Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân

Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân. NXB: Văn hóa thông tin, 2006

Lời giới thiệu

NGUYỄN VĂN NGỌC, hiệu là Ôn Như, sinh ngày 1 tháng 3 năm 1890, mất ngày 26 tháng 4 năm 1942 tại Hà Nội. Tên tuổi của ông gắn liền với nhiểu lĩnh vực của đời sống xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ông là nhà giáo, nhà sưu tầm văn học dân gian, nhà nghiên cứu văn học, nhà hoạt động văn hóa xuất sắc. Ông đã từng làm đốc học tỉnh Hà Đông, Hội trưởng Hội Ái hữu các nhà giáo, Phó hội trưỏng Hội Phật giáo Hà Nội. Ông có nhiều sách viết về giáo dục, sưu tầm văn học dân gian, luận bàn về Bách gia chư tử, nghiên cứu văn học thánh văn. Ông còn là cây bút chủ lực của nhóm Cổ Kim Thư xã, Dù hoạt động ở lĩnh vực nào, ông cũng đã vượt khỏi những giới hạn hạn hẹp của công việc để vươn tới tầm vóc của một nhà văn hóa.

Sách ông viết, biên soạn, khảo cứu gồm có: Nhi đồng lạc viên, Phô thông độc bản, Giáo khoa văn học Việt Nam, Cổ học tinh hoa, Đông Tây ngụ ngôn, Nam thi hợp tuyển, Tục ngữ phong dao, Truyện cổ nước Nam, Thơ Nôm và hát nói, Đào nương ca,... Những cuốn sách của ông không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, văn học, giáo dục mà còn là một mẫu mực trong công tác biên soạn, khảo cứu sách.

TRẦN LÊ NHÂN, hiệu là Tĩnh Trai, sinh năm 1877, mất ngày 16 tháng 5 năm 1975. Ông đỗ cử nhân năm 1912; sau đó được bổ làm huấn đạo huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao bằng, làm việc tại Nha học chính Hà Nội, làm giáo thụ phủ Quốc Oai, tỉnh Sơn Tây, rồi làm giảng viên Hán ngữ ở Đại học Sư phạm Văn khoa và Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Ông am tường triết học phương Đông và nghiên cứu cả triết học phương Tây. Ông đã góp phần đào tạo một lớp người thuộc nhiều thế hệ khác nhau, hầu hết họ đều có nhân cách, có học thức và thành đạt.

Ngoài việc dạy học, ông còn tham gia biên soạn và dịch sách. Các cuốn Cổ học tinh hoa, Hán học danh ngôn đều là sách được chọn dùng trong các trường trung học thời đó.

*

Cuốn Cổ học tinh hoa do hai ông Nguyễn Vãn Ngọc và Trần Lê Nhân biên soạn đã thâu lượm, giới thiệu với bạn đọc những tinh hoa của nền cổ học phương Đông. Với 250 mẩu chuyện, các tác giả đã đem đến cho người đọc cách nhìn nhận cuộc sông, con người, cách xử sự sao cho phù hợp với từng nơi từng lúc. Có thể nói đó là cuốn sách "dạy làm người", là cái "túi khôn" rất cần thiết không chỉ cho xã hội lúc bây giờ mà cho cả hôm nay và mãi về sau.

Tái bản cuốn Cổ học tinh hoa lần này, chứng tôi giữ nguyên theo bản in của Vĩnh Hưng Long Thư Quán xuất bản năm 1928. Mong rằng cuốn sách sẽ đem đến cho độc giả nhiều điều bổ ích và thú vị.

