cơ hội là bạn đang khó chịu và có thể phản ứng thái quá. Thay vào đó, bạn nên cố gắng thiết lập trước ranh giới. Nếu bạn biết rằng con của bạn sẽ ra khỏi ghế trong giờ ăn tối bởi vì chúng thường cư xử như vậy, trước giờ ăn tối, bạn nên nói với chúng rằng bạn muốn chúng ngồi yên trên ghế, và cho chúng biết về hậu quả nếu chúng không nghe lời bạn (ví dụ, bữa ăn tối sẽ kết thúc, hoặc trẻ sẽ không được ăn tráng miệng).
-
Hình
thành
thói
quen.
Tính
kết
cấu
và
khả
năng
dự
đoán
rất
quan
trọng
đối
với
trẻ
em
và
trẻ
tween,
giúp
chúng
biết
rõ
điều
sẽ
xảy
ra
và
tránh
xa
rắc
rối
có
thể
gây
gián
đoạn
một
ngày
của
chúng.[6]
Hình
thành
thói
quen
mỗi
ngày
và
mỗi
tuần
để
trẻ
biết
rõ
điều
đang
chờ
đợi
chúng.
Ngoài
ra,
thói
quen
nhất
quán
hằng
ngày
sẽ
giúp
cải
thiện
hành
vi
và
sự
thành
công
trong
học
tập
của
trẻ.[7]
- Thiết lập và theo sát thời gian đi ngủ và thức giấc mỗi ngày. Bạn nên chắc chắn con của bạn ngủ đủ giấc, vì thiếu ngủ có liên quan đến vấn đề hành vi. Từ 3 – 12 tuổi, hầu hết mọi trẻ em cần phải ngủ từ 10 – 12 giờ mỗi ngày (bao gồm cả thời gian ngủ trưa), nhưng nhiều trẻ lại không muốn đi ngủ sớm hoặc ngủ trưa ngay cả khi chúng thật sự cần phải ngủ. Nếu lũ trẻ nhà bạn trông có vẻ cộc cằn hoặc có hành vi không tốt khi đến giờ ngủ, đây là dấu hiệu cho thấy rằng trẻ không ngủ đủ giấc.[8]
- Cung cấp cho lũ trẻ nhiều lời cảnh báo nếu bạn cần phải thay đổi thói quen, nhưng bạn nên trấn an chúng rằng bạn sẽ sớm quay về với thói quen cũ.[6]
-
Quan
sát
phản
ứng
của
bạn.
Nhiều
trẻ
em
và
trẻ
ở
độ
tuổi
tween
bướng
bỉnh
rất
nhạy
cảm
và
chú
ý
đến
cử
chỉ
và
giọng
nói
của
bạn
khi
bạn
kỷ
luật
chúng.
Chúng
sẽ
bắt
chước
phản
ứng
của
bạn
với
chúng,
chẳng
hạn
như
trợn
mắt,
thở
dài,
la
hét,
hoặc
nổi
nóng.[9]
- Khi phải đối phó với một đứa trẻ cứng đầu, bậc phụ huynh sẽ dễ trở nên bực bội và thậm chí là tức giận. Điều quan trọng là bạn cần phải kiểm soát cảm xúc của mình và không cho phép chúng ảnh hưởng đến cách bạn tương tác với con của bạn.
- Chú ý đến yếu tố có thể khiến bạn giận dữ khi đối phó với con của mình. Có lẽ bạn dễ tức giận khi trẻ bày bừa, cãi lại bạn, hoặc không vâng lời bạn. Nhân tố khiến bạn tức giận nhiều nhất thường sẽ là khía cạnh mà bạn không có nhiều kiểm soát với chúng. Đối phó với vấn đề của riêng bạn (trong công việc, thời thơ ấu, hoặc mối quan hệ khác như cuộc hôn nhân của bạn) sẽ giúp bạn phản ứng một cách tích cực hơn với lũ trẻ.[10]
-
Học
cách
đàm
phán.
Thế
hệ
cha
mẹ
thời
xưa
thường
được
khuyên
rằng
họ
không
bao
giờ
được
nhường
bước
trước
sự
đòi
hỏi
của
trẻ
em
vì
họ
sợ
hành
động
này
sẽ
khiến
trẻ
không
biết
tôn
trọng
và
quên
mất
ai
là
người
có
quyền.
