Giúp đỡ và hỗ trợ một người bạn vượt qua khó khăn

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Có phải bạn của bạn đang trải qua giai đoạn khó khăn? Tình bạn thực sự bộc lộ khi mọi người tìm cách giúp đỡ nhau. Đôi lúc người ta cảm thấy khá lúng túng khi một người bạn của mình gặp điều không may bởi họ không biết nên nói gì cho phải. Đừng lo lắng về điều đó. Chỉ riêng sự hiện diện của bạn đã là đủ. Có rất nhiều cách để bạn có thể giúp đỡ một người bạn đang gặp khó khăn cảm thấy khá hơn.

Các bước[sửa]

Làm những việc phù hợp[sửa]

  1. Liên tục tỏ ý muốn giúp đỡ ngay cả khi họ từ chối. Bạn không thể giúp đỡ bạn bè của mình nếu bạn rút lui khi các vấn đề xuất hiện. Để trở thành một người bạn tốt, bạn cần sẵn sàng ở bên họ trong những cuộc trò chuyện giữa đêm khuya hay những khi họ rơi nước mắt. Đối với một số người, khó khăn của bạn bè là điều vô cùng phiền phức. Đó không phải là tình bạn thật sự.
    • Dù người đó nói rằng họ muốn được ở một mình, ít nhất bạn cũng cứ ngỏ ý giúp đỡ. Tuy nhiên, bạn không nên ép buộc họ nói chuyện khi họ chưa sẵn sàng. Hãy cho người đó không gian cần thiết, sau đó chìa tay với họ một lần nữa. Làm như vậy một vài lần. Đừng quay lưng bỏ đi. Đôi khi, con người ta không biết nên nói gì khi một người bạn của mình gặp khó khăn, vì vậy họ không nói gì cả hoặc giữ khoảng cách. Điều này có thể khiến bạn của bạn tổn thương nhiều hơn.
    • Mục tiêu hàng đầu là ngỏ ý giúp đỡ. Chỉ riêng việc biết được có một ai đó sẵn sàng lắng nghe, đưa ra lời khuyên hoặc thể hiện sự quan tâm cũng có thể tạo nên sự khác biệt đối với một người bạn đang trải qua cơn hoạn nạn. Hãy gọi điện, nhắn tin hoặc viết thư và chỉ cần hỏi rằng, “Cậu thế nào? Cậu có cần gì hay tớ có thể giúp gì được không?”
    • Một phần của việc giúp đỡ là luôn sẵn sàng có mặt. Luôn mở điện thoại, và nói chuyện với họ lúc 2 giờ sáng nếu họ đang gặp khủng hoảng. Trả lời tin nhắn của người đó. Đừng lúc nào cũng quá bận rộn đến mức không thể lắng nghe. Đừng nghĩ rằng mình phải cư xử khác đi. Chọn hoàn cảnh phù hợp và tránh tiếp cận họ đột ngột nếu họ chưa sẵn sàng nói chuyện.[1]
  2. Cư xử thật bình tĩnh bởi họ đã đủ bối rối rồi. Hãy làm một chiếc phao để họ có thể bám vào khi đang đuối và coi bản thân mình như một chỗ dựa cho họ. Cố gắng đừng thể hiện ra ngoài cho dù bạn cũng đang rối tung lên trước khó khăn đó.
    • Đừng hoảng loạn. Điều này sẽ chỉ khiến người bạn đó cảm thấy vấn đề nghiêm trọng hơn hoặc không thể giải quyết được, và nó sẽ khiến họ thêm rối trí. Hãy hiểu rằng một số người cần đau khổ một thời gian, và điều đó hoàn toàn bình thường.
    • Mặc dù bạn nên thể hiện sự đồng cảm, nhưng tỏ ra thương hại họ quá mức có thể sẽ khiến họ cảm thấy tồi tệ hơn.