Quyển nhất

• Tiểu tự

1. Không quên được cái cũ
2. Lúc đi trắng, lúc về đen
3. Lợi mê lòng người
4. Lấy của ban ngày
5. Khổ thân làm việc nghĩa
6. Cách cư xử ở đời
7. Tu thân
8. Ôm cây đợi thỏ
9. Đáu dấu thuyền tìm gươm
10. Ba con rận kiện nhau
11. Hai phải
12. Tăng Sâm giết người
13. Bán mộc, bán giáo
14. Ngọc ở trong đá
15. Bắt chước nhăn mặt
16. Cái được cái mất của người làm quan
17. Can vua bỏ rượu
18. Khéo can được vua
19. Chết mà còn răn được vua
20. Yêu nên tốt, ghét nên xấu
21. Hà bá lấy vợ
22. Ghét con không giống mình
23. Lợn mẹ giết lợn con
24. Giáp, Ất tranh luận
25. Mặt trời xa gần
26. Cách phục lòng người
27. Lòng cương trực
28. Trí, Trung, Dũng
29. Biết lẽ ngược xuôi
30. Tài nghệ con lừa
31. Đánh đàn
32. Thổi sáo
33. Người nước lỗ sang nước Việt
34. Giữ lấy nghề mình
35. Truyện người A Lưu
36. Mất búa
37. Tường đổ
38. Người con có hiếu
39. Thầy Tăng Sâm
40. Ông quan thanh bạch
41. Không nhận cá
42. Của báu
43. Biết rõ chữ "nghĩa"
44. Tri kỷ
45. Cảm tình
46. Vì nghĩa công, quên thù riêng
47. Dong người được báo
48. Nói thí dụ
49. Con cú mèo và con chim gáy
50. Con cò và con trai
51. Hồ mượn oai hổ
52. Mạnh Thường Quân vào nước Tần
53. Thập Bì nói chuyện với Huệ Vương
54. Tham lợi trước mắt, quên hại sau lưng
55. Trước khi đánh người phải biết giữ mình
56. Không nên sát phạt lẫn nhau
57. Diều gỗ
58. Lá dó
59. Chữ tín
60. Tự lấy mình làm khoan khoái
61. Người khôn sống lâu
62. Vợ răn chồng
63. Bà huyện can đảm
64. Thế nào là trung thần
65. Báo thù
66. Cách dùng pháp luật
67. Thật giả khó phân
68. Truyện Đười ươi
69. Thuật xem tướng
70. Theo ai phải cẩn thận
71. Say, tỉnh, đục, trong
72. Nhan súc nói chuyện với Tề Vương
73. Khấu Chuẩn thương nhớ mẹ
74. Tình mẹ con, con vượn
75. Học trò biết học
76. Phúc đấy, hoạ đấy
77. Hoạ phúc không lường
78. Vẽ gì khó
79. Cách đâm hổ
80. Âm nhạc
81. Trí và nhân
82. Hết lòng vì nước
83. Mã Viện
84. Bọ ngựa chống xe
85. Ứng đối linh lợi
86. Thửa giày
87. Cứu người lúc nguy cấp
88. Nghèo mà không oán
89. Thân trọng hơn làm vua
90. Thân trọng hơn thiên hạ
91. Chúc mừng
92. Người bán thịt dê
93. Thành thực
94. Mẹ hiền dạy con
95. Ngọc bích họ Hoà
96. Nuôi gà chọi
97. Dùng chó bắt chuột
98. Lời nói người bán cam
99. Vợ chồng người nước Tề
100. Đầy thì đổ
101. Ông lão bán dầu
102. Gặp quỉ
103. Mua nghĩa
104. Ứng đối giỏi
105. Hà chính mãnh ư hổ
106. Hang ngu công
107. Trung hiếu lưỡng toàn
108. Mong làm điều phải
109. Kẻ bất chính
110. Nhân trung dài sống lâu
111. Thuốc bất tử
112. Cái lẽ sống chết
113. Nói về sống chết
114. Biết dở sửa ngay
115. Họ Doãn làm giàu
116. Tài và bất tài
117. Quên thân
118. Cầu ở mình hơn cầu ở người
119. Hoà thuận với mọi người
120. Mất cung
121. Muôn vật một loài
122. Lúc nào được nghỉ
123. Có chịu lo, chịu làm mới sống được