Nhưng
nhiều
nhà
tâm
lý
học
ngày
nay
đã
phát
hiện
ra
rằng
trẻ
em
cần
phải
có
cảm
giác
như
thể
chúng
sở
hữu
một
chút
kiểm
soát
với
cuộc
sống
của
mình,
và
cha
mẹ
không
nên
cố
gắng
đưa
ra
mọi
quyết
định
thay
chúng.[9]
Khi
sự
lựa
chọn
không
liên
quan
đến
sức
khỏe
hoặc
sự
an
nguy
của
trẻ,
nhưng
thay
vào
đó,
nó
lại
là
câu
hỏi
về
quan
điểm
hoặc
sở
thích
của
chúng,
bạn
nên
cho
phép
trẻ
thực
hiện
theo
ý
muốn
của
mình.
- Ví dụ, có lẽ bạn thích con của bạn mặc trang phục phù hợp và gọn gàng khi ra ngoài, nhưng trẻ có thể sở hữu quan điểm khác về quần áo hợp thời trang và thoải mái. Miễn là con của bạn mặc quần áo, bạn nên phớt lờ khía cạnh không quan trọng nhưng có thể cung cấp cho con của bạn cảm giác được kiểm soát mà trẻ đang thiếu.
-
Thấu
hiểu
giai
đoạn
tiền
dậy
thì.
Đôi
khi,
vào
độ
tuổi
10
hoặc
11,
trẻ
em
sẽ
bắt
đầu
trải
nghiêm
sự
thay
đổi
trong
nội
tiết
tố,
kích
hoạt
giai
đoạn
dậy
thì.
Sự
thay
đổi
này
sẽ
dẫn
đến
sự
bùng
phát
trong
cảm
xúc,
hành
vi
bướng
bỉnh
bất
ngờ,
và
thỉnh
thoảng
là
sự
thu
mình.
- Vào độ tuổi này, trẻ thường sẽ kiểm tra giới hạn đối với sự độc lập của mình. Đây là phần lành mạnh và tự nhiên trong quá trình phát triển, mặc dù nó có thể khiến cha mẹ cảm thấy khó chịu vì họ đã quen với việc nắm quyền kiểm soát.[11] Bạn cần phải cho trẻ có cảm giác chúng được quyền kiểm soát quyết định có ảnh hưởng đến chúng, vì vậy, bạn nên cho phép chúng giúp bạn lập thực đơn trong tuần hoặc tự lựa chọn kiểu tóc mới của mình.
- Bạn nên nhớ con của bạn là một cá thể độc lập. Sự bướng bỉnh chỉ là một phần của tính cách phức tạp, và thật ra, cứng đầu có thể lại là một đặc điểm khá tốt. Khi bạn dạy chúng về vấn đề đứng lên bảo vệ chính mình và bạn bè, chống lại ảnh hưởng xấu, và luôn làm điều đúng đắn, tính ương ngạnh sẽ là yếu tố then chốt cho sự phát triển thành một người khỏe mạnh của chúng.
Kỷ luật trẻ vị thành niên[sửa]
-
Hiểu
rõ
giai
đoạn
dậy
thì.
Trẻ
vị
thành
niên
phải
trải
qua
sự
thay
đổi
nội
tiết
tố
to
lớn;
căng
thẳng
tột
cùng
trong
đời
sống
cá
nhân
do
sự
nảy
sinh
của
tình
cảm,
sự
hỗn
loạn
trong
tình
bạn,
và
tình
trạng
bắt
nạt;
và
cảm
giác
muốn
được
tự
lập
tăng
cao.
Không
may
mắn
thay,
chúng
vẫn
thiếu
chín
chắn
về
mặt
tình
cảm
và
bộ
não
của
chúng
vẫn
đang
phát
triển
để
thấu
hiểu
hậu
quả
lâu
dài
của
hành
vi
mà
chúng
thực
hiện.[12]
Những
nhân
tố
này
hình
thành
môi
trường
bất
ổn
cho
nhiều
bậc
phụ
huynh
đang
gặp
khó
khăn
với
sự
cứng
đầu
và
thái
độ
nổi
loạn
diễn
ra
mỗi
ngày
của
lũ
trẻ.