    • Đừng thực hiện những hành động bốc đồng mà có thể khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn. Suy cho cùng thì bạn không hiểu được vấn đề của người bạn đó rõ bằng chính bản thân họ. Hãy hỏi bạn của mình trước khi làm bất cứ điều gì để giúp họ chấn chỉnh tình hình. Hãy để ý xem họ cảm thấy như thế nào về điều đó (trừ phi họ đang gặp nguy hiểm hoặc bị ngược đãi, nếu vậy bạn phải nói chuyện với ai đó ngay lập tức).
  3. Lắng nghe nhiều, nhưng thỉnh thoảng bạn cũng cần nói chuyện. Bạn nên biết lắng nghe, nhưng việc nói chuyện cũng sẽ giúp ích đối với một người bạn đang gặp khó khăn. Nhìn vào mắt họ với vẻ cảm thông cũng là một phần của việc lắng nghe.[2]
    • Kể cho họ nghe những câu chuyện tích cực về trải nghiệm cũng như kết quả của những người khác và chính bản thân bạn nếu bạn nghĩ nó sẽ giúp mọi chuyện tốt đẹp hơn. Tuy nhiên bạn cũng cần tạm ngừng và nhớ lắng nghe. Đôi lúc con người ta chỉ cần được trải lòng và trút bầu tâm sự.
    • Đừng quên rằng bạn của bạn đã đủ đau khổ rồi. Hãy giữ quan điểm tích cực, tích cực và tích cực nhất có thể. Đó là lý do tại sao họ tìm đến bạn đầu tiên: Để được giúp đỡ. Hãy để họ huyên thuyên một lúc. Có lẽ họ chỉ cần nói ra tất cả. Thậm chí chỉ một cái gật đầu đầy cảm thông và thấu hiểu hay một nhận xét như, “Tớ sẽ giúp cậu vượt qua. Cậu là một người mạnh mẽ mà” cũng sẽ có ảnh hưởng rất lớn.
  4. Hiểu rằng mỗi khó khăn khác nhau cần có những phương pháp khác nhau. Ví dụ như, phản ứng trước người đang đau khổ vì người thân vừa qua đời sẽ hoàn toàn khác với phản ứng trước người đang gặp khó khăn về tài chính. Vì vậy, bạn hãy dành thời gian để tìm hiểu về tình trạng cụ thể của họ.
    • Nếu họ đang đau khổ về vấn đề tiền bạc, bạn có thể giúp họ lên kế hoạch ngân sách, đề nghị xem xét các khoản chi tiêu của họ bằng con mắt khách quan, và giới thiệu cho họ một cố vấn tài chính. Hãy cẩn thận với việc cho người thân hoặc bạn bè vay tiền. Điều đó có thể phá hủy mối quan hệ của bạn.[3]
    • Nếu họ đang đau buồn vì sự qua đời của ai đó hoặc bất cứ mất mát nào khác, hãy hiểu rằng các chuyên gia tin rằng quá trình đau buồn sẽ có nhiều giai đoạn khác nhau, bao gồm phủ nhận, giận dữ, đàm phán, trầm cảm và cuối cùng là chấp nhận.[4]
    • Giúp bạn của bạn kết nối với các nguồn hỗ trợ đáng tin cậy bên ngoài, nơi họ có thể nhận được nhiều sự giúp đỡ hơn từ một chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm trong lĩnh vực khó khăn của họ. [5]
  5. Tiếp xúc cơ thể với người bạn đó thông qua một cái ôm an ủi. Hoặc nhẹ nhàng chạm vào vai họ. Thể hiện sự cảm thông qua việc tiếp xúc cơ thể chắc chắn sẽ giúp họ dễ chịu hơn, hay ít nhất họ cũng thấy được quan tâm.
    • Đôi lúc, tất cả những gì người đó cần là một cái ôm. Không cần phải nói bất cứ điều gì – chỉ cần mở rộng vòng tay và họ sẽ ôm lấy bạn. Bạn nên ôm họ càng lâu càng tốt bởi điều này sẽ thể hiện cho họ thấy rằng bạn luôn ở bên họ. Hãy làm cho họ cười.
    • Bạn có thể hát hò, nhảy nhót hoặc kể chuyện cười. Một khi họ bắt đầu cười, họ sẽ dễ dàng vượt qua và nghĩ về những việc họ nên làm .

