Tiếng Ba Tư
Tiếng Ba Tư, (فارسی fārsi Bản mẫu:IPA-fa) hay đôi khi có các cách gọi khác nhau như Persi, Farsi (فارسی) hay tiếng Iran, ngày nay là ngôn ngữ phổ thông ở Iran chiếm khoảng 55% dân số. Ngoài tiếng Ba Tư, người Iran còn dùng các ngôn ngữ khác như ngôn ngữ thứ hai là tiếng Ả Rập, bên cạnh đó là New Aramaic, tiếng Armenia, tiếng Gruzia, tiếng Rumani và tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếng Ba Tư cũng được sử dụng nhiều ở Tajikistan và Afghanistan.
Lịch sử[sửa]
Ngôn ngữ cổ của Iran là tiếng Avesta.
Sau khi thôn tính đế chế Ba Tư năm 642, người Ả Rập đã sửa đổi cách gọi Farsi thành Parsi. Sau cuộc chinh phục này, tiếng Ba Tư ngày nay có khoảng 40% ngôn từ có nguồn gốc tiếng Ả Rập.
Chữ viết[sửa]
Cấu tạo nét chữ bị thay đổi khác so với trong bảng chữ cái tùy theo vị trí mà nó đứng trong từ: đầu, giữa hay cuối. Tiếng Ba Tư được đọc và viết từ phải sang trái, từ trên xuống dưới. Cách phát âm tiếng Ba Tư theo kiểu giọng châu Âu.
Nguồn tham khảo[sửa]
- Kuhrt, A. (2013). The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. Routledge. ISBN 978-1136016943.
- Frye, Richard Nelson (1984). Handbuch der Altertumswissenschaft: Alter Orient-Griechische Geschichte-Römische Geschichte. Band III,7: The History of Ancient Iran. C.H.Beck. ISBN 978-3406093975.
- Schmitt, Rüdiger (2000). The Old Persian Inscriptions of Naqsh-i Rustam and Persepolis. Corpus Inscriptionum Iranicarum by School of Oriental and African Studies. ISBN 978-0728603141.
Ghi chú[sửa]
- ↑ 2006 CIA Factbook: Iran 39 triệu (58%), Afghanistan 15 triệu (50%), Tajikistan 5,8 triệu (80%), Uzbekistan 1,2 triệu (4,4%)
Liên kết ngoài[sửa]
Bản mẫu:Sister project links Bản mẫu:InterWiki
- Academy of Persian Language and Literature official website Bản mẫu:Fa icon
- Assembly for the Expansion of the Persian Language official website Bản mẫu:Fa icon
- Persian language Resources Bản mẫu:Fa icon
- Persian Language Resources, parstimes.com
- Haim, Soleiman. New Persian–English dictionary. Teheran: Librairie-imprimerie Beroukhim, 1934–1936. uchicago.edu
- Steingass, Francis Joseph. A Comprehensive Persian–English dictionary. London: Routledge & K. Paul, 1892. uchicago.edu
- UCLA Language Materials Project: Persian, ucla.edu
- How Persian Alphabet Transits into Graffiti, Persian Graffiti
- Basic Persian language course (book + audio files) USA Foreign Service Institute (FSI)
Đọc thêm[sửa]
- Asatrian, Garnik (2010). Etymological Dictionary of Persian. Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series, 12. Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-18341-4. http://www.brill.nl/default.aspx?partid=227&pid=23589.
- Bleeck, Arthur Henry (1857). A concise grammar of the Persian language. https://books.google.com/books?id=MsAUAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Bleeck, Arthur Henry (1857). A concise grammar of the Persian language: containing dialogues, reading lessons, and a vocabulary: together with a new plan for facilitating the study of languages. B. Quaritch. tr. 206. https://books.google.com/books?id=CiBgAAAAMAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Bleeck, Arthur Henry (1857). A concise grammar of the Persian language (ấn bản Oxford University). https://books.google.com/books?id=vroOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Dahlén, Ashk (April 2014) [1st edition October 2010]. Modern persisk grammatik (ấn bản 2nd). Ferdosi International Publication. ISBN 9789197988674. http://www.ashkdahlen.com/index.php?id=152.