• Danh ngôn danh lý

Quyển nhị

1. Chính danh
2. Nên xử thế nào?
3. Chiếc thuyền đụng chiếc đò
4. Rắn rời chỗ ở
5. Nhường thiên hạ
6. Rửa tai
7. Chết đói đầu núi
8. Đời người
9. Ba điều khó học
10. Ba điều vui
11. Thương mẹ già yếu
12. Áo đơn mùa rét
13. Dâng thư cứu cha
14. Nuôi mẹ bằng điều phải
15. Say bắn chết trâu
16. Tên tù nước Sở
17. Bệnh quên
18. Bệnh Mê
19. Vợ lẽ phải đòn
20. Tiết phụ
21. Khoét mắt
22. Vợ xấu
23. Ghen cũng phải yêu
24. Lời con can cha
25. Một cách để lại cho con cháu
26. Một cách lo xa cho con cháu
27. Thầy trò dạy nhau
28. Lưỡi vẫn còn
29. Không chịu nhục
30. Câu nói của người đánh cá
31. Vua tôi bàn việc
32. Khó được yết kiến
33. Không phục nước Tần
34. Cậy người không bằng chắc ở mình
35. Phẩm trật ông quan, phẩm giá con người
36. Bài trâm của người làm quan
37. Cười người ta khóc
38. Hiếu tử, trung thần
39. Đọc sách cổ
40. Mất dê
41. Học bắn cung
42. Đây mới thật là thầy
43. Bỏ quên con sinh
44. Chọn người rồi sau hãy gây dựng
45. Cơ tâm
46. Không đợi trông cũng biết
47. Khinh người
48. Hai cô vợ lẽ người chủ trọ
49. Ba điều phải nghĩ
50. Lo, vui
51. Thấy lợi, nghĩ đến hại
52. Thuỷ chung với vợ
53. Ma nói chuyện
54. Đáng sợ gì hơn cả
55. Chỉ biết có mình
56. Thở dài
57. Thằng điên
58. Người xuất tục
59. Vợ thầy kiện
60. Ác ngầm
61. Bảy cô vợ lẽ
62. Gõ dịp mà hát
63. Liêm, sỉ
64. Tiễn người đi làm quan
65. Viếng người đi làm quan
66. Làng say
67. Đức uống rượu
68. Treo kiếm trên mộ
69. Chết vì lễ nghĩa hay vì tình
70. Vì nghĩa nên tình
71. Nghĩa công nặng hơn tình riêng
72. Mẹ khôn con giỏi
73. Tu tại gia
74. Người vợ hiền minh
75. Trọng nghĩa khinh tài
76. Mua xương ngựa
77. Lời nói kẻ bắt rắn
78. Lo việc quốc gia
79. Cách trị dân
80. Can gì mà phá đi
81. Hay dở đều do mình cả
82. Cãi lấy phải
83. Không chịu theo lẽ phản nghịch
84. Cách cư xử ở đời
85. Tự xét lại mình
86. Không nên câu nệ
87. Tri kỷ
88. Trồng khó, nhổ dễ
89. Người kiếm củi được con hươu
90. Hỏi thăm dân
91. Dân quí nhất
92. Nhuộm tơ
93. Kéo lê đuôi mà đi
94. Phải biết phòng xa
95. Một câu đoán đúng
96. Cùng, đạt bởi số
97. Thư viết răn con
98. Viết thư khuyên bạn
99. Thư viết cho bạn
100. Tham thì chết
101. Vì tham bị hại
102. Nghĩa và bất nghĩa
103. Không yêu nhau mới loạn
104. Cũng là ăn trộm
105. Lo trời đổ
106. Dùng rượu say để khiến chồng
107. Tưới dưa cho người
108. Tính người ai cũng thiện
109. Kính giữ tấm lòng
110. Cách biết lòng người
111. Cách làm cho khỏi tức giận
112. Tiễn một lời nói
113. Quí lời nói phải
114. Tư tưởng Lão Tử
115. Làm nhà cỏ cũng đủ
116. Thế nào là đại trượng phu
117. Thiên hạ sĩ
118. Dự Nhượng báo thù
119. Quan tài con
120. Lệch thừa không bằng ngay thiếu
121. Bắt thay chiếu
122. Đám ma to
123. Sống, chết
124. Muôn vật một thể
125. Tự tính
126. Ngu Công dọn núi

Quyển Tam

Chúng tôi đang cố công tìm Quyển Tam (in năm 1929). Nếu tìm được chúng tôi sẽ cho xuất bản ngay sau Quyển Nhất và Quyển Nhị (Nhà xuất bản Văn hoá - Thông tin)

Bản scan

• Cổ học tinh hoa (Quyển 1 + 2) (mediafire.com)

Bài liên quan

• Kết quả nghiên cứu khảo sát thực tế tại Israel
• Khái niệm dystopia là gì trong khoa học viễn tưởng?
• Vì sao người Nhật giành nhiều giải Nobel khoa học?
• Tại sao những người học cao thường có tư tưởng tự do?
• Lịch sử

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân. NXB: Văn học
• Cổ học tinh hoa
• Về việc dạy chữ Nho ở trường phổ thông/1