Nói những điều phù hợp[sửa]

  1. Hãy tập trung vào họ thay vì vào bản thân bạn. Mặc dù bạn có thể chia sẻ trải nghiệm của chính mình nếu bạn nghĩ rằng chúng sẽ truyền tải sự cảm thông hoặc có ích cho người bạn đó, nhưng bạn nên tập trung vào bạn của mình hơn là vào chính bạn. Vì vậy đừng cao hứng làm cho họ cười bằng những câu chuyện về việc bạn đã vượt qua một khó khăn còn tồi tệ hơn như thế nào.
    • Đừng cố gắng tỏ ra giỏi giang hơn họ bằng cách đưa ra vấn đề của chính bạn. Có lẽ ban đêm bạn đang bị một tên sát thủ đeo kính râm đội lốt anh hề theo dõi. Nhưng bây giờ là lúc tập trung vào vấn đề của người bạn đó như vợ/chồng hoặc nghề nghiệp của họ hoặc bất cứ điều gì mà họ đang trải qua.
    • Tuy nhiên không phải là bạn không thể tìm được điểm chung bằng cách kể lại cho họ nghe về một trải nghiệm cá nhân có điểm giống với vấn đề của họ mà bạn đã vượt qua được. Nhưng đừng bóng gió rằng bạn biết chính xác họ cảm thấy như thế nào bởi mỗi tình huống đều có tính riêng biệt, và hãy giữ cho những câu chuyện của bạn ở mức ít nhất có thể.
  2. Hãy cẩn thận với những câu nói sáo rỗng nghe có vẻ nhàm chán và không thật sự hữu ích. Tất cả chúng ta đều đã nghe những câu như: “Tớ hiểu cậu đang cảm thấy như thế nào” (cho dù bạn không thật sự hiểu) hay “mọi chuyện đã có thể tồi tệ hơn thế nữa” khi họ đang cảm thấy vô cùng đau buồn. Thay vào đó, hãy nói những điều từ tận đáy lòng theo một cách đặc biệt dành riêng cho hoàn cảnh của họ.
    • Tình bạn chính là biết làm thế nào để sử dụng lòng trung thực một cách hiệu quả. Khi một người bạn gặp khó khăn, bạn phải đánh giá tình hình và xử lý thông qua quan điểm cá nhân của chính mình. Hãy đặt bản thân vào hoàn cảnh của người bạn đó, và cảm nhận những cảm xúc mà họ đang trải qua.
    • Hãy nói rằng bạn rất tiếc, và để họ bày tỏ tất cả cảm xúc của bản thân. Tránh đưa ra những lời khuyên sáo rỗng, bởi họ có thể cho rằng bạn không thật sự quan tâm và càng thêm buồn bã. Hãy thực tế. Đừng nói “mọi chuyện đều ổn” nếu nó không như vậy. Thay vào đó, bạn có thể tạo động lực cho họ.
  3. Luôn giữ thái độ lạc quan, và ngăn chặn suy nghĩ tiêu cực. Khiển trách bạn của bạn bằng việc nói điều gì đó như “Tớ đã bảo cậu nên làm điều này sớm hơn mà” hoặc “Tớ đã nói với cậu bao nhiêu lần về chuyện đó rồi?” sẽ chỉ khiến họ thêm tổn thương. Đến khi cuộc nói chuyện kết thúc, bạn sẽ hối hận về những điều đã nói.
    • Nếu người đó nhắc đi nhắc lại về một tình huống tiêu cực, bạn có thể tế nhị đưa ra những gợi ý tích cực về việc họ có thể thay đổi như thế nào thay vì bày tỏ suy nghĩ bằng những lời lẽ chê trách, tiêu cực. Đừng phê bình họ. Đây là điều vô cùng quan trọng. Nó sẽ không giúp ích chút nào và hiện tại hoàn toàn không phải thời điểm thích hợp.
    • Đừng nói chuyện với họ về việc họ đã làm sai những gì chừng nào họ chưa thoát khỏi cơn khủng hoảng. Họ cần được an ủi khi mọi việc trở nên vô cùng khó khăn, thay vì bị làm cho cảm thấy tồi tệ hơn. Đừng nói với họ những lời cay nghiệt nhưng “Tớ đã nói rồi mà” hoặc “Đây là lỗi của cậu”.