- Delshad, Farshid (September 2007). Anthologia Persica. Logos Verlag. ISBN 978-3-8325-1620-8.
- Doctor, Sorabshaw Byramji (1880). The student's Persian and English dictionary, pronouncing, etymological, & explanatory. Irish Presbyterian Mission Press. tr. 558. https://books.google.com/books?id=I0MOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Doctor, Sorabshaw Byramji (1880). Second book of Persian, to which are added the Pandnámah of Shaikh Saádi and the Gulistán, chapter 1, together with vocabulary and short notes (ấn bản 2). Irish Presbyterian Mission Press. tr. 120. https://books.google.com/books?id=xUUOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Doctor, Sorabshaw Byramji (1879). The Persian primer, being an elementary treatise on grammar, with exercises. Irish Presbyterian Mission Press. tr. 94. https://books.google.com/books?id=NEMOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Doctor, Sorabshaw Byramji (1875). A new grammar of the Persian tongue for the use of schools and colleges. Irish Presbyterian Mission Press. tr. 84. https://books.google.com/books?id=M0MOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Forbes, Duncan (1844). A grammar of the Persian language: To which is added, a selection of easy extracts for reading, together with a copious vocabulary (ấn bản 2). Printed for the author, sold by Allen & co.. tr. 158. https://books.google.com/books?id=bFcOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Forbes, Duncan (1844). A grammar of the Persian language: To which is added, a selection of easy extracts for reading, together with a copious vocabulary (ấn bản 2). Printed for the author, sold by Allen & co.. tr. 114. https://books.google.com/books?id=DwQtAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Forbes, Duncan (1876). A grammar of the Persian language: to which is added, a selection of easy extracts for reading, together with a vocabulary, and translations. W.H. Allen. tr. 238. https://books.google.com/books?id=DoRQAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Forbes, Duncan (1869). A grammar of the Persian language: to which is added, a selection of easy extracts for reading, together with a vocabulary, and translations (ấn bản 4). W.H. Allen & co.. tr. 238. https://books.google.com/books?id=BDoMAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Ibrâhîm, Muḥammad (1841). A grammar of the Persian language. https://books.google.com/books?id=Ru1ncSqiRXkC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Jones, Sir William (1783). A grammar of the Persian language (ấn bản 3). https://books.google.com/books?id=YkBbAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Jones, Sir William (1797). A grammar of the Persian language (ấn bản 4). https://books.google.com/books?id=3T9bAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Jones, Sir William (1801). A grammar of the Persian language (ấn bản 5). Murray and Highley, J. Sewell. tr. 194. https://books.google.com/books?id=IEhFAQAAIAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Jones, Sir William (1823). Samuel Lee. ed. A grammar of the Persian language (ấn bản 8). Printed by W. Nicol, for Parbury, Allen, and co.. tr. 230. https://books.google.com/books?id=p4dBAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Jones, Sir William (1828). Samuel Lee. ed. A grammar of the Persian language (ấn bản 9). Printed by W. Nicol, for Parbury, Allen, and Co.. tr. 283. https://books.google.com/books?id=gqIIAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Lazard, Gilbert (January 2006). Grammaire du persan contemporain. Institut Français de Recherche en Iran. ISBN 978-2909961378. http://www.peeters-leuven.be/boekoverz.asp?nr=8392.
- Lumsden, Matthew (1810). A grammar of the Persian language; comprising a portion of the elements of Arabic inflexion etc. Watley. https://books.google.com/books?id=a7dIAAAAcAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Mace, John (ngày 18 tháng 10 năm 2002). Persian Grammar: For Reference and Revision (ấn bản illustrated). RoutledgeCurzon. ISBN 0700716955.