- Dậy thì là quá trình kéo dài trong nhiều năm, không phải chỉ diễn ra một lần, và thường bắt đầu trong khoảng từ 10 – 14 tuổi đối với bé gái và từ 12 – 16 tuổi đối với bé trai. Trong suốt thời điểm này, thay đổi trong hành vi là vấn đề thường thấy của cả hai giới tính.[13]
-
Thiết
lập
ranh
giới
và
hậu
quả
rõ
ràng.
Tương
tự
như
trẻ
đang
tập
đi
và
trẻ
lớn
hơn
một
chút,
thanh
thiếu
niên
sẽ
phát
triển
mạnh
trong
môi
trường
có
sự
kỳ
vọng
và
ranh
giới
rõ
ràng.
Mặc
dù
một
vài
trẻ
vị
thành
niên
sẽ
cố
gắng
kiểm
tra
giới
hạn
của
bạn,
chúng
thường
mong
muốn
bạn
luôn
kiên
định.
Ban
nên
xây
dựng
và
củng
cố
luật
lệ
trong
gia
đình
và
nêu
lên
hậu
quả
rõ
ràng.[14]
- Cho phép con của bạn trình bày ý kiến về nguyên tắc và hậu quả, và viết chúng ra giấy. Phương pháp này sẽ giúp trẻ có cảm giác như thể bạn nhìn nhận quan điểm của chúng một cách nghiêm túc và chúng cũng có một chút sự đầu tư cá nhân trong việc cư xử tốt.[14] Ví dụ, nếu lũ trẻ nhà bạn lãng phí tiền điện thoại bởi vì chúng sử dụng quá nhiều dung lượng, hậu quả cho việc này có thể là trẻ sẽ phải tự thanh toán hóa đơn hoặc chúng sẽ không được sử dụng điện thoại trong tuần tới.
- Hãy kiên định, nhưng cũng nên sẵn sàng tiến hành điều chỉnh nếu cần. Nếu luật lệ và hậu quả không giúp ích được gì cho gia đình bạn, bạn nên ngồi xuống cùng con của mình và tái cân nhắc tùy chọn khác. Ngoài ra, thỉnh thoảng, bạn cũng nên sẵn sàng nới lỏng luật lệ nếu con của bạn có trách nhiệm và biết tôn trọng (ví dụ, cho phép chúng thức khuya trong một vài dịp đặc biệt nào đó).[15]
-
Nghỉ
ngơi
đôi
chút.
Tuổi
vị
thành
niên
sẽ
khá
khó
khăn
cho
cảm
xúc
của
cha
mẹ.
Trẻ
bất
ổn,
đa
cảm
thường
hành
động
và
nói
những
điều
gây
tổn
thương
cho
người
mà
chúng
yêu
thương
và
phản
ứng
với
chúng.
Nhưng
cãi
nhau
và
để
cho
cảm
xúc
vượt
khỏi
tầm
kiểm
soát
sẽ
hoàn
toàn
trái
ngược
với
phương
pháp
kỷ
luật
hiệu
quả.
- Chuẩn bị trước sự phản hồi. Nếu con của bạn có xu hướng nói những câu nói gây tổn thương khi tranh cãi, bạn nên chuẩn bị trước lời hồi đáp của mình để ngăn bản thân thực hiện điều tương tự với chúng. Ví dụ, bạn chỉ cần nói rằng "Điều đó thật đau lòng. Chúng ta hãy nghỉ ngơi một chút và xem xét lại vấn đề khi chúng ta bình tĩnh hơn".
- Tạm ngừng cuộc trò chuyện nếu cần. Nếu bạn đang có cảm giác rối ren, bạn nên nói với trẻ rằng bạn cần phải nghỉ ngơi trong giây lát và sẽ quay về với cuộc thảo luận sau. Bạn nên nhớ thực hiện như điều bạn nói và ngồi xuống cùng trẻ khi bạn đã tỉnh táo hơn để chúng biết rằng bạn không bỏ qua vấn đề.
-
Tìm
kiếm
sự
trợ
giúp
đối
với
hành
vi
tiêu
cực.