    • Hãy tưởng tượng thế này. Bạn là bạn thân "của Hoa", và bố mẹ cô ấy vừa mới ly hôn. Bạn nên ở bên để an ủi cô ấy, lắng nghe mọi vấn đề, hoặc giúp cô ấy vui vẻ hơn. Tuy nhiên… Có thể cô ấy cũng muốn có chút thời gian ở một mình. Hãy thể hiện sự quan tâm bằng những bộ phim, những thứ nho nhỏ khiến cô ấy cười. Làm một người bạn tốt và giúp đỡ cô ấy vượt qua khó khăn giống như những gì bạn mong muốn cô ấy làm cho bạn.
  4. Đề nghị các giải pháp để họ có thể cải thiện tình hình. Gợi ý cho bạn của bạn một số biện pháp mà họ có thể làm để vượt qua cơn khó khăn, đồng thời động viên tinh thần họ. Giúp họ thấy được những điều tích cực vẫn hiện hữu trong cuộc sống của họ. Nhắc nhở người bạn đó rằng họ không đáng phải chịu việc đã xảy ra với họ.
    • Nếu có thể, hãy cố gắng làm một việc gì đó thật sự thay đổi khó khăn mà bạn của bạn đang phải đối mặt. Nếu bạn không thể làm gì, hãy thử cố gắng và làm gì đó hữu ích cho bạn của mình. Ví dụ như, có lẽ họ đang quá phiền muộn để có thể chuẩn bị bữa tối. Hãy mang đến cho họ một chút đồ ăn. Ngỏ ý chăm sóc con cái giúp họ - những việc tương tự như vậy.
    • Mặc dù bạn nên đưa ra những giải pháp mang tính xây dựng, nhưng rút cuộc thì họ cần phải tự đưa ra quyết định về việc nên làm gì. Hãy để họ tự rút ra kết luận và đi đến quyết định của riêng mình. Thể hiện lòng ủng hộ chân thành sẽ là điều vô cùng quan trọng trong thời điểm này. Hãy nói chuyện dựa trên thực tế, đừng bao giờ khuyên nhủ họ nếu bạn không chắc chắn. [6]
    • Mặc dù thỉnh thoảng bạn có thể đưa ra một số giải pháp, lời khuyên hoặc đề xuất, tuy nhiên mục tiêu chính của bạn vẫn nên là lắng nghe. Bạn cũng có thể làm cả ba việc trên nếu bạn đặc biệt thân thiết với người đó.
  5. Chấp nhận rằng có thể người bạn đó sẽ không nghe theo. Một người bạn tốt sẽ vừa đưa ra chỉ dẫn và lời khuyên, vừa hiểu rõ được rằng, có thể bạn mình chưa sẵn sàng để chấp nhận sự giúp đỡ, cho dù họ rất thân thiết với bạn. Suy cho cùng thì con người cần giải quyết mọi việc – những mối quan hệ không suôn sẻ, lo lắng về tài chính, sự qua đời của ai đó, v.v. - bằng chính sức mình.
    • Hiểu và chấp nhận rằng không phải lúc nào hành động của bạn cũng sẽ mang tới kết quả như mong đợi. Với tư cách là một người ở bên hỗ trợ, bạn không nên cảm thấy thất vọng hay chán nản vì điều này.
    • Giúp họ xác định nguyên nhân của vấn đề cũng như các biện pháp khắc phục có thể thực hiện. Hãy sử dụng kinh nghiệm, bản năng của bạn và lời khuyên của những người khác. Bạn có thể nói "Đây là cuộc sống của cậu và cậu nên làm những điều mà cậu cho là đúng đắn nhất. Nhưng cậu có nghĩ rằng nếu___ thì sẽ _____không? Có lẽ cậu có thể ___? Tuy nhiên mọi việc đều tùy thuộc vào cậu" thay vì nói "Đó là một ý kiến thật tồi tệ, cậu nên ___".