- Moises, Edward (1792). The Persian interpreter: in three parts: A grammar of the Persian language. Persian extracts, in prose and verse. A vocabulary: Persian and English. Printed by L. Hodgson. tr. 143. https://books.google.com/books?id=O3lHAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Palmer, Edward Henry (1883). Guy Le Strange. ed. A concise dictionary, English-Persian; together with a simplified grammar of the Persian language. Completed and ed. by G. Le Strange. https://books.google.com/books?id=Nz9bAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Palmer, Edward Henry (1883). Guy Le Strange. ed. A concise dictionary, English-Persian: together with a simplified grammar of the Persian language. Trübner. tr. 42. https://books.google.com/books?id=hKUfAAAAMAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Platts, John Thompson (1894). A grammar of the Persian language.... Williams and Norgate. https://books.google.com/books?id=pxKkZZgJxcwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Ranking, George Speirs Alexander (1907). A primer of Persian: containing selections for reading and composition with the elements of syntax. The Claredon Press. tr. 72. https://books.google.com/books?id=9I4PAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Richardson, John (1810). Sir Charles Wilkins, David Hopkins. ed. A vocabulary, Persian, Arabic, and English: abridged from the quarto edition of Richardson's dictionary. Printed for F. and C. Rivingson. tr. 643. https://books.google.com/books?id=7hZHFh_nVEMC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Rosen, Friedrich (1898). Modern Persian colloquial grammar: containing a short grammar, dialogues and extracts from Nasir-Eddin shah's diaries, tales, etc., and a vocabulary. Luzac & C.̊. tr. 400. https://books.google.com/books?id=Exb_NBfBuZkC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Schmitt, Rüdiger (1989). Compendium linguarum Iranicarum. L. Reichert. ISBN 3882264136.
- Sen, Ramdhun (1841). Madhub Chunder Sen. ed. A dictionary in Persian and English, with pronunciation (ed. by M.C. Sen). (ấn bản 2). https://books.google.com/books?id=3T1bAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Sen, Ramdhun (1829). A dictionary in Persian and English. Printed for the author at the Baptist Mission Press. tr. 226. https://books.google.com/books?id=RJAvAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Sen, Ramdhun (1833). A dictionary in English and Persian. Printed at the Baptist Mission Press. tr. 276. https://books.google.com/books?id=sk4OAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Sen, Ramdhun (1833). A dictionary in English and Persian. https://books.google.com/books?id=6j1bAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Bản mẫu:Cite encyclopedia
- Thackston, W. M. (ngày 1 tháng 5 năm 1993). An Introduction to Persian (ấn bản 3rd Rev). Ibex Publishers. ISBN 0936347295.
- Tucker, William Thornhill (1801). A pocket dictionary of English and Persian. https://books.google.com/books?id=wT5bAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Tucker, William Thornhill (1850). A pocket dictionary of English and Persian. J. Madden. tr. 145. https://books.google.com/books?id=F11AAAAAYAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Tucker, William Thornhill (1850). A pocket dictionary of English and Persian. J. Madden. tr. 145. https://books.google.com/books?id=3ppxqpkEHVoC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
- Windfuhr, Gernot L. (ngày 15 tháng 1 năm 2009). "Persian". trong Bernard Comrie (ed.). The World's Major Languages (ấn bản 2). Routledge. ISBN 0415353394.
- Wollaston, (Sir) Arthur Naylor (1882). An English-Persian dictionary. W.H. Allen. https://books.google.com/books?id=F6UCAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. Truy cập ngày 6 tháng 7 năm 2011.
|
Bài
này
còn
sơ
khai. Mời bạn góp sức viết thêm để bài được hoàn thiện hơn. Xem phần trợ giúp về cách sửa bài. |
Liên kết đến đây
- Danh sách ngôn ngữ theo tổng số người sử dụng
- Tiếng Indonesia
- Afghanistan
- Akbar Đại đế
- Ấn Độ
- Cyrus Đại đế
- Ấn Độ giáo
- Hồi giáo
- Iran
- Nghìn lẻ một đêm
- Xem thêm liên kết đến trang này.