Nếu
hành
vi
của
lũ
trẻ
nhà
bạn
không
chỉ
là
biểu
hiện
của
sự
ngoan
cố,
nhưng
lại
có
xu
hướng
làm
hại
bản
thân
hoặc
người
khác,
bạn
cần
phải
tìm
kiếm
sự
trợ
giúp
từ
phía
chuyên
gia.
- Nhà tâm lý học sẽ giúp bạn xác định biện pháp hành động tốt nhất cho hành vi tự gây hại cho bản thân, hoặc nói cách khác, cho một thanh thiếu niên đang gây rối, người có thể trải nghiệm triệu chứng của bệnh tâm thần hoặc trầm cảm.[16]
Thấu hiểu sự kỷ luật[sửa]
-
Nhận
biết
sự
khác
nhau
giữa
trừng
phạt
và
kỷ
luật.
Trách
nhiệm
của
cha
mẹ
là
nuôi
nấng
một
người
trưởng
thành
thành
công,
tử
tế,
và
khỏe
mạnh,
chứ
không
phải
chỉ
xoay
quanh
việc
kiểm
soát
hành
vi
mỗi
ngày
của
một
đứa
trẻ.
Kỷ
luật
cần
phải
được
xem
như
biện
pháp
hướng
dẫn
trẻ
điều
chỉnh
hành
vi
của
mình
để
một
ngày
nào
đó,
chúng
có
thể
tự
quản
lý
nó.
- Trừng phạt là sử dụng từ ngữ hoặc trải nghiệm đau đớn nhằm mục đích ngăn chặn hành vi không mong muốn. Nó có thể bao gồm trừng phạt thể chất như đánh đòn, trừng phạt về mặt tinh thần hoặc ngôn ngữ như nói rằng con của bạn thật ngốc nghếch hoặc bạn không yêu chúng, hoặc áp đặt hình phạt và/hoặc tịch thu phần thưởng. Trừng phạt thể chất và tinh thần là hành động tàn bạo và dạy cho trẻ rằng bạn không phải là người đáng tin hoặc rằng chúng không có giá trị. Thông thường, trừng phạt thể chất và tinh thần là sự bạo hành trẻ em và không hợp pháp.[17] Bạn KHÔNG BAO GIỜ loại hành phạt này đối với con của bạn.
- Phạt con của bạn vì không tuân theo luật lệ không phải là cách hiệu quả để dạy cho chúng biết về bài học của cuộc sống. Thay vào đó, nó chỉ đem lại sự đau khổ cho bạn vì bạn sẽ bị xem như người luôn bắt chúng phải tuân theo ý mình và trong một vài trường hợp, nó sẽ gây phản tác dụng hoàn toàn bằng cách khiến trẻ nổi loạn hơn.
- Trái ngược lại, kỷ luật sẽ giúp con bạn rút ra bài học cuộc sống bằng cách hướng dẫn chúng cách để giải quyết vấn đề, hợp tác với người khác, và cuối cùng là hoàn thành mục tiêu của mình bằng cách cố gắng đạt được điều mà chúng muốn theo cách đúng đắn.
-
Biết
rõ
vai
trò
của
hoàn
cảnh
gia
đình.
Cuộc
sống
gia
đình
căng
thẳng,
bất
ổn
sẽ
góp
phần
hình
thành
vấn
đề
trong
hành
vi
của
trẻ
em,
người
thường
bắt
chước
hành
động
của
anh
chị
em
và
cha
mẹ
và
người
thường
không
có
khả
năng
kiểm
soát
khi
cuộc
sống
gia
đình
đang
trở
nên
khó
khăn.
- Ngôi nhà đầy tiếng ồn, đông đúc, thiếu tổ chức, và hỗn loạn có xu hướng sinh ra những đứa trẻ sở hữu hành vi tiêu cực, hiếu động quá mức, và thiếu chú ý.[18]
- Tương tự, trẻ em trải nghiện sự kiện căng thẳng trong cuộc sống (như dọn đến nhà mới, sự chào đời của người em mới, hoặc cha mẹ ly thân hoặc ly hôn) sẽ gặp khó khăn trong học tập và trong cách cư xử của mình.[19] Chúng thường "quấy phá" theo cách ngang ngạnh và bướng bỉnh.