Thực hiện những hành động khác[sửa]

  1. Trình báo về bạo hành [7] hoặc bất cứ vấn đề nào có thể ảnh hưởng tới sự an toàn của người bạn đó. Không phải tất cả mọi khó khăn đều giống nhau. Nếu khó khăn mà bạn của bạn đang trải qua đe dọa tới sự an toàn của anh ấy/cô ấy – ví dụ như một mối quan hệ mang tính bạo hành thể xác hoặc những nguy cơ tự gây tổn thương bản thân[8]– bạn cần phải hành động.
    • Khuyến khích bạn của bạn nói cho người có thẩm quyền như nhân viên thực thi luật pháp, chuyên gia trị liệu, lãnh đạo tôn giáo hoặc cha mẹ. Nếu người bạn đó từ chối, và việc bạo hành đang xảy ra, bạn hãy tự mình nói chuyện với một người có thẩm quyền.
    • Nếu người bạn đó chưa đến tuổi trưởng thành, bạn cần nói chuyện với cha mẹ của họ nếu họ bị bạo hành, kể cả bị bắt nạt. Bắt nạt [9]là hình thức bạo hành về mặt tinh thần, và bạn không nên tự mình giải quyết những vấn đề như vậy. Đừng đối đầu với kẻ bạo hành, bởi điều đó có thể khiến bạn cũng gặp nguy hiểm. Hãy nói chuyện với một người lớn.
  2. Hãy để họ buồn bã một thời gian, nhưng không phải là mãi mãi. Đừng ép buộc họ vui vẻ hoặc tức giận nếu họ không thể thoát khỏi nỗi buồn của mình. Họ đang bị tổn thương. Đôi lúc, họ chỉ cần chìm đắm trong đó một thời gian. Nhưng nếu tình trạng đó kéo dài quá lâu, bạn nên thử những cách khác.
    • Đến một lúc nào đó có thể bạn sẽ cần một chút biện pháp cứng rắn hoặc trở thành một người tạo điều kiện. Vậy đó là lúc nào? Là khi một thời gian dài đã trôi qua, và sự buồn bã, đau khổ hoặc phiền muộn của họ bắt đầu có những ảnh hưởng tiêu cực tới những lĩnh vực khác trong đời sống, như công việc hoặc học tập.
    • Việc sa sút tinh thần vào lúc ban đầu là hoàn toàn bình thường, nhưng người ta sẽ dần nguôi ngoai, tuy khoảng thời gian bao lâu sẽ còn tùy thuộc vào mỗi người. Đến một lúc nào đó, bạn nên định hướng họ tới những giải pháp đang được cân nhắc.
  3. Hiểu được khi nào thì điều này vượt quá giới hạn của bạn. Nếu một lúc nào đó bạn cần một chút không gian bởi họ không hề trở nên khá hơn và tất cả các cuộc nói chuyện đều đắm chìm trong phiền muộn ngày này qua tháng khác, có lẽ bạn cần đưa ra một can thiệp cứng rắn hơn.
    • Hãy tìm hiểu về các dấu hiệu của chứng trầm cảm lâm sàng [10], và nếu người bạn đó có những triệu chứng như vậy, bạn nên đề nghị họ tìm đến sự giúp đỡ của chuyên gia, như nhà trị liệu hoặc bác sỹ.
    • Nhắc nhở họ rằng bạn không được đào tạo để trở thành chuyên gia trị liệu cho họ. Và bạn cũng không thể mang trên mình vấn đề của họ mãi. Đến một thời điểm nào đó, một chút cứng rắn dưới hình thức một giải pháp mang tính xây dựng hoặc quan điểm thật lòng về những điều bạn quan sát được có thể sẽ hữu ích với họ hơn.
  4. Khiến họ phân tâm bằng cách làm một việc gì đó thú vị. Cố gắng tìm cách giúp họ tạm thời quên đi vấn đề của mình. Bạn có thể rủ họ đi xem phim cùng. Nó sẽ khiến họ bước ra khỏi nhà và quên đi vấn đề của bản thân trong ít nhất một vài tiếng.
    • Những thú tiêu khiển có thể giúp một người có cái nhìn triển vọng. Tuy vậy, hãy cân bằng giữa việc đắm chìm và gây xao nhãng. Bạn nên hiểu rằng có lẽ họ sẽ muốn yên vị trong phòng khách với bộ quần áo ngủ trên người, ít nhất là trong thời gian đầu.
    • Mua cho họ một vài "món ăn an ủi" như kem hoặc sô-cô-la hoặc những món mà họ yêu thích. Mang qua nhà người bạn đó và cùng bầu bạn với họ. Nhắc họ nhớ về những thành tựu mà họ đã đạt được. Chia sẻ những lời trích dẫn tích cực. [11]
    • Ở một góc độ nào đó, tiếp tục cuộc sống như bình thường tại một thời điểm nhất định có thể giúp con người chữa lành vết thương. Vì vậy, đừng thay đổi công việc thường ngày quá nhiều.
  5. Nếu họ không gặp nguy hiểm, hãy giữ bí mật về vấn đề của họ để không khiến mọi chuyện trở nên tồi tệ hơn. Khi một người bạn tâm sự với bạn về khó khăn của mình, họ đang thể hiện sự tin tưởng đối với bạn. Bạn sẽ không phải là một người bạn tốt nếu bạn vi phạm lòng tin đó bằng cách tiết lộ với người khác.
    • Trường hợp ngoại lệ - và điều này vô cùng quan trọng – đó là các vấn đề liên quan tới ngược đãi, bắt nạt hoặc bất cứ hoàn cảnh nào khiến bạn của bạn gặp nguy hiểm, kể cả về tinh thần. Trong những trường hợp đó, bạn cần nói chuyện với người có thẩm quyền – ví dụ như cha mẹ, cảnh sát hoặc bác sỹ.
    • Đối với những trường hợp khác, đừng ngồi lê đôi mách. Đừng bóng gió về vấn đề của họ trên mạng xã hội hoặc kể cho những người bạn khác, cho dù là dưới mục đích cố gắng giúp họ có thêm nhiều hỗ trợ hơn.

