Táo tây
Bài này nói về một loại trái cây. Về loài thực vật theo tên khoa học, xem Malus domestica.
Táo tây, còn gọi là bôm (phiên âm từ tiếng Pháp: pomme) là một loại trái cây từ cây táo tây Malus domestica. Cây táo có nguồn gốc ở Trung Á, nơi tổ tiên của nó - loài táo dại Tân Cương - vẫn còn tồn tại cho đến ngày hôm nay. Táo đã được trồng từ hàng ngàn năm ở châu Á và châu Âu, được thực dân châu Âu đưa đến Bắc Mỹ. Táo có ý nghĩa tôn giáo và thần thoại trong nhiều nền văn hóa, bao gồm cả văn hóa ở Bắc Âu, Hy Lạp và Kitô giáo tại châu Âu.
Cây táo sẽ rất lớn nếu được trồng từ hạt giống, nhưng sẽ nhỏ hơn nếu được trồng theo phương pháp ghép lên rễ (gốc ghép). Hiện có hơn 7500 giống táo, dẫn đến một loạt các đặc tính mong muốn. Giống khác nhau được phối giống cho thị hiếu khác nhau và sử dụng khác nhau, bao gồm nấu ăn, sản xuất nguyên liệu nấu ăn và làm rượu táo. Táo thường được nhân giống bằng phương pháp ghép, mặc dù táo hoang dã vẫn mọc dễ dàng từ hạt giống. Cây táo và quả táo dễ bị nhiễm một số loại nấm, vi khuẩn và các vấn đề sâu bệnh, và có thể điều chỉnh bằng một số hóa chất hữu cơ và vô cơ. Trong năm 2010, hệ gen của cây táo đã được giải mã như là một phần của nghiên cứu về kiểm soát dịch bệnh và nhân giống chọn lọc trong sản xuất táo.
Tổng cộng khoảng chừng 69 triệu tấn táo được trồng khắp nơi trên thế giới vào năm 2010, trong đó Trung Quốc sản xuất khoảng gần phân nửa con số này. Đứng hạng nhì là Hoa Kỳ, chiếm khoảng 6%, tiếp theo đó là Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Ấn Độ và Ba Lan.
Táo thường được ăn sống, nhưng cũng có thể được chế biến thành nhiều thực phẩm khác (đặc biệt là các món tráng miệng) và thức uống. Nhiều hiệu ứng sức khỏe có lợi được cho là kết quả từ việc ăn táo. Tuy nhiên, có hai hình thức của bệnh dị ứng được cho là vì hai loại protein khác nhau được tìm thấy trong táo.
Sản xuất[sửa]
| Quốc gia | Sản xuất (tấn) | Ghi chú | ||
|---|---|---|---|---|
| Bản mẫu:Flagu | 33 265 186 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 4 212 330 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 2 600 000 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 2 204 970 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 2 163 400 | Im | ||
| Bản mẫu:Flagu | 1 858 970 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 1 711 230 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 1 662 430 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 1 275 850 | |||
| Bản mẫu:Flagu | 1 100 000 | F | ||
| Bản mẫu:NoflagWorld | 69 569 612 | A | ||
|
No
symbol
=
official
figure,
F
=
FAO
estimate,
Im
=
FAO
data
based
on
imputation
methodology,
A
=
May
include
official,
semi-official
or
estimated
data Source: [1] |
||||
Các nước khác mà cũng sản xuất khá nhiều là Nga, Ukraine, Argentina, Đức và Nhật Bản.
Hình ảnh[sửa]
-
Red Apple.jpg
Một trái táo đỏ
-
Malus domestica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-108.jpg
-
Apfelbaum Winterrambour Hochstamm.jpg
Một cây táo tây tại Đức
-
Apfelbluete Jonagold 24042015 2611.jpg
Hoa của cây táo tây
-
Apples on tree 2011 G1.jpg
-
Apples.jpg
Quả của nhiều giống táo khác nhau
Trong văn hóa[sửa]
Trong văn hóa, trái táo tây được nhắc và biết đến thông qua các hình tượng như:
- Trái cấm là loại trái không được phép ăn và chỉ ranh giới của mối quan hệ thể xác luyến ái của nam nữ
- Những trái táo độc của mụ phù thủy cho nàng Bạch tuyết ăn trong truyện cổ tích Nàng bạch tuyết và bảy chú lùn
- Hình ảnh biểu trưng của hãng máy tính Apple