- Đối phó với nhân tố thuộc về hoàn cảnh đang góp phần hình thành hành vi của trẻ là điều quan trọng nếu bạn muốn phương pháp kỷ luật của mình đem lại hiệu quả. Dù sao đi nữa, ngay cả khi bạn thành công trong việc kỷ luật con của bạn trong ngày hôm nay, nếu yếu tố liên quan đến môi trường xung quanh khiến chúng cư xử không tốt vẫn hiện diện vào ngày mai, vấn đề sẽ vẫn còn tồn tại.
-
Tách
rời
tính
cách
khỏi
hành
vi
xấu.
Một
vài
đứa
trẻ
vốn
dĩ
có
ý
chí
mạnh
mẽ
hơn
người
khác,
sở
hữu
tính
cách
khiến
chúng
muốn
có
quyền
kiểm
soát
nhiều
hơn
trong
cuộc
sống
hằng
ngày
của
mình.
Ngược
lại,
một
số
trẻ
khác
lại
khá
vâng
lời
nhưng
thường
phá
phách
để
thu
hút
sự
chú
ý
của
bạn
hoặc
bởi
vì
chúng
đang
gặp
khó
khăn
khác
trong
cuộc
sống.
Xác
định
nguyên
nhân
gốc
rễ
cho
sự
bướng
bỉnh
của
trẻ
sẽ
giúp
bạn
đối
phó
với
chúng.
- Trẻ em có tính cứng đầu bẩm sinh thường sẽ phản ứng tốt nhất với sự nhất quán và ít hiệu quả hơn đối với lời giải thích dài dòng về hành vi của chúng và lý do vì sao nó lại là hành vi sai trái.[20] Chúng thường nghịch phá để khiến bạn phản ứng, vì vậy, bạn nên giữ bình tĩnh và không nên cung cấp cho chúng phản ứng mà chúng tìm kiếm.
- Trường hợp nghiêm trọng của sự bướng bỉnh, tức giận, hoặc thay đổi tâm trạng thấy thường có thể là dấu hiệu cho tình trạng bệnh lý tâm thần tiềm ẩn như Rối loạn Cư xử (ODD). Phương pháp điều trị cho bệnh ODD bao gồm trị liệu và sử dụng các loại thuốc phù hợp để đối phó với sự thay đổi hóa học khiến bệnh bùng phát.[21]
-
Học
cách
nêu
lên
câu
hỏi
"Tại
sao?."
Trong
bất
kỳ
một
độ
tuổi
nào,
hành
vi
cứng
đầu
có
thể
xuất
hiện
nếu
trẻ
đang
gặp
vấn
đề
về
mặt
thể
chất
hoặc
tình
cảm,
hoặc
nếu
chúng
đang
phải
đối
mặt
với
khó
khăn
bên
ngoài
bản
thân
mình.
Con
của
bạn
có
thể
chỉ
đang
cảm
thấy
bất
lực,
đau
khổ,
kiệt
sức,
đói
bụng,
hoặc
thất
vọng.
Nếu
lũ
trẻ
đang
trở
nên
ương
ngạnh,
bạn
chỉ
cần
hỏi
chúng:
"Có
chuyện
gì
vậy
con?"
và
lắng
nghe
lời
chúng
nói.[22]
Một
vài
yếu
tố
mà
bạn
nên
cân
nhắc:
- Sự phát triển thể chất có thể là trải nghiệm vô cùng khó chịu cho mọi độ tuổi. Trẻ tập đi sẽ mọc răng, và quá trình này sẽ khá đau đớn. Trẻ lớn hơn có thể bị đau chân, đau đầu, hoặc đau bụng.
- Trẻ em thường bị thiếu ngủ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng con của chúng ta là những “xác sống di động”, và nhiều nghiên cứu khác đã chứng minh rằng sự thay đổi trong cảm xúc có thể bị ảnh hưởng chỉ sau một đêm không ngủ ngon giấc.
- Nhu cầu thể chất, như khát nước hoặc đói bụng, có thể khiến trẻ nhỏ ở mọi độ tuổi trở nên khó khăn và cứng đầu, nhưng thật ra là vì cơ thể và tâm trí của chúng cần năng lượng để đối phó với tình huống đó.