Lời khuyên[sửa]

  • Cho người đó không gian riêng khi họ muốn.
  • Đừng để họ dùng rượu giải sầu. Nó sẽ chỉ khiến những cảm xúc và phiền muộn của họ thêm tồi tệ.
  • Đừng quá thúc giục họ kể chi tiết. Có lẽ họ không muốn kể cho bạn nghe tất cả mọi chuyện, vì vậy đừng hỏi nếu họ không tự nguyện.
  • Bạn cần phải cho bạn của mình không gian và đừng xuất hiện nhiều đến nỗi khiến anh ấy/cô ấy khó chịu.
  • Đừng hứa sẽ ở bên họ nếu bạn không thể hoặc sẽ không làm được.
  • Cho dù bạn của bạn tâm sự với bạn điều gì, hãy thể hiện sự cảm thông và khen ngợi họ vì đã chịu đựng được. Chỉ riêng điều này cũng đủ để khiến một người cảm thấy được hỗ trợ, thấu hiểu và cảm thấy khá hơn nói chung.

Cảnh báo[sửa]

  • Nếu một người bạn kể cho bạn nghe về vấn đề của mình, hãy giữ bí mật mọi chuyện trừ phi nó là vấn đề liên quan tới tự tử, ngược đãi, hiếp dâm hoặc bất cứ điều gì có thể khiến anh ấy/cô ấy bị tổn thương.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]