- Thỉnh thoảng, trẻ em sẽ có vẻ cứng đầu khi nhu cầu tình cảm của chúng không được giải quyết. Ngoài ra, chúng sẽ trở nên ương ngạnh nếu chúng cảm thấy thất vọng vì không biết cách để bộc lộ cảm giác của mình.
Lời khuyên[sửa]
- Biết rõ khi cần phải lùi bước. Nếu đứa trẻ bướng bỉnh không chịu mặc áo khoác và nhiệt độ ngoài trời đang là 4°C, bạn nên phớt lờ vấn đề này. Trẻ sẽ tự cảm thấy lạnh và tự rút ra bài học rằng mặc áo khoác là rất cần thiết trong thời tiết lạnh lẽo. Bạn nên nhớ mang theo áo khoác bên mình để phòng khi con của bạn muốn mặc áo khoác khi chúng đã có được một bài học từ trải nghiệm của chính mình.
- Nếu trẻ tỏ thái độ cứng đầu một cách bất thường, bạn nên trò chuyện với chúng để tìm hiểu xem liệu chúng có đang gặp phải bất kỳ căng thẳng nào tại trường học hoặc tại nhà khiến chúng hành động như vậy.
Cảnh báo[sửa]
- Bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp cho những đứa trẻ vượt ngoài hành vi ngoan cố thông thường và có dấu hiệu của bệnh tâm thần, như không thể kiếm soát phản ứng tình cảm hoặc có xu hướng trở nên bạo lực. Nếu con của bạn đang gặp vấn đề với cơn giận dữ của mình hoặc bộc lộ cảm xúc theo cách nguy hiểm hoặc đe dọa, bạn nên tham khảo ý kiến của nhà trị liệu hoặc trò chuyện với bác sĩ khoa nhi ngay lập tức.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ http://www.zerotothree.org/child-development/brain-development/faqs-on-the-brain.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.askdrsears.com/topics/parenting/discipline-behavior/8-tools-toddler-discipline
- ↑ http://naturalparentsnetwork.com/helping-toddler-be-gentle-with-babies/
- ↑ http://www.babycenter.com/404_i-try-to-discipline-my-grade-schooler-but-he-doesnt-seem-to_71571.bc?scid=mbtw_bigkid_post8y_4m&pe=MlV4Y2Nob3wyMDE1MTIwMg..
- ↑ 5,0 5,1 http://www.caringforkids.cps.ca/handouts/tips_for_positive_discipline
- ↑ 6,0 6,1 http://www.cdc.gov/parents/essentials/structure/
- ↑ https://www.keystonebehavioral.com/regular-routines-improve-kids-behavior-success-in-school/
- ↑ http://www.webmd.com/parenting/guide/sleep-children?page=2
- ↑ 9,0 9,1 https://www.psychologytoday.com/blog/creative-development/201301/the-highly-sensitive-and-stubborn-child
- ↑ http://www.askdrsears.com/topics/parenting/discipline-behavior/parental-anger
- ↑ http://kidshealth.org/parent/growth/medical/checkup_11yrs.html
- ↑ http://www.webmd.com/parenting/guide/teen-behavior-and-discipline
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/puberty.html
- ↑ 14,0 14,1 http://www.webmd.com/parenting/guide/teen-behavior-and-discipline
- ↑ https://www.healthychildren.org/English/family-life/family-dynamics/communication-discipline/Pages/General-Rules-for-Disciplining-Teens.aspx
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/suffer-the-children/201308/the-self-destructive-teenager
- ↑ http://pubs.ext.vt.edu/350/350-111/350-111_pdf.pdf
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3494454/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2612250
- ↑ http://www.pal.ua.edu/discipline/strong_willed.php
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/oppositional-defiant-disorder/basics/definition/con-20024559
- ↑ http://www.parenting.com/article/stubborn-kids
Xem thêm[sửa]
- Phương pháp kỷ luật tích cực
- Tâm lý trẻ em và lời mệnh lệnh của người lớn
- Quát mắng chỉ làm trẻ hư hơn
- Phạt một đứa trẻ hư